Bartyś Olga Stępniewski Marcin
Gazda Magdalena Żółkiewski Janusz
Mróz Marta
Wojciechowska Kinga
Sprawozdanie
Analiza mikrobiologiczna powietrza dla celów sanitarnych
11,18 I 2008
Cel doświadczenia: Celem doświadczenia było przeprowadzenie oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza w sali oraz na korytarzu pod względem mikrobiologicznym, ze szczególnym uwzględnieniem aspektu sanitarnego.
Przebieg doświadczenia: Powietrze do badania zostało pobrane dwoma metodami na korytarzu oraz w sali.
Metoda sedymentacyjna polega na opadaniu z powietrza mikroorganizmów na podłoże stałe w określonym czasie.
Płytki Petriego z odpowiednim podłożem należy postawić w miejscu przeznaczonym do badania i zdjąć wieczka. Pozostawić je na okres 10 minut dla przypadku oznaczania „ogólnej” liczby bakterii i na 30 minut dla pozostałych przypadków. Następnie płytki pozostawić do inkubacji.
Metoda zderzeniowa polega na wychwytywaniu mikroorganizmów w wyniku działania siły uderzeniowej określonej objętości powietrza, skierowanej na podłoże. W naszym przypadku była to 1 minuta i 100 litrów powietrza. Następnie płytki poddaje się inkubacji w różnych temperaturach. Mimo, iż w wyniku uderzenia część mikroorganizmów ginie metoda ta jest skuteczniejsza niż sedymentacyjna. Typy podłoży, czasy pobierania w metodzie sedymentacyjnej, temperatury oraz czasy inkubacji podano w tabeli poniżej.
zanieczyszczenie |
podłoże |
czas pobierania dla metody sedymentacyjnej |
czas inkubacji dla obu metod |
temperatura inkubacji dla obu metod |
og. l. bakterii mezofilnych |
agarowe |
10 minut |
24h |
37°C |
psychrofilnych |
agarowe |
10 minut |
48h |
20°C |
pigmentowych |
agarowe |
10 minut |
48h |
20°C |
sporowych |
agarowe |
10 minut |
24h |
20°C |
gronkowce |
Chapmana |
30 minut |
48h |
37°C |
promieniowce |
Pochona |
30 minut |
6 dni |
26°C |
pleśnie |
Sabouraud'a |
30 minut |
6 dni |
26°C |
drożdże |
Sabouraud'a |
30 minut |
6 dni |
26°C |
Następnie policzyliśmy powstałe na płytkach kolonie. Jeśli ilość koloni była mniejsza niż 10 to mnożyło się ją przez 10, zaś jeśli była większa wtedy odczytywaliśmy odpowiednia liczbę z tabeli i mnożyliśmy przez 10. Dla metody sedymentacyjnej ilość mikroorganizmów w 1m3 policzyliśmy wg wzoru:
gdzie:
X - ilość mikroorganizmów w 1m3 powietrza
a - średnia ilość kolonii na powierzchni podłoża
Πr2=3,14*(4,5)2=63,585cm2
t - czas ekspozycji w minutach
Wyniki obliczenia powstałych kolonii zamieszczone są w tabeli.
|
sala |
korytarz |
||
|
sedymentacyjna |
zderzeniowa |
sedymentacyjna |
zderzeniowa |
bakterie mezofilne |
14 |
254 |
0 |
99 |
psychrofilne |
22 |
237 |
21 |
80 |
pigmentowe |
19 |
231 |
15 |
16 |
sporowe |
0 |
3 |
0 |
0 |
gronkowce |
1 |
0 |
3 |
7 |
promieniowce |
0 |
0 |
0 |
1 |
pleśnie |
0 |
2 |
0 |
3 |
drożdże |
0 |
0 |
3 |
7 |
Wyniki ostateczne ilości bakterii w 1m3 badanego powietrza:
|
sala |
korytarz |
||
|
sedymentacyjna |
zderzeniowa |
sedymentacyjna |
zderzeniowa |
bakterie mezofilne |
1101 jtk/m3 |
4020 jtk/m3 |
0 jtk/m3 |
0 jtk/m3 |
psychrofilne |
1730 jtk/m3 |
3580 jtk/m3 |
1651 jtk/m3 |
0 jtk/m3 |
pigmentowe |
1494 jtk/m3 |
2310 jtk/m3 |
1180 jtk/m3 |
160 jtk/m3 |
sporowe |
0 jtk/m3 |
30 jtk/m3 |
0 jtk/m3 |
0 jtk/m3 |
gronkowce |
26 jtk/m3 |
0 jtk/m3 |
79 jtk/m3 |
70 jtk/m3 |
promieniowce |
0 jtk/m3 |
0 jtk/m3 |
0 jtk/m3 |
10 jtk/m3 |
pleśnie |
0 jtk/m3 |
20 jtk/m3 |
0 jtk/m3 |
30 jtk/m3 |
drożdże |
0 jtk/m3 |
0 jtk/m3 |
79 jtk/m3 |
70 jtk/m3 |
Wnioski:
Przede wszystkim wykonane doświadczenie potwierdza skuteczność wykorzystywanych metod badania powietrza. Przy zastosowaniu metody sedymentacyjnej liczba mikroorganizmów była od 2 do 3 razy mniejsza niż przy zastosowaniu metody zderzeniowej podczas gdy w tym samym miejscu powinny one być zbliżone. Metoda zderzeniowa pozwala więc wykryć znacznie więcej mikroorganizmów.
Wyniki badań pokazują, iż w badanym powietrzu zarówno w sali jak i na korytarzu najwięcej było bakterii mezofilnych oraz psychrofilnych (głównie pigmentowych - odpornych na promieniowanie UV), praktycznie nie zanotowano bakterii sporowych. Bakterie psychrofilne mówią nam o ogólnej liczbie bakterii. Natomiast wśród mezofilnych zawierają się bakterie chorobotwórcze. Również ilość gronkowców mówi nam o zanieczyszczeniu czynnikami chorobotwórczymi. W przypadku badanego powietrza była ona mała w porównaniu z pozostałymi bakteriami (max 7,8x10 w m3). Zanotowaliśmy śladową ilość promieniowców (10/m3), nieco większą ilośc pleśni oraz drożdży. Nie są to jednak wartości duże co pozwala twierdzić, iż powietrze nie jest zanieczyszczone glebą. Co więcej, przy obecnej porze roku rzeczywiście wartości te nie powinny być duże.
Dla bardziej precyzyjnej oceny wyników zastosowaliśmy porównanie z wartościami dopuszczalnego zanieczyszczenia powietrza dla sali szkolnej wg Krzysztofika:
- ogólna liczba mikroorganizmów na agarze spożywczym: max 3000 w 1m3 - wartość przekroczona
- ogólna liczba grzybów na podłożu Sabouraud'a: max 300 w 1m3 - wartości w normie
Analiza ta potwierdza więc wcześniejsze rozważania.
Należy również zauważyć, iż paradoksalnie liczba mikroorganizmów w sali jest kilkukrotnie większa niż na korytarzu. Można to wytłumaczyć faktem, iż w sali, w której z powodu pogody nie były zbyt często otwierane okna odbywały się przez cały tydzień zajęcia. Natomiast część korytarza, w której pobrano próbki była na jakiś czas wyłączona z użytku z powodu remontu, dany tydzień nie był również tygodniem zjazdowym.
3