GRAśYNA A
AGODA, [e-mail]
Instytut Dróg i Mostów, Wydział In\
ynierii LÄ…dowej, Politechnika Warszawska
TOMASZ GAJDA, [e-mail]
Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Zakład Mostów
BADANIA MATERIAA
ÓW DO NAPRAW
KONSTRUKCJI MOSTOWYCH
TESTS OF REPAIR MATERIALS OF BRIDGE CONSTRUCTIONS
Streszczenie Przyjęcie metodyki i rodzajów koniecznych badań materiałów naprawczych, gwarantu-
jących bezawaryjność konstrukcji mostowych powinno koncentrować się na wytypowaniu i wykonaniu
badań starzeniowych, które symulują zachowanie się materiału w czasie. Badaniem starzeniowym
materiałów do naprawy betonu, które ocenia trwałą przyczepność do podło\
a wykonanych warstw oraz
zmianę właściwości wytrzymałościowych, jest badanie mrozoodporności w komorze klimatyzacyjnej.
W artykule przedstawiono klasyfikację materiałów naprawczych oraz omówiono zakresy, metodykę
I wymagania dla badań starzeniowych zapraw naprawczych wg PN-EN 1504-3 i badań starzeniowych,
powszechnie stosowanych na rynku polskim, a opisanych w Zaleceniach IBDiM do udzielania Aprobat
Technicznych Nr Z/2009-03-019.
Abstract The methodology and the types of necessary tests of repair materials guaranteeing the relia-
bility of bridge constructions should be to base on choice and the realization of investigations which was
simulated of material behaviour in time. The test to hasten age of materials to repair of the concrete
which estimates the durable adhesiveness to basis of executed layers and the change of mechanical
property is the investigation of frost-resistant in the conditioning chamber. The above problem can be
considered according to the procedure proposed in the PN-EN 1504-3 and in polish guidelines
 Zalecenia IBDiM do udzielania Aprobat Technicznych Nr Z/2009-03-019 . Comparison of both
methodologies was described in the paper.
1. Wstęp
Z punktu widzenie u\
ytkownika najwa\
niejszym czynnikiem, który powinien być brany
pod uwagę przy ocenie skuteczności wykonanych napraw mostowych konstrukcji betono-
wych materiałami naprawczymi, jest jej trwałość. Przez trwałość naprawy nale\
y rozumieć
zdolność naprawionej konstrukcji do zapewnienia właściwości u\
ytkowych, nie gorszych ni\

przed uszkodzeniem, gwarantującą bezawaryjność w przyjętym okresie u\
ytkowania, przy
minimalizacji kosztów jej utrzymania.
W większości wypadków oceniamy, czy materiał naprawczy dobrze jest zespolony
z naprawianą konstrukcją oraz czy charakteryzuje się odpowiednimi właściwościami wytrzy-
małościowymi w czasie. Je\
eli tak, to uznajemy, \
e materiał jest odpowiedni i prace zostały
wykonane prawidłowo. Je\
eli wykonana warstwa odpadnie lub powstanÄ… w niej uszkodze-
nia, (np. w postaci ubytków lub spękań) to znaczy, \
e przyjęta technologia lub materiały są
nieodpowiednie. Trudność oceny wynika z faktu, \
e nie interesuje nas przyczepność doraz
na
i doraz
ne właściwości wytrzymałościowe, czyli przyczepność do podło\
a, jakÄ… wykazuje
1128 A
agoda G. i inni: Badania materiałów do napraw konstrukcji mostowych
materiał bezpośrednio po wykonaniu warstwy i wytrzymałości  zazwyczaj po 28 dniach
twardnienia. Z tym zwykle nie ma problemu. KÅ‚opot w tym, \
e musimy ocenić przyczepność
trwałą, czyli przyczepność, którą będzie istniała między zastosowanym materiałem i napra-
wianą konstrukcją po kilkunastu lub kilkudziesięciu latach oraz zmianę w tym czasie
właściwości wytrzymałościowych materiału. W związku z tym przy przyjęciu metodyki
i rodzajów koniecznych badań materiałów naprawczych, gwarantujących bezawaryjność
konstrukcji mostowych, powinniśmy koncentrować się na wytypowaniu i wykonaniu badań
starzeniowych, które symulują zachowanie się materiału w czasie.
Pojawienie siÄ™ norm serii PN-EN 1504 Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstruk-
cji betonowych [1], w tym standardu PN-EN 1504-3 Naprawy konstrukcyjne i niekonstruk-
cyjne [2], dotyczącego zapraw naprawczych, miało wskazać typy badań starzeniowych,
dzięki którym zostanie rozwiązany problem oceny przyczepności trwałej i zmian w czasie
właściwości wytrzymałościowych zapraw. Porównanie i analiza zakresów, metodyki oraz
wyników uzyskanych podczas wykonywania badań starzeniowych zapraw naprawczych
wg PN-EN 1504-3 i badań starzeniowych, powszechnie stosowanych na rynku polskim,
a opisanych w Zaleceniach IBDiM do udzielania Aprobat Technicznych Nr Z/2009-03-019
[3], pozwala na wyciągnięcie pewnych spostrze\
eń co do skuteczności (miarodajności)
metod badawczych, stosowanych przy wykonywaniu badań starzeniowych [4].
2. Klasyfikacja materiałów do napraw
Obecnie do napraw mostowych elementów konstrukcyjnych dysponujemy wieloma
materiałami, ró\
niącymi się przeznaczeniem i składem [5]. Materiały do naprawy betono-
wych konstrukcji mostowych są stosowane w szczególności do:
 wypełniania w elementach nośnych ubytków, które powstały na skutek uszkodzeń
mechanicznych oraz spowodowanych korozjÄ…;
 wykonywania warstw wyrównawczych na płytach pomostów obcią\
onych ruchem
kołowym lub pieszym;
 wykonywania reprofilacji oraz wyrównywania (szpachlowania) powierzchni elemen-
tów nośnych z betonu;
 wymiany uszkodzonych elementów konstrukcyjnych.
W zale\
ności od rodzaju zastosowanych spoiw mo\
emy wyró\
nić trzy grupy materiałów
do napraw betonowych konstrukcji mostowych. SÄ… to:
 zaprawy i betony hydrauliczne typu CC (Concrete Cement), powstajÄ…ce przez zmiesza-
nie spoiwa hydraulicznego z frakcjonowanym kruszywem, mogące zawierać domieszki
i dodatki, które po zmieszaniu z wodą twardnieją w wyniku reakcji hydratacji;
 zaprawy i betony polimerowo-cementowe (Polymer Concrete Cement), powstajÄ…ce
przez zmieszanie spoiwa hydraulicznego, modyfikowanego polimerami z frakcjonowa-
nym kruszywem, mogące zawierać domieszki i dodatki, które po zmieszaniu z wodą
albo płynem zarobowym twardnieją w wyniku reakcji hydratacji. Najczęściej stoso-
wane polimery to:
" \
ywice akrylowe, metakrylowe lub modyfikowane akrylowe w postaci rozpusz-
czalnych proszków lub dyspersji wodnych,
" polimery, kopolimery i terpolimery winylowe w postaci rozpuszczalnych proszków
lub dyspersji wodnych;
" kauczuk styrenowo-butadienowy tylko w postaci dyspersji wodnych;
" naturalne lateksy kauczukowe;
" epoksydy;
 zaprawy i betony polimerowe PC (Polymer Concrete), powstajÄ…ce przez zmieszanie
Materiałowe aspekty awarii i napraw konstrukcji 1129
mieszanki spoiw polimerowych i kruszywa, utwardzajÄ…ce siÄ™ w wyniku reakcji poli-
meryzacji.
Wśród materiałów naprawczych (zapraw) do napraw betonowych konstrukcji mostowych
z punktu widzenia zastosowania mo\
emy wyodrębnić:
 zaprawy szpachlowe, tj. zaprawy przeznaczone do układania warstwami o grubości
od 0 do 5 mm;
 zaprawy naprawcze, tj. zaprawy przeznaczone do układania warstwami o grubości
do 4 cm;
 zaprawy szybkosprawne, charakteryzujÄ…ce siÄ™ bardzo szybkim przyrostem wytrzyma-
łości, np. zaprawy przeznaczone do tamowania przecieków w tunelach, osadzania
pokryw włazów kanałowych itp.;
 zaprawy specjalne o nietypowych właściwościach, przeznaczone do szczególnych za-
stosowań, np. do wykonywania podlewek pod ło\
yska, zaprawy samozagęszczalne itd..
Zgodnie z normÄ… PN-EN 1504-3 w zale\
ności od wymagań u\
ytkowych dzielimy
materiały naprawcze na dwie grupy:
 grupę napraw niekonstrukcyjnych, w której wyró\
niamy materiały klasy R1 i R2;
 grupę napraw konstrukcyjnych, w której wyró\
niamy materiały klasy R3 i R4.
Głównym kryterium przyporządkowującym materiał naprawczy do danej klasy
wg PN-EN 1504-3 jest jego wytrzymałość na ściskanie. Zgodnie z tym kryterium wytrzyma-
łość na ściskanie materiałów naprawczych danej klasy powinna wynosić co najmniej:
 10 MPa w wypadku klasy R1;
 15 MPa w wypadku klasy R2;
 25 MPa w wypadku klasy R3;
 45 MPa w wypadku Klasy R4.
Mostowe konstrukcje betonowe wykonane sÄ… w Polsce zazwyczaj z betonu klasy
od C25/30 do C50/60 wg PN-EN 206-1. W zwiÄ…zku z tym przy wykonywaniu napraw
za pomocą materiałów naprawczych nale\
y stosować materiały naprawcze klasy R3 lub R4.
3. Badania starzeniowe materiałów naprawczych
Badaniem starzeniowym materiałów do naprawy betonu, mającym na celu ocenę trwałej
przyczepności do podło\
a wykonanych warstw i zmianę właściwości wytrzymałościowych,
powszechnie stosowanym w Polsce od kilkudziesięciu lat, jest badanie mrozoodporności
w komorze klimatyzacyjnej. Badanie mrozoodporności materiałów naprawczych było wyko-
nywane na poczÄ…tku zgodnie z PN-B-04500 Zaprawy budowlane  Badania cech fizycznych
i wytrzymałościowych i obejmowało 50 cykli zamra\
ania i odmra\
ania wodzie. W zwiÄ…zku
z pojawianiem się na rynku polskim pod koniec lat dziewięćdziesiątych materiałów napraw-
czych typu PCC wydłu\
ono liczbę cykli do 150, zrównując ją ze standardowymi wymaga-
niami betonu (F150) wg normy PN-88/B-06250 Beton zwykły. Obecnie wykonywane prace
badawcze są zmodyfikowanymi badaniami mrozoodporności betonu według normy
PN-88/B-06250, w których przyjęto następujące warunki:
 zmiany temperatury od -18°C Ä… 2°C do +18°C Ä… 2°C,
 rozmra\
anie próbek w wodzie,
 zamra\
anie próbek nasączonych wodą, ale po spuszczeniu wody z komory,
 liczbÄ™ cykli zamra\
ania i odmra\
ania 200, (do roku 2008 przyjmowano liczbÄ™ cykli
zamra\
ania i odmra\
ania 150; zwiększenie liczby cykli nastąpiło w wyniku dyskusji
prowadzonych przy opracowywaniu w IBDiM projektu nowego rozporzÄ…dzenia
o warunkach technicznych, jakim mają dopowiadać obiekty mostowe).
1130 A
agoda G. i inni: Badania materiałów do napraw konstrukcji mostowych
W wyniku badania mrozoodporności materiałów naprawczych oznacza się wytrzymałość
na odrywanie od podło\
a metodą  pull-off oraz mrozoodporność (ubytek masy, spadek
wytrzymałości na zginanie i spadek wytrzymałości na ściskanie).
Dla oznaczania wytrzymałości na odrywanie (przyczepności) zapraw naprawczych
z uwzględnieniem mrozoodporności, zaprawy są układane na płytach z betonu klasy co naj-
mniej C25/30, o wymiarach co najmniej 300×300×5 cm. Do badania sÄ… przygotowywane
dwie płyty, na których układa się materiał naprawczy lub zestaw materiałów (system
naprawczy). Po sezonowaniu jedna płyta jest poddawana badaniu mrozoodporności, a druga
jest przechowywana w laboratorium. Po ukończeniu wymaganej liczby cykli zamra\
ania
i odmra\
ania, zazwyczaj jest to 200 cykli, na obu płytach są naklejane krą\
ki o średnicy
Ć50 mm i badana jest przyczepność uło\
onej warstwy do podło\
a metodÄ…  pull-off . Pomiar
przyczepności do podło\
a wykonywany jest zgodnie z procedurÄ… badawczÄ… IBDiM PB/TM-
1/6 Pomiar przyczepności przez odrywanie lub zgodnie normą PN-EN 1542:2000. Podsta-
wowe kryteria oceny przyczepności badanej zaprawy naprawczej są następujące:
 wartość średnia doraz
nej przyczepności zaprawy naprawczej do podło\
a, czyli wartość
przyczepności materiału nie poddanego badaniu mrozoodporności nie powinna być
ni\
sza od 2,0 MPa (w wypadku zapraw szpachlowych 1,5 MPa);
 wartość średnia przyczepności do podło\
a materiału poddanego badaniu mrozoodpor-
ności nie powinna być ni\
sza od 1,5 MPa (w wypadku zapraw szpachlowych 1,2 MPa).
Oznaczenie mrozoodporności (ubytku masy, spadku wytrzymałości na zginanie i na ścis-
kanie), pozwalające ocenić zmianę właściwości wytrzymałościowych materiału przezna-
czonego do naprawy i reprofilacji betonu w czasie, opisane jest w procedurze badawczej
IBDiM PB/TM-1/12 Badanie mrozoodporności zapraw budowlanych. Procedura ta jest zmo-
dyfikowanym badaniem mrozoodporności betonu według normy PN-88/B-06250. Z bada-
nych materiałów naprawczych są formowane próbki w postaci beleczek o wymiarach
4×4×16 cm w liczbie 12 sztuk. Po sezonowaniu wszystkie beleczki nasÄ…cza siÄ™ do staÅ‚ej
masy, a następnie sześć beleczek jest poddawanych badaniu mrozoodporności w komorze
klimatyzacyjnej, a 6 przechowywanych w naczyniu wannowym w wodzie. Po ukończeniu
wymaganej liczby cykli zamra\
ania i odmra\
ania, zazwyczaj jest to po 200 cyklach, wszy-
stkie beleczki sÄ… wa\
one oraz badane na zginanie i ściskanie wg PN-EN 1015-11. Kryterium
oceny mrozoodporności zapraw jest następujące:
 spadek wytrzymałości na ściskanie nie powinien przekroczyć 20%;
 spadek wytrzymałości na zginanie nie powinien przekroczyć 20%;
 ubytek masy nie powinien przekroczyć 5%.
Na rys. 1 pokazano beleczki wykonane z zaprawy naprawczej, które pozytywnie przeszły
200 cykli zamra\
ania i rozmra\
ania, a na rys. 2 beleczki uszkodzone w czasie badania
mrozoodporności w komorze klimatyzacyjnej podczas 200 cykli zamra\
ania i odmra\
ania.
Materiałowe aspekty awarii i napraw konstrukcji 1131
Rys. 1. Beleczki wykonane z zaprawy naprawczej, które pozytywnie przeszły 200 cykli zamra\
ania
i rozmra\
ania
Rys. 2. Beleczki uszkodzone w czasie badania mrozoodporności w komorze klimatyzacyjnej podczas
200 cykli zamra\
ania i odmra\
ania
Oba opisane powy\
ej badania starzeniowe są zgodne z [3], a spełnienie wymagań posta-
wionych dla tych badań przez materiały naprawcze stanowi główne kryterium przy udzie-
laniu Aprobat Technicznych IBDiM.
Wprowadzenie do stosowania serii norm PN-EN 1504 Wyroby i systemy do ochrony
i napraw konstrukcji betonowych, w tym części PN-EN 1504-3 Naprawy konstrukcyjne
1132 A
agoda G. i inni: Badania materiałów do napraw konstrukcji mostowych
i niekonstrukcyjne miało m.in. za zadanie uporządkowanie i dostosowanie do obecnego
stanu wiedzy zakresu badań i wymagań dla materiałów naprawczych. Według [2] w bada-
niach i ocenie materiałów do naprawy betonu trwałą przyczepność do podło\
a wykonanych
warstw mo\
na ocenić po wykonaniu następujących badań, dotyczących  kompatybilności
cieplnej (nazwa wg PN-EN 1504-3):
 oznaczanie odporności na cykliczne zamra\
anie i odmra\
anie wg PN 13687-1. Zamra-
\
anie jest prowadzone w roztworze nasyconym soli, w temp. -15°C przez 2 godz.,
odmra\
anie jest prowadzone w wodzie, w temp. 21°C (50 cykli);
 oznaczanie odporności na zraszanie wg PN EN 13687-2; (cykliczny efekt burzy tzw.
szok cieplny) przechowywanie jest prowadzone w powietrzu, w temp. 60°C przez
5 godz. 45 min, zraszanie jest wykonywane wodÄ… o temp. 12 °C przez 15 min (30 cykli);
 oznaczanie odporności na cykle suszenia wg PN EN 13687-4; (cykle termiczne
na sucho) chÅ‚odzenie od temp. 21°C do temp. -25°C przez 15 min, zamra\
anie, w temp.
 25°C przez 153 min, ogrzewanie do temp. 55°C przez 27 min. Wygrzewanie w temp.
55°C przez 153 min, chÅ‚odzenie do temp. 21°C przez 12 min.
Nale\
y zaznaczyć, \
e jeśli materiał spełnia wymagania odnośnie zamra\
ania i rozmra\
ania
w nasyconym roztworze NaCl wg PN-EN 13687-1, to uznaje siÄ™, \
e spełnia tak\
e wymagania
dla dwóch pozostałych badań. Ponadto w związku z tym, \
e (wg [6]) jeśli uzyskamy pozy-
tywny wynik badania odporności na cykliczne zamra\
anie i odmra\
anie, to mo\
na pominąć
badania odporności na zraszanie wg PN EN 13687-2 i odporności na cykle suszenia wg
PN EN 13687-4. Badania te stajÄ… siÄ™ badaniami dodatkowymi, wykonywanymi sporadycznie.
W wypadku oznaczania odporności na cykliczne zamra\
anie i odmra\
anie wg PN-EN
13687-1 materiał naprawczy nanosi się na próbkę do badania z betonu wzorcowego,
przygotowaną zgodnie z PN-EN 1766. Po sezonowaniu próbkę do badania poddaje się cykli-
cznym gwaÅ‚townym zmianom temperatury miÄ™dzy (21Ä…2)°C a (-15Ä…2)°C, Å‚Ä…cznie z zanu-
rzeniem w nasyconym roztworze soli odladzajÄ…cej. Po cyklach zmian temperatury rejestruje
się widoczne uszkodzenia i oznacza się przyczepność przez odrywanie materiału lub systemu
naprawczego od podło\
a betonowego. Do ka\
dego badania niezbędne są trzy betonowe
próbki, przy czym jedna stanowi próbkę odniesienia. Po przygotowaniu próbek do badania,
dwie z nich nale\
y zanurzyć w wodzie na 24 h. Następnie rozpoczyna się cykl badania
przedstawiony na rysunku 3. Wykonuje się 50 cykli. Jeden cykl trwa 4 h i składa się z nastę-
pujących etapów:
 zanurzenie w pojemniku zawierającym nasycony roztwór chlorku sodu w temperaturze
(-15Ä…2)°C przez 2 h;
 przechowywanie w pojemniku z wodÄ… w temperaturze (21 Ä… 2) °C przez 2 h.
Po wykonaniu powy\
szego badania (tj. 50 cykli) oznacza się przyczepność wykonanej
warstwy. Przyczepność materiałów naprawczych do napraw konstrukcyjnych powinna
wynosić co najmniej:
 1,5 MPa dla zapraw o wytrzymałości doraz
nej na ściskanie powy\
ej 25 MPa (zaprawy
klasy R3 wg PN-EN 1504-2);
 2,0 MPa dla zapraw o wytrzymałości doraz
nej na ściskanie powy\
ej 45 MPa (zaprawy
klasy R4 wg PN-EN 1504-2).
Materiałowe aspekty awarii i napraw konstrukcji 1133
30
20
10
0
-10
-20
[h]
-30
0 2 4 6 8 10 11
- CYKLE ZANURZENIA W ROZTWORZE NASYCONYM NaCl W TEMP. (-15 Ä… 2°C]
- CYKLE ZANURZENIA W WODZIE W TEMP. (21 Ä… 2°C)
Rys. 3. Przebieg cykli zamra\
anie i odmra\
anie w nasyconym roztworze soli odladzajÄ…cej wg [6]
4. Wnioski
Nowe podejście wg normy PN-EN 1504-3 w stosunku do badań starzeniowych miało
wyznaczyć standard w badaniach starzeniowych materiałów naprawczych. Według normy
PN-EN 1504-3 w badaniach i ocenie materiałów do naprawy betonu trwałą przyczepność
do podło\
a wykonanych warstw mo\
na określić po wykonaniu badań starzeniowych, doty-
czących kompatybilności cieplnej. Podstawowym badaniem kompatybilności cieplnej jest
nowa metoda badawcza, polegająca na oznaczaniu odporności na cykliczne zamra\
anie
i odmra\
anie w nasyconym roztworze NaCl, która dotąd nie była znana większości produ-
centów materiałów naprawczych. Badania starzeniowe, wymienione w normie PN-EN
1504-3 są ukierunkowane głównie na materiały naprawcze, stosowane w budownictwie
ogólnym, gdzie mamy do czynienia z pracą konstrukcji, która z jednej strony jest zazwyczaj
ogrzewana, a z drugiej poddana działaniu czynników klimatycznych. W budownictwie mo-
stowym cała konstrukcja jest poddana działaniu zewnętrznych czynników klimatycznych.
Norma PN-EN 1504-3 pomija oznaczanie właściwości wytrzymałościowych (wytrzyma-
łości na ściskanie i zginanie) zapraw po badaniu odporności na zamra\
anie i rozmra\
anie
w nasyconym roztworze NaCl jak i po dwóch pozostałych w/w badaniach starzeniowych.
Nale\
y tak\
e wspomnieć, \
e badanie wytrzymałości próbek na zginanie zostało pominięte
w normie PN-EN 1504-3 nawet jako badanie doraz
ne.
Doświadczenia z przeprowadzonych dotąd porównań zapraw naprawczych, pod kątem
badań starzeniowych, spełniających wymagania normy PN-EN 1504-3 z wymaganiami
opisanymi w Zaleceniach IBDiM do udzielania Aprobat Technicznych Nr Z/2009-03-019
1134 A
agoda G. i inni: Badania materiałów do napraw konstrukcji mostowych
wskazujÄ…, \
e nie wszystkie zaprawy spełniające wymagania normy PN-EN 1504-3 są zgodne
z wymaganiami opisanymi w Zaleceniach IBDiM.
Uzyskane dotychczas wyniki potwierdzają pośrednio opisaną w literaturze [7] zale\
ność
stÄ™\
enia środków odladzających i ich wpływu na uszkodzenia betonu. W wypadku działania
soli odladzających (NaCl lub CaCl2) największe uszkodzenia mrozowe występują, gdy beton
jest nara\
ony na stosunkowo niskie koncentracje soli (roztwory od 2 do 4%). Natomiast
im większe stę\
enia soli, tym ich wpływ jest mniejszy.
Metodyka i rodzaje koniecznych badań materiałów naprawczych gwarantujących bez-
awaryjność konstrukcji mostowych powinny w głównej mierze opierać się na badaniach
starzeniowych, symulujących zachowanie się materiałów naprawczych w czasie. W warun-
kach polskich liczba cykli przejść przez 0°C, a wiÄ™c cykli zamra\
ania i odmra\
ania, w ciÄ…gu
roku wynosi około 100. Badaniem, które pozwala ocenić zmianę właściwości wytrzyma-
łościowych materiału przeznaczonego do naprawy i reprofilacji betonu naprawczego
w czasie jest badanie mrozoodporności. Podstawowymi badaniami starzeniowymi na bazie
badania mrozoodporności, które powinny być wykonywane dla materiałów naprawczych
w warunkach polskich powinny być:
 oznaczenie wytrzymałość na odrywanie od podło\
a metodÄ…  pull-off po 200 cyklach
zamra\
ania i odmra\
ania w wodzie, w temp.: -18Ä…2°C / +18Ä…2°C;
 oznaczenie mrozoodporność po 200 cyklach zamra\
ania i odmra\
ania w wodzie,
w temp.: -18Ä…2°C / +18Ä…2°C (ubytku masy, spadku wytrzymaÅ‚oÅ›ci na zginanie i spadku
wytrzymałości na ściskanie).
Wykonanie powy\
szych badań pozwala ocenić materiały do naprawy betonu pod kątem
trwałej przyczepności wykonanych z nich warstw do podło\
a oraz zmianę ich właściwości
wytrzymałościowych w czasie, czyli pozwolić ocenić trwałość i skuteczność wykonanych
za ich pomocÄ… prac naprawczych.
Literatura
1. PN-EN 1504 Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych.
2. PN-EN 1504-3:2006 Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych  Definicje,
wymagania, sterowanie jakością i ocena zgodności  Część 3: Naprawy konstrukcyjne i niekon-
strukcyjne.
3. Germaniuk K, Gajda T, Królikowska A.: Zlecenia IBDiM Udzielania Aprobat Technicznych
Nr Z/2009-03-019 Wyroby i systemy do napraw konstrukcji betonowych, Wydanie II, IBDiM,
Warszawa, 2010.
4. Germaniuk K.: Uwagi mostowca do normy PN-EN 1504. Artykuł dyskusyjny. Materiały
budowlane Nr 2/2009, s. 5÷7.
5. Germaniuk K.: Doświadczenia w zakresie stosowania materiałów do napraw i reprofilacji betonu
oraz zabezpieczenie obiektów mostowych metodą hydrofobizacji w Polsce. Międzynarodowa
konferencja  Nowoczesne systemy ochrony antykorozyjnej obiektów mostowych , Kielce 2009,
s. 15÷30.
6. PN-EN 13687-1:2008 Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych  Metody
badań  Oznaczanie kompatybilności cieplnej  Część 1: Cykliczne zamra\
anie-rozmra\
anie przy
zanurzeniu w roztworze soli odladzajÄ…cej.
7. Neville A.M..: Właściwości betonu, Polski Cement, Kraków 2000.