Wyszukiwanie
informacji
w Internecie
Romuald Ziółkowski
Politechnika Białostocka
Katedra Turystyki i Rekreacji
standardowe wyszukiwarki zostały zaprojektowane przede wszystkim do
indeksowania stron zapisanych w jeżyku HTML, czyli mających postać
statycznego tekstu;
tylko niektóre wyszukiwarki znajdują i indeksują również pliki multunedialne -
takie jak zdjęcia, pliki muzyczne, wideo - oraz dokumenty zapisane w formacie PDF;
wyszukiwarki nie są w stanie indeksować większości stron tworzonych
dynamicznie, np. będących wynikami wyszukiwania jakichś baz danych,
wszelkiego rodzaju informacji przekazywanych w czasie rzeczywistym. Nie
indeksują także źródeł informacji, takich jak kalkulatory online, programy
komputerowe, bazy danych sklepów, aukcji online, słowniki, oraz zasobów, do których dostęp można uzyskać dopiero po rejestracji.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Etapy wyszukiwania informacji
informacje ogólne czy szczegółowe
w jakiej formie
lokalizacja stron czy zgromadzenie treści
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
1. Poszukując informacji na temat związany z określonym
problemem, który można opisać w różny sposób, to
poszukiwania należy rozpocząć od katalogu wybranego
portalu.
Znalezienie informacji jest szybkie, a dane uzyskane w
ten sposób są dobrej jakości.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Przykład
W celu znalezienia informacji na temat zarządzania
informacją można w portalu WP.pl przejść do katalogu
stron: Nauka i wybrać odpowiedni podkatalog:
Informatyka lub Ekonomia lub Inne Nauki.
W bazie adresów wybranego podkatalogu należy wybrać
witrynę, która tematycznie najbardziej odpowiada
poszukiwanemu zagadnieniu.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
2. Zamiast przeszukiwać ręcznie i przeglądać kolejne adresy w bazie katalogu użytkownik może skorzystać
z
wyszukiwarki.
Temat poszukiwań należy zapisać w postaci stwierdzenia
lub pytania i określić słowa kluczowe, pojedyncze lub w
formie wyrażeń (fraz), składających się z dwóch lub
więcej słów.
Trzeba
określić
synonimy,
różne
formy
pisowni
niektórych wyrazów, np. consulting i konsulting, edukacja
czy w edukacji, a następnie wybrać opcję szukania w katalogu lub w danej kategorii tematycznej
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Przykład
Aby znaleźć odpowiedź na pytanie:
„Jak zarządzać informacją w przedsiębiorstwie
turystycznym”
należy wybrać słowa kluczowe, np.: zarządzać informacja
(informacją)
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
3. Jeżeli przeszukiwanie katalogów nie dało oczekiwanych rezultatów, to należy sięgnąć po odpowiednie narzędzia
wyszukiwawcze -
wyszukiwarki, multiwyszukiwarki,
wyszukiwarki specjalistyczne
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
4. Aby
skutecznie
korzystać
z
różnych
narzędzi
wyszukiwawczych, użytkownik powinien dysponować
wiedzą na temat sposobów indeksacji stron przez różne
wyszukiwarki. Należy także stosować
najważniejsze
metody i techniki wyszukiwawcze, które w istotny sposób
precyzują pytania, a tym samym wpływają na jakość i
liczbę otrzymanych odpowiedzi.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Symbole + i - przed poszukiwanymi słowami
Zastosowanie znaku + przed słowem oznacza, że musi ono
wystąpić w dokumencie. Zastosowanie znaku - oznacza, że
nie może w nim wystąpić. Posługując się znakami +/-, nie
należy używać spacji.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Przykład
Na zapytanie +zarządzanie +informacją
wyszukiwarka
znajdzie strony, na których jednocześnie, lecz w dowolnym
miejscu tekstu, znajdują się słowa zarządzanie i informacją
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Wyszukiwanie całych zdań/wyrażeń
Najczęściej spotykaną metodą jest ujęcie wyrażenia w
cudzysłów. Powoduje to wyszukanie frazy, nie zaś tworzących
ją wyrazów. Otrzymane dokumenty zawierają wyrażenie
dokładnie w takiej formie, w jakiej zostało zapisane w oknie
wyszukiwarki.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Przykład
Wprowadzenie
wyrażenia
w
postaci
„zarządzanie
informacją" spowoduje wyszukanie tylko tych stron, w
których oba słowa tworzące frazę występu-ją w podanym
położeniu obok siebie
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Wielkie litery
Zazwyczaj zaleca się używanie małych liter w większości
poszukiwań. Niektóre wyszukiwarki rozróżniają wielkie i
małe litery, co znacznie ogranicza listę rezultatów.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Maskowanie końcówek
W celu wyszukania różnych wariantów danego terminu
należy używać symbolu maskowania - jeśli jest on dostępny.
Najczęściej jest to gwiazdka *, która zastępuje dowolny ciąg
znaków oraz znak zapytania ?, zastępujący dowolny znak w
słowie.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Przykład
Wpisanie terminu infor* wyświetli listę
dokumentów
zawierającą słowa: informatyka, informacja, informatyk itp.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Operatory logiczne
Wiele wyszukiwarek umożliwia tworzenie złożonych zapytań
za pomocą operatorów logicznych lub ich odpowiedników.
Niektóre pozwalają na bezpośrednie wpisywanie operatorów
AND, OR, NOT (ANDNOT, AND NOT) wielkimi albo małymi
literami. Inne oferują formularze z opcjami do wyboru, np. z e
wszystkimi słowami, z którymkolwiek ze słów, z
wyrażeniem, musi wystąpić, nie maże wystąpić, bez słów.
Możliwości te występują na zaawansowanych poziomach
wyszukiwania. Zdarza się też, że system domyślnie umieszcza
operator AND (wyszukiwarka Google) albo OR
(wyszukiwarka AltaVista) między wyrazami.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Przykład
Wynikiem wyszukiwania słów: zarządzanie AND informacją
będzie zbiór dokumentów (stron), zawierających oba pojęcia
w dowolnym względem siebie ułożeniu, w tym strony
zawierające frazę „zarządzanie informacją".
Po wpisaniu w polu formularza wyrażenia zarządzanie OR
informacją użytkownik otrzyma strony zawierające tylko
słowo zarządzanie, strony zawierające tylko słowo informacją oraz strony zawierające oba te pojęcia w dowolnym
względem siebie ułożeniu, w tym strony zawierające frazę
„zarządzanie informacją".
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Przykład
Niektóre polskie wyszukiwarki znajdują również strony, na
których te dwa słowa pojawiają się w innych formach
gramatycznych.
Wpisanie wyrażenia zarządzanie AND NOT informacją
wyświetli listę adresów stron, na których pojawi się słowo
zarządzanie i nie wystąpi słowo informacją.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Operatory bliskości
Umożliwiają odszukanie dokumentów, w których pomiędzy
dwoma terminami powinno znaleźć się nie więcej niż np. 10
słów. Jest to rzadko spotykana możliwość. Wyszukiwarką,
która pozwala na stosowanie operatora bliskości NEAR, jest
np. AltaVisia.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Wyszukiwanie wg określonych pól dokumentu
Większość dokumentów WWW ma określoną strukturę: -
adres URL,
- tytuł,
- tekst,
- linki.
Aby podwyższyć precyzję wyszukiwania lub umożliwić
zadawanie specyficznych pytań, większość wyszukiwarek
pozwala ograniczyć wyszukiwanie do określonych pól. Nazwy
pola umieszcza się bezpośrednio przed poszukiwanym
terminem.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Przykład
Na zapytanie title: zarządzanie wyszukiwarka zwróci dokumenty z terminem zarządzanie w tytule strony.
Na zapytanie linki www.pb.edu.pl wyszukiwarka zwróci adresy stron, w których zamieszczono łącze do strony
http://www.pb.edu.pl.
Na zapytanie url: zarządzanie zostaną wyświetlone wszystkie strony, które w adresie mają słowo zarządzanie.
Niekiedy użytkownik ma do wyboru kilka opcji w formularzu
zaawansowanego wyszukiwania, które precyzują, gdzie ma
wystąpić szukane słowo, np. w tekście, w tytule strony, w
linkach do strony, w adresie URL.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
Ograniczanie liczby wyszukanych dokumentów
Istnieje kilka metod ograniczania liczby rezultatów. Może to
być:
- ponowne wyszukiwanie z otrzymanej listy np. poprzez opcję
Szukaj w wynikach,
- wybór dodatkowych warunków, np. daty, języka dokumentu,
typu domeny, regionu,
- lub dokładniejsze sprecyzowanie zapytania.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
5. W braku połączenia ze stroną internetową należy
zastosować kolejno czynności polegające na:
- sprawdzeniu pisowni w adresie URL,
- kasowaniu części adresu URL (począwszy od jego końca
do najbliższego znaku łamania, aż
pojawi się połączenie),
- znalezieniu nowego URL za pomocą wyszukiwarki
- skontaktowaniu się z webmasterem danej witryny w
celu wyjaśnienia powodu zaginięcia pliku.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
6. W przypadku poszukiwań specjalistycznych i bardzo
dokładnych informacji warto skorzystać ze
specjalistycznych baz danych. Najlepszym rozwiązaniem
jest:
- skorzystanie z własnej bazy adresów takich witryn,
- przeszukanie sieci od witryn oferujących odnośniki do
takich baz
- lub skorzystanie ze specjalizowanych serwisów
wyszukiwawczych
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
7. Mimo długich poszukiwań nie wszystkie informacje uda
się znaleźć w sieci w postaci elektronicznej. Wówczas, w
bibliograficznej bazie danych online, należy znaleźć
literaturę przedmiotu do zasobów drukowanych.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
8. Dobrym pomysłem jest skorzystanie z porad ekspertów
czy innych internautów, którzy bezpłatnie odpowiedzą na
dowolne pytania wysłane za pomocą formularzy.
Poradę można również uzyskać od Internautów z grup
dyskusyjnych.
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
9. Przed wykorzystaniem jakichkolwiek danych czy informacji
znalezionych w Internecie należy poświęcić trochę czasu na
weryfikację jakości informacji
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Strategia skutecznego szukania
informacji w Internecie
10. Przed wykorzystaniem informacji czy obiektu należy
uwzględnić wymagania wynikające z prawa autorskiego
Romuald Ziółkowski
Katedra Turystyki i Rekreacji
Romuald Ziółkowski
Politechnika Białostocka
Katedra Turystyki i Rekreacji