Podstawowe parametry fali
harmonicznej
W większości przyrządów geodezyjnych takich jak dalmierze, teodolity
elektroniczne, odbiorniki GPS stosuje siÄ™ jako wzorzec pomiarowy sinusoidalnÄ…
falę elektromagnetyczną. Podstawowe parametry i zależności opisujące ją
podane zostały poniżej:
T  okres, czas jednego pełnego
obiegu wektora A
É  prÄ™dkość (czÄ™stotliwość)
kołowa, zwykle podawana w
[rad/sek]
f  częstotliwość, zwykle
podawana w jednostkach [Hz];
f=1/T
A  wektor wirujący wokół okręgu.
Podobny wektor tworzy ramka
obracajÄ…ca siÄ™ w polu
magnetycznym między biegunami
N i S, co powoduje wytworzenie
prÄ…du przemiennego.
Ć  kąt fazowy lub faza
1
Podstawowe parametry fali
harmonicznej
2
Podstawowe parametry fali
harmonicznej
Prędkość fal elektromagnetycznych w próżni równa się prędkości światła  c .
PrÄ™dkość Å›wiatÅ‚a równa jest c = 299 792, 458 · 103 m/s . PrÄ™dkość fal
elektromagnetycznych w innym ośrodku niż próżnia obliczamy ze wzoru:
v = c/n (dla fali elektromagnetycznej lub prÄ…du elektrycznego)
gdzie: n - współczynnik załamania lub gęstości - nie jest stały i zależy od
temperatury, ciśnienia i prężności pary wodnej.
Długość fali obliczamy ze wzorów:
Wynika z tego, że im mniejsza częstotliwość tym dłuższa fala. Im krótsza fala
tym mniejszy jest jej zasięg. Fale dłuższe trafiając na przeszkodę mogą się na
niej uginać a trafiając na teren mogą się od niego odbijać. Jest to szkodliwe,
dlatego w geodezji stosujemy fale mikrofalowe a nie fale radiowe. Im większa
częstotliwość tym bardziej fale mogą rozchodzić się prostoliniowo.
Zakres fal optycznych wykorzystywany jest w geodezyjnych dalmierzach
elektronicznych (elektrooptycznych). Stosujemy je, ponieważ fale te rozchodzą
się prostoliniowo (światło rozchodzi się po linii prostej). Gdy natrafią na
przeszkodę to zostaną zatrzymane, a nie załamane.
3
Podstawowe parametry fali
harmonicznej
" Klasyfikacja dalmierzy może być dokonywana przy założeniu rozmaitych
kryteriów. Zazwyczaj przyjmuje się dwa:
" ze względu na rodzaj fali (jej długości) przenoszącej sygnały pomiarowe
Dzielimy je na:
 elektromagnetyczne
 ultradz
więkowe
" ze względu na formę sygnałów pomiarowych, która warunkuje sposób
pomiaru czasu i rozchodzenia się mierzonej odległości tam i z powrotem.
Dzielimy je na:
 impulsowe, których fala pomiarowa jest w formie pojedynczych impulsów
 fazowe, których sygnał pomiarowy jest ciągłą falą harmoniczną.
Coraz częściej stosuje się dalmierze, które łączą cechy dalmierzy impulsowych i
fazowych. Dzieje się tak dlatego, gdyż dalmierze impulsowe pozwalają na
bezlustrowy pomiar a fazowe są dokładniejsze. Dalmierzem fazowym nie można
pomierzyć odległości przy stosowaniu jednej częstotliwości fali.
4