Paulina Lipska gr. III - POPRAWA
Zadanie analityczne – sylwetka (Tycner Adam, Zlekceważone świadectwo Jana
Karskiego. „Do Rzeczy” 2014, nr 16/064, s. 82-83.)
Sylwetka to gatunek dziennikarski mający na celu przedstawienie oraz
zarekomendowanie danej osoby. Ważne jest, by wszystkie informacje w niej zawarte
były wiarygodne i rzetelne. Analizowana przeze mnie przykładowa sylwetka Jana
Karskiego zamyka się w formie artykułu publicystycznego, a informacje dotyczące
postaci historycznej są jak najbardziej prawdziwe.
Autor tekstu w lidzie zawarł cytat bohatera zaciekawiający i jednocześnie ukazujący
jego bohaterską postawę. Tytuł również przyciąga wzrok, ponieważ mowa jest
o zlekceważeniu spostrzeżeń Karskiego, które mogły odmienić bieg historii
i przyczynić się do uratowania ludności żydowskiej od eksterminacji.
Sylwetka ta ma bardzo wyraźne znamiona swojego gatunku. Korpus tekstu jest
rozbudowany – składa się z dziewięciu segmentów wydzielonych akapitami. Pierwszy
z nich ma za zadanie nakreślenie obrazu oraz sposobu, w jaki postrzegany był bohater.
Autor w tym celu umieszcza cytat Feliksa Frankfutera – sędziego Sądu Najwyższego
USA, który zwraca się do bohatera z należytym szacunkiem. W poszczególnych
częściach sylwetki odnajdujemy inne informacje np. dotyczące miejsca urodzenia,
edukacji, aż po śmierć i miejsce pochówku. Choć zawarte w tekście dane mają
charakter biograficzny, to szablonowość biogramu przezwyciężona jest poprzez
dodanie wielu anegdot na temat Jana Karskiego, cytatów jego i osób, które miały
z nim kontakt. Do tego autor wkomponowuje swoje komentarze oraz refleksje.
Należy zwrócić uwagę na perswazję, którą odnaleźć można w tej sylwetce. Pierwszym
aspektem są formy leksykalne, takie jak słownictwo wartościujące w odniesieniu do
cech charakteru postaci. Zawarte w artykule jest również słownictwo fachowe, które
odnosi się do rzeczywistości II Wojny Światowej oraz pracy, jaką wykonywał Karski.
Poza elementami tekstowymi artykuł wzbogacony jest o fotografie bohatera z czasów
dzieciństwa oraz z lat późniejszych, które zaczerpnięte zostały z Muzeum Miasta
w Łodzi.
Podsumowując, tekst ten jest sylwetką wspomnieniem adaptującym formę artykułu
publicystycznego. Ma cechy podobne do sylwetek dotyczących osób żyjących,
ponieważ wartościuje przedstawianą postać pozytywnie. Jak też udało się zauważyć,
posiada wiele cech innych gatunków, między innymi biogramu, wiadomości, notatki.
Dlatego też, określając pole gatunkowe sylwetki, należy zaznaczyć, że nie jest ono
koncentryczne*.
* używając słowa koncentryczne miałam na myśli, że sylwetka zaczerpuje wiele cech od
innych gatunków, dlatego może przybierać bardzo różne postaci (sylwetka-biogram,
sylwetka-notatka itd.). Niestety, źle zbudowałam w pierwszej wersji to zdanie, przez co było
zupełnie niezrozumiałe.