Rok akadem. 2014/2015
Rachunkowość finansowa w
świetle podatku dochodowego
dr Agnieszka Wencel
WYKA
AD 4
Niniejsze materiały są chronione prawami autorskimi i nie mogą być wykorzystane bez zgody autora
1
Relacje między podatkiem dochodowym, przychodami i kosztami w podejściu
indywidualnych transakcji
Przyczyna Skutek:
:
Zdarzenie Przychód Podatek dochodowy jako koszt
Zdarzenie Koszt Podatek dochodowy jako przychód
Dochód Przychody Koszty
(przychód1+przychód2+...+przychódn) (koszt1+koszt2+...+koszt)
Podatek. Podatek. Podatek.
dochodowy. dochodowy. dochodowy.
jako jako jako
% x dochód % x przychody % x koszty
= % x przychód1+ = % x koszt1+
% x przychód2+...+ % x koszt2+...+
% x przychódn) % x kosztn
2
Istota podatku dochodowego odroczonego  różnice przejściowe dodatnie
2008 rok:
Przychody bilansowe: 3100 zł (w tym naliczone odsetki od należności 100 zł)
Koszty bilansowe : 2000 (w całości stanowiące również koszty podatkowe).
Wynik finansowy brutto: 1 100 zł
Dochód podatkowy: 3000  2000 = 1000 Podatek dochodowy bieżący 1000 * 20% = 200
Różnica przejściowa : 100 zł  jest różnicą przejściową dodatnią (rozpoczynającą się),
ponieważ naliczone odsetki od należności w momencie zapłaty zwiększą podstawę
opodatkowania. Skutkują zatem ujęciem w sprawozdaniu finansowym za 2008 r
 przyszłego podatku dochodowego, czyli odroczonego podatku dochodowego (100
*20%). Przyszły podatek ujęty jest jednocześnie w bilansie jako przyszłe zobowiązania
czyli rezerwy na odroczony podatek dochodowy
Wynik finansowy brutto 1100 Bilans
Podatek dochodowy bieżący 200 Zobowiązanie z tyt. 200
podatku dochodowego
Podatek dochodowy 20
odroczony
Razem podatek dochodowy 220
Wynik finansowy netto 1100  220= 880 Rezerwa na podatek 20
dochodowy odroczony
3
Istota podatku dochodowego odroczonego  różnice przejściowe dodatnie
2009 rok:
Przychody bilansowe: 4000 zł (w całości uznane podatkowo)
Koszty bilansowe : 3300 zł (w całości stanowiące również koszty podatkowe).
Dodatkowo zostały wpłacone do firmy odsetki naliczone w poprzednim roku 100 zł
Wynik finansowy brutto: 700 zł
Dochód podatkowy: 4100  3300 = 800 Podatek dochodowy bieżący 800* 20% = 160
Różnica przejściowa : 100 zł  jest różnicą przejściową dodatnią kończącą się, ponieważ zapłacone odsetki
od należności skutkują zwiększeniem podatku dochodowego bieżącego. Ale skutki podatkowe naliczonych
odsetek od należności były już ujęte w WF roku 2008 jako podatek odroczony, tak więc z WF roku 2009
należy  wycofać zbyt duże obciążenie podatkiem dochodowym bieżącym właśnie o podatek od różnicy
przejściowej dodatniej kończącej się. Jednocześnie należy rozwiązać uprzednio utworzoną rezerwę na
podatek dochodowy odroczony
Wynik finansowy brutto 700 Bilans
Podatek dochodowy bieżący 160 Zobowiązanie z tyt. 160
podatku dochodowego
Podatek dochodowy -20
odroczony
Razem podatek dochodowy 140
Wynik finansowy netto 700  140 = 560 Rezerwa na podatek - 20
dochodowy odroczony
4
Istota podatku dochodowego odroczonego  różnice przejściowe ujemne
2008 rok:
Przychody bilansowe: 3600 zł (w całości uznane podatkowo)
Koszty bilansowe : 2400 (w tym naliczone odsetki od zobowiązań handlowych 400).
Wynik finansowy brutto: 1 200 zł
Dochód podatkowy: 3600  2000 = 1600 Podatek dochodowy bieżący 1600 * 20% = 320
Różnica przejściowa : 400 zł  jest różnicą przejściową ujemną (rozpoczynającą się), ponieważ
naliczone odsetki od zobowiązań w momencie zapłaty zmniejszą podstawę opodatkowania. Skutkują
zatem ujęciem w sprawozdaniu finansowym za 2008 r korzyści podatkowych (przyszłych
oszczędności podatkowych), czyli odroczonego podatku dochodowego (400 *20%). Podatek
dochodowy bieżący jest  za duży w stosunku do wyniku finansowego, w którym są ujęte koszty z
tytułu odsetek. Przyszły podatek ujęty jest jednocześnie w bilansie jako rozliczenia międzyokresowe
czynne z tytułu podatku dochodowego odroczonego)
Wynik finansowy brutto 1200 Bilans
Podatek dochodowy bieżący 320 Zobowiązanie z tyt. 320
podatku dochodowego
Podatek dochodowy -80
odroczony
Rozliczenia międzyokresowe
Razem podatek dochodowy 240
czynne z tytułu podatku
Wynik finansowy netto 1200  240= 960 80
dochodowego odroczonego
5
Istota podatku dochodowego odroczonego  różnice przejściowe ujemne
2009 rok:
Przychody bilansowe: 4600 zł (w całości uznane podatkowo)
Koszty bilansowe : 2500 (w całości uznane podatkowo).
Dodatkowo zapłacono odsetki od zobowiązań naliczone w poprzednim roku 400 zł
Wynik finansowy brutto: 2100 zł
Dochód podatkowy: 4600  2900 = 1700 Podatek dochodowy bieżący 1700 * 20% = 340
Różnica przejściowa : 400 zł  jest różnicą przejściową ujemną (kończącą się), ponieważ zapłacone
odsetki od zobowiązań zmniejszyły podstawę opodatkowania. Korzyści podatkowe z tego tytułu
zostały ujęte w poprzednim roku. A zatem z WF 2009 roku należy  wycofać korzyści podatkowe w
podatku dochodowym bieżącym poprzez zwiększenie podatku dochodowego odroczonego. Podatek
dochodowy bieżący jest  za mały w stosunku do wyniku finansowego, w którym nie ma ujętych
kosztów z tytułu odsetek. W bilansie następuje jednocześnie rozliczenie aktywów z tytułu odroczonego
podatku dochodowego.
Wynik finansowy brutto 2100 Bilans
Podatek dochodowy bieżący 340 Zobowiązanie z tyt. 340
podatku dochodowego
Podatek dochodowy +80
odroczony
Rozliczenia międzyokresowe
Razem podatek dochodowy 420
czynne z tytułu podatku
Wynik finansowy netto 2100  420= - 80
dochodowego odroczonego
1680
6
y
ródła regulacji prawnych w obszarze podatku dochodowego odroczonego
" Ustawa o rachunkowości - art. 37
" Krajowy Standard Rachunkowości nr 2
 Podatek dochodowy
" Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr
12  Podatki dochodowe
7
Metodologia ustalania podatku dochodowego odroczonego
Ustawa o rachunkowości art. 37:
PODEJÅšCIE
BILANSOWE
PRZYCZYNA SKUTEK
 RÓŻNICE PRZEJŚCIOWE
WARTOŚĆ KSI
GOWA
AKTYWÓW I PASYWÓW PODATEK
ODROCZONY
=
WARTOŚĆ PODATKOWA
AKTYWÓW I PASYWÓW
8
różnice przejściowe
USTALANIE STANU RÓŻNIC
PRZEJÅšCIOWYCH NA DZIEC

BILANSOWY
Różnica
wartość
wartość
bilansowa
podatkowa
przejściow
aktywów
aktywów lub
a (ujęcie
pasywów
lub
bilansowe)
pasywów
SKUTEK
Aktywa lub rezerwy na odroczony podatek dochodowy
9
RÓŻNICA UJEMNA
Wartość księgowa Wartość podatkowa aktywów
<
aktywów
Lub
Wartość księgowa Wartość podatkowa pasywów
>
pasywów (zobowiązań) (zobowiązań)
RÓŻNICA DODATNIA
Wartość księgowa aktywów Wartość podatkowa aktywów
>
Lub
Wartość księgowa pasywów Wartość podatkowa pasywów
<
(zobowiązań) (zobowiązań)
10
Dlaczego metoda bilansowa?
Wartość początkowa należności: 4700
Naliczone odsetki od należności: 300
Wartość bilansowa należności 5000
Wartość podatkowa należności 4700
Różnica przejściowa dodatnia 300
Rezerwa na odroczony
podatek dochodowy 300 *20% = 60
Bilans
Aktywa Pasywa
Należności 4700 Wynik finansowy +300
+300 -60
Rezerwa na odroczony + 60
podatek dochodowy
11
Dlaczego metoda bilansowa?
Wartość początkowa aktywów finansowych: 8000
Wzrost wartości aktywów finansowych: 2000
Wartość bilansowa aktywów finansowych 10 000
Wartość podatkowa aktywów finansowych 8000
Różnica przejściowa dodatnia 2000
Rezerwa na odroczony podatek dochodowy 400
Bilans
Aktywa Pasywa
Aktywa finansowe 8000 Kapitał z aktualizacji +2000
+2000 wyceny -400
Rezerwa na odroczony +400
podatek dochodowy
12
Miejsce ujęcia różnic przejściowych
Wynik finansowy Bezpośrednio kapitał własny
Miejsce ujęcia podatku dochodowego odroczonego
Wynik finansowy Bezpośrednio kapitał własny
13
Etapy ustalania podatku dochodowego odroczonego ujmowanego w rachunku zysków i strat
BO BZ
okres sprawozdawczy
Rachunek zysków i strat
I ETAP IV ETAP
- wartość podatkowa - wartość podatkowa
ZYSK BRUTTO
aktywów i zobowiązań aktywów i zobowiązań
- PODATEK DOCHODOWY
BIEÅ»
CY
II ETAP V ETAP
- różnice przejściowe + podatek dochodowy odroczony - różnice przejściowe
wynikowe (áðaktywa, âðrezerwy) wynikowe
- podatek dochodowy odroczony
(âðaktywa, áðrezerwy)
III ETAP VI ETAP
- ustalenie stanu - ustalenie stanu
aktywów (od ujemnych aktywów (od ujemnych
różnic przejściowych) i różnic przejściowych) i
rezerw (od dodatnich rezerw (od dodatnich
różnic przejściowych) z różnic przejściowych) z
tytułu odroczonego tytułu odroczonego
podatku dochodowego podatku dochodowego
VII ETAP
- ustalenie zmiany stanu aktywów i
rezerw na podatek dochodowy
odroczony
14
DEFINICJE
- USTAWA O RACHUNKOWOÅšCI (ART. 37)
Wartość podatkowa aktywów jest to kwota wpływająca na pomniejszenie
podstawy obliczenia podatku dochodowego w przypadku uzyskania z nich, w
sposób pośredni lub bezpośredni korzyści ekonomicznych.
Jeżeli uzyskanie korzyści ekonomicznych z tytułu określonych aktywów nie
powoduje pomniejszenia podstawy obliczenia podatku dochodowego, to
wartość podatkowa aktywów jest jego wartością księgową.
Wartością podatkową pasywów jest ich wartość księgowa pomniejszona o
kwoty, które w przyszłości pomniejszą podstawę podatku dochodowego.
Dodatnie różnice przejściowe to różnice, które spowodują zwiększenie
podstawy obliczenia podatku dochodowego w przyszłości.
15
Ujemne różnice przejściowe to różnice, które spowodują w przyszłości zmniejszenie podstawy
obliczenia podatku dochodowego oraz straty podatkowej możliwej do odliczenia, ustalonej przy
uwzględnieniu zasady ostrożności.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się w wysokości kwoty przewidzianej w
przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego, w związku z ujemnymi różnicami przejściowymi (& ).
Rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzy się w wysokości kwoty podatku
dochodowego, wymagającej w przyszłości zapłaty, w związku z występowaniem dodatnich różnic
przejściowych (& ).
Wysokość rezerwy i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się przy
uwzględnieniu stawek podatku dochodowego obowiązujących w roku powstania obowiązku podatkowego.
Rezerwa i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wykazywane są w bilansie oddzielnie.
Rezerwę i aktywa można kompensować, jeżeli jednostka ma tytuł uprawniający ją do ich jednoczesnego
uwzględnienia przy obliczaniu kwoty zobowiązania podatkowego.
Wpływający na wynik finansowy podatek dochodowy za dany okres sprawozdawczy obejmuje:
1) część bieżącą,
2) część odroczoną.
Wykazywana w rachunku zysków i strat część odroczona stanowi różnicę pomiędzy stanem rezerw i aktywów z tytułu podatku
odroczonego na koniec i początek okresu sprawozdawczego, z uwzględnieniem przepisów ust. 9.
Rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, dotyczące operacji rozliczanych z
kapitałem (funduszem) własnym, odnosi się również na kapitał (fundusz) własny.
16
PODATEK DOCHODOWY ODROCZONY
- zasady prezentacji
Rachunek zysków i Zestawienie zmian w
Bilans
strat kapitale własnym
WYNIK FINANSOW KAPITAA
WA
ASNY
+ PODATEK DOCHODOWY - brak ujawnień
ODROCZONY
BRAK UJAWNIEC

WYNIK FINANSOWY AKTYWA Z REZERWA Z
TYTUA
U TYTUA
U
ODROCZONEGO ODROCZONEGO
PODATKU PODATKU
długoterminowe
17
Przykład na ustalanie podatku dochodowego odroczonego i bieżącego
Bilans otwarcia/ zamknięcia 2008 roku bez podatku dochodowego bieżącego i odroczonego:
Aktywa Pasywa
Materiały BO 3500 Kapitał podstawowy BO 7000
Produkty gotowe BO 6000 Wynik finansowy -3000 (1)
-3000 (1) + 23 000 (1a)
BZ 3000 + 4000 (2)
BZ 24 000 (WF
brutto)
Aktywa finansowe BO 4000 ZobowiÄ…zania BO 5000
krótkoterminowe + 4000 (2)
BZ 8000
Aktywa z tytułu odroczonego 0 Rezerwy na odroczony 0
podatku dochodowego podatek dochodowy
Pozostałe aktywa BO 6500 Pozostałe pasywa BO 8000
+23 000 (1a)
BZ 29 500
Aktywa razem BO 20 000 Pasywa razem BO 20 000
BZ 44 000 BZ 44 000
Zdarzenia roku 2008:
1. Sprzedano za 23 000 zł połowę zapasów wyrobów gotowych
2. Dokonano aktualizacji wyceny aktywów finansowych do wartości 8000 zł
18
Przykład na ustalanie podatku dochodowego odroczonego i bieżącego
Ustalenie podstawy opodatkowania roku 2008 metodą pośrednią:
Wynik finansowy brutto: 24 000
-Przychody nieuznane podatkowo 4000
Dochód podatkowy 20 000
Podatek dochodowy bieżący 20 000 *20% = 4000
Ustalenie podstawy opodatkowania roku 2008 metodą bezpośrednią:
Przychody uznane podatkowo 23000
Koszty uzyskania przychodów 3000
Dochód podatkowy 20 000
Podatek dochodowy bieżący 20 000 *20% = 4000
19
Przykład na ustalanie podatku dochodowego odroczonego i bieżącego
1. Wartości bilansowe i podatkowe aktywów i pasywów na BO 2008 są sobie równe
2. Stan różnic przejściowych na BO 2008 :0 zł
1. Wartości bilansowe i podatkowe aktywów i pasywów na BZ 2008
Pozycja bilansu Wartość Wartość Różnica przejściowa Różnica przejściowa
bilansowa podatkowa dodatnia ujemna
Produkty 3000 3000 - 0
gotowe
KAF 8000 4000 4000
Pozostałe 29 500 29 500 - -
aktywa
Razem różnice przejściowe 4000
Razem stan rezerw na odroczony podatek 4000 * 20% = 800
dochodowy na BZ 2008
2. Zmiana stanu aktywów i rezerw na podatek dochodowy odroczony:
Stan na BO 2008 Stan na BZ 2008 Zmiana stanu
Rezerwy na odroczony podatek dochodowy 0 800 +800
Aktywa na odroczony podatek dochodowy 0 0
20
Przykład na ustalanie podatku dochodowego odroczonego i bieżącego
Bilans zamknięcia 2008 roku z podatkiem dochodowym bieżącym i odroczonym
Aktywa Pasywa
Materiały BO 3500 Kapitał podstawowy BO 7000
Produkty gotowe BO 6000 Wynik finansowy -3000 (1)
-3000 (1) + 23 000 (1a)
BZ 3000 + 4000 (2)
BZ 24 000 (WF
brutto)
-4000(3)
-800 (4)
BZ 19 200 (WF
netto)
Aktywa finansowe BO 4000 ZobowiÄ…zania BO 5000
krótkoterminowe + 4000 (2) Zobowiązania wc budżetu + 4000 (3)
BZ 8000
Aktywa z tytułu odroczonego 0 Rezerwy na odroczony 0
podatku dochodowego podatek dochodowy + 800 (4)
Pozostałe aktywa BO 6500 Pozostałe pasywa BO 8000
+23 000 (1a)
BZ 29 500
Aktywa razem BO 20 000 Pasywa razem BO 20 000
BZ 44 000 BZ 44 000
21
Przykład na ustalanie podatku dochodowego odroczonego i bieżącego
Rachunek zysków i strat za 2008 rok z podatkiem dochodowym bieżącym i odroczonym
Przychody ze sprzedaży 23 000
Koszt wytworzenia 3000
sprzedanych wyrobów
gotowych
Przychody finansowe 4000
Wynik finansowy brutto 24 000
Podatek dochodowy 4000
bieżący
Podatek dochodowy 800
odroczony
Razem podatek 4800
dochodowy
Wynik finansowy netto 19 200
22
Przykład na ustalanie podatku dochodowego odroczonego i bieżącego
Bilans otwarcia/zamknięcia 2009 roku bez skutków podatkowych
Aktywa Pasywa
Materiały BO 3500 Kapitał podstawowy BO 7000
-1500 (2)
BZ 2000
Produkty gotowe BO 3000 Wynik finansowy 2008 r BO 19 200
-3000 (1)
Wynik finansowy 2009r -3 000 (1)
BZ 0
+13 000 (1a)
-1 500 (2)
= WF brutto 8500
Aktywa finansowe BO 8000 ZobowiÄ…zania BO 5000
krótkoterminowe Zobowiązania wc budżetu BO 4000
Aktywa z tytułu odroczonego 0 Rezerwy na odroczony 800
podatku dochodowego podatek dochodowy
Pozostałe aktywa BO 29 500 Pozostałe pasywa BO 8000
+13 000 (1a)
BZ 42 500
Aktywa razem BO 44 000 Pasywa razem BO 44 000
BZ 52 500 BZ 52 500
Zdarzenia roku 2009:
1. Sprzedano za 13 000 zł pozostały zapas wyrobów gotowych
2. Dokonano odpisu z tytułu trwałej utraty wartości materiałów 1500 zł
23
Przykład na ustalanie podatku dochodowego odroczonego i bieżącego
Ustalenie podstawy opodatkowania roku 2009 metodą pośrednią:
Wynik finansowy brutto: 8500
+Koszty nieuznane podatkowo 1500
Dochód podatkowy 10 000
Podatek dochodowy bieżący 10 000 *20% = 2000
Ustalenie podstawy opodatkowania roku 2009 metodą bezpośrednią:
Przychody uznane podatkowo 13000
Koszty uzyskania przychodów 3000
Dochód podatkowy 10 000
Podatek dochodowy bieżący 10 000 *20% = 2000
24
Przykład na ustalanie podatku dochodowego odroczonego i bieżącego
1. Wartości bilansowe i podatkowe aktywów i pasywów na BZ 2009
Pozycja bilansu Wartość Wartość Różnica przejściowa Różnica przejściowa
bilansowa podatkowa dodatnia ujemna
Produkty 0 0 - 0
gotowe
Materiały 2000 3500 1500
KAF 8000 4000 4000
Pozostałe 42 500 42 500 - -
aktywa
Razem różnice przejściowe 4000 1500
Razem stan rezerw/aktywów na odroczony podatek 4000 * 20% = 800 1500 * 20% = 300
dochodowy na BZ 2008
2. Zmiana stanu aktywów i rezerw na podatek dochodowy odroczony:
Stan na BO 2009 Stan na BZ 2009 Zmiana stanu
Rezerwy na odroczony podatek dochodowy 800 800 0
Aktywa na odroczony podatek dochodowy 0 300 +300
25
Przykład na ustalanie podatku dochodowego odroczonego i bieżącego
Bilans zamknięcia 2009 roku ze skutkami podatkowymi
Aktywa Pasywa
Materiały BO 3500 Kapitał podstawowy BO 7000
-1500 (2)
BZ 2000
Produkty gotowe BO 3000 Wynik finansowy 2008 r BO 19 200
-3000 (1)
Wynik finansowy 2009r -3 000 (1)
BZ 0
+13 000 (1a)
-1 500 (2)
= WF brutto 8500
-2000 (3)
+ 300 (4)
=WF netto 6800
Aktywa finansowe BO 8000 ZobowiÄ…zania BO 5000
krótkoterminowe Zobowiązania wc budżetu BO 4000
+2000 (3)
Aktywa z tytułu odroczonego 0 Rezerwy na odroczony 800
podatku dochodowego +300 (4) podatek dochodowy
Pozostałe aktywa BO 29 500 Pozostałe pasywa BO 8000
+13 000 (1a)
BZ 42 500
Aktywa razem BO 44 000 Pasywa razem BO 44 000
BZ 52 800 BZ 52 800
26
Przykład na ustalanie podatku dochodowego odroczonego i bieżącego
Rachunek zysków i strat za 2009 rok z podatkiem dochodowym bieżącym i odroczonym
Przychody ze sprzedaży 13 000
Koszt wytworzenia 3000
sprzedanych wyrobów
gotowych
Pozostałe koszty 1500
operacyjne
Wynik finansowy brutto 8500
Podatek dochodowy 2000
bieżący
Podatek dochodowy -300
odroczony
Razem podatek 1 700
dochodowy
Wynik finansowy netto 6 800
27
Podatek dochodowy odroczony a zmiana stawki podatkowej/prawa podatkowego
Rok 2008 (stawka podatku CIT 19%)
" Wartość początkowa towarów : 24 000 zł
" Wartość towarów na dzień bilansowy : 20 000 zł
" Utrata wartości: 4 000
Zapasy  4000 Wynik Finansowy  4000
(pozostałe koszty operacyjne NKUP)
Wartość bilansowa towarów: 20 000 zł; Wartość podatkowa towarów: 24 000 zł
Różnica przejściowa ujemna: 4000
Aktywa na odroczony podatek dochodowy: 4 000 * 19% = 760
Aktywa na podroczony podatek dochodowy + 760 Wynik Finansowy +760
(podatek dochodowy)
Rok 2009 (stawka podatku CIT 15%)
Wartość początkowa towarów : 24 000 zł
Wartość towarów na BO 2009: 20 000 zł
Wartość towarów na dzień bilansowy: 20 000 zł
Wartość bilansowa towarów: 20 000 zł Wartość podatkowa towarów: 24 000 zł
Różnica przejściowa ujemna: 4000
Aktywa na odroczony podatek dochodowy: 4 000 * 15% = 600
Aktywa na podroczony podatek dochodowy BO 760
- 160 Wynik Finansowy - 160
(podatek dochodowy)
28
AKTYWA Z TYTUA
U NIEROZLICZONEJ STRATY PODATKOWEJ
Jedną z przyczyn, dla których jednostka gospodarcza wykazuje składnik
aktywów z tytułu podatku odroczonego jest przeniesienie nierozliczonej straty
podatkowej. Ma ona odmienny charakter niż różnica przejściowa, gdyż z ich
tytułu w księgach rachunkowych nie powstają żadne aktywa czy
zobowiązania, a jedynie ujmowana jest korzyść jednostki wynikająca z faktu,
że w przyszłości będzie ona mogła obniżyć podstawę opodatkowania.
Ustawa daje możliwość aktywowania straty podatkowej, tylko wtedy, gdy
jednostka uzasadni, że aktywowany podatek dochodowy spełnia warunki
aktywów, a przede wszystkim gdy zachowany jest warunek uzyskania z nich
w przyszłości korzyści.
Jednostka powinna wykazać, że na dzień bilansowy takiego ujawnienia
istnieją przesłanki świadczące o tym, iż w przyszłości wygeneruje ona
odpowiedni dochód podatkowy, który wystarczy na potrącenie różnicy
przejściowej lub/i odpisanie nierozliczonej straty podatkowej.
29
Wymaga to prognozowania, czy w przyszłości powstanie dochód podatkowy. Przy jego
oszacowaniu jednostka powinna kierować się zasadą ostrożności w odniesieniu do straty
podatkowej możliwej do odliczenia. Ponadto oceniając prawdopodobieństwo uzyskania
dochodu do opodatkowania, od którego będzie można odpisać nierozliczone straty
podatkowe, jednostka gospodarcza powinna uwzględnić następujące kryteria:
" czy posiada wystarczające dodatnie różnice przejściowe dotyczące podatku płatnego do
tej samej władzy podatkowej i tego samego podatnika, które spowodują pojawienie się
kwot do opodatkowania, od których będzie można odpisać nierozliczone straty podatkowe
przed wygaśnięciem prawa do ich rozliczenia/wykorzystania,
" czy jest prawdopodobne, że osiągnie dochód do opodatkowania zanim wygaśnie prawo
do rozliczenia nierozliczonych strat podatkowych,
" czy nierozliczone straty podatkowe wynikają z możliwych do zidentyfikowania przyczyn,
których ponowne pojawienie się jest mało prawdopodobne oraz
" czy ma ona możliwości planowania płatności podatkowych, co doprowadzi do
wypracowania dochodu do opodatkowania w okresie, w którym nierozliczone straty
podatkowe mogą zostać odpisane.
Nie ujmuje się w sprawozdaniu składnika aktywów z tytułu podatku odroczonego w zakresie,
w jakim nie jest prawdopodobne uzyskanie dochodu do opodatkowania, od którego będzie
można odpisać nierozliczone straty podatkowe.
30
Podatek dochodowy odroczony od straty podatkowej
Przykład 1  strata podatkowa:
Spółka w 2007 roku poniosła stratę podatkową w wysokości 50 000 zł:
W jaki sposób strata wpłynie na wysokość przyszłej podstawy opodatkowania jeśli dochody w
kolejnych latach będą przyjmowały następujące wartości:
2008r: 2 000, 2009r: 5 000, 2010r: 30 000, 2011r: 20 000 2012r: 10 000
RozwiÄ…zanie:
ROK DOCHÓD PODATEK PRZED ODLICZENIE PODSTAWA PODATEK OSZCZ
DNO
ODLICZENIEM STRATY OPODATKO BIEÅ»
CY PO ŚĆ
STRATY (20%) WANIA ODLICZENIU PODATKOWA
STRATY
2008 2 000 400 2 000 0 0 400
2009 5 000 1000 5 000 0 0 1000
2010 30 000 6000 25 000 5 000 1000 5000
2011 20 000 4000 18 000 2 000 400 3600
RAZEM 11 400 50 000 1400 10 000
RÓŻNICE PRZEJŚCIOWA UJEMNA Z TYTUA
U STRATY PODATKOWEJ: 50 000 ZA

AKTYWA NA ODROCZONY PODATEK DOCHODOWY: 50 000 * 0,2 = 10 000
31
Podatek dochodowy odroczony od straty podatkowej
Przykład 2  strata podatkowa:
Spółka w 2007 roku poniosła stratę podatkową w wysokości 50 000 zł:
W jaki sposób strata wpłynie na wysokość przyszłej podstawy opodatkowania jeśli dochody w
kolejnych latach będą przyjmowały następujące wartości:
2008r: 1 000, 2009r: 2 000, 2010r: 4 000, 2011r: 5 000 2012r: 10 000
RozwiÄ…zanie:
ROK DOCHÓD PODATEK PRZED ODLICZENIE PODSTAWA PODATEK OSZCZ
DNO
ODLICZENIEM STRATY OPODATKO BIEÅ»
CY PO ŚĆ
STRATY (20%) WANIA ODLICZENIU PODATKOWA
STRATY
2008 1 000 200 1 000 0 0 200
2009 2 000 400 2 000 0 0 400
2010 4 000 800 4 000 0 0 800
2011 5 000 1000 5 000 0 0 1000
2012 10 000 2 000 10 000 0 0 2000
RAZEM 4 400 22 000 0 4 400
RÓŻNICE PRZEJŚCIOWA UJEMNA Z TYTUA
U STRATY PODATKOWEJ: 50 000 ZA

AKTYWA NA ODROCZONY PODATEK DOCHODOWY: 22 000 * 0,2 = 4400
32
Aktywa na odroczony podatek dochodowy a zasada ostrożności  wyjątek ogólny
Przykład: określanie wysokości aktywów na odroczony podatek dochodowy możliwy do ujęcia w bilansie
Spółka na koniec roku X wykazała:
stan różnic przejściowych ujemnych krótkoterminowych w wysokości 7 000 PLN
Na stan różnic przejściowych ujemnych składają się krótkoterminowe rezerwy na świadczenia pracownicze.
W jakiej wysokości jednostka powinna ujawnić aktywa na odroczony podatek dochodowy, jeżeli:
1. Dochód podatkowy roku X+1 przed uwzględnieniem wypłat z tytułu świadczeń na rzecz pracowników wynosi
3 000 PLN
2. Dochód podatkowy roku X+1 przed uwzględnieniem wypłat z tytułu świadczeń na rzecz pracowników wynosi
9 000 PLN
RozwiÄ…zanie wariant 1:
Planowany dochód przed wypłatami: 3000 zł
Podatek dochodowy bieżący 3000 zł * 20 % = 600
Planowany dochód po wypłatach: 0
Podatek dochodowy bieżący: 0 zł
Planowana oszczędność podatkowa po wypłatach świadczeń pracowniczych: 600 zł
Aktywa na odroczony podatek dochodowy do ujęcia w sprawozdaniu finansowym roku X: 600 zł
RozwiÄ…zanie wariant 2:
Planowany dochód przed wypłatami: 9000 zł
Podatek dochodowy bieżący 9000 zł * 20 % = 1800
Planowany dochód po wypłatach: 2000
Podatek dochodowy bieżący: 2000 zł * 20% = 400
Planowana oszczędność podatkowa po wypłatach świadczeń pracowniczych: 1400 zł
Aktywa na odroczony podatek dochodowy do ujęcia w sprawozdaniu finansowym roku X: 1400 zł
33