Opracowanie: Urszula Małek
WIEDZA O SPOA
ECZEC
STWIE
Arkusz I
Czas pracy 120 minut
Instrukcja dla zdajÄ…cego
1. Proszę sprawdzić, czy arkusz zawiera 16 stron. Ewentualny brak należy zgłosić
przewodniczącemu zespołu nadzorującego.
2. Proszę uważnie czytać wszystkie polecenia.
3. Odpowiedzi trzeba zapisywać czytelnie w miejscu na to przeznaczonym przy każdym
zadaniu.
4. Należy pisać tylko długopisem (piórem) w kolorze niebieskim lub czarnym. Nie można
używać ołówka.
5. Nie wolno używać korektora.
6. Błędne zapisy należy wyraz
nie przekreślić. Nie wolno poprawiać na zapisanej już treści.
Wszelkie notatki należy sporządzać tylko w brudnopisie, który nie będzie oceniany.
7. Obok każdego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, które można uzyskać za
jego poprawne rozwiÄ…zanie.
Życzymy powodzenia!!!!
Ogólna punktacja/ wpisuje egzaminator (nauczyciel sprawdzający pracę):
Nr zadania 19 20 Suma
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Maksymalna
liczba 1 1 1 1 2 2 6 3 3 2 2 1 2 6 17 3 2 3 8 14 80
punktów
Uzyskana
liczba
punktów
1
W zadaniach od 1 do 4 podkreśl jedną prawidłowa odpowiedz
.
Zadanie 1 (1 pkt)
Zbiór idei, na który składają się krytyczny obraz rzeczywistości, wizja dobrego ładu
społeczno- politycznego i wartości, które go uzasadniają to:
a) ideologia.
b) doktryna.
c) program.
d) ustawa.
Zadanie 2 (1 pkt)
Metoda walki politycznej, polegająca na zdobywaniu poparcia wyborców przez obietnice
prostych rozwiÄ…zania oraz ostrej krytyce elit politycznych to:
a) fanatyzm.
b) anarchizm.
c) populizm.
d) stereotyp.
Zadanie 3 (1 pkt)
Klauzula zaporowa to inaczej:
a) przepaść dzieląca elektorat od wybranych polityków.
b) próg wyborczy.
c) zakaz działalności niektórych partii politycznych .
d) system zabezpieczenia przed korupcjÄ….
Zadanie 4 (1 pkt)
Zaskarżenie wyroku sądu drugiej instancji do Sądu Najwyższego, w przypadku gdy w
dotychczasowym postępowaniu sądowym zastosowano nieprawidłowe przepisy prawa to:
a) apelacja.
b) odwołanie.
c) zażalenie.
d) kasacja.
Zadanie 5 (2 pkt)
Wyjaśnij zamieszczone poniżej pojęcia wpisując w miejsce kropek poszczególne definicje.
Społeczeństwo
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Społeczność lokalna
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2
Zbiorowość
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 6 (2 pkt)
Uzupełnij tabelę, wpisując w oznaczone miejsca odpowiednie informacje.
Podział grup społecznych
Kryterium podziału grup społecznych: Rodzaje grup wg podanego kryterium:
1) wielkość .................... ....................
2) ......................... formalne nieformalne
3) więz
.................... ....................
4) członkostwo .................... ....................
Zadanie 7 (6 pkt)
Część A
Uzupełnij poniższy tekst.
13 grudnia ...... roku, kiedy w Polsce ogłoszono ........................., nikt nie przypuszczał, że
internowany Lech Wałęsa za 9 lat zostanie prezydentem Polski.
Właściwy upadek bloku komunistycznego zaczął się Jesienią 1989 roku, kiedy to doszło do
masowych wystąpień w większości krajów socjalistycznych Europy. Jednak prawdziwe
trzęsienie ziemi zaczęło się w Polsce i to o wiele wcześniej, gdy po obradach
.......................................... ustalono między innymi, że ..................................................
zostanie ponownie zalegalizowana i wez
mie udział w wyborach do parlamentu. Tzw.
......................................... miał pochodzić tylko w ..................% z wolnych wyborów,
natomiast Senat miał być w całości wybierany w sposób demokratyczny. W lipcu obie izby w
wyborach ...................... wybrały prezydenta, którym został ..................................... Następnie
w myśl zasady  .........................................................................................................................
na czele rządu stanął premier nie należący do partii komunistycznej -
...................................................
Część B
Wypisz imiona i nazwiska pozostałych premierów, od 1991 roku do dzisiaj w porządku
chronologicznym. Nie wymieniaj premiera, którego podałeś(aś) powyżej, w części A zadania.
1) .............................................................................................................
2) .............................................................................................................
3) .............................................................................................................
4) .............................................................................................................
5) .............................................................................................................
6) .............................................................................................................
3
7) .............................................................................................................
8) .............................................................................................................
9) .............................................................................................................
10) .............................................................................................................
Część C
Wstaw odpowiednią cyfrę, którą przyporządkowałeś poszczególnym premierom obok imienia
i nazwiska prezydenta, w czasie którego kadencji, byli oni na czele Rady Ministrów.
Lech Wałęsa ..................................................................................................................
Aleksander Kwaśniewski ..............................................................................................
Zadanie 8 (3 pkt)
Na zamieszczonej poniżej mapie wpisz w oznaczone miejsca nazwy poszczególnych
województw.
Mapa administracyjna współczesnej Polski
Zadanie 9 (3 pkt)
Przeczytaj fragment raportu badań CBOS  Polityk roku 2004 w Polsce i na świecie.
Warszawa styczeń 2005. i odpowiedz na pytania.
Któremu z zagranicznych polityków, działających na arenie światowej,
należy się miano polityka roku 2004?
George W. Bush 13%
Wiktor Juszczenko 7%
Kofi Annan 3%
Gerhard Schröder 2%
4
Żadnemu, nie ma takiego 17%
Nie wiem, trudno powiedzie 49%
Badani mogli wymienić tylko jednego polityka
1) Kim sÄ… wymienione osoby:
a) George W. Bush
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
b) Wiktor Juszczenko
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
c) Kofi Annan
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
d) Gerhard Schröder
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
2) Jaki procent badanych nie umiał podać najbardziej znaczącej osoby w polityce światowej?
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Co może być tego powodem? (Podaj dwie przyczyny.)
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 10 (2 pkt)
Wymień kompetencję (cztery) Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 11 (2 pkt)
Zbadaj prawdziwość poszczególnych zdań wstawiając w miejsce kropek Prawda (P) Fałsz (F)
1) Zasadnicza cecha społeczeństwa obywatelskiego to uzyskanie przez obywateli pełnej
podmiotowości i zagwarantowanie jednostce takich praw jak: wolność, własność i
bezpieczeństwo. ......
2) Rozwijanie różnych form samorządności oraz duża swoboda w działalności stowarzyszeń
i zrzeszeń nie wiążą się ze społeczeństwem obywatelskim. .....
3) Rodowód pojęcia społeczeństwo obywatelskie wywodzi się od Arystotelesa. ......
4) Powszechność prawa wyborczego jest ograniczona cenzusami.
5) Partię polityczną może założyć w Polsce co najmniej stu pełnoletnich obywateli. ......
6) Próg wyborczy dla partii politycznych w Polsce wynosi 8%.. ......
7) InicjatywÄ™ ustawodawczÄ… majÄ… w Polsce m.in. senatorowie. ......
5
8) Administrację publiczną tworzą wszystkie instytucje i urzędy, których zadaniem jest
bezpośrednie a także praktyczne zarządzanie podstawowymi dziedzinami życia
społecznego.. ......
Zadanie 12 (1 pkt)
Uzupełnij tabelę wpisując po jednym przykładzie współczesnych państw, w których
występuje wskazany system partyjny.
System partyjny
System wielopartyjny System wielopartyjny
System jednopartyjny System dwupartyjny bez partii z partiÄ… dominujÄ…cÄ…
dominujÄ…cej
...................................... ...................................... ...................................... ......................................
...................................... ...................................... ...................................... ......................................
...................................... ...................................... ...................................... ......................................
...................................... ...................................... ...................................... ......................................
Zadanie 13 (2 pkt)
Uzupełnij tabelę wpisując w miejsce kropek rodzaje instytucji społecznych, pełnione przez
nie funkcje oraz podaj po jednym przykładzie odpowiednich instytucji.
Instytucje społeczne
Rodzaj instytucji
Pełnione funkcje Przykład
społecznych:
.................... ....................
1) .................... partia polityczna
.................... ....................
.................... ....................
2) edukacyjne .................... ....................
.................... ....................
.................... ....................
3) kulturalne i religijne .................... ....................
.................... ....................
zapewniają społeczeństwu
4) .................... .................... ....................
materialny byt
.................... ....................
5) prawne .................... ....................
.................... ....................
Zadanie 14 (6 pkt)
Część A
Przeczytaj art. 34 Konstytucji RP i odpowiedz na pytania.
Art. 34.
1. Obywatelstwo polskie nabywa się przez urodzenie z rodziców będących obywatelami
polskimi. Inne przypadki nabycia obywatelstwa polskiego określa ustawa.
2. Obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego, chyba że sam się go zrzeknie.
1) Co rozumiesz przez pojęcie  obywatelstwo ?
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
6
2) Na jakiej zasadzie nabywane jest polskie obywatelstwo?
...................................................................................................................................................
3) Wymień jakie znasz inne sposoby nabycia obywatelstwa? Napisz dwa.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
4) Na jakiej zasadzie nabywa siÄ™ obywatelstwo UE?
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Część B
Pewien socjolog przeprowadzał wywiad wśród mieszkańców miejscowości, na której
obszarze planowano zbudować w ciągu trzech lat sztuczny zbiornik wodny. Jeden z
mieszkańców z tęsknotą pokazywał mu ogród, grusze i strumień, które miały według planów
zniknąć. Badacz widział piękny, nowoczesny dom, zadbany ogród i w pewnej chwili
powiedział do respondenta:
- Rozumiem Pana niechęć do budowy zbiornika?
- Nic Pan nie rozumie, to moja mała ojczyzna.  odpowiedział mieszkaniec.
1) Co rozumiesz przez pojęcie mała ojczyzna?
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
2) Dlaczego socjolog nie mógł zrozumieć respondenta? Wymień dwa powody.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Zadanie 15 (17 pkt)
Część A
Wymień, wpisując w miejsce kropek kraje, które utworzyły EWWiS a następnie zaznacz je na
mapie odpowiednia cyfrÄ… arabskÄ….
1) ......................... 2) .......................... 3) ................................ 4) .....................................
5) ......................... 6) ..........................
Współczesna mapa Europy
7
Część B
Przyjrzyj się fladze Unii Europejskiej a następnie odpowiedz na zamieszczone poniżej
pytania, korzystając także z wiedzy pozaz
ródłowej.
1) Co symbolizuje flaga UE?
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
2) Jaki dzień w roku jest obchodzony, jako Dzień Unii Europejskiej?
...................................................................................................................................................
Jakie wydarzenie historyczne miało miejsce tego dnia?
...................................................................................................................................................
8
...................................................................................................................................................
3) Jaki utwór jest hymnem Unii Europejskiej?
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
4) W jakim języku jest śpiewany hymn Unii Europejskiej?
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Część C
Uzupełnij tabele wpisując obok instytucji Unii Europejskiej odpowiednią literę.
Organy Unii Europejskiej
Nazwa organu Charakterystyka
Rada Europejska ................
Rada Unii Europejskiej ................
Komisja Europejska ................
Europejski Trybunał Sprawiedliwości ................
Europejski Bank Centralny ................
a) najwyższa instytucja polityczna UE; b) główny organ wykonawczy i administracyjny UE;
c) zatwierdza budżet UE; d) emituje euro; e) określa i realizuje politykę pieniężna Wspólnot
Europejskich; f) najwyższy organ sądowy UE; g) odpowiada politycznie przed Parlamentem
Europejskim; h) rozstrzyga spory między państwami UE; i) tworzą go przedstawiciele rządów
państw członkowskich w randze ministrów spraw zagranicznych lub innych; j) ma prawo
wydawania zaleceń; k) wypracowuje i koordynuje politykę gospodarczą państw
członkowskich; l) wytycza ogólne kierunki rozwoju UE.
Część D
W wykropkowane miejsca pod zdjęciami wpisz imiona i nazwiska osób, a także kraj z
którego pochodzą (materiał pochodzi ze strony internetowej Gazety Wyborczej).
A)
osoba............................... B) osoba............................... C) osoba...............................
państwo............................ państwo............................ państwo............................
9
Zadanie 16 (3 pkt)
Część A
Przeczytaj fragment dzieła Alexisa de Tocqueville a  O demokracji w Ameryce a następnie
odpowiedz na pytanie umieszczone pod tekstem.
O użytku, jaki w życiu społecznym Amerykanie czynią ze stowarzyszeń
Niezależnie od wieku, pozycji i poziomu umysłowego, Amerykanie nieustannie się
stowarzyszają. Mają nie tylko towarzystwa handlowe i przemysłowe, do których należą
wszyscy, ale również mnóstwo innych: istnieją stowarzyszenia religijne i moralne,
stowarzyszenia o poważnym i błahym charakterze, stowarzyszenia zajmujące się ogólnymi i
bardzo szczegółowymi sprawami, stowarzyszenia wielkie i małe. [...] Wszędzie tam, gdzie na
czele jakiegoś przedsięwzięcia ujrzycie we Francji rząd, a w Anglii wielkiego pana, w Stanach
Zjednoczonych spodziewajcie się ujrzeć stowarzyszenie.[...] W ten sposób najbardziej
demokratycznym krajem na świcie okazuje się ten, w którym ludzie najbardziej udoskonalili
sztukę zbiorowego dążenia do celu wspólnych pragnień i tę nowo powstałą wiedzę stosują
najczęściej. [...] Gdyby ludzie żyjący w demokratycznych krajach nie mieli ani prawa, ani
ochoty do jednoczenia się w celach politycznych, ich niezależność narażona byłaby na wielkie
ryzyko, ale mogliby długo zachować swój majątek i wykształcenie. Gdyby zaś nie mieli
nawyku stowarzyszania się w celach społecznych, w niebezpieczeństwie znalazłaby się sama
cywilizacja. Społeczeństwo, w którym ludzie straciliby możliwość indywidualnego
dokonywania wielkich rzeczy, nie zyskując możliwości osiągania ich wysiłkiem zbiorowym,
szybko powróciłoby do stanu barbarzyństwa [...]. Skoro tylko jakaś grupę mieszkańców
Stanów Zjednoczonych opanuje uczucie lub idea, którą pragną rozpowszechnić, zaczynają
poszukiwać się nawzajem, a znalazłszy się jednoczą. Odtąd nie są już oddzielnymi ludz
mi, ale
widoczną siłą, w której działalność służy jako przykład, siłą, która przemawia i której się
słucha.
Materiały pomocnicze. Z demokracja na ty, CEO Wydawnictwo CIVITAS Warszawa 2003r. s.58-59.
Jakie funkcje wg Alexisa de Tocqueville a pełnią stowarzyszenia w społeczeństwach?
Wymień dwie.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Część B
Po ukończeniu szkoły ponadgimnazjalnej postanowiłeś wraz z koleżankami i kolegami
założyć Stowarzyszenie Absolwentów Liceum  DOBRE CZASY . Uzupełnij tabelę wpisując
odpowiedzi na pytania, które dotyczą prawnych warunków tworzenia stowarzyszeń w Polsce.
Założenie stowarzyszenia rejestrowego
Pytanie Odpowiedz

1) Co najmniej ilu obywateli
polskich może założyć
stowarzyszenie?
2) Jakie warunki muszą spełnić
założyciele, aby stowarzyszenie
zostało zarejestrowane?
10
3) Do jakiego rejestru sÄ… wpisywane
stowarzyszenia rejestrowe?
Zadanie 17 (2 pkt)
Posługując się poniższymi słowami ułóż trzy sentencje łacińskie.
retro, dura, ignorantia, iuris, lex, nocet, lex sed, non, agit, lex
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Zadanie 18 (3 pkt)
...../ 13 pkt
GAA

ZIE PRAWA: Pojęcia
1) prawo państwowe
2) prawo administracyjne
3) prawo cywilne
4) prawo rodzinne i opiekuńcze
5) prawo pracy
6) prawo karne
a) Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym; b) prawo rzeczowe i własność; c) prawo spadkowe;
d) Konstytucja; e) przysposobienie f) testament; g) obrona konieczna; h) administracja
rządowa; i) umowa o pracę; j) zatrudnienie młodocianych; k) ustrój polityczny; l) zbrodnia;
ł) władza rodzicielska; m) akty stanu cywilnego.
Zadanie 19 (8 pkt)
Część A
Zapoznaj się z zamieszczonymi poniżej materiałami i wykonaj polecenia.
Badanie CBOS  Bazy NATO na terenie Polski Warszawa styczeń 2005r.
11
1) Jaki jest stosunek badanych do stacjonowania wojsk innych państw NATO na terenie
Polski? Odpowiedz w oparciu o porównanie wyników badań ze stycznia i wrześniaa
2004r.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
2) Lokalizację jakich baz amerykańskich lub instalacji wojskowych na terenie Polski
a) popierajÄ… badani?
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
b) nie akceptujÄ… badani?
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
12
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Część B
Zapoznaj się z zamieszczonym fragmentem badań, który pochodzi z raportu CBOS  Polacy
wobec bezrobocia w swoim miejscu zamieszkania. (Zróżnicowania terytorialne)
ze stycznia 2005r., a następnie odpowiedz na zamieszczone poniżej pytania.
Rysunek 1
3) W jaki sposób badani oceniali sytuację na lokalnym rynku pracy w styczniu 2005r.?
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
4) O ile zmienił się procent badanych w 2005 roku w stosunku do 2004r., którzy uważali, że
na lokalnym rynku pracy można znalez
ć zatrudnienie, choć niełatwo jest o odpowiednią
pracÄ™?
.....................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 20 (14 pkt)
13
W Twojej miejscowości ma powstać baza wojsk NATO, w której będą stacjonować
amerykańscy żołnierze. Lokalna społeczność jest silnie podzielona, część opowiada się za
lokalizacją bazy wojskowej, a część ostro się temu sprzeciwia. Ty również postanowiłeś(aś)
zabrać głos w tej sprawie. Dlatego napisz list do posła z Twojego okręgu wyborczego, w
którym przedstawisz swoje poglądy. Na poparcie swoich argumentów wykorzystaj między
innymi materiały zamieszczone w zadaniu 19, a także widzę pozaz
ródłową.
Pamiętaj aby uwzględnić różne aspekty problemu tj.: polityczne, społeczne,
ekonomiczne, ekologiczne. Pamiętaj również, o właściwej formie wypowiedzi.
14
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
15
Brudnopis
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
16
MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA
ARKUSZ I (80 pkt)
Schemat punktowania
Numer
Model odpowiedzi
Zasady przyznawania Punkty
zadania
punktów za zadanie
1 a 0  1 pkt 1 pkt
2 d 0  1 pkt 1 pkt
3 d 0  1 pkt 1 pkt
4 a 0  1 pkt 1 pkt
5 Społeczeństwo - duża społeczność ludzi (bardzo 1 pkt za zdefiniowanie 2 pkt
często rozumiana, jako społeczność państwowa), dwóch pojęć. Za 3 -
która żyje na określonym obszarze, ale również 2 pkt.
swoisty rodzaj rzeczywistości społecznej
występująca w różnych zbiorowościach i w rożnej
skali. W społeczeństwie toczy się życie człowieka
oraz w jego ramach nawiÄ…zywane sÄ… kontakty z
innymi ludz
mi, nauka norm społecznych, języka,
norm obyczajowych i moralnych, zaspokajane sÄ…
również potrzeby jednostek.
Społeczność lokalna - grupa ludzi zamieszkująca
wyodrębnione, stosunkowo niewielkie terytorium np.
sołectwo, osiedle mieszkaniowe, parafia. W
społeczności lokalnej istnieje silne poczucie więzi
społecznej wynikające ze wspólnoty interesów i
potrzeb oraz dużej liczby osobistych kontaktów
tworzących ją mieszkańców.
Zbiorowość to grupa ludzi, których łączy chwilowa,
nietrwała więz
społeczna wynikająca najczęściej z
faktu wspólnego przebywania w jakimś miejscu.
Zbiorowość tworzą także ludzie, którzy mają pewne
wspólne cechy, na przykład wykonują ten sam
zawód.
Należy uznać inne odpowiedzi zgodne z
rzeczywistością.
6 1. kryterium wielkości: małe, duże 1 pkt za poprawne 2 pkt
2. kryterium sformalizowania: formalne, uzupełnienie dwóch
nieformalne kryteriów podziału
3. kryterium więzi: pierwotne, pochodne grup.
4. kryterium członkostwa: zamknięte Max 2 pkt.
(ekskluzywne), otwarte (inkluzywne)
7 Część A 1 pkt za poprawne 2 pkt
13 grudnia 1981 roku, kiedy w Polsce ogłoszono wpisanie 5 elementów
stan wojenny, nikt nie przypuszczał, że internowany uzupełnienia tekstu.
Lech Wałęsa za 9 lat zostanie prezydentem Polski. Za 10  2 pkt.
Właściwy upadek bloku komunistycznego zaczął się
Jesienią 1989 roku, kiedy to doszło do masowych
wystąpień w większości krajów socjalistycznych
Europy. Jednak prawdziwe trzęsienie ziemi zaczęło
się w Polsce i to o wiele wcześniej, gdy po obradach
Okrągłego Stołu ustalono między innymi, że
17
 Solidarność zostanie ponownie zalegalizowana i
wez
mie udział w wyborach do parlamentu. Tzw.
sejm kontraktowy miał pochodzić tylko w 35% z
wolnych wyborów, natomiast Senat miał być w
całości wybierany w sposób demokratyczny. W lipcu
obie izby w wyborach pośrednich wybrały
prezydenta, którym został Wojciech Jaruzelski.
Następnie w myśl zasady  wasz prezydent, nasz
premier na czele rządu stanął premier nie należący
do partii komunistycznej  Tadeusz Mazowiecki.
Część B Za 5 poprawnie 2 pkt
1. Jan Krzysztof Bielecki podanych imion i
2. Jan Olszewski nazwisk 1 pkt; za 10 
3. Waldemar Pawlak 2 pkt.
4. Hanna Suchocka
5. Waldemar Pawlak
6. Józef Oleksy
7. WÅ‚odzimierz Cimoszewicz
8. Jerzy Buzek
9. Leszek Miller
10. Marek Belka
Część C Za 5 poprawnie 2 pkt
Lech Wałęsa 1, 2, 3, 4, 5, 6. podanych
Aleksander Kwaśniewski 6, 7, 8, 9, 10. przyporządkowań 1
pkt; za 10  2 pkt.
8 1pkt za 5 poprawne 3 pkt
oznaczone
województwa; za 10 
2 pkt; 16  3 pkt
9 Pytanie 1 3 pkt
George W. Bush drugÄ… kadencjÄ™ prezydent USA; 1 pkt za dwie
związany z Partią Republikańską. poprawne opisane
Wiktor Juszczenko pierwszÄ… kadencjÄ™ prezydent osoby; Max 2 pkt.
Ukrainy; przywódca Pomarańćzowej Rewolucji.
Kofi Annan sekretarza Generalny ONZ (od 1997r.
nie jest obowiÄ…zkowe); pochodzi z Ghany
Gerhard Schröder kanclerz RFN (Niemiec),
zwiÄ…zany z SPD.
Pytanie 2
49% 1 pkt za podanie
Powody: brak zainteresowania politykÄ…; brak procentu i wskazanie
autorytetów w polityce międzynarodowej; dwóch powodów.
negatywne oceny polityki i polityków; trudności ze
18
zrozumieniem zjawisk politycznych; skupianie siÄ™
badanych na codzienności i problemach dnia
codziennego.
Należy uznać inne powody zgodne z
rzeczywistością.
10 Kompetencje KRRiTv: 1 pkt za wskazanie 2 pkt
1) stoi na straży wolności słowa, interesu dwóch kompetencji.
publicznego oraz prawa obywateli do Max 2 pkt.
informacji w radiu i telewizji,
2) zapewnia otwarty i pluralistyczny charakter
mediów publicznych,
3) projektowanie kierunków polityki państwa w
sprawach radiofonii i telewizji,
4) przyznawanie koncesji na nadawanie
programów telewizyjnych i radiowych,
5) ustalanie opłat abonamentowych,
6) określanie zasad działalności reklamowej,
7) wydawanie rozporządzeń w sprawach
radiofonii i telewizji.
11 Prawda: 1, 3, 4, 8 1pkt za 4 poprawne 2 pkt
Fałsz: 2, 5, 6, 7. wskazania;
za 8  2 pkt
12 System jednopartyjny: Chiny; Korea Północna Za dwa prawidłowo 2 pkt
System dwupartyjny: USA; Wielka Brytania podane państwa 1 pkt;
System wielopartyjny bez partii dominujÄ…cej: Belgia, Max 2 pkt.
Holandia, Finlandia
System wielopartyjny z partiÄ… dominujÄ…cÄ…: WÅ‚ochy,
Szwecja
Należy też uznać inne odpowiedzi zgodne z
rzeczywistością.
13 1) polityczne; określają sposób zdobycia i 1 pkt za trzy 2 pkt
utrzymania władzy w państwie; np. partia poprawnie wypełnione
polityczna, komitet wyborczy; instytucje jednego
2) edukacyjne i naukowe; dostarczajÄ… rodzaju; za 5  2 pkt
społeczeństwo niezbędnej wiedzy; np. szkoła
ponadgimnazjalna, szkoła podstawowa,
przedszkole, uniwersytet;
3) kulturalne i religijne: dzięki nim jednostki
uzyskują poczucie sensu swojego życia; np.
kościoły, związki wyznaniowe; domy
kultury;
4) ekonomiczne; zapewniają społeczeństwu
materialny byt; np. przedsiębiorstwa, banki;
gospodarstwa rolne;
5) prawne; służą utrzymaniu ładu społecznego;
np. sÄ…dy; policja; prokuratura;
Należy uznać inne przykłady, które są zgodne z
rzeczywistością.
14 Część A 4 pkt
1) Obywatelstwo jest to stosunek prawny 0  1 pkt
łączący jednostkę (człowieka) z państwem,
na który składają się prawa przynależne
19
jednostce oraz obowiązki wobec państwa.
2) zasada krwi 0  1 pkt
0  1 pkt
3) prawo ziemi; uznanie (nadanie;
naturalizacja); przez małżeństwo; przez
repatriantów
0  1 pkt
4) Każda osoba posiadająca obywatelstwo
państwa członkowskiego staje się
obywatelem Unii.
Część B 2 pkt
1) Mała ojczyzna to region, miasto, wieś lub 0  1 pkt
okolica, w której spędziliśmy pewna część
czasu i do której czujemy sentyment.
2) mała ojczyzna to znajomi ludzie i konkretne
miejsca, znane tylko nam; mała ojczyzna to
najważniejsze wspomnienia i przeżycia; Za podanie dwóch
mała ojczyzna to historia rodziny. powodów 1 pkt.
Należy również uznać inne odpowiedzi zgodne z
rzeczywistością.
15 Część A 2 pkt
Francja; Republika Federalna Niemiec; Włochy; 1 pkt za prawidłowe
Belgia; Holandia i Luksemburg podanie i oznaczenie 4
państw; 2 pkt za sześć.
Część B 4 pkt
1) Dwanaście złotych gwiazd usytuowanych w 0  1 pkt
miejscach godzin na tarczy zegara na lazurowym
tle symbolizuje doskonałość i pełnię, godziny,
miesiące, znaki zodiaku i apostołów.
2) 9 maja;
9 maja 1950 roku Robert Schuman (francuski 0  1 pkt
minister spraw zagranicznych w latach 1948 
1952) ogłosił swoją deklarację - Plan Schumana.
Plan ten dotyczył powołania Europejskiej
Wspólnoty Węgla i Stali.
3) Oda do radości, IV części IX symfonii Ludwiga
van Beethovena; (uczeń nie musi podać tej
informacji - przygotowana przez Herberta von 0  1 pkt
Karajana).
4) Oficjalnie hymn UE nie ma słów aby nie doszło
do sporów w jakim języku powinien być
śpiewany. 0  1 pkt
Część C Za cztery poprawne 3 pkt
Rada Europejska: a, l przyporzÄ…dkowania 1
Rada UE: i, k pkt; za 7  2 pkt; za 12
Komisja Europejska: b, g  3 pkt.
Parlament Europejski: c, j
Europejski Trybunał Sprawiedliwości: f, h
Europejski Bank Centralny: d, e
Za poprawne 2 pkt
Część D
wskazanie dwóch
A) Guenter Verheugen; Niemcy (RFN)
osób 1 pkt; za trzy  2
B) Danuta Hübner, Polska
pkt
C) Jose Manuel Durao Barroso (Portugalia)
16 Część A Za wskazanie dwóch 1 pkt
Stowarzyszenia pełnią funkcje: (1) integracyjną, funkcji 1 pkt.
jednocząc ludzi wokół pewnych wartości; (2) biorą
20
udział w rządzeniu, szczególnie w społecznościach
lokalnych; (3) są siłą sprawczą wszystkich zmian
społecznych  inicjują zmiany społeczne.
Część B 2 pkt
1) (co najmniej) 15 osób. Pełna odpowiedz
na
2) uchwalajÄ… statut stowarzyszenia; wybierajÄ… pytanie w 1 i 3  1
komitet założycielski; składają wniosek w pkt; odpowiedz
na
sÄ…dzie rejestrowym wraz ze statutem, listÄ… pytanie 2  1 pkt. Max
założycieli; protokołem z wyboru komitetu 2 pkt
założycielskiego oraz podaniem
tymczasowej siedziby stowarzyszenia.
3) Krajowego Rejestru SÄ…dowego
17 1) lex retro non agit 1 pkt za dwie 2 pkt
poprawnie ułożone
2) ignorantia iuris nocet
sentencje; za trzy - 2
3) dra lex sed lex
pkt.
18 1) prawo państwowe: a, d, k 1pkt za 5 poprawnych 3 pkt
2) prawo administracyjne: h, m odpowiedzi; za 9 - 2
3) prawo cywilne: b, c, f pkt; 14  3 pkt
4) prawo rodzinne i opiekuńcze: e, ł
5) prawo pracy: i, j
6) prawo karne: g, l
19 Zdanie 1 Za podanie dwóch 2 pkt
(1)Taki sam procent badanych w styczniu i wrześniu argumentów 1 pkt;
2004r. opowiadał się za stacjonowaniem innych dodatkowy punkt za
wojsk państw NATO w Polsce tj. 40%. (2) Wzrósł przytoczenie danych
jednak odsetek badanych, którzy sprzeciwiali się procentowych. Max 2
obecności obcych wojsk na terenie Polski z 42% do pkt.
49%.
Zdanie 2
Badani popierają rozmieszczenie na terenie Polski: Za podanie dwóch 3 pkt
o specjalistycznych radarów umożliwiających argumentów 1 pkt; za
kontrolÄ™ przestrzeni powietrznej w celu trzy  2 pkt.
obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej
(60% badanych)
o baz wojskowych z niewielką liczbą żołnierzy
i magazynów broni, umożliwiających w
razie potrzeby przerzut większej liczby
wojsk (52% badanych)
o instalacje przeciwlotnicze i
przeciwrakietowe (47% badanych)
b) Badani sprzeciwiajÄ… siÄ™ rozmieszczeniu na terenie
Polski:
o lotnisk z amerykańskimi samolotami i 0  1 pkt
lotnikami (50% badanych)
o dużych baz wojskowych z pełnym
personelem, uzbrojeniem i oddziałami wojsk
(54% badanych)
Zadanie 3 3 pkt
(1) Polacy krytycznie oceniają swoją sytuację na 1 pkt za każdy
lokalnym rynku pracy. (2) I tak w styczniu 2005r. argument oznaczony
21
30% badanych powiedziało, że nie można znalez
ć numerami. Max 2 pkt.
żadnej pracy a 43% - powiedziało, że trudno znalez
ć
jakÄ…kolwiek pracÄ™.
Zadanie 4
8,3% (2 punkty procentowe) 0  1 pkt
20 Do oceny listu należy zastosować następujące 14 pkt
kryteria:
1) Jasno sformułowane stanowisko 0 - 1 pkt
2) Uzasadnienie stanowiska w postaci argumentów
przemawiajÄ…cych na jego rzecz z
uwzględnieniem wymienionych w poleceniu
aspektów problemu:
A) politycznych 0  2 pkt
B) społecznych 0  2 pkt
C) ekonomicznych 0  2 pkt
D) ekologicznych 0  2 pkt
3) Właściwie wykorzystanie materiałów z zadania
19. 0  2 pkt
4) Wskazanie innych z
ródeł. 0  1 pkt
5) Stopień preswazyjności wypowiedzi (zwroty
retoryczne, siła przekonywania) 0  1 pkt
6) Zgodność formy wypowiedzi z sytuacją
komunikacyjnÄ…. 0  1 pkt
OPRACOWANIE: URSZULA MAA
EK
© CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ
©
©
©
22