Układ krążenia
Układ krążenia
" Układ krwionośny człowieka (układ zamknięty, w którym
krew krąży w systemie naczyń krwionośnych, a serce jest
pompą wymuszającą nieustanny obieg krwi. Układ ten wraz
z układem limfatycznym tworzą układ krążenia.
" Krążenie krwi odkrył William Harvey. Rola serca w krążeniu
krwi nie była rozpoznana aż do opublikowania pracy Harveya
w 1628 roku. Metodą eksperymentalną, Harvey ustalił to, co
teraz wiemy o krążeniu krwi. Typowe jego doświadczenie
polegało na zakładaniu opaski uciskowej na ramię i kiedy żyły
nabrzmiały, naciskał je, w celu przekonania się, w którym
kierunku płynie krew. W ten sposób odkrył, że krew w żyłach
zawsze płynie w kierunku serca.
" Układ krwionośny składa się z:
" serca  pompa zalewowo  tłocząca. Posiada własny system dostarczania
niezbędnych substancji, tzw. naczynia wieńcowe;
" naczyń krwionośnych:
" tętnice,
" żyły,
" sieć naczyń włosowatych
Naczynia krwionośne można podzielić na:
" żyły
" tętnice
" oraz
" włosowate naczynia krwionośne.
" Krew wypływa z serca tętnicami, a wraca żyłami. Im dalej od serca tym ciśnienie krwi
jest mniejsze, a w żyłach jest nawet bliskie zeru.
Ciśnienie wytwarzane przez pulsowanie serca nie wystarcza do przepchnięcia krwi
przez cały krwiobieg z powrotem do serca, zwłaszcza wtedy gdy krew musi przebywać
drogę w górę. W trakcie przemieszczania się krwi serce wspomaga pulsowanie tętnic,
wyposażonych we własną mięśniówkę. Cofaniu się krwi zapobiegają natomiast
znajdujące się w żyłach zastawki.
Choroby układu krążenia
" - schorzenia dotyczące narządów i tkanek
wchodzących w skład układu krążenia, a w
szczególności serca, tętnic i żył, dlatego często są też
nazywane chorobami układu sercowo-
naczyniowego. Historycznie ich rozpoznawaniem i
leczeniem zajmowała się interna. Obecnie są
domeną kardiologii, natomiast operacyjnym
(inwazyjnym ich leczeniem zajmują się chirurgia
naczyniowa, kardiologia inwazyjna, kardiochirurgia.
Leczeniem chorób naczyniowych zajmuje się też
neurologia czy reumatologia.
Do chorób układu krążenia zalicza się:
" miażdżyca
" choroba niedokrwienna serca
" ostre zespoły wieńcowe
" zawał mięśnia sercowego
" zaburzenia rytmu i przewodzenia
" nadkomorowe zaburzenia rytmu serca
" komorowe zaburzenia rytmu serca
" zaburzenia automatyzmu i przewodzenia
" wady serca
" wrodzone wady serca
" nabyte wady serca
" choroby wsierdzia
" choroby mięśnia sercowego
" zapalenie mięśnia sercowego
" kardomiopatie
" choroby osierdzia
" ostre zapalenie osierdzia
" tamponada serca
" zaciskające zapalenie osierdzia
" nowotwory serca
" niewydolność serca
" ostra niewydolność serca
" przewlekła niewydolność serca
" nadciśnienie tętnicze
" nadciśnienie płucne
" choroby aorty i naczyń obwodowych
" tętniak aorty
" choroba Takayasu
" zarostowo-zakrzepowe zapalenie naczyń
" olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
" niedokrwienie kończyn dolnych
" ostre
" przewlekłe
" choroby tętnic szyjnych
" udar mózgu
" choroby tętnic trzewnych
" choroby żył obwodowych
" zakrzepowe zapalenie żył powierzchniowych
" przewlekła niewydolność żylna
" żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
" zakrzepica żył głębokich
" zatorowość płucna
" choroby mikrokrążenia
" choroba Raynauda
" siność siatkowata
" akrocyjanoza
" bolesny rumień kończyn
" choroby naczyń chłonnych
" obrzęk limfatyczny.
Główne objawy chorób układu krążenia:
" duszność
" sinica
" bóle serca
" kołatanie serca
" obrzęki
" przesięki do jam ciała
" utrata przytomności (omdlenia)
" ból głowy
" zawroty głowy
Miażdżyca
" Miażdżyca polega na wysepkowatym gromadzeniu się w błonie
wewnętrznej tętnic cholesterolu (i jego estrów) oraz innych lipidów. W
pierwszym etapie komórki śródbłonka gromadzą nadmierne ilości
cholesterolu i lipidów, które są przemieszczane pod błonę wewnętrzną
tętnic. (tzw. pasma tłuszczowo-lipidowe, ang. fatty streaks). Tego typu
zmiany można obserwować już u dzieci. Podśródbłonkowe masy
lipidowo-cholesterolowe powodują gromadzenie się makrofagów, rozrost
fibroblastów i komórek mięśni gładkich warstwy środkowej tętnicy oraz
drobnych naczyń krwionośnych odchodzących od naczyń odżywiających
ścianę tętnicy (łac. vasa vasorum). Zakłada się, że komórki piankowate
tworzące blaszki miażdżycowe nagromadziły lipidy drogą tzw. szlaku
zmiataczowego. , pochodzące od lipoprotein osocza krwi , które
uprzednio uszkodzone zostały przez reaktywne formy tlenu .
" Kolejnym etapem jest wapnienie tych ognisk (tzw. wapnienie dystroficzne,)
prowadzące do miażdżycowego stwardnienia tętnic, oraz pojawienie się
ubytków śródbłonka nad ogniskiem miażdżycowym. Ubytki śródbłonka są
przyczyną miejscowego spadku stężenia prostacykliny - czynnika
zapobiegającego gromadzeniu się płytek krwi. W wyniku tego procesu, w
miejscach obnażonych z błony wewnętrznej dochodzi do owrzodzeń
miażdżycowych (owrzodzeń kaszowatych), które stają się obszarami
przyściennej agregacji płytek krwi i narastania zakrzepów
Zawał serca
" Do zawału mięśnia sercowego najczęściej dochodzi na tle miażdżycy tętnic
wieńcowych w przebiegu choroby wieńcowej (często utożsamianej z
chorobą niedokrwienną serca). Ognisko miażdżycy w ścianie tętnicy
wieńcowej nazywane jest blaszką miażdżycową. Powoduje ona zmniejszenie
światła tego naczynia i ograniczenie przepływu krwi - często w tych
przypadkach pacjent odczuwa objawy dławicy piersiowej przy wysiłku czy
zdenerwowaniu.
" Mechanizmem, który bezpośrednio prowadzi do zawału, jest pęknięcie lub
krwotok do blaszki miażdżycowej albo narastanie zakrzepu na jej
powierzchni. Jeśli średnica naczynia zostanie zwężona powyżej 2/3 - 3/4 jego
średnicy (krytyczne zwężenie tętnicy wieńcowej) wówczas zwykle dokonuje
się zawał mięśnia sercowego w obszarze zaopatrywanym przez dane
naczynie (mięsień sercowy ulega niedokrwieniu i w ciągu kilku-kilkunastu
minut rozpoczyna się jego nieodwracalne uszkodzenie, które w wypadku
nieprzywrócenia dopływu krwi prowadzi do powstania ogniska martwicy
tego fragmentu mięśnia sercowego).
Objawy
" Podmiotowe (subiektywne)
" bardzo silny ból w klatce piersiowej (może być znacznie osłabiony lub nawet nieobecny u osób
chorych na cukrzycę), trwający ponad 20 minut, nieustępujący po odpoczynku i po nitratach
piekący, dławiący, rozpierający, promieniujący do żuchwy, lewej kończyny górnej (lub obu)
" panika, lęk przed śmiercią
" duszność
" Przedmiotowe (obiektywne)
" bladość
" lepki pot
" spadek ciśnienia tętniczego
" tachykardia - wzrost częstości akcji serca, lub inne zaburzenia tętna
" pobudzenie ruchowe
" W badaniach dodatkowych
" obecność markerów zawału we krwi
" zmiany elektrokardiograficzne
" podwyższony poziom glukozy we krwi
" przyspieszone opadanie krwinek
" wzrost liczby leukocytów we krwi obwodowej
Czynniki zwiększające ryzyko zawału
serca są :
" Palenie tytoniu - U palaczy tytoniu ryzyko zawału serca jest
nawet pięciokrotnie wyższe niż u osób niepalących.
" Wysokie ciśnienie - U osób z wysokim ciśnieniem przewężenia
naczyń krwionośnych występują częściej i częściej powstają
zakrzepy.
" Wysoki poziom cholesterolu - U osób z wysokim poziomem
cholesterolu zakrzepy i zmiany miażdżycowe tętnic występują
częściej, zwiększając tym samym ryzyko zawałów serca.
" Stres - Długotrwały stres powoduje podniesienie ciśnienia oraz
wzrost poziomu cholesterolu we krwi, przyczyniając się tym
samym do zwiększenia ryzyka zawału serca.
" Cukrzyca
" Dna moczanowa
Choroba nadciśnieniowa
" Nadciśnienie tętnicze, choroba nadciśnieniowa  choroba
układu krążenia, która charakteryzuje się stale lub okresowo
podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi.
" Zdecydowana większość (ponad 90%) przypadków
nadciśnienia ma charakter pierwotny, tzn. bez znanej
somatycznej przyczyny, którą dałoby się usunąć interwencją
medyczną. Etiologia nadciśnienia tętniczego pierwotnego nie
została w pełni ustalona. Uważa się, że odgrywają w niej rolę
czynniki genetyczne i środowiskowe. Pozostałe przypadki to
choroba o charakterze wtórnym, gdy dobrze jest znana
przyczyna choroby, np.: choroby nerek, choroby gruczołów
dokrewnych lub choroby mózgu.
Objawy nadciśnienia:
" zwiększona pobudliwość nerwowa,
" zaburzenia snu,
" uczucie przemijającego ucisku w głowie, zwłaszcza
w okolicy potylicy i w skroniach,
" kołatanie serca,
" szum i zawroty głowy (a równocześnie nie
występują jakieś wyraz
niejsze uchwytne zmiany
narządowe),
" miernie podwyższone ciśnienie tętnicze krwi.
Zapobieganie nadciśnieniu  zmiana
stylu życia
" Normalizacja masy ciała
" Ograniczenie spożycia soli
" Zwiększenie spożycia potasu
" Umiarkowane spożycie alkoholu
" Zaprzestanie palenia tytoniu
" Aktywność fizyczna
" Uspokojenie trybu życia
" Zalecenia dietetyczne
Żylaki
" Żylaki to pogrubione, poskręcane i zmienione chorobowo odcinki żył. Wśród
rodzajów choroby wyróżnia się żylaki kończyn dolnych i górnych, żylaki
powrózka nasiennego, przełyku i hemoroidy. Żylaki kończyn dolnych to
pogrubione, poskręcane i zmienione chorobowo odcinki żył
powierzchownych, wyczuwalne pod skórą i widoczne przez skórę jako
nabrzmiałe powrózki, ewentualnie guzki ( niewydolne połączenia pomiędzy
układem żył głębokich
" i powierzchownych tzw. perforatory). Przyczyną choroby jest genetyczna lub
nabyta niewydolność zastawek żył powierzchownych, skutkiem czego jest
upośledzenie odpływu krwi, zastój żylny i wzrost ciśnienia hydrostatycznego
w naczyniach powierzchownych, co sprawia że wiotkie ściany żył ulegają
odkształceniu. Przewlekła niewydolność żylna prowadzi do zaburzeń
odżywiania tkanek, co powodować może owrzodzenia podudzi ( trudno
gojące rany wokół kostek ) Przyczyną żylaków jest odziedziczona skłonność
do tego schorzenia a także styl życia wpływający na obniżenie sprawności
naczyń żylnych: brak ruchu, częste gorące kąpiele, nawyki żywieniowe oraz
ważne w przypadku choroby występującej u kobiet: ciąża, poród oraz
przebyta kuracja hormonalna osłabiają nasze żyły.
Choroba Raynauda
" Symetryczne, napadowe skurcze naczyń krwionośnych:
tętniczych
" i włosowatych, następnie rozkurczu naczyń
włosowatych, przede wszystkim palców rąk
spowodowane zaburzeniami unerwienia przez układ
sympatyczny. Objawami tej choroby jest mrowienie
opuszków
" a następnie całych dłoni, blednięcie skóry, brak czucia,
po ustąpieniu tych objawów utrzymuje się bolesna
przeczulica a na skórze pojawiają się białe, czerwone lub
sine placki. Choroba Raynauda występuje głównie u
kobiet.
Cholesterol
" Cholesterol  organiczny związek chemiczny, lipid z grupy steroidów
" zaliczany także do alkoholi[5]. Jego pochodne występują w błonie każdej komórki
zwierzęcej, działając na nią stabilizująco i decydując o wielu jej własnościach. Jest
także prekursorem licznych ważnych steroidów takich jak kwasy żółciowe czy
hormony steroidowe. Potocznie cholesterolem nazywa się obecne w osoczu krwi
pokrewne substancje lipidowe  lipoproteiny, w skład których między innymi
wchodzi też cholesterol.
" Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu i pochodzi
zarówno ze z
ródeł pokarmowych jak i biosyntezy de novo.
Stanowi on substrat do syntezy wielu ważnych biologicznie czynnych cząsteczek:
" hormony płciowe,
" kortykosterydy,
" witamina D3 i jej metabolity,
" glikozydy nasercowe
" sitosterole,
" niektóre alkaloidy
" kwasy żółciowe.
Czynniki zwiększające poziom
cholesterolu
" palenie papierosów
" picie kawy
" stres
" środki antykoncepcyjne
" nieodpowiednia dieta
" mało ruchu
Puls
W czasie mierzenia pulsu zwraca się uwagę na:
" częstotliwość (ilość wyczuwanych uderzeń w ciągu minuty),
której wartości prawidłowe zależą głównie od wieku. W
czasie badania na uwadze należy mieć, że nie należy badać
tętna po wysiłku fizycznym (po dużym wysiłku fizycznym
częstotliwość może sięgać nawet 200 uderzeń/min.) lub w
stanie przeżyć emocjonalnych.
rytm (miarowość) - mówimy, że tętno jest miarowe jeśli
wszystkie uderzenia wykazują jednakową siłę, a odstępy
między nimi są jednakowe
Wiek Norma częstotliwości w
spoczynku
Noworodki w tym 130-140/min
wczesniaki
Oseski (do roku) 120-140/min
Dzieci do lat 5 100-120/min
Dzieci w wieku 90-100/min
szkolnym
Młodzież 70-90/min
Dorośli 65-75/min
Ludzie starsi ok. 60/min
" Puls, tętno - cykliczne rozciąganie i kurczenie się ścian
naczyń krwionośnych spowodowane przepływem krwi
(w rytmie akcji serca).
" Pomiar pulsu
" Badanie tętna ma na celu określenie rytmu serca.
Dokonuje się go na tętnicach powierzchniowych,
głównie tętnicy promieniowej, choć także na tętnicy
szyjnej zewnętrznej (najlepszy miejsce badania w
wypadkach zagrożenia życia), ramiennej, udowej,
podkolanowej, skroniowej i grzbietowej stopy. Technika
badania sprowadza się do uciśnięcia tętnicy w miejscu,
w którym leży bezpośrednio pod skórą czubkami dwóch
palców (bezwzględnie bez kciuka).
Ciśnienie tętnicze
" ciśnienie wywierane przez krew na ścianki tętnic, przy czym rozumie się pod tą nazwą ciśnienie
w największych tętnicach, np. w tętnicy w ramieniu. Jest ono wyższe niż ciśnienie krwi
wywierane na ścianki żył.
" Mierzenie ciśnienia krwi u pacjenta
" Wynik pomiaru ciśnienia tętniczego na automatycznym mierniku nadgarstkowym:
126/70 mmHg
" Sfingomanometr i słuchawki lekarskie do pomiaru ciśnienia tętniczego metodą Korotkowa
" Ciśnienie krwi ulega ustawicznym zmianom zarówno długookresowym (co związane jest z
wiekiem, stanem zdrowia itp.), średniookresowym (zależnie od pory doby, aktywności, stanu
psychicznego, spożytych używek itp.) jak i krótkookresowym (w obrębie cyklu pracy serca). W
momencie skurczu serca, kiedy porcja krwi wypychana jest z serca do aorty, w tętnicach panuje
najwyższe ciśnienie wynoszące zazwyczaj u zdrowego dorosłego człowieka od ok. 90 do
135 mmHg (zazwyczaj 110 130); w chwili rozkurczu  jest najniższe, np. od ok. 50 do 90 mmHg
(zazwyczaj 65 80). W praktyce medycznej, do oceny stanu zdrowia badanej osoby istotna jest
wartość zarówno ciśnienia skurczowego, jak i rozkurczowego, toteż podawane są obie wartości,
co zapisuje się np. 120/80 mmHg.
" Systematyczne pomiary ciśnienia krwi są jedną z podstawowych metod kontrolowania stanu
zaawansowania choroby osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze jak również inne choroby
układu krążenia. Pomiarów zazwyczaj dokonuje się metodą Korotkowa, przy użyciu
sfigmomanometru i słuchawek lekarskich (wówczas wynik pomiaru zapisuje się też czasem:
"RR 120/80"), bądz
metodami półautomatycznymi, np. miernikami nadgarstkowymi,
wygodniejszymi do samobadania w domu.
Średnie ciśnienie tętnicze:
" Dorosły:
" 120 mmHg  ciśn. skurczowe (SYS  Systole)
" 80 mmHg  ciśn. rozkurczowe (DIA  Diastole)
" Noworodek (do 28 dnia życia):
" 102 mmHg  ciśn. skurczowe (SYS  Systole)
" 55 mmHg  ciśn. rozkurczowe (DIA  Diastole)
" Dziecko (1 8 rok życia):
" 110 mmHg  ciśn. skurczowe (SYS  Systole)
" 75 mmHg  ciśn. rozkurczowe (DIA  Diastole)
" Ciśnienia krwi w aorcie u płodu wynosi około 30 mmHg w 20 tygodniu
ciąży i wzrasta do ok. 45 mmHg w 40 tygodniu ciąży. Średnie ciśnienie
tętnicze krwi u donoszonych noworodków wynosi:
" skurczowe 65 95 mm Hg
" rozkurczowe 30 60 mm Hg
Przyrządy do pomiaru ciśnienia:
Wykonanie:
" Marlena Bereza
" Gabriela Czwałga
" Marcin Techmański
y
ródła informacji
Informacje wykorzystywane były z:
Ą� www.portalwiedzy.pl
Ą� www.resmedica.pl
Ą� http://pl.wikipedia.org/wiki/Zawa%C5%82_mi%C4%99%C5%9Bnia_se
rcowego