Gruz
lica skóry
Katedra i Klinika Dermatologii, Chorób
Przenoszonych Drogą Płciową i Immunodermatologii
Lek. Luiza Marek
 Jedna z najczęstszych chorób skóry w okresie
przedwojennym i powojennym.
W ostatnich latach wzrost zachorowań na gruz
licę
skóry, narządową, ma to związek z wirusem HIV.
Etiopatogeneza
Prątki kwasooporne ludzkie -Mycobacterium
tuberculosis
rzadziej bydlęce -Mycobacterium bovis- poprzez mleko
krowie
Inne prątki: M. marinum, M. avium- zakażenia
niespecyficzne, basenowe.
 Kwasochłonna, tlenowa pałeczka nieruchoma, bezotoczkowa, nie tworząca
zarodników, Gram +, dzieląca się co 16-20 godzin
Droga zakażenia
Skóra stanowi silną barierę immunologiczną, tworząc
niekorzystne warunki do rozwoju prątka.
Najczęstsza droga zakażenia- kropelkowa
Zakażenie zewnątrzpochodne- gruz
lica dotyczy wyłącznie
skóry
Zakażenie wewnątrzpochodne-prątki dostają się do skóry
poprzez błony śluzowe (np. z nosa), drogą naczyń
chłonnych (tbc. colliquativa), drogą krwionośną (tbc.
miliaris)
Histopatologia
Gruzełek z centralna martwicą otoczony
wianuszkiem makrofagów i komórek olbrzymich
Langhansa, a na zewnątrz  limfocytami. Ponieważ
martwica może być bardzo nasilona, w obrazie
makroskopowym może przypominać ser
 martwica serowaciejąca .
Klasyfikacja gruz
licy skóry
Gruz
lica właściwa oraz tuberkulidy
Gruz
lica właściwa:
- toczniowa (tbc. luposa)- płaska, przerosła i
wrzodziejąca, brodawkująca
- węzłowa (tbc. lymphandenitis)- węzły podżuchwowe
- rozpływna (tbc. colliquativa)
- brodawkująca (tbc. verrucosa)-ręce, stopy
- wrzodziejąca (tbc. ulcerosa)- błony śluzowe
Gruz
lica właściwa
Gruz
lica toczniowa (tuberculosis luposa)
Przewlekła postać cechująca się zmianami guzkowymi ze
skłonnością do bliznowacenia oraz znaczną alergią na
tuberkulinę
Zakażenie jest zewnątrz- lub wewnątrzpochodne
Gruz
lica toczniowa c.d.
Objawy:
Wykwitem pierwotnym jest żółtobrunatny lub
czerwonobrunatny guzek, o miękkiej spoistości, guzki
wykazują skłonność do przerostu, rozpadu i
bliznowacenia. Ogniska szerzą się obwodowo, zajmując
nawet w ciągu kilkunastu lat niewielkie przestrzenie.
Lokalizacja:
Twarz (przechodzenie zakażenia z błon śluzowych nosa i
jamy ustnej)
Choroba może rozpoczynać się w każdym wieku i
nieleczona trwa kilkanaście, kilkadziesiąt lat.
Gruz
lica toczniowa c.d.
Odmiany:
Płaska- samoistne bliznowacenie z obecnością guzków, brak
skłonności do wrzodzenia, powolny przebieg.
Przerosła i wrzodziejąca- zniszczenie najczęściej skrzydełek
nosa i małżowin usznych.
Brodawkująca- nawarstwienie hiperkeratotycznych strupów,
najczęściej na kończynach.
Gruz
lica toczniowa c.d.
Różnicowanie:
" DLE
" Sarkoidoza
" Znamię komórkowe
" Kiła guzkowo-pełzakowata
Rozpoznanie:
- dodatni objaw diaskopii
- dodatnie odczyny tuberkulinowe
- obraz histologiczny
- wykrycie prątków
Badania laboratoryjne
1. Bezposrednia identyfikacja drobnoustroju pod
mikroskopem w bioptatach skóry, metoda barwienia
Ziehl-Nielsena
2. Dodatni wynik hodowli 4-6 tyg na pożywce jajowej
Lowensteina-Jensena, lub pożywki agarowe Middlebrook,
antybiogram
3. PCR Amplifikacja kwasów nukleinowych
Hodowla Mycobacterium Tuberculosis, kalafiorowaty wzrost kolonii
Badania laboratoryjne c.d.
4. Testy śródskórne z antygenami mikobakterii (próby
tuberkulinowe z oczyszczoną pochodną białkową )- Test
Mantoux, po 48-72 godz. odczyt średnicy nacieku.
Brak nacieku- anergia.
Grudka- u osób mających wcześniej kontakt z prątkami.
5. Quanti FERON-TB Gold Test !
Ocena wydzielania interferonu gamma we krwi osób które
miały kontakt z prątkami.
Zapalenie gruz
licze węzłów chłonnych
(Lymphadenitis tuberculosa)
Przewlekła , łagodna postać dotycząca najczęściej węzłów
chłonnych podżuchwowych, tworzą pakiety i mają
skłonność do rozmiękania i przebijania, obecnie występuje
bardzo rzadko.
y
ródło zakażenia- migdałki podniebienne (zakażone mleko
krowie)
Zapalenie gruz
licze węzłów chłonnych
(Lymphadenitis tuberculosa) c.d.
Objawy:
Początkowo węzły chłonne są twarde i niezrośnięte ze
skórą, która nie jest zmieniona, następnie skóra ulega
zaczerwienieniu, chełbotanie, przebicie z wytworzeniem
przetok.
Zapalenie gruz
licze węzłów chłonnych
(Lymphadenitis tuberculosa) c.d.
Różnicowanie:
- Choroba Hodgkina, białaczka limfatyczna
- Nieswoiste powiększenie węzłów chłonnych
-Przerzuty nowotworowe
-Promienica
Gruz
lica rozpływna (Tuberculosis colliquativa)
Rozmiękające nacieki z przetokami i owrzodzeniami w
okolicach węzłów chłonnych i stawów, pozostają nierówne
blizny.
Dotyczy osób z gruz
licą węzłową lub kostno-stawową.
Gruz
lica rozpływna (Tuberculosis colliquativa)
c.d.
Objawy:
Guzek lub guz w tkance podskórnej, zrastający się ze skórą ,
rozmiękający i przebijający się na zewnątrz, tworząc
przetoki i owrzodzenia. Powstają pozaciągane blizny w
wyniku nierównomiernego gojenia .
Lokalizacja: okolica podżuchwowa, nadobojczykowa,
mostkowa, twarz.
Gruz
lica rozpływna (Tuberculosis colliquativa)
c.d.
Różnicowanie:
- Ropnie zwykłe
- Promienica
- Sporotrychoza
Gruz
lica brodawkująca (tuberculosis verrucosa)
" Hiperkeratotyczne, brodawkowate ogniska najczęściej
zlokalizowane na rękach, stopach.
" Zakażenie zewnątrzpochodne u osób stykających się z
bydłem.
" Wykwitem pierwotnym jest grudka hiperkeratotyczna,
zmiany mogą przypominać brodawki zwykłe lub
brodawczaki, pojedyncze ogniska.
Gruz
lica brodawkująca (tuberculosis verrucosa)
c.d.
Różnicowanie:
1. Brodawki zwykłe
2. Liszaj płaski brodawkujący
3. Gruz
lica toczniowa brodawkująca
Gruz
lica wrzodziejąca (błon śluzowych)
Wrzodziejące zmiany w obrębie błon śluzowych u osób z
obniżoną odpornością chorujących na gruz
licę narządową.
Objawy:
Bolesne owrzodzenia o miękkiej podstawie pokrytej
drobnymi guzkami, występują na granicy skóry i błon
śluzowych.
TUBERKULIDY
Odczyn alergiczny na prątki lub na ich składowe, lub na
inne bakterie odgrywające rolę antygenów.
PODZIAA
:
- guzkowo-zgorzelinowy
-rumień stwardniały
-lupoid prosówkowy rozsiany
Rumień stwardniały (erythema induratum)
" Zapalne zmiany guzowate o przewlekłym przebiegu
umiejscowione najczęściej na podudziach po stronie
zginaczy. Zaostrzenia wiosną i jesienią.
" Niekiedy guzy ulegają wchłonięciu, pozostawiając
zagłębienie (odmiana wrzodziejąca) lub ulegają rozpadowi
(odmiana wrzodziejąca).
Tuberkulid guzkowo-zgorzelinowy( tuberculid
papulo-necrotisans)
Drobne guzki z martwicą i bliznowaceniem w części
środkowej, umiejscowione głównie w okolicach
wyprostnych kończyn , łokcie, kolana.
Lupoid prosówkowy rozsiany twarzy (Lupoid
miliaris disseminatus faciei)
Drobne guzkowe zmiany rozsiane na skórze twarzy,
wykazują dodatni objaw diaskopii, po ich usunięciu mogą
powstawać wciągnięte blizenki.
Leczenie gruz
licy skóry
CEL:
1. Szybka eliminacja prątków
2. Zapobieganie lekooporności
3. Eliminacja prątków pozostających w organizmie w
stanie latentnym
Leczenie gruz
licy skóry
Zależy od postaci klinicznej oraz od współistnienia gruz
licy
narządowej, węzłowej lub układu kostnego.
Leczenie skojarzone:
" Izoniazyd- Hydrazyd kwasu izonikotynowego (INH)
5mg/kg m.c/ dobę
" Rifampicyna 10mg/kg m.c.
" Etambutol 15-25mg/kg m.c.
" Streptomycyna 15mg/kg m.c.
" Etionamid 25mg/kg m.c.
" Pirazynamid 30mg/kg m.c.
Leczenie gruz
licy skóry c.d.
Gruz
lica skóry ze współistniejącą gruz
licą narządową u
chorych prątkujących:
INH+ Rifampicyna+Pirazynamid+Etambutol- 6mc
Gruz
lica skóry u chorych nie prątkujących:
Rifampicyna+INH+Etambutol+ Streptomycyna
Leczenie podtrzymujące :
INH+ Rifampicyna
Leczenie gruz
licy skóry c.d.
Leczenie skojarzone jest najlepszym zabezpieczeniem przed
powstaniem oporności na INH
Okres leczenia:
- gruz
lica węzłowa, rozpływna, właściwa wrzodziejąca-
kilkanaście miesięcy
-gruz
lica brodawkująca- do ustąpienia zmian
Kryteria wyleczenia:
" Ocena stanu klinicznego i niestwierdzenie ziarniny
gruz
liczej w obrazie histologicznym
" Badanie PCR na obecność przetrwałych prątków
" Posiewy
" Obserwacja pacjentów przez 2 lata
Dziękuję za uwagę