Kołłątaj B Kołłątaj l , Karwat ID. Nieprawidłowe nawyki żywieniowe u nastolatków  badania wstępne
Probl Hig,EpidemioW2008, 89(3): 395-400 395
Nieprawidłowe nawyki żywieniowe u nastolatków  badania
wstępne
The improper dietary habits in teenagers  preliminary study
BARBARA KOA
A

TAJ 1/, WITOLD KOA
A

TAJ 2/, IRENA DOROTA KARWAT 1/
1/
Katedra i Zakład Epidemiologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
2/
III Katedra Pediatrii, Klinika Endokrynologii i Neurologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Prawidłowe odżywianie się ma podstawowe znaczenie dla rozwoju The proper eating habits are the essential elements of recommended
somatycznego, fi zycznego i psychicznego dzieci i młodzieży. Na jakość prohealthy lifestyle. The quality of nutrition depends on many factors such
odżywiania ma wpływ wiele czynników. Między innymi są to  środowisko as kind of home environment, easy access to health education, peers and
domowe, dostęp do edukacji zdrowotnej oraz rówieśnicy, często narzucający other forcing improper dietary habits.
szkodliwe zasady odżywiania się.
The lifestyle at full speed, overburdening with schoolwork, exhausting
Współczesne szybkie tempo życia, przeciążenie nauką, często męczące journeys to school (and back home), temporary living outside dwelling place
dojazdy do szkoły, nauka poza miejscem stałego zamieszkania oraz (living in lodgings or boarding houses) and improper dietary suggestions
niewłaściwe, a nawet szkodliwe sugestie żywieniowe propagowane propagated by media or Internet  these are only some selected factors
w reklamach, czasopismach młodzieżowych oraz na forach Internetowych making difficult prohealthy lifestyle propagation.
stanowią bardzo ważne utrudnienia w propagowaniu przez pracowników
Because the dietary negligence poses a real threat to the health of
ochrony zdrowia zasad racjonalnego odżywiania się.
teenagers, the aim of this study was to name actually realized and preferred
Biorąc pod uwagę znaczenie istotnych zagrożeń zdrowotnych, jakie mogą by teenagers rules of nutrition as well as to make attempts to estimate
nieść nieprawidłowe nawyki żywieniowe, wyznaczono cel pracy, którym było range of the problem which can be called as dietary negligence carried
określenie rodzajów aktualnie przyjętych i preferowanych przez młodzież out by teenagers.
schematów odżywiania się oraz próba oceny skali zjawiska, jakim jest
To do this, the original Survey Questionnaire was used. It contained
odżywianie się niezgodne z obowiązującymi zaleceniami dietetycznymi.
63 questions addressed to teenagers aged 13-17 years being pupils of
W celu realizacji zadań badawczych zastosowano oryginalny Kwestionariusz grammar-schools and secondary-schools.
Wywiadu, zawierający 63 pytania, kierowane do nastolatków w wieku
The results suggest that all of inquired teenagers used to make different
13 17 lat, uczÄ…cych siÄ™ w gimnazjum lub liceum.
dietary mistakes. The most important dietary negligence examples were as
Na podstawie analizy uzyskanych danych wynika, że wszyscy badani follows: irregular hours of meals, reduction of number of meals (below 4),
w różnym zakresie popełniali błędy żywieniowe. Do najważniejszych reduction of caloric value of meals. There were revealed, that a considerable
należały: nieprzestrzeganie stałych pór spożywania posiłków; spożywanie number of inquired pupils demonstrated anorectic behaviours and that
mniej niż 4 posiłków na dobę; zbyt mało kaloryczne posiłki. Stwierdzono the teenagers with considerably body mass deficiency won approvals of
także, że dość duża grupa badanych osób wykazuje zachowania their peers.
anorektyczne oraz, że istnieje akceptacja tego stylu życia w środowisku
Key words: Dietary habits, teenagers, anorectic behaviours
młodzieży z dużymi niedoborami masy ciała.
Słowa kluczowe: nawyki żywieniowe, nastolatki, anorektyczne zachowania
© Probl Hig Epidemiol 2008, 89(3): 395-400 Adres do korespondencji / Address for correspondence
Barbara Kołłątaj
www.phie.pl
Katedra i Zakład Epidemiologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
ul. W. Chodz
ki 1, 20-093 Lublin, tel.: [phone]
Nadesłano: 25.09.2008
e-mail: [e-mail]
Zakwalifikowano do druku: 28.09.2008
Wstęp sposób odżywiania się młodych osób ma wpływ wiele
czynników. Jednym z ważniejszych jest środowisko
W celu osiągnięcia prawidłowego rozwoju soma-
domowe, w którym mogą występować zarówno pozy-
tycznego i psychicznego dzieci i młodzieży konieczny
tywne, jak i negatywne nawyki żywieniowe. Ważny jest
jest nadzór nad ich prawidłowym odżywianiem. Na
też dostęp do z
ródeł wiedzy umożliwiających systema-
tycznÄ… edukacjÄ™ zdrowotnÄ…, w tym dotyczÄ…cych zasad
odżywiania. Tym bardziej, że wiek dorastania sprzyja
Praca wygłoszona na II Konferencji EPISTATKAT  Środowisko  Geny
przyjmowaniu od rówieśników schematów odżywiania
 Zdrowie na ÅšlÄ…skim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach
w dniach 25-26 września 2008 r.
się, które często należą do zachowań antyzdrowot-
396 Probl Hig Epidemiol 2008, 89(3): 395-400
nych. Na przykład w środowiskach młodzieżowych lat, uczących się w gimnazjach lub liceach (załącz-
lansowany jest styl życia związany z modą, która nik 1). Pytania zawarte w tym narzędziu badawczym
aktualnie preferuje smukłą lub wręcz nadmiernie smu- w większości miały charakter pytań zamkniętych
kłą sylwetkę. W dążeniu do takiej sylwetki niektórzy o alternatywie dwuczłonowej i wieloczłonowej wielo-
młodzi ludzie stosują rygorystyczne diety. Nierzadko krotnego wyboru, zaś pozostałe to pytania półotwarte.
ten rodzaj zachowań jest przejawem występowania Dotyczyły one aspektów antropometrycznych (masa
u tych osób problemów natury psychologicznej. ciała, wysokość ciała), nawyków żywieniowych
(uwzględniających liczbę posiłków w ciągu doby
Świadomość wymienionych wyżej uwarunkowań
i skład spożywanych pokarmów oraz systematyczność
a także obserwacja życia codziennego wskazują, że
odżywiania się), obecności osób z otyłością lub nadwa-
problem niewłaściwego odżywiania się jest zjawiskiem
gą w rodzinie, aktywności fizycznej, nastroju i stanów
antyzdrowotnym, dotyczÄ…cym stosunkowo licznych
emocjonalnych oraz czynników mających wpływ na
grup nastolatków.
wybór lub zmianę preferencji dietetycznych, w tym
Nieprawidłowe odżywianie, niezależnie od przy-
wpływu środowiska szkolnego, rówieśniczego, mediów
czyn, stanowi poważne zagrożenie dla właściwego
oraz rodziny. W celu uniknięcia sugerowania treści
rozwoju organizmu młodego człowieka oraz stwarza
udzielanej odpowiedzi, pytania w Kwestionariuszu
ryzyko pojawiania się wielu problemów zdrowotnych
Wywiadu nie zostały pogrupowane w bloki tematycz-
a w ich następstwie także społecznych, które mogą się
ne.
ujawnić dopiero w póz
niejszych latach życia.
W niniejszej pracy wykorzystano jedynie część
informacji uzyskanych przy użyciu wspomnianego
Cele
Kwestionariusza. Zbieranie tych informacji odbywało
Głównym celem pracy było określenie rodzajów
siÄ™ w warunkach zapewniajÄ…cych osobom ankietowa-
aktualnie obserwowanych wśród nastolatków nega-
nym spokój i możliwość samodzielnej pracy. Ucznio-
tywnych nawyków w sposobie odżywiania się oraz
wie wszystkich grup badawczych byli dokładnie
rozpoznanie skali tego zjawiska. Przyjęto następujące
poinstruowani o sposobach udzielania odpowiedzi na
cele szczegółowe: analiza wybranych cech dotyczących
pytania zamieszczone w otrzymanym do wypełnienia
nieprawidłowego odżywiania się; określenie często-
Kwestionariuszu. Odpowiedzi na pytania udzielano
ści występowania zachowań anorektycznych wśród
poprzez zakreślanie wybranego wariantu odpowiedzi
badanej młodzieży; zebranie opinii nastolatków na
lub sformułowanie odpowiedzi na pytania półotwarte,
temat wpływu grup rówieśniczych na antyzdrowotne
w oznakowanych polach Kwestionariusza Wywiadu.
zachowania się w zakresie odżywiania.
Dla oceny prawidłowego lub nieprawidłowego
odżywiania się badanych nastolatków porównywano
Materiał i metody
dane dotyczące masy i wysokości ich ciała (dane po-
Badaniem objęto 57 nastolatków (22 chłopców
chodzące z kart zdrowia ucznia) oraz wartości BMI
i 35 dziewcząt)  uczniów dwu losowo wybranych
(Body Mass Index) z normami rozwojowymi obowiÄ…-
klas, z dwu lubelskich szkół wybranych również
zujÄ…cymi w naszym kraju [1, 2].
losowo  XXI Liceum im. św. Stanisława Kostki (28
uczniów) i Gimnazjum  Biskupiak (29 uczniów).
Wyniki
Byli to uczniowie w wieku od 13 do 17 lat (średnia
Z przeprowadzonych badań wynika, że 100%
14.9 lat, s.d. 1.53). Większość z nich (31 osób) była
ankietowanych nastolatków obojga płci potwier-
mieszkańcami Lublina.
dziło mniejsze lub większe uchybienia w zakresie
W pracy zawarto wyniki badań pilotażowych,
odżywiania się. Uchybienia dotyczyły ilości, składu
wykonanych w ramach realizacji tematu badawczego
lub objętości spożywanych posiłków, regularności
 Analiza zachowań anorektycznych wśród uczniów
odżywiania się, niewystarczającego spożycia nabiału,
szkół ponadpodstawowych w Lublinie , którego reali-
bÄ…dz
ograniczania kaloryczności posiłków, pomimo
zację rozpoczęto w 2008 roku. Docelowo badaniami
istniejącego niedoboru masy ciała.
zostanie objętych około 3000 uczniów. Badania pro-
Spośród 57 ankietowanych, zaledwie 10 przyzna-
wadzone są przy pomocy trzech narzędzi badawczych,
ło, iż przestrzega stałych pór spożywania posiłków, 20
tj. 1. opracowanego specjalnie do celów realizowanego
uczniów odpowiedziało, że je bardzo nieregularnie.
tematu  Kwestionariusza Wywiadu; 2. Community
3 respondentów spożywało zaledwie 2 posiłki w ciągu
Care Hospital Depression Questionnaire; 3. SCOFF
doby, 21 badanych spożywało tylko 3 posiłki na dobę,
Eating Disorders Questionnaire.
20 ankietowanych  4 posiłki/dobę, 11  5 posiłków/
W celu realizacji niniejszego tematu, wykorzysta-
dobę). 2 badanych w ogóle nie spożywało śniadań,
no jedynie Kwestionariusz Wywiadu, zawierajÄ…cy 63
a 24 nie jadało podwieczorków (ryc. 1).
pytania, kierowane do nastolatków w wieku 13 17
Kołłątaj B, Kołłątaj W, Karwat ID. Nieprawidłowe nawyki żywieniowe u nastolatków  badania wstępne 397
wało zaledwie 3 respondentów, okazyjnie 26 uczniów,
>5 2
5
(2) (3) 3 ankietowanych nie spożywało ich wcale. Sery białe
(11)
w ilości ponad 30 dkg/db spożywał zaledwie 1 badany,
3
okazyjnie 33 respondentów, wcale 3 osoby. Podobne
(21
udziały stwierdzono, jeśli chodzi o spożywanie mleka
lub jogurtów. Ponad 4 szklanki tego rodzaju nabiału
spożywał 1 badany, 3 4 szklanki dziennie  4 bada-
4
nych, okazyjnie 20, wcale 3 nastolatki (ryc. 4).
(20)
Ryc. 1. Liczba posiłków na dobę
>4 szklanki/dobÄ™
(1)
nie spożywa
3-4 szkl/dobÄ™
(3)
Wszyscy badani deklarowali, że spożywają przy-
(4)
najmniej obiady i kolacje. Jednak z danych uzyskanych
okazyjnie
w wywiadzie wynika, że i te posiłki nie zawsze miały
(20)
postać taką, jaka wynika z zaleceń dietetycznych.
Dla 21 respondentów posiłek związany z obiadem
oznaczał tylko jedno danie, dla 33  posiłek dwuda-
1-2 szkl/dobÄ™
niowy (ryc. 2).
(29)
Ryc. 4. Spożycie mleka lub jogurtu
3
1
(3)
(21
Na pytanie dotyczące częstości spożywania pro-
duktów  light uzyskano następujące dane: w pełni
akceptowało je 5 badanych, 7 uczniów uznało je za
szkodliwe i w ogóle nie spożywało. Pozostali badani
2
nie wyrazili opinii na temat produktów  light .
(33)
Z kolei 7 respondentów, tj. 1 chłopiec i 6 dziew-
Ryc. 2. Ilość dań składających się na obiad
cząt przejawiało zachowania anorektyczne, to znaczy
podejmowanie wysiłków mających na celu obniżenie
Stwierdzono także, że dla części badanych na-
masy ciała, pomimo istniejącego już niedożywienia
stolatków kolacja była tylko namiastką właściwie
(ryc. 5).
dobranego posiłku (ryc. 3). Dla 8 respondentów ko-
lacją była głównie woda mineralna, dla 9 jabłko, dla 3
zachowania
baton, dla 1 pizza. Tylko 12 respondentów przyznało,
anorektyczne
iż w ramach tego posiłku spożywało mleko.
(7)
woda mineralna
(8)
jabłko
(9)
brak zachowań
baton anorektycznych
(3)
inne (50)
(36)
pizza
(1)
Ryc. 5. Osoby wykazujÄ…ce zachowania anorektyczne
Ryc. 3. Podstawowe składniki kolacji
W analizie danych dotyczących całodobowego
Z grupy osób wykazujących anorektyczne zacho-
menu badanych nastolatków, należy zwrócić uwagę
wania, 3 uczniów stwierdziło, że na przyjęcie takiego
na stosunkowo duży udział w diecie słodyczy i prze-
stylu życia ma wpływ presja kolegów. 2 osoby z tej
kąsek. 11 respondentów spożywało przekąski między
grupy uważały, że odchudzanie może dać szczęście lub
posiłkami i często były to słodycze.
zwiększyć atrakcyjność. Blisko połowa, 27 nastolat-
ków, zdecydowanie potępiła nadmierne odchudzanie
Niepokojącym faktem jest to, że wśród badanych
się i wyraziła opinię, iż takie osoby ewidentnie  tracą
osób w diecie dobowej było małe spożycie produktów
mlecznych. Sery żółte w ilości ponad 10 dkg/db spoży- na urodzie .
398 Probl Hig Epidemiol 2008, 89(3): 395-400
Dyskusja wapnia niezbędnego do prawidłowej mineralizacji
kości, powinni spożywać minimum ponad litr mle-
Prawidłowa dieta, to jeden z warunków właściwe-
ka/jogurtu dziennie. W badanej grupie była zaledwie
go rozwoju organizmu. Wiek, w jakim znajdowali siÄ™
tylko 1 taka osoba, nieco więcej, 4 uczniów spożywało
respondenci, to okres, w którym dokonują się burzli-
1 litr mleka dziennie. Nie lepiej przedstawiała się
we przemiany w ustroju, zwiÄ…zane z dojrzewaniem
podaż pokarmów pochodzenia mlecznego, w tym sera
płciowym, zmianą sylwetki ciała, formowaniem się
żółtego i białego. Z danych szacunkowych wynika,
narządów wewnętrznych. Jest to także czas, kiedy
że zaburzenia mineralizacji tkanki kostnej w Polsce
dokonujÄ… siÄ™ istotne zmiany w dojrzewaniu emocjo-
(porównywalne z wynikami z populacji europejskiej)
nalnym, psychicznym i społecznym młodych ludzi.
występują u około 30% kobiet w wieku 20-80 lat [6].
Na uwagę zasługuje fakt, iż wszyscy ankietowani
Nieco lepsze wyniki uzyskano u mężczyzn [6]. Je-
przyznali się do nieprzestrzegania, w różnym zakresie,
żeli potwierdzą się wyniki badań własnych i innych
zasad prawidłowego odżywiania się. W części przy-
autorów na większych populacjach młodzieży, należy
padków były to  zaledwie niestałe pory posiłków,
przypuszczać, że podawane w piśmiennictwie dane
stosunkowo jednak często zdarzały się redukcje liczby
szybko ulegną dezaktualizacji, ustępując miejsca bar-
spożywanych posiłków (24 osoby przyznały się do
dziej pesymistycznym szacunkom, w miarÄ™, jak obecna
spożywania mniejszej liczby, niż 4 posiłki/dobę), a by-
młodzież awansuje wiekowo do grupy dorosłych.
wały także i drastyczne ograniczenia ich liczby, nawet
Z analizy uzyskanych danych wynika, że wśród
do 2 posiłków/dobę (3 respondentów). Nieprawidło-
badanych uczniów notuje się przypadki spożywania
wości, o których mowa, nie ograniczały się jedynie
przekÄ…sek pod postaciÄ… tak zwanych  pustych kalorii ,
do wspomnianych uchybień. Bardziej  dociekliwe
w tym słodyczy (wśród ankietowanych  ten zwyczaj
pytania ujawniły, iż takie słowa jak obiad, czy kolacja
miało 10 uczniów). Taki sposób odżywiania jest trak-
według nastolatka mogą oznaczać coś zupełnie innego,
towany, jako predysponujący do zaburzeń gospodarki
aniżeli zakładają to dietetycy [3, 4] i sugerować tylko
węglowodanowej, w tym cukrzycy typu 2, która sta-
namiastkę zalecanych posiłków (obiady jednodanio-
nowi coraz większy problem zdrowotny i społeczny
we lub kolacja, której podstawą było jabłko, czy woda
w krajach wysoko rozwiniętych [7].
mineralna).
Przyjęte przez nastolatków i realizowane nawyki
Bardzo niepokojącym faktem jest to, że prawie
żywieniowe, okazywały się często nieracjonalne i lek-
czwarta część respondentów stwierdziła, iż odchudza
komyślne. Takie działania powinny budzić szczególny
się. W grupie odchudzających się, 7 osób  to ucznio-
niepokój ze względu na ich charakter, a także na duże
wie z występującymi już znacznymi niedoborami
rozpowszechnienie wśród młodzieży. Fakt, iż następ-
pokarmowymi (>10% niedoboru należnej masy cia-
stwa niewłaściwego żywienia nie zawsze manifestują
ła). Stanowią oni grupę ryzyka osób z powikłaniami
się w sposób wyraz
ny i jednoznaczny, stwarza niejed-
przewlekłego niedożywienia. Mogłoby się wydawać, iż
nokrotnie przekonanie o bezkarności eksperymentów
te 7 osób nie stanowi tak dużego powodu do niepokoju,
dietetycznych i praktycznie braku jakichkolwiek istot-
ale w ujęciu odsetkowym (12%), o ile wspomniane
nych następstw zdrowotnych. Wiele konsekwencji
dane znajdÄ… potwierdzenie w badaniach na szerszym
nieprawidłowego odżywiania może ujawnić się dopiero
materiale, może okazać się to istotnym problemem
w póz
niejszym dorosłym życiu człowieka. Niedobory
natury medycznej  zarówno jakościowym, jak i ilo-
białka, witamin, soli mineralnych, wielonienasyco-
ściowym. W takiej sytuacji ważną może okazać się
nych kwasów tłuszczowych, błonnika, przeciwutle-
próba określenia przyczyn warunkujących pojawianie
niaczy i steroli spowodować mogą wiele poważnych
siÄ™ takich postaw antyzdrowotnych. Wiele wskazuje
następstw zdrowotnych, jak zaburzenia mineralizacji
na to, że opinia kolegów, koleżanek, moda lanso-
tkanki kostnej, choroby przewodu pokarmowego, za-
wana w telewizji, nadmiernie wychudzone  ideały
burzenia odporności, problemy ortopedyczne (efekt
młodzieńczej urody prezentowane w czasopismach
osteoporozy lub forsownych ćwiczeń fizycznych),
młodzieżowych, jako szczęśliwe, beztroskie i jedynie
zaburzenia endokrynologiczne (np. wtórny brak
słuszne modele życia sprawiają, że młodzież przyjmuje
miesiączki czy zaburzenia płodności), choroby na-
tak wyznaczone cele za własne [5]. Chude jest dobre,
czyniowe, problemy psychologiczne i psychiatryczne
wychudzone lepsze, bo to daje powodzenie w życiu lub
(depresja) [8, 9, 10, 11, 12]. Lekkomyślność i brak
szczęście  taki sposób rozumowania prezentowało 15
poczucia odpowiedzialności młodych ludzi za własne
ankietowanych.
zdrowie powodują, że obecnie w społeczeństwie rośnie
Wśród realizowanych schematów odżywiania się
pokolenie przyszłych schorowanych i nieszczęśliwych
zauważyć można drastyczne ograniczanie spożywania
40-50-latków.
mleka i pokarmów pochodzenia mlecznego. Ucznio-
wie w tym wieku, ze względu na konieczną podaż
Kołłątaj B, Kołłątaj W, Karwat ID. Nieprawidłowe nawyki żywieniowe u nastolatków  badania wstępne 399
Wnioski posiłków oraz błędami dotyczącymi jakości spo-
żywanych posiłków, w tym niewystarczającym
1. Badani nastoletni uczniowie popełniają mniejsze
spożyciem mleka i produktów mlecznych.
lub większe błędy w zakresie odżywiania się.
3. Część badanych nastolatków redukuje kalorycz-
2. Uchybienia dietetyczne badanych nastolatków
ność i objętość posiłków, pomimo już istniejącego
wiążą się bardzo często z brakiem stałych pór
niedożywienia (zachowania anorektyczne).
posiłków, ograniczeniem ilości spożywanych
Piśmiennictwo / References
1. Kopczyńska-Sikorska J. Rozwój  wzrastania i dojrzewanie. 8. Konstantynowicz J, Kądziela-Olech H, Kaczmarski M et al.
W: Normy w pediatrii, red. J. Kopczyńska-Sikorska. PZWL Depression in anorexia nervosa: A risk factor for osteoporosis.
Warszawa 1996: 11-64. The Journal of clinical endocrinology and metabolizm 2005,
90(9): 5382-5385.
2. Palczewka I, Niedz
wiedzka Z. Siatki centylowe do oceny
rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży. Zakład Rozwoju 9. Harris M, Cumella EJ. Eating disorders across the life span.
Dzieci i Młodzieży Instytutu Matki i Dziecka, Warszawa J Psychosoc Nurs Ment Health Serv 2006, 44(4): 20-26.
2001.
, Weisinger RS et al. The role of omega-3
10. Stahl LA, Begg DP
3. Ciborowska H, Rudnicka A. Dietetyka. Żywienie zdrowego fatty acids in mood disorders. Curr Opin Investig Drugs 2008,
i chorego człowieka. PZWL Warszawa 2007. 9(1): 57-64.
4. Wieczorek-Chełmińska Z. Zasady żywienia i dietetyka 11. Arkell J, Robinson P. A pilot case series using qualitative and
stosowana. PZWL Warszawa 1987. quantitative methods: Biological, psychological and social
outcome in severe and enduring eating disorder (anorexia
5. Siwińska B. Ja, anoreksja. http://portalwiedzy.onet.pl/
nervosa). Int J Eat Disord 2008, Apr 29 [Epub ahead of
4868,37728,1461312,1,czasopisma.html, 2008.
print].
6. Lipiński K, Czerwiński E, Kukiełka RT i wsp. Występowanie
12. Nicolas I. Long-term evolution and complications of eating
osteoporozy w populacji rejonu krakowskiego na podstawie
disorders. Rev Prat 2008, 58(2): 151-155.
badania screeningowego. XI Zjazd Polskiego Towarzystwa
Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy. Kraków
27-29 września 2001: 26-27.
7. Tatoń J. Etiologia i patogeneza cukrzycy typu 2. W: Tatoń J,
Czech A. red. Diabetologia. T. 1. PZWL Warszawa 2001:
151-166.
400 Probl Hig Epidemiol 2008, 89(3): 395-400
Załącznik 1  załączony na prośbę Recenzenta 7. pizza
Zagadnienia wykorzystane w pracy, zawarte w narzędziu badawczym. 8. ser
ANKIETA DLA MA
ODZIEŻY GIMNAZJALNEJ I LICEALNEJ, DOTYCZ
CA WY- 9. piwo
BRANYCH CZYNNIKÓW STYLU ŻYCIA (ANKIETA nr 1) 10. wino
11. papieros
[& & & & & & .] 12. inne
6. Jestem zadowolona/zadowolony ze swojego ciężaru (wagi ciała): 13. nie ma sposobu
1. tak 2. nie [& & & & & & & & & & & & & & & & .]
7. Uważam, że: 32. Najważniejszym elementem mojej kolacji jest:
1. jestem gruba/gruby 1. zupa mleczna
2. zbyt dużo ważę 2. mleko
3. ważę tyle, ile powinnam/powinienem 3. kanapki
4. jestem chuda/chudy 4. woda mineralna
5. jestem zbyt chuda/chudy 5. naleśniki
8. Ostatnio utyłam/utyłem: 6. pizza
1. tak 2. nie 7. baton czekoladowy
9. Ostatnio schudłam/schudłem: 8. jabłko
1. tak 2. nie 9. inne posiłki, jakie?
10. Jem: [& & & & & & & & & & & & ]
1. za dużo 34. Podwieczorek, to:
2. w sam raz 1. istotny posiłek
3. za mało 2. zbędne kalorie
11. Chcę schudnąć: 35. Śniadanie jem:
1. tak 2. nie 1. w domu lub na stancji
12. Odchudzam się: 2. w trakcie drogi do szkoły
1. tak 2. nie 3. w szkole
13. Ważę się: 4. nie jem
1. codziennie 36. Mleko lub jogurt:
2. przynajmniej 2 razy w tygodniu 1. nie spożywam
3. sporadycznie 2. spożywam okazyjnie
4. tylko podczas badania lekarskiego 3. spożywam codziennie maksymalnie 1 szklankę
[& & & & & & & & & & & & & & & & ..] 4. spożywam codziennie maksymalnie 2 szklanki
18. Dziennie spożywam: 5. spożywam codziennie w ilości 3-4 szklanki
1. 1 posiłek 6. spożywam codziennie w ilości > 1 litra
2. 2 posiłki 37. Sery białe:
3. 3 posiłki 1. nie jem
4. 4 posiłki 2. jem okazyjnie
5. 5 posiłków 3. jem codziennie w małych ilościach
6. więcej posiłków, ile?.................. 4. jem codziennie przynajmniej 30 dkg
19. Pory moich posiłków są: 38. Sery żółte:
1. stałe 1. nie jem
2. względnie stałe 2. jem okazyjnie
3. jadam bardzo nieregularnie 3. jem codziennie w małych ilościach
20. Liczę kalorie spożywanych posiłków: 4. jem codziennie przynajmniej 10 dkg = kilka plastrów
1. tak 2. nie [& & & & & & & & & & & & & & ]
[& & & & & & & & & & & & & & ..] 43. Mój obiad składa się z:
23. Systematycznie uprawiam jakiÅ› sport: 1. 1 dania
1. tak 2. nie 2. 2 dań
24. Uczestniczę w zajęciach aerobiku: 3. 3 dań i deseru
1. tak 2. nie 4. nie jadam obiadów
25. Dziennie, na czynny wypoczynek (sport, aerobik, gimnastyka w domu) [& & & & & & & & & & & & & & .]
poświęcam: 51. Spożywam przekąski (np. chipsy, orzeszki ziemne, kanapki, owoce)
1. 0 min. między posiłkami:
2. do 30 min 1. tak 2. nie
3. do 1 godz. [& & & & & & & & & & & & & & ...]
4. do 1.5 godz. 61. Polskie czasopisma, adresowane do młodzieży, propagują zachowania
5. do 2 godz. anorektyczne:
6. do 3 godz. 1. tak 2. nie
7. więcej 62. Reklamy radiowe i telewizyjne:
26. Produkty  light : 1. propagują właściwe odżywianie się
1. są wspaniałym pomysłem 2. nakłaniają do popełniania błędów dietetycznych
2. nie mam zdania 3. nie mam zdania
3. są niezdrowe 63. Uważam, że w szerzeniu idei anoreksji największą rolę odgrywają:
[& & & & & & & & & & & & & & .] 1. czasopisma
30. Mój sposób na chandrę (można podać jedną lub więcej odpowiedzi): 2. telewizja
1. coś słodkiego 3. Internet
2. dobry film 4. presja koleżanek
3. dobra książka 5. oczekiwania chłopców/dziewcząt
4. sport 6. inne
5. dobre towarzystwo
6. kanapka