10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
2) czynności wspomagające zarzą-
dzanie, czyli działania polegające
na wykorzystaniu, w ramach przy-
jętego w jednostce systemu za-
Zawód: księgowy
rządzania, informacji tworzonych
zarówno w systemie rachunkowo-
Nie można nie docenić roli, jaką pełnią w firmie osoby zajmujące się księ- ści jednostki, jak i uzyskiwanych
gowością. Ze względu na wagę spraw, za jakie są odpowiedzialne, osoby te z innych z
ródeł, które obejmują
powinny nie tylko posiadać szeroką wiedzę i doświadczenie, ale też mieć w szczególności:
właściwe cechy charakteru i etyczne podejście do zawodu. a) dostarczanie danych dla tworze-
nia strategii jednostki,
Definicji księgowego próżno szukać w ustawie o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, b) sporządzanie jej planów opera-
poz. 694 ze zm.). W ustawie tej mówi się o osobie, której powierzono obowiązki w zakresie cyjnych i doradztwo w zakresie
rachunkowości, a także o osobach odpowiedzialnych za dekretację dokumentów księgo- ich realizacji,
wych, osobach odpowiedzialnych za treść zapisu księgowego. Nie pada natomiast pojęcie c) controlling prowadzonych ope-
głównego księgowego czy księgowego. racji gospodarczych i związanych z nimi kosztów,
Przepisy ustawy o rachunkowości nie określają też żadnych wymogów dla osób, które d) wieloaspektową ocenę dokonań jednostki,
zajmują się prowadzeniem ksiąg rachunkowych  nie mówimy tu o podmiotach, które zaj- e) doradztwo lub konsulting gospodarczy w jednostce,
mują się tym usługowo, w ramach działalności gospodarczej. Księgowi i główni księgowi f) projektowanie, wdrażanie i obsługa systemów informacyjnych rachunkowości
wykonujący swe obowiązki w siedzibie jednostki na podstawie umowy o pracę czy w jednostce,
umowy zlecenia nie muszą spełniać żadnych szczególnych warunków kwalifikacyjnych g) działania i analizy mające na celu synchronizację działalności operacyjnej ze stra-
wynikających z ustawy o rachunkowości. tegią jednostki, które służą wspomaganiu podejmowania decyzji gospodarczych
Oczywiście z uwagi na to, że czynności księgowe są niezwykle istotne dla funkcjono- przez kadrę menedżerską jednostki,
wania firmy, pracodawcy we własnym zakresie formułują wymagania dla osób ubiega- h) prace związane z wewnętrznym systemem raportowania i innymi działaniami
jących się o stanowisko księgowego czy głównego księgowego. Księgowy powinien być z zakresu rachunkowości zarządczej;
fachowcem od szeroko pojętej rachunkowości, obejmującej nie tylko prowadzenie ksiąg, ale 3) rozliczenia podatkowe i inne rozliczenia publicznoprawne, czyli działania polegające
również dokonywanie rozliczeń podatkowych i ZUS. Ważne są zazwyczaj wyższe studia na dokumentowaniu wypełniania przez jednostkę obowiązków podatkowych i innych
ekonomiczne, plusem być może posiadanie certyfikatu księgowego. Nie bez znaczenia dla obowiązków o charakterze publicznoprawnym, które obejmują w szczególności:
pracodawców jest również zdobyte w zawodzie doświadczenie. a) gromadzenie informacji oraz prowadzenie ewidencji niezbędnych do dokonania
rozliczeń podatkowych i rozliczeń z innych tytułów publicznoprawnych,
Droga do zawodu
b) wypełnianie dokumentów związanych z podatkami i innymi tytułami publiczno-
Drogi zdobycia zawodu księgowego bywają bardzo różne. Można pracować w księgo- prawnymi,
wości np. po skończeniu technikum ekonomicznego lub policealnej szkoły z zakresu ra- c) wyjaśnianie problemów podatkowych i innych świadczeń publicznoprawnych.
chunkowości. Najczęściej jednak do awansu na wyższy szczebel kariery (np. na stanowisko Za osobę zajmującą się rachunkowością uważa się również każdą inną osobę powiązaną
głównego księgowego) niezbędne są studia wyższe. Warto ubiegać się o certyfikat księ- z rachunkowością poprzez naukę, dydaktykę lub inne formy działalności zawodowej.
gowy wydawany przez Ministerstwo Finansów, który jest dokumentem poświadczającym
Zasady etyki w rachunkowości
uzyskanie kwalifikacji księgowego. Najambitniejsi mogą starać się zdobyć uprawnienia
biegłego rewidenta. Oczekuje się, że praca osoby zajmującej się rachunkowością, bez względu na miejsce jej
Najszybciej zawodu nauczyć się można w małej firmie. W dużych jednostkach dział wykonywania oraz charakter zatrudnienia, będzie spełniać następujące warunki:
księgowości bywa podzielony  poszczególne osoby zajmują się osobnym  wycinkiem  będzie przebiegać zgodnie ze standardami zawodowymi,
księgowości, np. środkami trwałymi, płatnościami, płacami, gospodarką materiałową,  jej celem będzie osiągnięcie najwyższego poziomu jakości prowadzonych działań,
sprzedażą, rozliczeniami podatkowymi. Dobry księgowy powinien zaś poznać wiele  zapewnia rzetelność wyników prowadzonych działań.
dziedzin i patrzeć na daną kwestię wieloaspektowo. Oprócz wiedzy z zakresu rachun- Pracę osoby zajmującej się rachunkowością można uznać za zgodną z zasadami etyki,
kowości księgowy powinien wykazać się znajomością prawa podatkowego, handlowego, wzbudzającą zaufanie publiczne wówczas, gdy osoba ta spełnia zasady przedstawione
zagadnieniami dotyczącymi rozliczeń z ZUS. Wszystko to dla prawidłowego ujęcia danej w poniższej tabeli:
operacji gospodarczej w księgach rachunkowych.
ZASADA OPIS
Z tego wynika jeszcze jedna ważna rzecz: księgowy powinien wciąż doskonalić się
kompetencji zawodowych posiadanie należytego przygotowania zawodowego,
zawodowo. Służy temu uczestnictwo w kursach i szkoleniach zawodowych, ale także do-
ustawiczne poszerzanie i aktualizowanie wiedzy fachowej,
kształcanie się we własnym zakresie (np.: czytanie literatury i prasy fachowej, wymiana
doskonalenie umiejętności zawodowych oraz takie ich
poglądów w środowisku księgowych na forach internetowych). Wobec wielu różnych i wciąż
zmieniających się przepisów, zawód księgowego wymaga ciągłego uczenia się. wykorzystywanie, aby praca księgowego mogła być uznana
przez zainteresowane strony za wykonaną uczciwie, rzetel-
Ten zawód zobowiązuje
nie i pozbawioną stronniczości
Do tego wszystkiego potrzebny jest  duch księgowego , tj. predyspozycje do bycia księ-
wysokiej jakości pracy przestrzeganie należytej staranności i obiektywizmu przy
gowym. Księgowy powinien być chętny do nauki i dociekliwy. A ponieważ ma zazwyczaj
systematyce informacji przetwarzanych i prezentowanych
szeroki zakres obowiązków dotyczących finansów, musi wykazywać się uczciwością i rze-
przez rachunkowość, tak aby zasługiwały one na zaufanie
telnością. Nieodzownym czynnikiem prawidłowego wykonywania zawodu w dziedzinie
wykorzystujących je osób; zasada ta obejmuje ponadto
rachunkowości jest bowiem etyka.
sprawność organizacyjną, terminowość i fachowość w kon-
Niezachowanie zasad etyki przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych może odbić się na
taktach z osobami korzystającymi z wyników pracy osoby
działalności firmy. Księgowi zajmują się gromadzeniem i ewidencją danych związanych ze
zajmującej się rachunkowością oraz otwartość na zgłaszane
zdarzeniami mającymi miejsce w życiu gospodarczym firmy. Dane te służą do sporządzania
potrzeby informacyjne, których zaspokojenie leży w obsza-
sprawozdań finansowych, deklaracji podatkowych oraz stanowią podstawę podejmowania
rze jej kompetencji i możliwości rachunkowości
decyzji przez kierownictwo firmy. Muszą więc być wiarygodne. Zafałszowane informacje
będą z
ródłem nieracjonalnych decyzji i mogą mieć ujemny wpływ na sprawność działania
niezależności zawodowej wyrażanie niezależnej opinii w sprawach wymagających
przedsiębiorstwa.
rozstrzygnięć przy udziale księgowego
Ponadto księgowy postępujący nieetycznie może uczestniczyć w tworzeniu negatywnej
odpowiedzialności za przy- świadomość konieczności przygotowania i prezentowania
rachunkowości kreatywnej, tj. zafałszowywaniu obrazu jednostki wynikającego z ksiąg
gotowywane i prezento- informacji z zakresu rachunkowości w sposób zgodny z obo-
rachunkowych i przedstawianego w sprawozdaniach finansowych.
wane informacje z zakresu wiązującym prawem, standardami zawodowymi i normami
Wobec braku w ustawie o rachunkowości regulacji dotyczących zawodu księgowego,
rachunkowości etycznymi
określenia jego kompetencji i sposobu postępowania w różnych sytuacjach zawodo-
wych, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce opracowało  Kodeks Zawodowej Etyki
właściwego postępowania szacunek, zrozumienie, bezinteresowność, życzliwość,
w Rachunkowości , przyjęty w formie uchwały w dniu 23 czerwca 2007 r. Jak czytamy
w relacjach z osobami, jed- wspólne zaangażowanie i wymiana doświadczeń
w preambule, Kodeks ma za zadanie m.in. informowanie świata gospodarki o tym, że zawód
nostkami i instytucjami po-
w dziedzinie rachunkowości wypracował określone zasady zapewniające wykonywanie
wiązanymi z nią zawodowo
związanej z nim pracy w sposób rzetelny, profesjonalny i odpowiedzialny. Jest on nie tylko
właściwego postępowa- dążenie do obiektywnych i polubownych rozstrzygnięć
zbiorem nakazów i zakazów wymagających przestrzegania przez wykonujące go osoby, ale
nia w przypadkach sporu
także ma rozpowszechniać w środowisku zawodowym rachunkowości takie wartości, jak
i sprzeczności interesów
m.in.: działanie w sposób kompetentny, praworządny, obiektywny, rzetelny i uczciwy.
właściwego postępowania dążenie do wypełnienia nadrzędnych zasad rachunkowości,
Definicja księgowego
w szczególnych sytuacjach ze szczególnym uwzględnieniem zasady rzetelnego i wier-
W Kodeksie podjęto się opracowania definicji księgowego, określanego pojęciem  osoby
jednostki prowadzącej ra- nego obrazu oraz norm etycznych
zajmującej się rachunkowością . Osoba zajmująca się rachunkowością to osoba fizyczna
chunkowość
wykonująca w jednostce:
zachowania tajemnicy zawo- przestrzeganie prawa zarządu jednostki do nierozpo-
1) czynności księgowe, czyli działania wykonywane przez osobę zajmującą się ra-
dowej wszechniania znanych księgowemu, a mających charakter
chunkowością w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, które obejmują
w szczególności: wewnętrzny, informacji, których ujawnianie nie jest obo-
a) prowadzenie  na podstawie dowodów księgowych  ksiąg rachunkowych, ujmu- wiązkowe w świetle prawa, a które mogą mieć gospodarcze
jących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym, lub inne znaczenie dla jednostki
b) uzgadnianie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów z danymi księgowymi,
c) przeprowadzanie oraz dokumentowanie wyceny bilansowej aktywów i pasywów W Kodeksie można przeczytać więcej na temat tych zasad. Treść Kodeksu jest dostępna
oraz ustalanie wyniku finansowego, na stronie internetowej Stowarzyszenia Księgowych w Polsce (www.skwp.pl), w dziale
d) sporządzanie sprawozdań finansowych i innych informacji finansowych,  Etyka zawodowa . Osoba zajmująca się rachunkowością może złożyć w Stowarzyszeniu
e) gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumen- Księgowych w Polsce oświadczenie o przyjęciu i stosowaniu Kodeksu Zawodowej Etyki
tacji wymaganej przez obowiązujące jednostkę prawo bilansowe, w Rachunkowości, stając się Sygnatariuszem Kodeksu. Warto jednak, aby każdy księ-
f) wykonywanie analizy finansowej w zakresie wynikającym z funkcji informacyjnej gowy zapoznał się z treścią Kodeksu  nawet niekoniecznie stając się jego oficjalnym
systemu rachunkowości jednostki, Sygnatariuszem.
g) współpraca z biegłym rewidentem badającym sprawozdania finansowe jed-
Dorota Przybyszewska
nostki;
Gazeta Podatkowa nr 66 " 18.08.2008 r.