Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania
w Bielsku-Białej
Wydział Informatyki
Przedmiot :Problemy społeczno zawodowe informatyków.
Temat : Ocena zdolności patentowej.
Opracował: xxx,
sem. xxx gr. B, niestacjonarne
Wykładowca: prof. dr inż. xxx
Bielsko-Biała, 2009
Spis treści:
1. Wstęp ....................................................................................................................................................... 2
2. Wynalazek ................................................................................................................................................ 2
3. Rozwiązania niebędące wynalazkami ....................................................................................................... 3
4. Wyłączenia spod opatentowania................................................................................................................ 3
5. Podsumowanie ........................................................................................................................................... 3
6. Bibliografia ................................................................................................................................................ 4
1. Wstęp.
Patent to wyłączne prawo do korzystania z wynalazku, udzielana na czas określony. Jest to obszar prawa,
którego początki sięgają XVI wieku, a intensywny rozwój przypada na XIX wieczną rewolucję
przemysłową, kiedy to zostały opracowane obowiązujące do dziś zasady ogólne.
Patent jest wyłącznym prawem, w związku z tym treść jest określona w dokumencie  opisie
patentowym, szczególnie w zastrzeżeniach patentowych, ukazując zespół cech technicznych, które
określają wynalazek. W Polsce prawo to przyznawane jest przez Urząd Patentowy.
Aby patent został przyznany, wynalazek musi być nowy (nie może być, przed datą pierwszeństwa,
podany do publicznej wiadomości, w jakikolwiek sposób i miejscu), musi posiadać poziom wynalazczy
(określany czasem mianem nieoczywistości  tj. nie może wynikać w sposób oczywisty z informacji
podanych wcześniej do publicznej wiadomości) oraz musi nadawać się do przemysłowego stosowania.1
2. Wynalazek.
Wynalazek, aby mógł być chroniony za pomocą patentu musi posiadać zdolność patentową, to jest:
" być rozwiązaniem nowym,
" nieoczywistym,
" możliwym do przemysłowego zastosowania,
" rozwiązaniem o charakterze technicznym.
Ważne jest, aby wynalazek oddziaływał w jakiś sposób na materię, wywołuje jakąś zmianę w świecie
fizycznym. Wskazane kryteria są bardzo rygorystyczne, ponadto muszą być spełnione łącznie,
co powoduje, i ochrona patentowa jest trudna do uzyskania.
Zgłoszenie wynalazku w celu uzyskania patentu dokonuje się przez wniesienie do Urzędu Patentowego
podania wraz z opisem wynalazku ujawniającym jego istotę, zastrzeżeniami patentowymi, skrótem opisu
i rysunkami patentowymi. Po uzyskaniu patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku
w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze państwa. Patent trwa 20 lat (w Polsce) od daty
zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym. Koszt opatentowania wynalazku:
" Koszt dokonania zgłoszenia (na dziś w Polsce około 120 $; w Japonii 1900 $),
" Po przyznaniu patentu należy ponieść koszt ochrony patentowej na 10 lat (w Polsce 1030 $).2
1
http://kramarz.pl/
2
http://www.wynalazki.mt.com.pl/
3. Rozwiązania niebędące wynalazkami.
" Projekt racjonalizatorski  uznane przez przedsiębiorcę, a nie Urząd Patentowy, rozwiązanie
zgłoszone przez twórcę, nadające się do zastosowania, wykorzystania oraz oczywiście nowe w skali
przedsiębiorstwa.
" Wzór użytkowy to nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym dotyczące kształtu,
budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Na wzory użytkowe wydawane są świadectwa
ochronne przez Urząd Patentowy. Prawo to trwa 5 lat od daty zgłoszenia.
4. Wyłączenia spod opatentowania.
Każdy wynalazek, którego wykorzystanie mogłoby być sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi
obyczajami jest wyłączony spod opatentowania. Nie można udzielić patentu na rozwiązania godzące
w porządek publiczny, w tym bezpieczeństwo społeczeństwa i jego członków, w przyjęte normy moralne.
W szczególności stosowanie wynalazku nie powinno spotykać się ze społecznym sprzeciwem.3
Patenty nie są udzielane na następujące zastosowania:
" nowe odmiany roślin i ras zwierząt oraz biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt,
" Wytwory o charakterze estetycznym,
" sposoby leczenia chorób w dziedzinie medycyny i weterynarii oraz ochrony roślin,
" wynalazki z których korzystanie było by sprzeczne z obowiązującym prawem lub porządkiem
publicznym,
" programy do maszyn cyfrowych,
" produkty przemian jądrowych,
" naukowe odkrycia i teorie.
5. Podsumowanie.
Na podstawie polskiej ustawy Prawo własności przemysłowej - "patenty są udzielane  bez względu
na dziedzinę techniki  na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się
do przemysłowego stosowania". Wiadomo też, że nie ma legalnej definicji pojęcia "rozwiązanie
o charakterze technicznym", co istotnie zamydla nam obraz...
Toczy się pewna dyskusja na temat możliwości patentowania pewnych rozwiązań (w uproszczeniu mówi
się o patenach "na oprogramowanie" lub o patentach "na algorytmy"; por. dział patenty niniejszego
serwisu). Jedne kraje są bardziej "liberalne", inne zaś mniej. 1 marca 2004 Polska przystąpiła
3
http://www.uprp.pl
do Konwencji o udzielaniu patentów europejskich i wiele zagranicznych zgłoszeń patentowych
obejmujących swoimi skutkami terytorium Polski jest rozpatrywana przez Europejski Urząd Patentowy.
Polski urząd rozpatruje zgłoszenia wynalazków w ramach Układu o współpracy patentowej (PTC), które
są przesyłanie przez Biuro Międzynarodowe WIPO do rozpatrzenia przez Polskę jako kraj ochrony.
Jest wiele problemów. System prawny staje się coraz bardziej skomplikowany (dla przeciętnego
obywatela; odsyłam na strony Urzędu po informacje dotyczące zgłaszania wynalazków wg procedur
międzynarodowych), przedsiębiorstwa starają się umieszczać w opisach zastrzeżenia dość ogólne,
by uzyskać jak najszerszą ochronę, oczywiście na świecie jest coraz więcej wiedzy, co stwarza problemy
dla "własności intelektualnej".
6. Bibliografia.
1. http://prawo.vagla.pl/
2. http://www.wynalazki.mt.com.pl/
3. http://fatcat.ftj.agh.edu.pl/
4. http://www.uprp.pl