Nowa strona 1


BODY {scrollbar-3dlight-color:teal;scrollbar-arrow-color:lightsalmon;scrollbar-base-color:lightsalmon;scrollbar-darkshadow-color:lightsalmon;scrollbar-face-color:khaki;scrollbar-highlight-color:teal;scrollbar-shadow-color:teal}

Tekst ujednolicony. Stan prawny na 1 listopada 2004 r.
 

Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim
 
Parlament Rzeczypospolitej Polskiej:
- zważywszy, że język polski stanowi podstawowy element narodowej tożsamości
i jest dobrem narodowej kultury,
- zważywszy na doświadczenie historii, kiedy walka zaborców i okupantów z
językiem polskim była narzędziem wynaradawiania,
- uznając konieczność ochrony tożsamości narodowej w procesie globalizacji,
- uznając, że polska kultura stanowi wkład w budowę wspólnej, różnorodnej
kulturowo Europy, a zachowanie tej kultury i jej rozwój jest możliwy tylko
poprzez ochronę języka polskiego,
- uznając tę ochronę za obowiązek wszystkich organów i instytucji publicznych
Rzeczypospolitej Polskiej i powinność jej obywateli
uchwala niniejszą ustawę.

Rozdział 1

Przepisy ogólne

 

Art. 1. Przepisy ustawy dotyczą:
1) ochrony języka polskiego,
2) używania języka polskiego w realizacji zadań publicznych,
3) używania języka polskiego w obrocie oraz przy wykonywaniu przepisów z
zakresu prawa pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 2. Ustawa nie narusza:
1) przepisów ustaw o stosunku państwa do kościołów i innych związków
wyznaniowych, w szczególności dotyczących uprawiania kultu i praktyk
religijnych,
2) praw mniejszości narodowych i grup etnicznych.
Art. 3. 1. Ochrona języka polskiego polega w szczególności na:
1) dbaniu o poprawne używanie języka i doskonaleniu sprawności językowej jego
użytkowników oraz na stwarzaniu warunków do właściwego rozwoju języka jako
narzędzia międzyludzkiej komunikacji,
2) przeciwdziałaniu jego wulgaryzacji,
3) szerzeniu wiedzy o nim i jego roli w kulturze,
4) upowszechnianiu szacunku dla regionalizmów i gwar, a także
przeciwdziałaniu ich zanikowi,
5) promocji języka polskiego w świecie,
6) wspieraniu nauczania języka polskiego w kraju i za granicą.
2. Do ochrony języka polskiego są obowiązane wszystkie organy władzy
publicznej oraz instytucje i organizacje uczestniczące w życiu publicznym.
3. uchylony.
Art. 4. Język polski jest językiem urzędowym:
1) konstytucyjnych organów państwa,
2) organów jednostek samorządu terytorialnego i podległych im instytucji w
zakresie, w jakim wykonują zadania publiczne,
3) terenowych organów administracji publicznej,
4) instytucji powołanych do realizacji określonych zadań publicznych,
5) organów, instytucji i urzędów podległych organom wymienionym w pkt 1 i pkt
3, powołanych w celu realizacji zadań tych organów, a także organów państwowych
osób prawnych w zakresie, w jakim wykonują zadania publiczne,
6) organów samorządu innego niż samorząd terytorialny oraz organów
organizacji społecznych, zawodowych, spółdzielczych i innych podmiotów
wykonujących zadania publiczne.

Rozdział 2

Ochrona prawna języka polskiego w życiu publicznym

 

Art. 5. 1. Podmioty wykonujące zadania publiczne na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej dokonują wszelkich czynności urzędowych oraz składają
oświadczenia woli w języku polskim, chyba że przepisy szczególne stanowią
inaczej.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do oświadczeń woli, podań i innych
pism składanych organom, o których mowa w art. 4.

Art. 6. Umowy międzynarodowe zawierane przez Rzeczpospolitą Polską
powinny mieć polską wersję językową, stanowiącą podstawę wykładni, chyba że
przepisy szczególne stanowią inaczej.

Art. 7. 1. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w obrocie z
udziałem konsumentów oraz przy wykonywaniu przepisów z zakresu prawa pracy używa
się języka polskiego, jeżeli:
1) konsument lub osoba świadcząca pracę ma miejsce zamieszkania na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej w chwili zawarcia umowy oraz
2) umowa ma być wykonana lub wykonywana na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej.
2. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w obrocie bez udziału konsumentów
używa się języka polskiego, jeżeli obrót ten jest wykonywany przez podmioty, o
których mowa w art. 4.
3. Przepisy ustawy stosuje się do dokumentów i informacji, których obowiązek
sporządzenia lub podania wynika z odrębnych przepisów.
Art. 7a. 1. Obowiązek używania języka polskiego w zakresie, o którym
mowa w art. 7, dotyczy w szczególności nazewnictwa towarów i usług, ofert,
warunków gwarancji, faktur, rachunków i pokwitowań, jak również ostrzeżeń i
informacji dla konsumentów wymaganych na podstawie innych przepisów, instrukcji
obsługi oraz informacji o właściwościach towarów i usług, z zastrzeżeniem ust.
3. Obowiązek używania języka polskiego w informacjach o właściwościach towarów i
usług dotyczy też reklam.
2. Obcojęzyczne opisy towarów i usług oraz obcojęzyczne oferty, ostrzeżenia i
informacje dla konsumentów wymagane na podstawie innych przepisów w zakresie, o
którym mowa w art. 7, muszą być jednocześnie sporządzone w polskiej wersji
językowej, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Nie wymagają opisu w języku polskim ostrzeżenia i informacje dla
konsumentów wymagane na podstawie innych przepisów, instrukcje obsługi oraz
informacje o właściwościach towarów, jeżeli są wyrażone w powszechnie
zrozumiałej formie graficznej; jeżeli formie graficznej towarzyszy opis, to opis
ten powinien być sporządzony w języku polskim.
Art. 7b. Kontrolę używania języka polskiego w zakresie, o którym mowa
w art. 7 i 7a, sprawuje, odpowiednio do zakresu swoich zadań, Prezes Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Inspekcja Handlowa oraz powiatowy (miejski)
rzecznik konsumentów, jak również Państwowa Inspekcja Pracy.
Art. 8. 1. Dokumenty w zakresie, o którym mowa w art. 7, w tym w
szczególności umowy z udziałem konsumentów i umowy z zakresu prawa pracy,
sporządza się w języku polskim, z zastrzeżeniem ust. 3.
2. Dokumenty, o których mowa w ust. 1, mogą być jednocześnie sporządzone w
wersji lub wersjach obcojęzycznych. Jeżeli strony nie postanowiły inaczej,
podstawą wykładni takich dokumentów jest ich wersja w języku polskim.
3. Umowa o pracę lub inny dokument wynikający z zakresu prawa pracy, a także
umowa, której stroną jest konsument, mogą być sporządzone w języku obcym na
wniosek osoby świadczącej pracę lub konsumenta, będącego obywatelem innego niż
Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej, pouczonych
uprzednio o prawie do sporządzenia umowy w języku polskim. Umowa o pracę lub
inny dokument wynikający z zakresu prawa pracy mogą być sporządzone w języku
obcym na wniosek osoby świadczącej pracę, niebędącej obywatelem polskim, także w
wypadku gdy pracodawca ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej
lub ma siedzibę w tym państwie.
4. Do umów z udziałem konsumentów zawartych w następstwie ich sporządzenia z
naruszeniem ust. 1 stosuje się odpowiednio art. 74 ż 1 zdanie pierwsze oraz art.
74 ż 2 Kodeksu cywilnego.
5. Umowa o świadczenie usług drogą elektroniczną, określonych w ustawie z
dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144,
poz. 1204), sporządzona w języku obcym, zawarta z usługodawcą, który nie jest
osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej lub osobą prawną bądź jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości
prawnej, prowadzącą działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, może stanowić uprawdopodobnienie faktu dokonania czynności prawnej, o
którym mowa w art. 74 ż 2 Kodeksu cywilnego.

Art. 9. Język polski jest językiem nauczania oraz językiem egzaminów i
prac dyplomowych w szkołach publicznych i niepublicznych wszystkich typów, w
państwowych i niepaństwowych szkołach wyższych oraz w placówkach oświatowych i
innych instytucjach edukacyjnych, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Art. 10. 1. Napisy i informacje w urzędach i instytucjach użyteczności
publicznej, a także przeznaczone do odbioru publicznego oraz w środkach
transportu publicznego sporządza się w języku polskim.
2. Nazwom i tekstom w języku polskim mogą towarzyszyć wersje w przekładzie na
język obcy w wypadkach i granicach określonych w rozporządzeniu ministra
właściwego do spraw administracji publicznej.

Art. 11. Przepisy art. 5-10 nie dotyczą:
1) nazw własnych,
2) obcojęzycznych dzienników, czasopism, książek oraz programów
komputerowych, z wyjątkiem ich opisów i instrukcji,
3) działalności dydaktycznej i naukowej szkół wyższych, szkół i klas z obcym
językiem wykładowym lub dwujęzycznych, nauczycielskich kolegiów języków obcych,
a także nauczania innych przedmiotów, jeżeli jest to zgodne z przepisami
szczególnymi,
4) twórczości naukowej i artystycznej,
5) zwyczajowo stosowanej terminologii naukowej i technicznej,
6) znaków towarowych, nazw handlowych oraz oznaczeń pochodzenia towarów i
usług,
7) norm wprowadzanych w języku oryginału zgodnie z przepisami o normalizacji.


Rozdział 2a

Urzędowe poświadczanie znajomości języka polskiego

 
Art. 11a. Cudzoziemiec lub obywatel polski na stałe zamieszkały za
granicą otrzymuje urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego po zdaniu
egzaminu przed państwową komisją egzaminacyjną.
Art. 11b. 1. Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka
Polskiego jako Obcego, zwaną dalej "Komisją", jej przewodniczącego i członków,
powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i minister
właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, spośród specjalistów w zakresie
nauczania języka polskiego, w tym jako języka obcego.
2. Komisja liczy dziesięciu członków.
3. Do zadań Komisji należy w szczególności:
1) sprawowanie nadzoru nad przeprowadzaniem egzaminów, o których mowa w art.
11a,
2) przyjmowanie wniosków dotyczących potrzeb w zakresie przeprowadzania
egzaminów,
3) przygotowywanie rocznego harmonogramu egzaminów,
4) powoływanie składów państwowych komisji egzaminacyjnych,
5) zlecanie przygotowania zadań egzaminacyjnych, analiz i opracowań na
potrzeby przeprowadzanych egzaminów,
6) organizacja i prowadzenie szkoleń dla egzaminatorów i osób
przygotowujących zadania egzaminacyjne,
7) promocja systemu poświadczania znajomości języka polskiego przez
cudzoziemców w kraju i za granicą,
8) wydawanie poświadczeń znajomości języka polskiego,
9) współpraca z krajowymi i zagranicznymi instytucjami prowadzącymi
testowanie znajomości języków obcych, w tym języka polskiego przez cudzoziemców,
oraz z instytucjami przygotowującymi zdających do egzaminów poświadczających
znajomość języka.
Art. 11c. 1. Państwowe komisje egzaminacyjne są powoływane na
podstawie analizy potrzeb w zakresie poświadczania znajomości języka polskiego.
2. Do zadań państwowych komisji egzaminacyjnych należy:
1) przeprowadzanie egzaminów pisemnych i ustnych dla różnych poziomów
zaawansowania znajomości języka polskiego i wystawianie ocen,
2) sporządzanie dokumentacji z przebiegu egzaminów i przekazywanie jej
Komisji.
Art. 11d. 1. Środki finansowe niezbędne do funkcjonowania Komisji i
państwowych komisji egzaminacyjnych są zapewniane w części budżetu państwa,
której dysponentem jest minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego.
2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw oświaty i wychowania określi w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe zadania i regulamin działania Komisji, organizację państwowych
komisji egzaminacyjnych, sposób obsługi administracyjnej i finansowej Komisji i
państwowych komisji egzaminacyjnych, wysokość wynagrodzenia oraz warunki zwrotu
członkom Komisji i państwowych komisji egzaminacyjnych kosztów podróży i pobytu,
a także wysokość wynagrodzenia innych osób wykonujących zadania na zlecenie
Komisji, uwzględniając w szczególności, że wynagrodzenie członków Komisji, z
wyjątkiem jej przewodniczącego, przysługuje za udział w posiedzeniach Komisji i
że jego wysokość będzie ustalana w relacji do minimalnej stawki wynagrodzenia
zasadniczego asystenta, określonej w przypisach o wynagradzaniu nauczycieli
akademickich zatrudnionych w uczelniach państwowych,
2) szczegółowe warunki i tryb przeprowadzania egzaminów oraz wydawania
poświadczeń znajomości języka polskiego, wzór poświadczenia, warunki odpłatności
za przeprowadzanie egzaminów i wydawanie poświadczeń, wymagania, jakim powinni
odpowiadać egzaminatorzy państwowych komisji egzaminacyjnych, a także standardy
wymagań dla poszczególnych poziomów zaawansowania znajomości języka polskiego, z
uwzględnieniem nadania poświadczeniu nazwy "Certyfikat znajomości języka
polskiego" oraz możliwości zwolnień z obowiązku zdawania egzaminu.
3. Obsługę administracyjną i finansową Komisji i państwowych komisji
egzaminacyjnych wykonuje Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany
Międzynarodowej, utworzone na podstawie odrębnych przepisów.
4. Opłaty pobierane za przeprowadzenie egzaminu i wydanie poświadczenia
znajomości języka polskiego stanowią dochód budżetu państwa i są gromadzone na
rachunku dochodów budżetowych Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany
Międzynarodowej.

Rozdział 3

Rada Języka Polskiego i jej kompetencje

 
Art. 12. 1. Instytucją opiniodawczo-doradczą w sprawach używania
języka polskiego jest Rada Języka Polskiego, zwana dalej "Radą", działająca jako
komitet problemowy w rozumieniu art. 34 ustawy z dnia 25 kwietnia 1997 r. o
Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. Nr 75, poz. 469 i Nr 141, poz. 943 oraz z 1999 r.
Nr 49, poz. 484).
2. Nie rzadziej niż co dwa lata Rada przedstawia Sejmowi i Senatowi
sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego w rozumieniu art. 3.
Art. 13. 1. Rada, na wniosek ministra
właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania, ministra właściwego do spraw
szkolnictwa wyższego, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Głównego
Inspektora Inspekcji Handlowej, Prezesa Polskiej Akademii Nauk lub z własnej
inicjatywy, wyraża, w drodze uchwały, opinie o używaniu języka polskiego w
działalności publicznej oraz w obrocie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z
udziałem konsumentów i przy wykonywaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
przepisów z zakresu prawa pracy oraz ustala zasady ortografii i interpunkcji
języka polskiego.
2. Towarzystwa naukowe, stowarzyszenia twórców i szkoły wyższe mogą zwracać
się do Rady w sprawach używania języka polskiego.
Art. 14. 1. Każdy organ, o którym mowa w art. 4, może zasięgnąć opinii
Rady w wypadku wystąpienia w toku czynności urzędowych istotnych wątpliwości
dotyczących użycia języka polskiego.
2. Producent, importer oraz dystrybutor towaru lub usługi, dla których w
języku polskim brak jest odpowiedniej nazwy, może wystąpić z wnioskiem do Rady o
udzielenie opinii co do odpowiedniej formy językowej dla oznaczenia tego towaru
lub usługi.

Rozdział 4

Przepisy karne

 

Art. 15. 1. Kto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew
przepisom art. 7a, w obrocie z udziałem konsumentów stosuje wyłącznie
obcojęzyczne nazewnictwo towarów lub usług albo sporządza wyłącznie w języku
obcym oferty, ostrzeżenia i informacje dla konsumentów wymagane na podstawie
innych przepisów, instrukcje obsługi, informacje o właściwościach towarów lub
usług, warunki gwarancji, faktury, rachunki lub pokwitowania,
podlega karze grzywny.
2. Tej samej karze podlega, kto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
wbrew przepisom art. 7 i art. 8, w obrocie lub przy wykonywaniu przepisów z
zakresu prawa pracy sporządza umowę lub inny dokument wyłącznie w języku obcym.


Rozdział 5

Zmiany w przepisach obowiązujących i przepisy końcowe

 
Art. 16. W ustawie z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U.
Nr 5, poz. 24, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 34, poz. 187, z 1990 r.
Nr 29, poz. 173, z 1991 r. Nr 100, poz. 442, z 1996 r. Nr 114, poz. 542 oraz z
1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 770) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 12 w ust. 1 w pkt 2 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem oraz
dodaje pkt 3 w brzmieniu:
"3) dbać o poprawność języka i unikać używania wulgaryzmów.";
2) w art. 25 w ust. 4 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:
"Jest również obowiązany do dbania o poprawność języka materiałów prasowych
oraz przeciwdziałania jego wulgaryzacji."
Art. 17. W ustawie z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji
(Dz. U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34, z 1995 r. Nr 66, poz. 335 i Nr 142, poz. 701, z
1996 r. Nr 106, poz. 496 oraz z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 770)
wprowadza się następujące zmiany:
1) skreślony
2) w art. 21 w ust. 1 dodaje się pkt 6a w brzmieniu:
"6a) upowszechnianie wiedzy o języku polskim,".
Art. 18. Traci moc dekret z dnia 30 listopada 1945 r. o języku
państwowym i języku urzędowania rządowych i samorządowych władz
administracyjnych (Dz. U. Nr 57, poz. 324).
Art. 19. [stanowił, że ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od
dnia ogłoszenia (czyli 9 maja 2000 r.)].