ADAM ż�A
A *
Wykorzystanie technologii informatycznych
w zarządzaniu wiedzą w organizacji
Słowa kluczowe
zarządzanie wiedzą  portal korporacyjny  architektura zorientowana na usługi
Streszczenie
Referat przedstawia przykłady wykorzystania technologii informatycznych do zarządzania wiedzą w organizacji. Nowo-
czesne przedsiębiorstwa implementują zarządzanie wiedzą w oparciu o portal korporacyjny. Portal korporacyjny jest strate-
gicznym rozwiązaniem, umożliwiającym przedsiębiorstwu integrację wszystkich aplikacji biznesowych i usług, co pomaga
ż�rmie w osiągnięciu przewagi konkurencyjnej.
Wprowadzenie
Współczesna gospodarka jest oparta na szeroko rozumianej wiedzy i kompetencjach ( know-how ) poszcze-
gólnych pracowników oraz organizacji. Wiedza i kompetencje mają dla przedsiębiorstw strategiczne znaczenie,
ponieważ umożliwiają utrzymanie przewagi konkurencyjnej oraz są brane pod uwagę przy wycenie wartości
przedsiębiorstwa przez rynek, co ma bezpośrednie przełożenie na koszt uzyskania kapitału przez emisję akcji na
giełdzie. Traktujemy je również jako zasób, który określona organizacja musi rozwijać, chronić i odpowiednio
wykorzystywać, aby zachować zdolność do konkurencji.
Niniejszy referat przedstawia przykłady wykorzystania wybranych technologii informatycznych w procesie
przetwarzania i zarządzania wiedzą w oparciu o implementację portalu korporacyjnego w przedsiębiorstwie.
1. Integracja aplikacji biznesowych i usług sieciowych w przedsiębiorstwie
Na początku dekady lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia w przedsiębiorstwach działało wiele różnych ap-
likacji biznesowych, które nie były ze sobą zintegrowane. Prowadziło to do konieczności implementacji systemów
* Akademia Ekonomiczna, Katowice
e-mail: [e-mail]
27
Kała A.: Wykorzystanie technologii informatycznych w zarządzaniu wiedzą w organizacji
elektronicznej wymiany danych1, tzw. EDI, które odpowiadały za transfer danych pomiędzy różnymi aplikacjami.
Należy nadmienić, że każda z aplikacji dysponowała własnym unikalnym interfejsem użytkownika. Przeważnie
wykorzystywano tryb tekstowy ze szczątkową graż�ką realizowaną przez użycie wybranych znaków ASCII. Aplikacje
korzystające ze środowiska graż�cznego2 były w zdecydowanej mniejszości i działały znacznie wolniej w porównaniu
do oprogramowania posiadającego interfejs w trybie tekstowym. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych użytkownicy
oswoili się z interfejsem przeglądarki internetowej i żądali graż�cznego interfejsu użytkownika umożliwiającego ko-
rzystanie z myszy.
W odpowiedzi na oczekiwania użytkowników aplikacji producenci oprogramowania wprowadzili interfejs we-
bowy, czyli interfejs przeglądarki internetowej. Ponieważ duża część systemów informatycznych kluczowych odbio-
rców korporacyjnych posiadała oprogramowanie napisane w językach RPG oraz COBOL, wdrożono rozwiązania,
które zamieniały w locie3 ekrany tekstowe na graż�czne, dostępne dla użytkownika w oknie przeglądarki internetowej.
Kolejnym etapem na drodze integracji aplikacji działających w przedsiębiorstwie było wprowadzenie portalu
korporacyjnego. Przedstawiony na rysunku 1 portal korporacyjny można traktować jako platformę z zakotwiczo-
nymi w niej aplikacjami biznesowymi i usługami sieciowymi. Użytkownik bezpiecznie loguje się do portalu korpo-
racyjnego, wykorzystując jedną nazwę użytkownika oraz hasło i otrzymuje dostęp do określonych usług i aplikacji
zgodnie z określonym dla każdego użytkownika proż�lem.
Rysunek 1. Portal korporacyjny, zintegrowana platforma dla aplikacji biznesowych i usług sieciowych
Figure 1. Enterprise Portal as integrated platform for business application and services
y
ródło: opracowanie własne na podstawie materiałów informacyjnych ż�rm SAP i IBM
Część z tradycyjnych aplikacji wykorzystywanych w ż�rmach do wspomagania zarządzania możemy wykorzystać
do zarządzania wiedzą w określonych obszarach lub jako z
ródła danych dla innych aplikacji. Możemy tutaj wymienić
m.in. systemy:
 CRM (Customer relationship management)  zarządzania relacjami z klientami,
 SCM (Supply chain management)  zarządzania łańcuchem dostaw,
 Help Desk  pomocy dla użytkowników końcowych,
 HCM (Human Capital Management)  zarządzania kapitałem ludzkim,
1. EDI (Electronic Data Interchange)  wymiana informacji pomiędzy systemami informatycznymi przy użyciu powszechnie akcep-
towanych standardów. EDI pozwala na wymianę informacji, która jest szybsza, tańsza oraz dokładniejsza w porównaniu do
systemów opartych na dokumentach papierowych. y
ródło: hż�p://www.itl.nist.gov/ż�pspubs/ż�p161-2.htm.
2. Interfejs graż�czny posiadały przeważnie aplikacje działające w trybie client-server.
3. Przykładem takiego rozwiązania jest np. IBM WebFacing  półautomatyczna zamiana ekranów tekstowych trybu  green screen
5250 na tryb graż�czny.
28
Krakowska Konferencja Młodych Uczonych 2008
 SEM (Strategic Enterprise Management)  strategiczne zarządzanie przedsiębiorstwem,
 PLM (Product Life Management)  zarządzanie cyklem życia produktów,
 SRM (Supplier Relationship Management)  zarządzanie relacjami z dostawcami,
 ERP (Enterprise Resource Planning)  zarządzania przedsiębiorstwem.
Wyżej wymienione systemy mogą funkcjonować jako rozwiązania samodzielne lub jako moduły zintegrowane-
go systemu zarządzania przedsiębiorstwem (ERP). Portal korporacyjny integruje też aplikacje wspierające pracę
grupową oraz usługi sieciowe:
 komunikator internetowy lub system wideokonferencji,
 poczta elektroniczna,
 kalendarz,
 obieg dokumentów.
Firma IBM oferuje oprogramowanie Lotus Workplace for SAP Soż�ware, które umożliwia użytkownikom aplikacji
biznesowych SAP zwiększenie produktywności, elastyczność działania oraz współpracę pracowników i zespołów.
Rysunek 2. Model implementacji zarządzania wiedzą w oparciu o portal korporacyjny
Figure 2. ż�e model of implementation Knowledge Management based on Enterprise Portal
y
ródło: opracowanie własne
29
Kała A.: Wykorzystanie technologii informatycznych w zarządzaniu wiedzą w organizacji
2. Implementacja zarządzania wiedzą w oparciu o portal korporacyjny
Przedsiębiorstwo posiadając, zintegrowane w oparciu o portal korporacyjny aplikacje biznesowe oraz usługi
sieciowe, może wdrożyć zarządzanie wiedzą w organizacji. Proponowany model rozwiązania przedstawiono na
rysunku 2. Zarządzanie wiedzą w przedstawionym modelu oparte jest o następujące rozwiązania:
 hurtownię danych,
 księgę dobrych praktyk,
 bazę wiedzy.
y
ródłem danych dla hurtowni danych są systemy transakcyjne. Wykorzystując narzędzia klasy Bussines In-
telligence  takie jak OLAP , możemy podejmować decyzje biznesowe w oparciu o archiwalne dane z systemów
transakcyjnych. Baza wiedzy umożliwia agregację i indeksację wprowadzonych danych. Wykorzystanie technologii
Wiki, np. MediaWiki, do budowy bazy wiedzy umożliwia wdrożenie w przedsiębiorstwie rozwiązań zgodnych ze
specyż�kacją Web 2.0. Baza wiedzy oparta o technologię Wiki jest rozwijana przez użytkowników portalu.
Możemy wdrożyć rozwiązania Wiki oparte o rozwiązania otwarte lub własnościowe. W oparciu o bazę wiedzy
można zbudować system ekspertowy, wspomagający podejmowanie decyzji biznesowych w oparciu o zgromadzoną
i zindeksowaną w bazie wiedzę. Rysunek 3 przedstawia z
ródła danych dla bazy wiedzy.
Rysunek 3. y
ródła danych dla bazy wiedzy
Figure 3. Data source for knowledge database
y
ródło: opracowanie własne
Kolejną bazą danych, na której oparto zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie, jest księga dobrych praktyk.
Jest to baza danych zawierająca wykaz obowiązujących w organizacji procedur, regulaminów. System zarządzania
wiedzą w organizacji powinien zasygnalizować konieczność zmian w obowiązujących procedurach, jeżeli dotych-
czas używane rozwiązania zawodzą, np. spada poziom satysfakcji klienta.
3. Architektura SOA  teraz
niejszość i przyszłość portali korporacyjnych
Portale korporacyjne ewoluują w stronę SOA  architektury zorientowanej na usługi, gdzie usługą jest każdy
element oprogramowania mogący pracować samodzielnie i posiadający równocześnie własny interfejs.
Architektura SOA eliminuje połączenia każdy z każdym (p2p) pomiędzy aplikacjami przez wprowadzenie szy-
ny integracyjnej (usługowej), łączącej poszczególne aplikacje. Osiągamy tym samym szereg korzyści, do których
możemy zaliczyć:
30
Krakowska Konferencja Młodych Uczonych 2008
 realizację procesów inteligentnego przełączania wywołań i komunikatów, ich transformacji,  inteligentnego
łączenia i dzielenia,
 izolację poszczególnych systemów poprzez interfejsy,
 zaostrzoną kontrolę nad procesami komunikacji pomiędzy systemami informatycznymi,
 zmianę złożonego z natury sposobu działania IT na prosty model nakierowany na obsługę procesów biz-
nesowych przedsiębiorstwa,
 zmianę podejścia do wykorzystywanych w organizacji aplikacji biznesowych, które teraz traktujemy jako
komponenty świadczące usługi.
Rysunek 4. Porównanie połączeń bezpośrednich pomiędzy aplikacjami z serwisami opartymi na infrastrukturze usług
Figure 4. Comparisons between directly connected services and connectivity using a SOA infrastructure
y
ródło: opracowano na podstawie [1]
Architektura SOA otwiera przed systemami zarządzania wiedzą nowe możliwości. Poprzez optymalizację pro-
cesów biznesowych można objąć zmianami pełen zakres działalności biznesowej ż�rmy. Szyna integracyjna łącząca
aplikacje wspomagające zarządzanie ż�rmą, bazy danych, systemy zarządzania wiedzą pozwala na znaczące po-
prawienie wykorzystania posiadanej infrastruktury IT przez podniesienie szybkości działania aplikacji, eliminując
konieczność oczekiwania na dane przetwarzane w rozproszonych aplikacjach.
Podsumowanie
Postępująca globalizacja wymusza na przedsiębiorstwach stałe podnoszenie posiadanych kompetencji i wiedzy.
Wdrożenie systemu zarządzania wiedzą opartego na rozwiązaniach klasy BI oraz wykorzystanie systemów eksper-
towych, pracujących w oparciu o korporacyjną bazę wiedzy, podnosi zdolność do utrzymania przewagi konkuren-
cyjnej ż�rmy, czyli zdolności do utrzymania się na rynku. Implementacja SOA podnosi bezpieczeństwo oraz szybkość
działania aplikacji pracujących w oparciu o portal korporacyjny.
Literatura
[1] Ashley P., Borreż� M., Buecker A., Lu M., Muppidi S., Readshaw N.: Understanding SOA Security, Design and Imple-
mentation, Wyd. 2, IBM 2008 (e-book) hż�p://www.redbooks.ibm.com/redbooks/pdfs/sg247310.pdf.
[2] Błaszczuk A., Brdulak J., Guzik M., Pawluczuk A.: Zarządzanie wiedzą w polskich przedsiębiorstwach, Wyd. 2, SGH,
Warszawa 2004.
31
Kała A.: Wykorzystanie technologii informatycznych w zarządzaniu wiedzą w organizacji
[3] Jashapara A.: Zarządzanie wiedzą, PWE, Warszawa 2006.
[4] Gołuchowski J.: Technologie informatyczne w zarządzaniu wiedzą w organizacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomi-
cznej, Katowice 2005.
[5] Kowalczyk A., Nogalski B.: Zarządzanie wiedzą. Koncepcje i narzędzia, Diż�n, Warszawa 2007.
[6] Zalewski A.: Korporacyjne bazy wiedzy, PWE, Warszawa 2000.
ADAM ż�A
A
ż�e Application of Computer Technologies in Knowledge Management at Organization
Keywords
Knowledge Management  Enterprise Portal  SOA (Service Oriented Architecture)
Abstract
In the present paper examples of using information technologies in knowledge management at organization. ż�e modern
companies implement Knowledge Management based on Enterprise Portal. Enterprise Portal is a strategic tool, which helps the
company to gain competitive advantage by integrating all business application and services.
32