Przegląd Flebologiczny 2002;10(4):101—105
© Blackhorse Scientific Publishers, 2002
INFORMACJA NAUKOWA
Nowoczesne opatrunki w leczeniu przewlekłych Lew Petkow,
Anna Górkiewicz-Petkow
ran i owrzodzeń podudzi ze szczególnym uwzględnieniem opatrunków hydrokoloidowych Modern dressings in therapy of chronic wounds and leg ulcers with special prevalence of hydrocoloid dressings Streszczenie Opatrunki aktywne są szeroko stosowane w leczeniu owrzodzeń podudzi L. Petkow ✉,
w przebiegu przewlekłej niewydolności żylnej. Przedstawiono różnego typu opatrunki A. Górkiewicz-Petkow
i ich zastosowanie w zależności od etapu gojenia się rany. Omówiono zastosowanie Klinika Dermatologiczna
opatrunków hydrokoloidowych jako uniwersalnych opatrunków szczególnie Centrum Leczenia Obrażeń
przydatnych w zastosowaniu w praktyce ambulatoryjnej.
Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus,
Akademii Medycznej w Warszawie,
S³owa kluczowe hydrokoloidy • opatrunki aktywne • owrzodzenia podudzi ul. Koszykowa 82A,
02–005 Warszawa
Abstract Active dressings are widely used in the treatment of leg ulcers caused by venous insufficiency. Different types of dressings are discussed and indications for Tel.: 022 / 621 02 41
their use according to the stage of wound healing. Special attention is taken for Fax: 022 / 622 57 87
hydrocoloid dressings as the most versatile for every day use in outpatients clinic.
petkov@plusnet.pl
Key words active dressings • hydrocoloids • leg ulcers Wstęp
Fizjologiczne okresy gojenia się rany Ze względu na procesy gojenia rany możemy podzielić Prawidłowo gojąca się rana przechodzi przez kolejne etapy: na ostre i przewlekłe. Podział ten uwzględnia już w swoich hemostazy – wczesnego okresu zapalnego – późnego okresu pracach Galen, pisząc o ranie gojącej się powyżej 28 dni zapalnego – tworzenia ziarniny, tworzenia pierwotnej jako o owrzodzeniu. Przed rozpoczęciem leczenia należy macierzy pozakomórkowej (ECM) – reepitelizacji –
ustalić przyczynę powstania rany, określić okres gojenia się przekształcania/dojrzewania ECM, tworzenia blizny.
rany, stan ogólny pacjenta. Wybór leczenia zależy od czyn-W skrócie schemat prawidłowo gojącej się rany możemy ników ogólnych i miejscowych. Do czynników ogólnych przedstawić jako procesy zapalne – proliferację – doj-zaliczamy choroby współistniejące (np. krążenia, meta-rzewanie.
boliczne, immunosupresję). Przy opisywaniu miejscowych czynników należy uwzględnić otoczenie rany (problemy Prawidłowe gojenie się rany to równowaga między działa-z krążeniem żylnym, tętniczym, obecność obrzęku, stwar-niem cytokin, czynników wzrostowych, proteaz. Zaburzenie dnienia skóry, stanu zapalnego tkanki podskórnej), ustalić tej równowagi może spowodować nieprawidłowe, prze-pochodzenie rany (pourazowe, powstałe pod wpływem go-dłużone gojenie się rany. Można powiedzieć, że gojenie się rącej lub niskiej temperatury, środków chemicznych, toksyn, rany przewlekłej to przywrócenie przez odpowiednie leczenie w wyniku rozpadu nowotworu). Ważny jest również mor-równowagi czynników warunkujących proces gojenia się fologiczny wygląd powierzchni rany, który pozwoli na okre-rany [2, 10].
ślenie okresu gojenia się rany i ustalenie czynników hamujących proces gojenia [2, 10].
Procesy gojenia w ranie przewlekłej
nego udziału w biochemicznych procesach gojenia się rany.
Zapewniają częściową termoregulację i regulację wysięku.
W ranie przewlekłej dochodzi do przedłużenia okresu Mogą być opatrunkami prostymi podstawowymi lub zapalnego przy dużej aktywacji fibroblastów, makrofagów, złożonymi, nasączonymi parafiną lub środkami dezynfeku-proteaz, produkcji nieprawidłowej ECM. Aby przyspieszyć jącymi albo przeciwbakteryjnymi, np.: gojenie się rany przewlekłej należy przywrócić sekwencję 4a. Opatrunki pierwotne i proste:
gojenia się rany przez zastąpienie procesów zapalnych
— N/A – opatrunek prosty, tkany z siateczki włókien octanu procesami tworzenia prawidłowej ECM.
celulozy, nie przylegający do rany, często stosowany jako pierwsza warstwa systemu bandażowego Profore®. Może być Właściwości opatrunków
stosowany w połączeniu z preparatami zewnętrznymi stosowanymi na ranę (Argosulfan®, Metronidazol®, Iruxol®, Niezwykle ważne w przywróceniu prawidłowego procesu Crystacid®) oraz w połączeniu z innymi opatrunkami np.: gojenia rany przewlekłej jest rozpoznanie zaburzeń procesów Tielle®, Melolin®.
gojenia na podstawie morfologii powierzchni rany (np. rana
— N/A ultra® – ulepszony opatrunek N/A z dodatkową zainfekowana, rana nekrotyczna, z hipergranulacją). W wy-warstwą silikonu.
borze leczenia istotne jest również uwzględnienie etiologii 4b. Opatrunki pierwotne złożone:
rany przewlekłej (np. odleżyny, owrzodzenia podudzi, owrzo-
— opatrunki gazowe parafinowane (Paratulle®, Grassolind®) dzenia w stopie cukrzycowej, przetoki, rany nowotworowe)
– nasycona parafiną gaza, która zapobiega uszkodzeniu
[2, 7, 10].
tworzącej się ziarniny i reakcji “odrzucania” (reakcji rany na opatrunek typu ciała obcego). Opatrunki te mogą być W ciągu ostatnich lat dokonano wielu odkryć naukowych dodatkowo nasycone solą sodową fucydyny, framycetyną dotyczących gojenia się ran, które znalazły zastosowanie (Fucidine-Intertulle®). Bactigras® i Serotulle® mogą zawierać w praktyce, szczególnie we wprowadzaniu nowych opatrun-chlorheksydynę, ale ze względu na hydrofobowe, parafinowe ków aktywnych. W 1962 roku Winter po raz pierwszy opu-podłoże uwalnianie chlorcheksydyny do rany jest ogra-blikował pracę, w której wykazał, że wilgotne środowisko niczone.
opatrunku aktywnego dwukrotnie przyspiesza proces go-
— Inadine® – opatrunek stosowany do leczenia zainfeko-jenia się rany w porównaniu z tradycyjnym opatrunkiem wanych ran powierzchownych. Może być również używany wysuszającym powierzchnię rany, powoduje tworzenie się profilaktycznie na zanieczyszczone rany urazowe. Opa-strupa i rozerwanie włókien kolagenu w ranie [11]. Okluzja, trunek podstawowy składa się z dzianiny wiskozowej, której zapobiegając tworzeniu się strupa, stwarza wilgotne śro-trójwymiarowa struktura oraz porowatość nie powoduje dowisko, które wspomaga migrację komórek i tym samym przywierania do rany i pozwala na swobodny odpływ płynu szybką epitelizację. Wprowadzenie do leczenia ran opa-wysiękowego. Wiskoza pokryta jest maścią zawierającą 10%
trunków aktywnych, współdziałających z procesem gojenia jodopowidon. Jest to łagodny i bezpieczny środek odka-się, stanowiło wyraźny postęp w leczeniu miejscowym ran żający, który posiada najszerszy zakres działania przeciw-o różnej etiologii [7, 9].
bakteryjnego ze wszystkich środków stosowanych miejscowo, bez występowania problemów dotyczących oporności W leczeniu ran stosujemy różne materiały opatrunkowe, nabytej i/lub krzyżowej związanej z chlorheksydyną i anty-zależnie od rodzaju rany i etapu gojenia (Tabela 1). Ma-biotykami stosowanymi miejscowo. Opatrunek jest w pełni teriały opatrunkowe możemy podzielić na kilka grup [5, 7, skuteczny wobec gronkowca złocistego metycylino-oporne-11]:
go (MRSA). Maść jest sporządzona na bazie glikolu poliety-1. Opatrunki absorpcyjne chirurgiczne, używane najczęściej lenowego rozpuszczalnego w wodzie, w wilgotnym środo-przy ranach z dużym wysiękiem, jako kolejne warstwowe wisku panującym w ranie bez przeszkód uwalnia antyseptyk, opatrunki (najczęściej są to różnego rodzaju sterylne w przeciwieństwie do konwencjonalnych opatrunków, opatrunki gazowe).
w których stosowana jest wazelina. Opatrunek może mieć 2a. Bandaże podtrzymujące opatrunki pierwotne, bez działanie fotouczulające przy dłuższym stosowaniu. Należy kompresji.
stosować ostrożnie u pacjentów z chorobami tarczycy, nie 2b. Bandaże kompresyjne.
stosować u pacjentów z chorobą Dühringa, pemfigoidem.
2c. Bandaże lecznicze impregnowane. Są to najczęściej 5. Opatrunki aktywne. Zastosowanie opatrunków aktyw-bandaże bawełniane nasycone preparatami tlenku cynku, nych stanowi istotny etap w gojeniu się ran. Nakładane są ichtiolu, dziegciu. Są one stosowane w leczeniu wyprysku one bezpośrednio na powierzchnię rany. Idealny opatrunek podudzi, w owrzodzeniach podudzi (razem z bandażami aktywny powinien spełniać następujące warunki: kompresyjnymi). Przy stosowaniu tych bandaży mogą wys-
— zapewnić fizyczną ciągłość rany;
tąpić reakcje alergiczne najczęściej na konserwanty. Przy-
— zapewnić prawidłową termoregulację; kłady bandaży: Steripaste®, Zincaband®, Ichtaband®.
— pochłaniać wysięk;
Stosowane w Polsce opatrunki kleinowe w postaci opatrunku
— chronić przed infekcją w ranie;
Unny w odróżnieniu od leczniczych bandaży impregno-
— nie powodować reakcji odrzucania (supresji ziarniny, wanych nie pozwalają na parowanie płynu wysiękowego, wytwarzania włóknika);
powodują częściej występowanie odczynów alergicznych
— powinien być hipoalergiczny;
maceracji naskórka, przedłużają czas gojenia owrzodzeń.
— zapewniać prawidłową wymianę gazów; 3. Materiały do zaklejania opatrunku na ranie i podtrzy-
— zapewnić optymalne pH w ranie;
mywania opatrunku, pończochy gazowe.
— współdziałać z procesem gojenia się rany; 4. Opatrunki pierwotne możemy podzielić na szereg
— powinien być łatwy w nakładaniu;
podgrup zależnie od budowy, właściwości fizykoche-
— powinien być dostępny ekonomicznie.
micznych i funkcji, którą mają spełnić. Nie biorą one aktyw-
Opatrunki aktywne mogą być samoprzylepne, nie wyma-Tabela 1. Przyczyny występowania przedłużonego procesu gojenia gające wtórnego opatrunku lub podtrzymujących bandaży się rany.
albo stanowią podstawowy opatrunek przed zastosowaniem kolejnej warstwy opatrunku wtórnego. Biorą czynny udział
i
k
i
n
n
y
z
C
e
n
l
ó
g
o
i
k
i
n
n
y
z
C
e
w
o
c
sj
e
i
m
w procesach biochemicznych gojenia się rany.
;
a
i
m
e
n
a
z
d
o
k
z
s
u
,e
i
n
e
e
i
n
e
¿
d
¿
a
i
m
z
Opatrunki aktywne możemy podzielić na następujące grupy
;
a
g
a
w
o
d
e
i
n
/
e
i
n
e
i
w
y
¿
o
d
e
i
n
;
k
e
n
a
k
t
[3, 7, 10]:
r
ó
b
o
d
e
i
n
y
n
i
m
a
ti
w
,
A ,
B ,
C
a
js
k
o
p
i
h
k
e
n
a
k
t
— opatrunki półprzepuszczalne (Bioclusive®, Opsite®,
;
E
;
h
c
y
c
a
j
a
z
c
a
t
o
Tegaderm®, Cutifilm®). Mają gładką powierzchnię przypo-r
ó
b
o
d
e
i
n
;
u
k
n
y
c
e
i
n
a
g
a
i
c
a
n
z
r
b
w
ó
g
e
;
y
n
a
r
minającą błonę filmową, umożliwiającą wymianę wodno-a
i
n
e
z
r
u
b
a
z
;
a
i
c
ê
i
n
p
e
z
r
k
o
n
c
e
b
o
æ
a
³
a
i
c
o
g
e
c
b
o
gazową, dobrze znoszone są przez tkankę. Stosowane są
;
a
c
y
z
r
k
u
c
w
;
e
i
n
a
r
w owrzodzeniach z niewielką ilością wydzieliny; j
a
z
si
l
;
y
t
a
w
o
i
n
e
i
m
u
r
e
w
o
³
d
i
w
a
r
p
e
i
n
e
i
n
e
z
c
e
l
— opatrunki poliuretanowo-piankowe (Lyofoam®, Allevyn®,
;
A
R
i
n
h
c
z
r
e
i
w
o
p
;
y
n
a
r
Mepilex®). Wykonane są z pianki poliuretanowej lub poli-dimetylsiloksanu. Charakteryzują się dużą wchłanialnością y
r
o
b
o
d
e
i
n
;
e
n
z
c
i
g
o
l
o
n
u
m
m
i
a
n
r
e
i
m
d
a
n
o
n
w
y
t
k
a
æ
i zdolnością stymulacji angiogenezy;
;
a
k
z
c
a
³
a
i
b
z
a
e
t
o
r
p
o
l
a
t
e
m
— alginiany (Kaltostat®, Sorbsan®, Kaltogel®). Jedne
:i
k
e
l
z najbardziej popularnych opatrunków zawierające sole
e
w
o
d
y
r
e
t
s
e
i
n
i
k
e
l
kwasu alginowego z wodorostów Laminaria digitata.
z
r
p
,e
n
l
a
p
a
z
w
i
c
e
Umiarkowanie wchłaniają wydzielinę z rany, działają
,
y
d
y
r
e
t
s
hemostatycznie. Nałożone na owrzodzenie przechodzą
,
a
n
i
m
a
l
y
c
i
n
e
p
w stan żelu, gwarantując stałą wilgotność w obrębie rany;
i
k
e
l
z
r
k
a
z
w
i
c
e
z
r
p
;
e
w
o
p
e
— hydrożele (N/U gel®, Intrasite gel®, Granugel®, Sterigel®,
;
a
n
y
t
o
k
i
n
Aquagel®). Są to nierozpuszczalne polimery metakrylatów y
b
o
r
o
h
c
,
ñ
y
z
c
a
n
;
h
c
y
n
l
y
¿
posiadające hydrofilne receptory, które reagując z wodnymi
;
h
c
y
z
c
i
n
t
ê
t
roztworami zatrzymują znaczną ilość wydzieliny. Polimery
;
e
it
a
p
o
i
g
n
a
o
r
k
i
m
mogą być wyprodukowane z materiałów syntetycznych lub z
r
k
a
z
a
c
i
p
e
ñ
y
z
c
a
n
półsyntetycznych. Hydrożele znajdują zastosowanie w owrzodzeniach z umiarkowaną lub dużą ilością wydzieliny, przy znacznych rozmiarach owrzodzeń.
Opatrunki pochłaniające zapach i wydzielinę (absorbcyjne) Odrębną grupę stanowią opatrunki hydrokoloidowe.
(Actisorb plus®, Kaltocarb®, Lyofoam C®). Stanowią Zawierają one samoprzylepną żelową substancję, która najczęściej połączenie aktywnego węgla z alginatem lub zawiera karboksymetylocelulozę, w mikrogranulkach srebrem. Stosowane są w nekrotycznych owrzodzeniach rozpuszczonych w poliizobutylenie na poliuretanowym lub z dużą ilością wydzieliny i przykrym zapachem; piankowym nośniku. Opatrunki hydrokoloidowe obniżają
— granulaty (Debrisan®, Acudex®, Jodosorb®). Złożone są pH rany, co działa hamująco na rozwój niektórych bakterii, z ziaren polisacharydów o właściwościach hydrofilnych, wiążą też amoniak produkowany przez bakterie w ranie.
niekiedy łączone z środkami odkażającymi (jodopowidon).
Perforowane opatrunki okluzyjne (Release®, Comprigel®, Po zastosowaniu kompresji opatrunki te wykazują działanie Melolin®). Zbudowane są z hydrofilnej, włóknistej siatki fibrynolityczne przez aktywacje tkankowego plazminogenu.
pokrytej warstwą plastikową z małymi otworami tworzą-
Z tego powodu przy leczeniu odleżyn należy zastosować cymi razem określoną strukturę przestrzenną. Opatrunki te częstszą zmianę opatrunków i ocenę rany w celu zmiany mają zastosowanie w leczeniu ran chirurgicznych z nie-typu opatrunku. Opatrunki hydrokoloidowe są nieprze-wielkim lub średnim wysiękiem bez infekcji rany.
puszczalne dla par wody i są dlatego również stosowane aby
— opatrunki złożone (Fibracol®, Tielle®, Aquacel®, Tender ułatwić nawodnienie rany i przyspieszyć samooczyszczenie.
Wet®). Wielostronnie działają na procesy gojenia się rany.
Opatrunki są niebolesne przy zdejmowaniu, dlatego są Aquacel®, Tielle® mają dużą zdolność do pochłaniania chętnie stosowane również przez pediatrów. Większość wysięku z rany;
opatrunków z tej grupy położona na suchą skórę obniża
— opatrunki oparte na inżynierii tkankowej (Apligraf®, proliferację keratynocytów. Mogą więc być zastosowane Dermagraf®, Regranex®). Zastosowanie tych opatrunków w leczeniu pojedynczych ognisk łuszczycy, wyprysku, neuro-polega na wykorzystaniu hodowli własnych keratynocytów dermitu mają również działanie wspomagające w leczeniu na odpowiednich nośnikach opatrunkowych lub składników aktywnych bliznowców [6, 8, 12]. Przykłady opatrunków: macierzy pozakomórkowej (ECM) lub czynników wzrosto-Tegasorb®, Granuflex®, Comfeel®, Intrasite®, Hydrocoll®, wych, które potencjalnie mogą przyspieszać proces gojenia Agloplaque. Najbardziej popularnym opatrunkiem w Polsce się ran, np. PDGF, TGF-β.
z tej grupy jest Granuflex®.
Zastosowanie poszczególnych grup opatrunków w leczeniu Granuflex® został wprowadzony do leczenia owrzodzeń ran zależy również od etiologii rany, lokalizacji rany, roz-podudzi na podstawie obserwacji i badań klinicznych w 1983
miarów rany i zawansowania procesów gojenia. Wymaga roku w Stanach Zjednoczonych jako Duoderm®. Jego opra-to podejmowania częstych decyzji co do zmiany typu opa-cowanie wiąże się z wprowadzeniem początkowo do leczenia trunku zależnie od doświadczenia lekarza oraz znajomości nadżerek błon śluzowych preparatu Orabase®. Orabase® jest produktów (Tabela 1).
pastą, która ściśle przylega do błon śluzowych, w środo-wisku wilgotnym absorbuje wodę i tworzy żelową ochronną substancję na powierzchni nadżerki, ułatwiając gojenie się
zmiany. Te właściwości preparatu zostały wykorzystane tencję, co często mylnie interpretowane jest jako wydzielina następnie w leczeniu nadżerek okolicy stomii i przetok ropna. Opatrunek znajduje zastosowanie zależnie od postaci żołądkowo-jelitowych. Ze względu na bardzo dobre wyniki w ranach z małym, średnim wysiękiem; opatrunek nie powi-leczenia zmieniono formę preparatu na przystosowany do nien być stosowany na rany suche lub z dużym wysiękiem.
aplikacji na skórę opatrunek Stomahesive® chroniony warstwą polietylenu – zawierający mieszaninę żelatyny, Ze względu na różne postacie i grubość opatrunku (pasta, pektyny i karboksymetylcelulozy tych samych składników granulat) Granuflex® może być zastosowany w różnych zawartych w Orabase®. W 1973 i 1975 roku po raz pierwszy okolicach ciała i różnych ranach (np. przetoki), opatrunek zastosowano podobny opatrunek w leczeniu przewlekłych można dostosować do wymiarów rany, modelować jego owrzodzeń o różnej etiologii. Stwierdzono, że opatrunek, rozmiary przy nakładaniu, możliwe jest mycie ciała bez nazwany Varihesive®, przyspiesza ziarninowanie w ranie, zmiany opatrunku. Powinien być zakładany z marginesem jest dobrze tolerowany również w przypadku odleżyn.
około 1 cm na skórę bez objawów ostrego wyprysku lub ma-Pierwsze porównawcze badania kliniczne Varihesive® prze-ceracji naskórka. Opatrunek Granuflex® można łączyć prowadzono w 1977 i 1980 roku, potwierdzając skuteczność z lekami przeciwbakteryjnymi stosowanymi na powierz-zastosowania w leczeniu ran [7].
chnię rany, nie powinien być jednak stosowany na rany z nasiloną infekcją. W podobnej sytuacji należy przed Obecnie Granuflex® jest produkowany w różnych postaciach zastosowaniem Granuflexu® podać inne leki przeciw-do stosowania zależnie od miejsca aplikacji jako granulat, bakteryjne.
pasta, opatrunek różnej grubości (Granuflex Transparent®, Granuflex Extra Thin®, Granuflex ETM®).
Opatrunek zależnie od morfologii powierzchni rany należy zmieniać co 24—72 godziny, opatrunek nie powoduje bolesności przy zmianie. Niezwykle ważne w leczeniu owrzo-Zastosowanie i działanie opatrunku Granuflex®
dzeń żylakowatych podudzi jest to, że Granuflex® współ-
działa bardzo dobrze z terapią kompresyjną przyspieszając W skład substancji czynnej opatrunku Granuflex® jako wspólnie proces gojenia się owrzodzeń.
jedynym w tej grupie, wchodzą trzy różne składniki: cząs-teczki karboksymetylocelulozy (20%), żelatyny (20%), W Klinice Dermatologicznej Akademii Medycznej pektyny (20%) zawieszone w podłożu hydrofobowego w Warszwie od 1990 roku zastosowano Granuflex® u około poliisobutylenu (40%), co zwiększa korzystne działanie na 800 pacjentów z owrzodzeniami po przebytej róży pęcherzo-procesy gojenia się rany.
wej, w żylakowatych owrzodzeniach podudzi, owrzodzeniach pourazowych, pooperacyjnych. We wszystkich przy-Opatrunek stanowi barierę dla zakażeń bakteryjnych, za-padkach uzyskano poprawę lub zagojenie owrzodzeń (szcze-bezpiecza przed szerzeniem się zakażeń MRSA od pac-gólnie w grupach pierwszej i trzeciej), nie obserwowano jentów z owrzodzeniami, nosicieli tych bakterii. Wykazano, objawów ubocznych. Należy pamiętać jednak, że aby uzy-
że niskie pH rany pod opatrunkiem Granuflex® hamuje skać korzystne wyniki opatrunek musi być stosowany ściśle rozwój bakterii szczególnie z rodziny Pseudomonas.
według wskazań zależnie od wyglądu powierzchni rany [4, 5, 6].
Niskie stężenie cząsteczkowego tlenu pod opatrunkiem Granuflex®, może tłumaczyć wzmożoną angiogenezę Opatrunek Granuflex®, podobnie jak inne opatrunki, nie w ranie. Wykazano również, że opatrunek Granuflex®
jest opatrunkiem uniwersalnym, jego zastosowanie zależy posiada znaczną aktywność fibrynolityczną, rozpuszczając od morfologii powierzchni rany. Ma on więc zastosowanie skrzepy przez pobudzenie tkankowego fibrynogenu lub w:
aktywowanie innych mechanizmów. Niektórzy autorzy
— leczeniu owrzodzeń podudzi, w przewlekłej niewydolności uważają, że opatrunek może pomagać w przywróceniu pra-
żylnej i innych owrzodzenia różnej etiologii (ostrożnie widłowej funkcji kapilar przez “rozpuszczenie” mankietów w owrzodzeniach tętniczych): Granuflex® opatrunek standar-z włóknika opisywanych u pacjentów z lipodermatosklerozą dowy;
i owrzodzeniami żylakowatymi podudzi. Fibrynolityczne
— leczeniu oparzeniach I i II stopnia: Granuflex® opatrunek działanie Granuflexu® prawdopodobnie zależy głównie od standardowy, Granuflex Extra Thin® w końcowym etapie pektyny zawartej w opatrunku i należy do głównych zalet gojenia;
opatrunku w procesie gojenia się rany.
— zabezpieczeniu okolic po pobraniu materiału do prze-szczepów skóry: Granuflex® opatrunek standardowy, Opatrunek Granuflex® utrzymuje stałą temperaturę w ranie, Granuflex Extra Thin®;
wilgotność, przyspiesza autolizę tkanek nekrotycznych.
— odleżynach: Granuflex® opatrunek standardowy, Gra-Przepuszczalność dla wody i gazów zmienia się zależnie od nuflex® pasta, granulat Granuflex Bordered®, Granuflex stanu nawodnienia opatrunku i tworzenia substancji żelowej Extra Thin® (zależnie od okresu zaawansowania zmian); razem z wydzieliną z rany. Substancja ta przy zdejmowaniu
— leczeniu ran pooperacyjnych: Granuflex Extra Thin®; opatrunku ma charakterystyczny zapach, barwę i konsys-
— nowoutworzonych bliznowcach atroficznych: Granuflex®
opatrunek standardowy.
Piśmiennictwo
1.
Cherry GW (1984) Trial of a new dres-4.
Kaźmierski M, Mańkowski P, Jankow-
8.
Thomas S (1998) The importance of
sing in venous leg ulcers. Practitioner ski A (2002) Zastosowanie opatrunków
secondary dressing in wound care.
228(1398):1175—1178
hydrokoloidowych w leczeniu rany
J Wound Care 7(4):189—192
2.
Górkiewicz-Petkow A (2000) Rola
oparzeniowej u dzieci. Magazyn
9.
Thomas S (1997) A guide to dressing
czynników zewnętrznych w gojeniu się
Medyczny 1:133—138
selection. J Wound Care 6;10:479—482
ran przewlekłych. Medipress 5:17—22
5.
Petkow L, Górkiewicz-Petkow A
10. Williams C (1993) Treating a patient’s 3.
Harding KG, Cherry G, Dealey C,
(2000) Nowoczesne opatrunki w lecze-
venous ulcer with a foamed gel
Turner TD (1993) A study to evaluate
niu przewlekłych ran i owrzodzeń.
dressing. J Wound Care 2:264—265
and compare the performance of a
Medopress 4(suppl.):33—39
11. Winter GD (1962) Formation of the hydrocellular dressing with a hydro-6.
Sopata M (1997) Granuflex – nowo-
scarb and the rate of epitilization of colloid dressing in the treatment of
czesny opatrunek hydrokoloidowy do
superficial wounds in the skin of the venous leg ulcers. Proceedings of the leczenia ran. Lek w Polsce 4:90—93
young domestic pig. Nature
2nd European Conference on Advances
7.
Thomas S (1990) Wound management
193:293—294
in Wound Management. Macmillan
and dressings. The Pharmaceutical
Magazines, London
Press, London, pp. 25—73