ETAPY PROCESU
ETAPY PROCESU
BADAWCZEGO
BADAWCZEGO
wg Babińskiego
wg Babińskiego
NA ZACH
T

NA ZACH
T

Ludowe porzekadło mówi:
Ludowe porzekadło mówi:
CIEKAKAWOŚĆ TO PIERWSZY STOPIEC
DO
CIEKAKAWOŚĆ TO PIERWSZY STOPIEC
DO
PIEKA
A.
PIEKA
A.
ale
ale
BEZ CIEKAWOŚCI I CH
CI POZNANIA
BEZ CIEKAWOŚCI I CH
CI POZNANIA
NIE MA
NIE MA
Nauki
Nauki
Badań
Badań
Rozwoju
Rozwoju
I jeszcze kilku ciekawych rzeczy ;)
I jeszcze kilku ciekawych rzeczy ;)
www.logic.amu.edu.pl
O CZYM TO B
DZIE?
O CZYM TO B
DZIE?
1. Jak zwykłą ciekawość zamienić na
1. Jak zwykłą ciekawość zamienić na
punkt wyjścia do badań?
punkt wyjścia do badań?
2. Jak od ciekawości przejść do projektu
2. Jak od ciekawości przejść do projektu
badań?
badań?
3. Jak od projektu przejść do samych
3. Jak od projektu przejść do samych
badań?
badań?
4. Jak od badań przejść do wyników?
4. Jak od badań przejść do wyników?
www.logic.amu.edu.pl
PROSZ
DOBRAĆ SI
W
PROSZ
DOBRAĆ SI
W
DWIE GRUPY.
DWIE GRUPY.
KRYTERIUM:
KRYTERIUM:
ZBIEśNY GA
ÓWNY CEL,
ZBIEśNY GA
ÓWNY CEL,
KTÓREMU SA
Uś

KTÓREMU SA
Uś

BADANIA.
BADANIA.
www.logic.amu.edu.pl
WYŚCIG PO NOBLA
WYŚCIG PO NOBLA
CEL:
CEL:
ZASADA: Po prawidłowym wykonaniu jednego
ZASADA: Po prawidłowym wykonaniu jednego
etapu badań mo\
na przejść dalej.
etapu badań mo\
na przejść dalej.
www.logic.amu.edu.pl
HIPOTEZY
EKSPLANACJA
PYTANIA SZCZEGÓA
OWE
W J. NAUKOWYM
CEL
PODSUMO
PYTANIE BADAWCZE
WANIE
LIT. PRZEDMIOTU
GDZIE?
JAK?
SK
D?
www.logic.amu.edu.pl
CO DALEJ?
OPERACJONALIZACJA ANALIZA
Krok 1  PYTANIE BADAWCZE
Krok 1  PYTANIE BADAWCZE
CEL moich badań,
CEL moich badań,
czyli co chcę osiągnąć:
czyli co chcę osiągnąć:
(do wyboru)
(do wyboru)
1. EKSPLORACJA  wstępne poznanie jakieś
1. EKSPLORACJA  wstępne poznanie jakieś
tematyki, rzucenie na nią światła;
tematyki, rzucenie na nią światła;
2. OPIS  przedstawienie zjawiska (co, gdzie, jak)
2. OPIS  przedstawienie zjawiska (co, gdzie, jak)
3. WYJAŚNIANIE (eksplanacja)  odpowiedz
na
(eksplanacja)  odpowiedz
na
3. WYJAŚNIANIE
pytanie dlaczego dane zjawisko zachodzi
pytanie dlaczego dane zjawisko zachodzi
www.logic.amu.edu.pl
Krok 1  PYTANIE BADAWCZE
Krok 1  PYTANIE BADAWCZE
Sformułowanie PROBLEMU BADAWCZEGO
Sformułowanie PROBLEMU BADAWCZEGO
 czyli pytania, na które poszukujemy odpowiedzi.
 czyli pytania, na które poszukujemy odpowiedzi.
" Dotyczy aktualnego stanu
" Dotyczy aktualnego stanu
niewiedzy
niewiedzy
" Jest wyra\
one w języku naukowym
" Jest wyra\
one w języku naukowym
" Sformułowane tak, \
e wiadomo jak
" Sformułowane tak, \
e wiadomo jak
działać, \
eby znalez
ć odpowiedz

działać, \
eby znalez
ć odpowiedz

www.logic.amu.edu.pl
Krok 1  PYTANIE BADAWCZE
Krok 1  PYTANIE BADAWCZE
PYTANIE
CIEKAWOŚĆ: CELE:
CIEKAWOŚĆ: CELE:
BADAWCZE:
Jaki jest poziom
Czy wiejskie OPIS
Czy wiejskie OPIS
komputeryzacji
biblioteki mają
biblioteki mają
bibliotek w
komputery?
komputery?
Polsce?
Jakie są główne
Czy w polskim
Czy w polskim
OPIS
OPIS
z
ródła
coraz więcej
coraz więcej
EKSPANACJA
EKSPANACJA
neologizmów w
angielskiego?
angielskiego?
polskim (dla ostatniej
dekady; ze względu na
ró\
ne odmiany jęzka)?
www.logic.amu.edu.pl
Krok 2  EKSPLIKACJA
Krok 2  EKSPLIKACJA
Na EKSPLIKACJ
składa się:
Na EKSPLIKACJ
składa się:
1. Uszczególowienie, doprecyzowanie
1. Uszczególowienie, doprecyzowanie
naszego problemu badawczego
naszego problemu badawczego
ORAZ
ORAZ
2. Wybór i uzasadnienie hipotez
2. Wybór i uzasadnienie hipotez
badawczych
badawczych
www.logic.amu.edu.pl
USZCZEGÓA
OWIENIE PROBLEMU 1
USZCZEGÓA
OWIENIE PROBLEMU 1
Poszukiwania w
Poszukiwania w
LITERATURZE PRZEDMIOTU:
LITERATURZE PRZEDMIOTU:
Między innymi:
Między innymi:
Co ju\
wiadomo o problemie, który jest
Co ju\
wiadomo o problemie, który jest
badany?
badany?
Jakie są tematy nadrzędne?
Jakie są tematy nadrzędne?
Jakie są tematy podrzędne?
Jakie są tematy podrzędne?
Jakie są tematy powiązane z badanym?
Jakie są tematy powiązane z badanym?
www.logic.amu.edu.pl
USZCZEGÓA
OWIENIE PROBLEMU 2
USZCZEGÓA
OWIENIE PROBLEMU 2
PYTANIA SZCZEGÓA
OWE:
PYTANIA SZCZEGÓA
OWE:
Czego konkretnie chcemy się dowiedzieć?
Czego konkretnie chcemy się dowiedzieć?
np.
np.
CO  jakie szczegóły zjawiska chcemy poznać?
CO  jakie szczegóły zjawiska chcemy poznać?
JAK  co dokładnie opiszemy?
JAK  co dokładnie opiszemy?
DLACZEGO  jak wyjaśnimy?
DLACZEGO  jak wyjaśnimy?
Im więcej, tym lepiej
Im więcej, tym lepiej
Wszystko, co nas interesuje
Wszystko, co nas interesuje
Wszystko, co wydaje się ciekawe
Wszystko, co wydaje się ciekawe
www.logic.amu.edu.pl
USZCZEGÓA
OWIENIE PROBLEMU 3
USZCZEGÓA
OWIENIE PROBLEMU 3
SELEKCJA pytań szczegółowych:
SELEKCJA pytań szczegółowych:
Wybieramy te, na które będziemy szukać
Wybieramy te, na które będziemy szukać
odpowiedzi podczas badań
odpowiedzi podczas badań
Kierujemy się:
Kierujemy się:
istotnością pytań dla naszego problemu
istotnością pytań dla naszego problemu
mo\
liwością znalezienia odpowiedzi na te
mo\
liwością znalezienia odpowiedzi na te
pytania w oparciu o znane nam metody i
pytania w oparciu o znane nam metody i
techniki badawcze
techniki badawcze
mo\
liwościami techniczno - organizacyjnymi
mo\
liwościami techniczno - organizacyjnymi
www.logic.amu.edu.pl
USZCZEGÓA
OWIENIE PROBLEMU 4
USZCZEGÓA
OWIENIE PROBLEMU 4
Wyra\
enie pytań w
Wyra\
enie pytań w
FORMIE NAUKOWEJ:
FORMIE NAUKOWEJ:
Ka\
de pytanie zawiera tylko terminy:
Ka\
de pytanie zawiera tylko terminy:
Proste
Proste
Jednoznaczne
Jednoznaczne
Zrozumiałe
Zrozumiałe
Proszę przećwiczyć to dla dwóch pytań
Proszę przećwiczyć to dla dwóch pytań
www.logic.amu.edu.pl
HIPOTEZY
HIPOTEZY
czyli
czyli
propozycje twierdzeń naukowych
propozycje twierdzeń naukowych
odpowiedzi na nasze pytania
odpowiedzi na nasze pytania
Prawidłowa hipoteza:
Prawidłowa hipoteza:
" Dostarcza odpowiedzi na pytanie wynikające z
" Dostarcza odpowiedzi na pytanie wynikające z
problemu badawczego.
problemu badawczego.
" Posiada uzasadnienie  czyli wytłumaczenie,
" Posiada uzasadnienie  czyli wytłumaczenie,
dlaczego przyjmujemy tak właśnie
dlaczego przyjmujemy tak właśnie
" Wiadomo kiedy (przy zajściu jakich zjawisk) mo\
na
" Wiadomo kiedy (przy zajściu jakich zjawisk) mo\
na
ją uznać za sprawdzoną
ją uznać za sprawdzoną
www.logic.amu.edu.pl
HIPOTEZY
HIPOTEZY
y
RÓDA
A HIPOTEZ:
y
RÓDA
A HIPOTEZ:
Teoretyczne rozwa\
ania na dany
Teoretyczne rozwa\
ania na dany
temat
temat
Dotychczasowe badania
Dotychczasowe badania
Inwencja twórcza badacza
Inwencja twórcza badacza
www.logic.amu.edu.pl
Krok 3 - OPERACJONALIZACJA
Krok 3 - OPERACJONALIZACJA
OPERACJONALIZACJA
OPERACJONALIZACJA
czyli
czyli
wyra\
enie wszystkich pojęć i terminów
wyra\
enie wszystkich pojęć i terminów
teoretycznych tak
teoretycznych tak
ABY
ABY
1. Miały jednoznaczny sens empiryczny
1. Miały jednoznaczny sens empiryczny
LUB
LUB
2. Były wyznaczone przez czynności, jakie nale\
y
2. Były wyznaczone przez czynności, jakie nale\
y
wykonać aby poznać to zjawisko
wykonać aby poznać to zjawisko
www.logic.amu.edu.pl
Krok 3 - OPERACJONALIZACJA
Krok 3 - OPERACJONALIZACJA
POJ
CIE: OPERACJONALIZACJA:
POJ
CIE: OPERACJONALIZACJA:
min. 1 komputer
min. 1 komputer
dostępny dla czytelników
dostępny dla czytelników
Skomputeryzowana
Skomputeryzowana
biblioteka katalog biblioteczny w
biblioteka katalog biblioteczny w
formie elektronicznej
formie elektronicznej
dostęp do internetu
dostęp do internetu
angielski z
ródłowsłów
angielski z
ródłowsłów
Zapo\
yczenie z
Zapo\
yczenie z
angielskiego zbie\
ność lub
angielskiego zbie\
ność lub
podobieństwo znaczeń
podobieństwo znaczeń
zasięg ogólnojęzykowy
zasięg ogólnojęzykowy
www.logic.amu.edu.pl
Krok 3 - OPERACJONALIZACJA
Krok 3 - OPERACJONALIZACJA
To tak\
e:
To tak\
e:
GDZIE, czyli wybór zbiorowości, gdzie będą
GDZIE, czyli wybór zbiorowości, gdzie będą
prowadzone badania
prowadzone badania
JAK, czyli wybór metod i technik badawczych
JAK, czyli wybór metod i technik badawczych
SK
D, czyli na które pytania odpowiadamy
SK
D, czyli na które pytania odpowiadamy
odwołując się do ju\
istniejących informacji a
odwołując się do ju\
istniejących informacji a
do których potrzebujemy danych
do których potrzebujemy danych
empirycznych
empirycznych
CO DALEJ, czyli w jaki sposób przeprowadzimy
CO DALEJ, czyli w jaki sposób przeprowadzimy
póz
niej analizę wyników badań
póz
niej analizę wyników badań
www.logic.amu.edu.pl
Krok 4  PRZYGOTOWANIE NARZ
DZI
Krok 4  PRZYGOTOWANIE NARZ
DZI
NARZ
DZIE BADAWCZE
NARZ
DZIE BADAWCZE
Coś, co pomo\
e nam odpowiedzieć na stawiane sobie
Coś, co pomo\
e nam odpowiedzieć na stawiane sobie
pytania.
pytania.
DOBRE
NARZ
DZIE:
PRZYKA
ADY:
" Umo\
liwia odpowiedz
na
wszystkie stawiane pytania
" ankieta
" Dostarcza jak najbardziej
" lista wyrazów do
szczegółowych informacji
czytania
" kwestionariusz
obserwacji
www.logic.amu.edu.pl
Krok 5 - PILOTAś
Krok 5 - PILOTAś
PILOTAś czyli sprawdzenie:
PILOTAś czyli sprawdzenie:
"
" Naszych technik i metod badawczych a przede
Naszych technik i metod badawczych a przede
wszystkim narzędzia
wszystkim narzędzia
"
" Poprawności eksplikacji i operacjonalizacji
Poprawności eksplikacji i operacjonalizacji
problemu
problemu
"
" Ewentualnych problemów techniczno 
Ewentualnych problemów techniczno 
organizacyjnych.
organizacyjnych.
www.logic.amu.edu.pl
Krok 6  DOBÓR PRÓBY
Krok 6  DOBÓR PRÓBY
DOBÓR PRÓBY
DOBÓR PRÓBY
czyli
czyli
wybranie tej części populacji,
wybranie tej części populacji,
w której prowadzone będą badania.
w której prowadzone będą badania.
REPREZENTATYWNA
NIERPEREZENTATYWNA:
" Umo\
liwia uogólnienie " Mniej ściśle określona
wyników badań z próby na
" Nie umo\
liwia uogólniania
populację
" Daje ogólną perspektywę zjawiska
" Bardzo ściśle określony
www.logic.amu.edu.pl
sposób wyboru
Krok 7  REALIZACJA BADAC

Krok 7  REALIZACJA BADAC

REALIZACJA BADAC

REALIZACJA BADAC

Innymi słowy
Innymi słowy
gromadzenie materiału empirycznego.
gromadzenie materiału empirycznego.
NP.
NP.
Przeprowadzanie ankiet
Przeprowadzanie ankiet
Zbieranie nagrań
Zbieranie nagrań
Zbieranie i analizowanie tekstów
Zbieranie i analizowanie tekstów
Prowadzenie eksperymetnów
Prowadzenie eksperymetnów
www.logic.amu.edu.pl
Krok 8  WST
PNA WERYFIKACJA MATERIAA
U
Krok 8  WST
PNA WERYFIKACJA MATERIAA
U
WST
PNA WERYFIKACJA MATERIAA
U
WST
PNA WERYFIKACJA MATERIAA
U
czyli
czyli
Podjęcie decyzji, czy zebrany materiał jest sens
Podjęcie decyzji, czy zebrany materiał jest sens
dalej analizować.
dalej analizować.
NP.
NP.
Ilość niewypełnionych ankiet
Ilość niewypełnionych ankiet
Ewentualne zniekształcenia
Ewentualne zniekształcenia
Ocena stopnia wiarygodności zebranego
Ocena stopnia wiarygodności zebranego
materiału
materiału
www.logic.amu.edu.pl
Krok 9  WST
PNA ANALIZA
Krok 9  WST
PNA ANALIZA
KODOWANIE
KODOWANIE
czyli najczęściej
czyli najczęściej
przekształcenie danych w poszczególnych
przekształcenie danych w poszczególnych
kwestionariuszach na plik w którym ka\
da
kwestionariuszach na plik w którym ka\
da
odpowiedz
ukryta jest pod jakimś symbolem
odpowiedz
ukryta jest pod jakimś symbolem
(najczęściej cyfrowym);
(najczęściej cyfrowym);
innymi słowy
innymi słowy
Stworzenie bazy danych zawierających zebrany
Stworzenie bazy danych zawierających zebrany
materiał empiryczny.
materiał empiryczny.
www.logic.amu.edu.pl
Krok 10  ANALIZA
Krok 10  ANALIZA
ANALIZA
ANALIZA
czyli
czyli
konfrontacja naszych pytań i problemów
konfrontacja naszych pytań i problemów
badawczych z danymi, które udało nam się
badawczych z danymi, które udało nam się
uzyskać.
uzyskać.
NP.
NP.
Obliczenie częstości
Obliczenie częstości
Obliczenie podstawowych miar statystycznych
Obliczenie podstawowych miar statystycznych
Testy korelacji
Testy korelacji
www.logic.amu.edu.pl
Krok 11  TESTOWANIE HIPOTEZ
Krok 11  TESTOWANIE HIPOTEZ
TESTOWANIE HIPOTEZ
TESTOWANIE HIPOTEZ
czyli
czyli
sprawdzenie, czy nasze hipotezy znajdują
sprawdzenie, czy nasze hipotezy znajdują
potwierdzenie w wynikach badań.
potwierdzenie w wynikach badań.
TESTOWANIE
TESTOWANIE
INTUICYJNE
STATYSTYCZNE
" Na podstawie samych
" Określone testy do
określonego rodzaju danych liczbowych (np.
zmiennych.
częstości)
" Zazwyczaj przy pomocy
" Staramy się ocenić, czy
programów komputerowych
dana zale\
ność zachodzi.
(np.. SPSS)
www.logic.amu.edu.pl
Krok 12  PODSUMOWANIE, WNIOSKI
Krok 12  PODSUMOWANIE, WNIOSKI
PODSUMOWANIE
PODSUMOWANIE
NP.
NP.
Co jest najwa\
niejsze?
Co jest najwa\
niejsze?
Czy daje się zauwa\
yć jakąś generalną
Czy daje się zauwa\
yć jakąś generalną
prawidłowość?
prawidłowość?
Czy mo\
na wyró\
nić kilka typowych zjawisk i
Czy mo\
na wyró\
nić kilka typowych zjawisk i
stworzyć typologię?
stworzyć typologię?
Jak mo\
na kontynuować badania?
Jak mo\
na kontynuować badania?
www.logic.amu.edu.pl