12/6/2011
Pierwotne niedobory
odporności
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
PIERWOTNE
NIEDOBORY IMMUNOLOGICZNE
ODPORNOŚĆ NIESWOISTA ODPORNOŚĆ SWOISTA
(WRODZONA) (NABYTA)
RESISTENTIA IMMUNITAS
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Pierwotne (wrodzone) niedobory
odporności są grupą genetycznie
uwarunkowanych zaburzeń budowy,
dojrzewania i różnicowania się oraz
funkcji narządów i komórek układu
odpornościowego, prowadzących do
upośledzenia poszczególnych
składowych zarówno swoistych jak i
nieswoistych komórkowej i humoralnej
odpowiedzi immunologicznej
(Zeman,2000)
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
1
12/6/2011
Kuby Immunology, 2000
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Skutkami niedoborów odporności są:
" Zwiększona predyspozycja na zakażenia
wirusowe, grzybicze, bakteryjne i
pasożytnicze
" Z reguły nieskuteczna antybiotykoterapia
" Upośledzenie wzrostu i rozwoju,
wyniszczenie prowadzące do śmierci
" Skłonność do rozwoju nowotworów i
procesów autoimmunizacyjnych
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
2
12/6/2011
Pierwotne niedobory
odpornościowe
" Klinicznie ujawniają się u osobników młodych
po zaniku odporności posiarowej lub
łożyskowej
" Są domeną lekarzy neonatologów i pediatrów
" U zwierzÄ…t istniejÄ… wyraz
ne predyspozycje
rasowe do ujawniania niedoborów określonego
typu
" Bardzo często są to cechy autosomalne
recesywne, jednak niektóre są sprzężone z
chromosomem X (sÄ… cechami zwiÄ…zanymi z
płcią)
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Funkcje komórek immunologicznych
ulegajÄ…ce zaburzeniom:
" Dojrzewanie limfocytów
" Prezentacja antygenu
" Naprawa DNA
" Przełączanie klas
" Migracja leukocytów
" Aktywacja wewnątrzkomórkowego zabijania
" Zabijanie drobnoustrojów w sposób zależny
od tlenu
" Aktywność cytolityczna
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Złożony niedobór odporności 
Severe combined
immunodeficiency SCID
(Opisany u ludzi, koni, bydła, psów,
myszy)
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
3
12/6/2011
Wybrane rodzaje SCID u ludzi i uzwierzÄ…t
Typ SCID dziedziczenie Cechy gen gatunek
charakteystyczne
T-B+ X Brak dojrzałych gc Ho,Ca,
limfocytów T,
NK,hypoplazja
grasicy i w.ch
T-B+ AR j.w. JAK3 Ho
T-B+ AR j.w. (nie dot.NK) IL-7Ra Ho
T-B- AR Niski poziom ADA (deaminaza Ho
T,B,NK adenozynowa)
T-B- AR Niski poziom T i RAG 1 i RAG 2 Ho,Mu
B, hypopl.grasicy
Ho
T-B- AR? Dysgenezja ? Ho
siateczki
T-B- AR Brak limfocytów, DNA-PKcs Ho,Eq Ca
wrażliwość
komórek na
uszkodzenia DNA
T AR Zaburzenia ZAP-70 Ho
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
sygnału Soyta, 2011/2012
TCR
No. 453
JAX|NOTES
Spring 1993
Immunol (scid) iniczna, A. Chełmońska-
The Severe Combined Immunodeficiency ogia klMutation
Soyta, 2011/2012
John P. Sundberg, D.V.M., Ph.D. and Leonard D. Shultz, Ph.D.
Złożony immunoniedobór pierwotny
u psów
XSCID
SCID
Cardigan Welsh
Jack Russell terrier
Corgi
DNA-PKcs
Basset
(IL-2Rg)
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
4
12/6/2011
Objawy kliniczne XSCID u psów
" Zahamowanie wzrostu i rozwoju ujawniajÄ…ce siÄ™ po
3 tygodniu życia ( mioty nierówne)
" NawracajÄ…ce, uporczywe infekcje objawiajÄ…ce siÄ™
pom.6-8 tyg. życia w okresie spadku poziomu
przeciwciał matczynych
" Zmiany ropne na skórze, biegunka infekcje n.
oddechowego
" Infekcje bakteryjne często o przebiegu uogólnionym
( zwykle na tle Staphylococcus) nie leczÄ…ce siÄ™
antybiotykami, prowadzą do śmierci w 3-4 mc życia
" Zwierzęta szczepione na nosówkę giną wśród
objawów nosówki poszczepiennej
" Aplazja grasicy, brak wykształconych węzłów
chłonnych
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
X-lined SCID with B Cells
(SCID with CD132 Dysfunction)
Kuby Immunology, 2000
IL-
2,4,7,9,1
5 i 21
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
5
12/6/2011
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Pierwotne niedobory przeciwciał
u zwierzÄ…t
" Agammaglobulinemia
" Selektywny niedobór
koni (brak LB)
IgM psów
" Selektywny niedobór
IgM koni (różny wiek,
" Selektywny niedobór
predyspozycje rasowe)
IgA psów ( owczarki
" Selektywny niedobór
niemieckie, shar-pei)
IgG koni
" Przejściowa
" Przejściowy niedobór
hypogammaglobulinemi
immunoglobulin koni
a psów
" Selektywny niedobór
IgG2 bydła
" Przejściowa
hypogammaglobulinemia
bydła
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Niedobór IgA
" Koncentracja surowiczych IgA poniżej 0,2-04 mg/ml
" Upośledzona odpornośd błon śluzowych
" Udokumentowana u Owczarków Niemieckich, Beagli, Shar Pei,
Cocker Spanieli i Chartów Iralndzkich Wilczarzy
" Często występuje razem z niedoborami innych klas
immunoglobulin
" Częste nawracające infekcje ( układu oddechowego, skóry,
pokarmowego, skłonnośd do rozwoju chorób nowotworowych
" U owczarków niemieckich towarzyszy IBD (nieswoistej chorobie
zapalnej jelit) , czyraczycy gruczołów okołoodbytowych,
głębokiego ropnego zaplenia skóry, apergillozie
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
6
12/6/2011
Niedobór IgG
" Chroniczna nawracająca infekcja u młodych wyżłów weimarskich
" Zapalenie płuc u Cavalier King Charles Spaniels
" Wielonarzin Rottweiler pups
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Inne immunoniedobory
Dziedziczna parakeratoza u bydła
" Cecha autosomalna recesywna (A-46)
" Bydło duńskie i fryzyjskie
" Hypoplazja grasicy wywołana
niedoborem cynku
" Parakeratoza pyska i wokół oczu
" Zmiany dermatologiczne
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Letalna parakeratoza u bull
terierów
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
7
12/6/2011
Defekty komórek żernych
" Zespół Chediak-Higashi
" LAD
" Pelger-Huet
" Cykliczna hematopoeza psów
" Inne defekty komórek żernych
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Defekty komórek żernych
" Zespół Chediak-Higashi
" LAD
" Pelger-Huet
" Cykliczna hematopoeza psów
" Inne defekty komórek żernych
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Zespół Chediaka-Higashiego
" Choroba dziedziczna. Występuje u bydła,
norek aleuckich, kotów perskich niebieskich,
białych tygrysów, myszy beżowych, killer
whales i człowieka
" Oprócz objawów upośledzonej odporności
( wrażliwości na infekcje) często jest
związana z  rozcieńczeniem pigmentu
(psudoalbinizm), fotofobiÄ…, kataraktÄ… i
skłonnością do krwawień
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
8
12/6/2011
Zespół Chediak-Higashi c.d.
" Defekt dotyczy granulocytów i jest wynikiem
mutacji kinazy serynowo/treoninowej
" W leukocytach stwierdza się obecność olbrzymich
ziarnistości i nieprawidłowych lizosomów. We
włosach występują nieprawidłowe ziarnistości
melaninowe
" Leukocyty mają upośledzoną odpowiedz

chemotaktyczną, ograniczoną ruchliwość, i zdolność
wewnątrzkomórkowego zabijania wskutek
upośledzenia powstawania fagolizosomów i niedoboru
elastazy
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Zespół Chediak-Higashi ego
Choroba dziedziczna.
Występowanie: u bydła (Hereford, czarne japońskie, Brangus), norek
aleuckich, kotów perskich niebieskich, białych tygrysów, myszy
beżowych, orek i człowieka
Etiologia: Jest cechÄ… autosomalnÄ… recesywnÄ…, lokalizuje siÄ™ w genie
LYST kodującym białko odpowiedzialne za fuzję błon komórkowych,
u bydÅ‚a dochodzi do zamiany A:T na G:C (His ®ð Arg)
Objawy: upośledzona odporność (wrażliwość na infekcje), często
 rozcieńczenie" pigmentu (psudoalbinizm), fotofobia, katarakta
i skłonność do krwawień
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Leukocyty  olbrzymie ziarnistości i nieprawidłowe lizosomy.
Włosy  nieprawidłowe ziarnistości melaninowe.
Leukocyty  upośledzona odpowiedz
chemotaktyczna, ograniczona
ruchliwość i zdolność wewnątrzkomórkowego zabijania wskutek
upośledzenia powstawania fagolizosomów i niedoboru elastazy
Upośledzenie funkcji komórek NK (u norek aleuckich objawia się
skłonnością do infekcji wirusowych i nowotworów)
Płytki krwi  obecność powiększonych ziarnistości i upośledzenie funkcji.
Objawem jest tendencja do krwawień i krwiaków pooperacyjnych (śmierć
z powodu wykrwawienia)
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
9
12/6/2011
Zespół Chediack-Higashi
http://www.mhprofessional.com
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
LAD, BLAD ( Leukocyte
adhesion deficiency)
" Niedobór integryny CD11b/CD18
" Objawem patognomicznym jest lekocytoza
(nawet 100x podwyższenie liczby leukocytów
we krwi)
" Cecha autosomalna recesywna
" Opisana u psów, bydła i ludzi
" U bydła: mutacja punktowa A-G (Asp-Gly)
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
LAD, BLAD ( Leukocyte
adhesion deficiency)
" Niedobór integryny CD11b/CD18
" Objawem patognomicznym jest lekocytoza
(nawet 100x podwyższenie liczby leukocytów
we krwi)
" Cecha autosomalna recesywna
" Opisana u psów, bydła i ludzi
" U bydła: mutacja punktowa A-G (Asp-Gly)
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
10
12/6/2011
Przechodzenie leukocytów przez śródbłonek
(na przykładzie limfocytów)
Goldsby R. R. A. and all.: Kuby Immunology, New York 2000
Goldsby A. and all.: Kuby Immunology, New York 2000
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
1. Toczenie siÄ™:
Selektyny:
L  leukocytarna
E  endotelialna
P  płytkowa
2. Aktywacja: C3a, C4a, C5a, MAC, IL-8, RANTES
3. Ścisła adhezja:
Integryny podrodziny b2 (CD18):
LFA-1 (CD11a/CD18)
CR3 (CD11b/CD18)
CR4 (CD11c/CD18)
a4b1 oraz a4b7
4. Przechodzenie przez śródbłonek:
integryny podrodziny b1 (CD29):VLA-1 do VLA-9
PECAM-1
VCAM łączy się z lamininą, fibronektyną i fibryną (białka macierzy
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
międzykomórkowej)
Soyta, 2011/2012
How Leukocytes "Get to Work"...
Courtesy the Hospital Practice web site ...
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
11
12/6/2011
Goldsby R. A. and all.: Kuby Immunology, New York 2000
Goldsby R. A. and
all.: Kuby
Immunology, New
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
York 2000
Soyta, 2011/2012
LAD (Leukocyte adhesion deficiency)
Niedobór integryny CD11b/CD18
Objawem patognomicznym jest lekocytoza
(nawet 100x podwyższenie liczby leukocytów
we krwi)
Cecha autosomalna recesywna
Opisana u psów (CLAD),
bydła (BLAD) i ludzi (LAD)
Goldsby R. A. and all.: Kuby Immunology, New York 2000
Immunologia kli, New YA. 2000
Goldsby R. A. and all.: Kuby Immunologyniczna, ork Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
ZESPÓA
CLAD
Występuje u seterów irlandzkich.
Jest cechÄ… autosomalnÄ… recesywnÄ….
Cechy charakterystyczne: silna leukocytoza (>200 000/µl) gÅ‚ownie jako
neutrofilia i eozynofilia.
Leukocyty o prawidłowej morfologii nie odpowiadają na chemoatraktanty,
nie fagocytują cząsteczek opłaszczonych iC3b, nie adherują do komórek
endothelium, słabo adherują do plastiku, szkła i waty nylonowej, nie
agregujÄ… po aktywacji PMA (phorbol mirystate acetale).
Mutacja punktowa w genie kodującym łańcuch b integryny w pozycji 107
(Cys ®ð Ser). Brak możliwoÅ›ci utworzenia funkcjonalnej czÄ…steczki
integryny (brak ekspresji na powierzchni komórek).
Psy giną we wczesnym okresie życia z powodu nawracających ciężkich
infekcji bakteryjnych (objawy: osteomielitis, omphalophlebitis, gingivitis),
lymphadenopatii, upośledzonej zdolności tworzenia ropy, ziarninowania,
utraty masy ciała i gorączki.
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
12
12/6/2011
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
13
12/6/2011
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Cykliczna neutropenia psów
(cykliczna hematopoeza)
" opisana u owczarków grey collie
" cykliczna neutropenia (cykl 12 dni, czas trwania 3 dni)
" po okresie neutropenii pojawia siÄ™ normopenia lub neutrofilia, trwajÄ…ca
przez kolejne 7 dni
" cecha autosomalna recesywna, mutacja w genie dla podjednostki b1
białka adaptorowego AP3 odpowiadającego za transport elastazy
neutrofilów
" charakterystyczny kolor sierści (srebrzystoszary)
Objawy: pojawiają się u szczeniąt po zaniku odporności matczynej.
Zakażenia przewodu pokarmowego o ciężkim przebiegu, infekcje narządu
oddechowego, jamy ustnej, kości, lymphadenitis. Zwierzęta zwykle nie
Immunologia kliniczna,
dożywają 3 roku życia, chociaż leczenie A. Chełmońska-
jest możliwe.
Soyta, 2011/2012
14
12/6/2011
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Figure 3. Feedback loop hypothesis to
explain hematopoietic cycling. NE is
postulated to inhibit further differentiation
by a myeloblast (red line). Blue sine wave
denotes neutrophil count oscillations. In
this model, NE is produced by the
terminally differentiating cohort of
neutrophils and ultimately feeds back to
inhibit further production of neutrophils,
which results in loss of the inhibitory
cycle at least for a while, until production
of neutrophils resume, followed again by
the inhibitory action of NE in a cyclic
manner.
Blood, 1 March 2007, Vol. 109, No. 5, pp. 1817-1824.
Prepublished online as a Blood First Edition Paper on November 14,
006; DOI 10.1182/blood-2006-08-019166. Neutrophil elastase in
cyclic and severe congenital neutropenia
Marshall S. Horwitz1, Zhijun Duan1, Brice Korkmaz1, Hu-Hui Lee1,
Matthew E. Mealiffe1, and Stephen J. Salipante2
Immunologia kliniczna, A.
Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
15
12/6/2011
Niedobory składowych dopełniacza
Niedobór składowej C3 u brittany spanieli
" jest cechÄ… autosomalnÄ… recesywnÄ…
" delecja reszty Cyt w genie dla C3 i przesuniÄ™cie ramki odczytu ®ð
brak syntezy całej cząsteczki
" objawy: nawracajÄ…ce posocznice,
zapalenia płuc, ropne zapalenia błony
śluzowej macicy, nie gojące się rany
" homozygoty recesywne ®ð brak C3
" heterozygoty ®ð spadek poziomu C3 o poÅ‚owÄ™
(brak objawów klinicznych)
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Zespół Pelger-Hueta
" wada wrodzona
" brak podziału jąder granulocytów na płaty (jądra okrągłe, podobne do
jąder komórek niedojrzałych ale ze skondensowaną chromatyną)
" występuje u wszystkich ras psów
" z reguły brak objawów chorobowych
" granulocyty prawdopodobnie mają gorszą zdolność do przechodzenia
przez barierą śródbłonka
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
16
12/6/2011
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
dogs horse cattle
Innate immunity Complement deficiency BLAD
CLAD Chediac Higashi syndrome
Canine cyclic haematopoesis
Pelger Huet anomaly
Neutropenia of Border Collies
Chediak Higashi syndrome
Lethal acrodermatitis Bull
Terries
Mexican Hairless dogs
Pneumocystis pneumonia of
Miniature Dachshunds
Adaptive SCID SCID Hereditary
immunity IgA deficiency CVID- paraceratosis
IgG defiicency
Immunologia kliniczna, A. Chełmońska-
Soyta, 2011/2012
17