Wykład 4
Nowotworowe i paranowotworowe zmiany skórne
opracował dr Jarosław Popiel
- Zmiany nowotworowe
- Zmiany paranowotworowe (rewelatory)
- Zmiany o podłozu nienowotworowym (np. immunologicznym lub
genetycznym)
Typy guzów nowotworowych
" Nowotwory skóry klasyfikuje się na trzy grupy: guzy pochodzenia nabłonkowego,
guzy pochodzenia mezenchymalnego (tkanka łączna), guzy pochodzące z
melanocytów.
" U psów guzy mezynchymalne są bardzo powszechne (50%) i ponad połowa z
nich ma charakter łagodny; guzy nabłonkowe są również często spotykane (35%)
i tylko 15% z nich ma charakter złośliwy; guzy poch. z melanocytów są bardzo
rzadkie i w przewadze mają charakter łagodny (81%).
" U kotów guzy mezenchymalne (47%) są mniej powszechne niż nabłonkowe;
guzy nabłonkowe są zazwyczaj (60%) łagodne, guzy z melanocytów są rzadkie
(1%) i mają charakter łagodny (58%) ale występuje tu wyższe
prawdopodobieństwo pojawienia się guzów o charakterze złośliwym niż u psów.
" Zmiany guzopodobne zarówno u psów jak i u kotów to 10% przypadków i są
trudne do zdiagnozowania.
Wiek a powstawanie zmian nowotworowych
" Istnieje znaczne powiązanie pomiędzy wiekiem a występowaniem określonych
guzów nowotworowych. Średnim wiekiem do występowania takich zmian u psów i
kotów jest wiek 10,5 do dla psów i 12 lat dla kotów. Wg Goldschmidta & Shofera
przedstawia się to następująco (patrz tabela) .
Guz Psy Koty
Typ Średni Przedział Średni Przedział
wiek wiekowy wiek (+ wiekowy
(+ SD) SD)
A
agodne 9.4 ą 3.1 9-10 10.0 ą 9-10
nabłonkowe 3.7
Złośliwe 10.4 ą 2.8 9-10 11.7 ą 7-8, 9-13
nabłonkowe 3.6
A
agodne 8.5 ą 3.9 <1, 7-8 9.6 ą 3.5 2-3, 6-7,
mezenchymalne 9-10
Złośliwe 10.4 ą 2.8 9-10 9.4 ą 4.4 9-10,
mezenchymalne 11-12
Wpływ płci
" Płeć wpływa na powstawanie zmian dotyczących organów rozrodczych ale i tu
spotyka się rozbieżności
" U psów guzy występują częściej u suk (56% suki , 44% psy), występują
przeważnie u samców niesterylizowanych.
1
Wykład 4
" U kotów guzy są również powszechniejsze u samic (55% kotki, 46% koty) ale
przeważają u samców sterylizowanych. U samic sterylizacja ma mniejszy wpływ
na powstawanie guzów.
Wpływ rasy
" Pewne rasy psów są predysponowane do wystąpienia nowotworów skóry.
Poniższa tabela zawiera dane opracowane przez Mullera i wsp. 1989* i
Gormana, 1990+.
Rasy predysponowane Rasy
odporne*
bokser*+ bulmastif*+ spaniel
boston terier labrador+ angielski
terier baset*+ chihuahua
szkocki*+ wyżeł weimarski pekińczyk
sznaucer+ kerry blue terier* pomeranian
cocker norweski pies na pudel
spaniel+ łosie*
Należy zauważyć, że częstotliwość występowania zmian nowotworowych u psów i
kotów w USA i Europie jest różna.
Guzy pochodzenia nabłonkowego
Brodawczaki tła wirusowego
Mało popularne, ok.2,5% wszystkich guzów nowotworowych występujących u psów.
Przyczyna jest wirus brodawczakowatości psów. Klinicznie obserwuje się
występowanie tworów o średnicy od kilku milimetrów do kilku centymetrów,
pojedynczych lub mnogich najczęściej występujących na części twarzowej głowy lub
błonie śluzowej jamy ustnej.
Zmiany te obserwujemy u młodych psów, w wieku poniżej 3 lat jako wynik infekcji
wirusowej o okresie inkubacji ok. 30 dni. Bardzo często występuje spontaniczne
wyzdrowienie w ciągu kilku tygodni lub miesięcy
Brodawczaki u starych psów są bardziej powszechne u samców i obejmują również
łapy. Potwierdzono wirusowy charakter choroby. Rzadko występującą odmianą jest
odwrócony brodawczak skórny. Zmiany te wyglądają jak wyniesione mnogie masy na
dolnej powierzchni brzucha zawierające centralny otworek otwierający się na
powierzchnie skóry. Badania nad DNA wirusów wywołujących te dwa rodzaje
brodawczaków stwierdziły występowanie różnic w ich budowie. U kotów rzadko
występującą odmianą brodawczaka jest tzw. brodawka płaska. Ma ona wygląd
blaszkowaty lub grudkowaty. W badaniu histologicznym stwierdza się - brodawkowy
przerost naskórka i brodawczakowatość z koilocytozą. Koilocyty są to dojrzałe
keratynocyty charakteryzujące się przejrzystą lub szarą cytoplazmą i małymi jądrami.
Rak płaskokomórkowy
Rak płaskokomórkowy jest częstym nowotworem u psów (30%) i kotów (25%) .
Występowanie związane jest z ekspozycją na światło słoneczne-ultrafioletowe
(warunki geograficzne). Nowotwór pojawia się u starych psów i kotów (ok. 9 lat).
Rasy psów predysponowane - dalmatyńczyk, angielski bullterrier, bokser, pudle. U
2
Wykład 4
kotów zmiany występują u zwierząt o białej okrywie ciała (całkowicie lub częściowo)
i zlokalizowane są na uszach, nosie, powiekach. Guzy te są zazwyczaj pojedyncze.
Nowotwór ten może mieć charakter wytwórczy lub wrzodziejący. Typ I charakteryzuje
się powstawaniem kalafiorowatych zmian. Obydwa typy mają małe skłonności do
przerzutów, jednak spotyka się doniesienia, że te które ulokowane są na łożysku
pazura mają większe tendencje do przerzutów.
W badaniu histopatologicznym stwierdza się obecność nieregularnych tworów lub
sznurów komórek nabłonkowych migrujących ku dołowi w stronę skóry właściwej.
Mogą one mieć wygląd pereł keratynowych. Jądra komórek nowotworowych są duże
i wyraz
ne o wysokiej aktywności mitotycznej.
Leczenie
Polega na postępowaniu chirurgicznym, radioterapii. Guzy są oporne na
chemioterapię.
Raki podstawnokomórkowe
Pochodzą z warstwy komórek podstawnych naskórka, są bardzo popularne u kotów.
Komórki te nieróżnicują się w kierunku mieszka włosowego lub gruczołu łojowego, co
stwarza problemy w rozpoznaniu. Ale część z nich różnicuje się w obrębie guza co
powodowało przez lata trudności diagnostyczne. Zdefiniowano i sklasyfikowano
pilomatrixoma, tricholemmoma, trichofolliculoma, trichoblastoma, trichoepithelioma,
sebaceous adenoma i epithelioma, dodatkowo umiejscowione nowotwory wywodzące
się z przydatków takie jak gruczolak okołoodbytowy i gruczolak gruczołów tarczkowych
( Meiboma). Opisuje się powyższe jako gruczolaki przydatków włosa zaznaczając, że
wszystkie z tych zmian nowotworowych zachowują ten sam łagodny charakter i dobrze
leczą się chirurgicznie.
Histopatologicznie rak podstawnokomórkowy cechuje się dużym zróżnicowaniem ale
wiele z nich zawiera zwarte zraziki oddzielone przez obfity dojrzały zrąb włóknisty.
Nowotwór ten występuje w postaci cyst, może mieć kształt meduzy, może być ziarnisty
lub występować w formie pojedynczej. Te zmiany nowotworowe mają charakter
łagodny, ale nie leczone powiększają się i dochodzi do owrzodzeń. Nie opisywano
przerzutów. Postępowaniem z wyboru jest zabieg chirurgiczny, albo kriochirurgia po
znieczuleniu miejscowym.
Nowotwory gruczołów łojowych
Grupa nowotworów z której wyodrębnia się 4 podgrupy na podstawie badania
histopatologicznego. Jest powszechna u psów (6 - 35%), rzadko występuje u kotów.
Zmienione gruczoły łojowe są znajdowane w różnych miejscach i mogą wzrastać i
formować guzy. Przykładem tu są zmienione gruczoły łojowe powiek (gruczoły
Meiboma), gruczoły okołoodbytowe oraz gruczoły woszczynowe u kotów. Wszystkie
rodzaje zmian są leczone chirurgicznie.
Nowotwory gruczołów okołoodbytowych
Guz gruczołów okołoodbytowych (hepatoid)
A
agodny rozplem w obrębie gruczołu okołoodbytowego mający charakter hiperplazji
i gruczolaka. Gruczoły okołoodbytowe u psów są gruczołami łojowymi podobnymi,
które zmieniają się pod wpływem hormonów androgennych. Spotyka się je w okolicy
okołoodbytowej, która jest predystynowana do występowania tych guzów. Mogą być
również zlokalizowane w bliższej 1/3 długości ogona w przedniej części okolicy
lędz
wiowo-krzyżowej, bocznie do napletka i wzdłuż linii środkowej brzucha.
Wielkość guzów jest różna od kilku milimetrów do 10 cm. Zmiany mogą być mnogie z
tendencją do owrzodzeń i krwawienia Nowotwór ten występuje u zwierząt powyżej 8
3
Wykład 4
roku życia. Proporcja samców do samic jest jak 6 do 1. Predysponowane rasy to:
cocker spaniel, beagle, buldog angielski, samojed, jamnik i owczarek niemiecki.
Histologicznie zmiany mają charakter wydłużonych zrazików z wąską strefą komórek
podstawowych.
Leczeniem z wyboru jest, dająca w 95% powodzenie, sterylizacja. Część autorów
opowiada się za stosowaniem estrogenów przez tydzień lub dwa tygodnie przed
zabiegiem chirurgicznym. Wpływa to na zmniejszenie objętości guza co pomaga w
wykonaniu zabiegu chirurgicznego.
Nowotwory wywodzące się z tkanki łącznej
Włókniak
Włókniaki są nowotworami łagodnymi wywodzącymi się z tkanki łącznej skóry lub
tkanki podskórnej. Występują rzadko, u 2-4% nowotworów skóry psów, mniej często
u kotów. Są one pojedyncze twarde, ograniczone o średnicy 1 - 5 cm (lub większe).
Pokrywający je nabłonek jest pozbawiony włosa z tendencją do owrzodzeń w
przypadku rozprzestrzenionych zmian.
W badaniu histologicznym stwierdza się pogrubienie wiązek kolagenu o
powtarzającym się wzorze, czego nie spotyka się w normalnej skórze właściwej. Fale
kolagenu są szerokie.
Leczenie - zabieg chirurgiczny, rokowanie pozytywne.
Włókniakomięsak
Włókniakomięsaki (fibrosarcoma) są złośliwymi nowotworami wywodzącymi się z
fibroblastów. Nowotwór występuje rzadko u psów (mniej niż 6% nowotworów skóry)
ale u kotów występuje powszechnie stanowiąc 12 - 25%. U psów i kotów guzy te
umieszczone są przeważnie podskórnie. Istnieje związek przyczynowy pomiędzy
wirusem mięsaka kociego (FeSV) i wieloogniskową formą tego nowotworu
stwierdzaną u młodych kotów. Średni wiek występowania to 12 lat u kotów (mniej niż
5 lat dla formy wieloogniskowej) i 10 lat u psów.
Fibrosarcoma jest nowotworem twardym, słabo ograniczonym, mającym charakter
wielozrazikowych mas o średnicy 1 do 15 cm na powierzchni guzów dochodzi do
wyłysień i owrzodzenia. Występują one najczęściej na tułowiu i kończynach. Są to
guzy o niskim stopniu zjadliwości ale mimo to często dochodzi do nawrotów po
zabiegu chirurgicznym.
Bostock (1980) przytacza przykłady nawrotów u psów w 40% przypadków i
występowanie przerzutów w 10%. Nowotwory z indeksem mitotycznym powyżej 9
mają znacznie większą tendencję do nawrotów i rozprzestrzeniania się. Indeks
mitotyczny jest określany jako całkowita liczba figur mitotycznych występujących w
10 polach widzenia mikroskopu. U kotów nawroty występują w 70 % zaś przerzuty w
11-14%.
A
atwość zabiegu chirurgicznego z dużym marginesem wokół zmian jest
najważniejszym czynnikiem określającym zdolność do nawrotów i przerzutów.
Naczyniak i naczyniakomięsak
Naczyniaki są łagodnymi nowotworami wywodzącymi się z śródbłonka naczyń
krwionośnych. Występują powszechnie u psów i rzadko u kotów. Większość z nich
umiejscawia się podskórnie, chociaż spotyka się umiejscowienie śródskórne. Guzy,
które występują u starszych psów i kotów są zazwyczaj pojedyncze dobrze
ograniczone, mające kształt jajowaty lub dyskoidalny o średnicy 0,5-4 cm. Mają kolor
czerwony lub czerwono-czarny, z tendencją do owrzodzeń, wyłysień, krwawienia.
W badaniu histologicznym stwierdza się rozplem w przestrzeniach wypełnionych
krwią. Występowanie jam lub kapilar w zależności od wielkości przestrzeni, które
4
Wykład 4
wyścielone są pojedynczymi warstwami dobrze zróżnicowanych komórek
śródbłonka.
Postępowanie lecznicze - chirurgia, kriochirurgia, elektrochirurgia.
Tłuszczaki
Tłuszczaki są nowotworami występującymi u starszych psów i kotów wywodzącymi
się z podskórnej warstwy komórek tłuszczowych. U psów występują one
powszechnie, u kotów rzadko. Tłuszczaki są pojedyncze lub mnogie, dobrze
ograniczone, mają kształt jajowatych lub dyskowatych tworów o miękkiej zawartości.
Większość z nich jest zlokalizowanych podskórnie a tylko 10% znajduje się w skórze.
Forma skórna jest mniejsza niż 2 cm zaś formy podskórne mogą być bardzo duże,
Miejscem występowania jest tułów lub kończyny.
W badaniu histologicznym stwierdza się wyraz
ne pokłady komórek tłuszczowych.
Guz jest dobrze ograniczony bez zawartości dużych naczyń krwionośnych lub pni
nerwowych, co pomaga zróżnicować go od normalnej tkanki tłuszczowej.
Nowotwory komórek okrągłych
Histiocytoma
Bardzo powszechny nowotwór złośliwym u psów, mniej powszechny u kotów.
Występuje u psów starszych w wieku powyżej 2 lat (więcej niż 50% przypadków).
Zmiany nowotworowe mają kształt pojedynczych ograniczonych wyniesionych
śródskórnych guzów często barwy czerwonej, z tendencją do owrzodzeń
zlokalizowanych w warstwie skóry właściwej. Charakteryzują się szybkim wzrostem i
zauważa się je gdy mają już mniej niż 2 cm średnicy ale mogą osiągać nawet 4 cm.
Wyrastają z histiocytów i występują na głowie, szczególnie małżowinie usznej,
kończynach i tułowiu.
Histologicznie obserwujemy warstwy komórek histiocytarnych, wielokształtnych
wykazujących wysoki indeks mitotyczny, naciekających skórę właściwą i warstwę
podskórną W czasie fazy regresji nowotworu obserwuje się martwicę i naciek
limfocytarny. Guzy zazwyczaj zanikają spontanicznie po 3 miesiącach. Zaleca się
wykonanie zabiegu chirurgicznego lub zastosowania kriochirurgii lub elektrochirurgii.
W niektórych przypadkach dochodzi do odnowy nowotworu w miejscu wycięcia.
Nowotwory komórek tucznych u psów
Nowotwory te są bardzo powszechne (do 20% wszystkich nowotworów skórnych)
mają charakter złośliwy. Pojawiają się w każdym miejscu ciała zajmując tkankę
podskórną i skórę podskórną. Pojawiają się te nowotwory w okolicach krocza,
dystalnych odcinkach kończyn i napletka. Mają one charakter guzków z wyłysieniami
zaczerwienionych i z obrzękiem o średnicy od kilku milimetrów do kilki centymetrów.
Średni wiek występowania to ok. 8 lat ale zdarza się, że występują one u zwierząt
młodszych. Stwierdzono predyspozycje rasowe u bokserów, terierów bostońskich,
foksterierów, buldogów angielskich, jamników, labradorów i wyżłów weimarskich.
Wprowadzono klasyfikację tych guzów w zależności od objawów klinicznych i zmian
histopatologicznych.
Histopatologicznie wyróżnia się trzy stopnie powstawania zmian:
1. dobrze zróżnicowane komórki z jednolitym jądrem, połączone w węzły
2. komórki z dużym, bardziej zróżnicowanym jądrem
3. komórki z mało zróżnicowanym jądrem
Ta klasyfikacja ma znaczenie praktyczne i jest używana do postawienia rokowania.
Około 10% pacjentów ze zmianami 1 stopnia, 45% pacjentów ze zmianami 2 stopnia
i 85% pacjentów ze zmianami 3 stopnia umiera z powodu przerzutów lub nawrotów,
które nie można poddać operacji.
5
Wykład 4
Istnieje również podział ze względu na objawy kliniczne, który ma znaczenie w
terapii. Jest on pokazany w tabeli poniżej
Część nowotworów z komórek tucznych cechuje się aktywnością fizjologiczną.
Produkują one i uwalniają histaminę, heparynę i inne aminy wpływające na naczynia
krwionośne, mające działanie miejscowe lub ogólne. Miejscowo mogą one być
przyczyną ostrego stanu zapalnego, zaczerwienienia, obrzęku i owrzodzenia.
Ogólnie może dochodzić do przypadku wstrząsu anafilaktycznego lub owrzodzeń
przewodu pokarmowego. Jest to powodowane przewlekłą stymulacją receptorów
histaminowych H2 żołądkowych komórek ściennych co powoduje podwyższone
wydalanie kwasu żołądkowego i nadmierną motorykę żołądka.
Fazy kliniczne nowotworów komórek tucznych
Faza 1: Obecność jednego guza w skórze właściwej
Brak zmian w lokalnych węzłach chłonnych
a. Bez zmian ogólnych
b. Ze zmianami ogólnymi
Faza 2: Jeden guz stwierdzony w skórze
właściwej, zajęcie lokalnych węzłów
chłonnych
a. Bez zmian ogólnych
b. Ze zmianami ogólnymi
Faza 3: Występowanie licznych guzów skórnych,
duże guzy naciekające otaczające tkanki z
lub bez zajęcia lokalnych węzłów
chłonnych
a. Bez zmian ogólnych
b. Ze zmianami ogólnymi
Faza 4: Brak obecności guzów z tendencją do
przerzutów i nawrotów z przerzutami
Guzy komórek tucznych u kotów
Są mało widoczne, jędrne, mają charakter grudek i guzków z wyłysieniami. Stanowią
7-15% wszystkich nowotworów skóry u kotów (w badaniach autorów amerykańskich
27%). Pojawia się świąd o różnym nasileniu. Dochodzi do owrzodzeń a guz może
być wieloośrodkowy. Najczęściej zmiany występują na głowie i szyi u zwierząt ok. 10
lat. według ostatnich badań dobrze zróżnicowane guzy komórek tucznych skóry dają
dobre rokowanie z niewielką skłonnością do przerzutów chociaż mogą one pojawiać
się ponownie po zabiegu chirurgicznym
Stwierdzono występowanie podtypu guzów komórek tucznych u kotów, szczególnie u
kotów syjamskich, w wieku od 6 tygodni do 4 lat. Klinicznie obserwuje się tutaj
mnogie guzki skórne występujące na głowie, które mogą samoistnie zanikać.
Wtórne guzy skórne
Przerzuty z organów wewnętrznych, w których toczy się proces nowotworowy, do
skóry są bardzo rzadkie u psów i kotów, ale były opisywane w literaturze. Poniższa
tabela zawiera opisane przypadki umieszczone w  Small Animal Dermatology
Muller a, Kirk a i Scott a (1989).
6
Wykład 4
Nowotwory narządów wewnętrznych dające objawy na skórze
PSY KOTY
Nowotwór Zmiany wtórne Nowotwór Zmiany wtórne
pierwotny pierwotny
Rak gardła liczne plamki Bezobjawowy rak Wrzodziejące zmiany
krwawe, tarczki i oskrzelopochodny na palcach
guzki umieszczone
na szyi
Chłoniakoraki guzkowato- jak u psów jak u psów
gruczołu wrzodziejące zmiany
mlekowego i o charakterze
okrężnicy obrzęku
Chłoniakoraki Ograniczone lite
gruczołu guzki podskórne na
mlekowego i rak szyi
żołądka
Chłoniakoraki Guzki z zagłębieniem jak u psów jak u psów
przewodu skórnym
wyprowadzając
ego trzustki i
jelit
Grasiczak Złuszczająca
erytrodermia
Zwapnienie skóry
Charakteryzuje się występowaniem i magazynowaniem w obrębie skóry i tkanki
podskórnej jonów wapnia i fosforu. Pojęcie  wapnienie skóry obejmuje zmiany o
charakterze dystrofii z tendencjami do przerzutowego wapnienia powodowane przez
wiele czynników. W nadczynności kory nadnerczy (jatrogennej lub samoistnej)
uważa się, że obydwa składniki mineralne są deponowane we włóknach
kolagenowych lub macierzy włókien elastynowych skóry właściwej
Postępowanie kliniczne w nowotworach skóry
"Znajdz
je małe i zajmij się nimi troskliwie " - Stephen Withrow
NIE CZEKAJ AŻ NOWOTWORY UROSN
!
Postępowanie chirurgiczne
Zabieg chirurgiczny wykonany właściwie jest w większości przypadków najbardziej
skutecznym postępowaniem
Postępowanie chirurgiczne należy rozpatrywać z innymi sposobami leczenia,
radioterapię i/lub chemioterapią. Wiele z substancji zawartych w tych lekach
przeszkadza w procesie gojenia a prawidłowo wykonany zabieg chirurgiczny jest
praktycznie wolny od takich komplikacji. Dlatego bardzo często zaleca się
oczekiwanie 7-10 dni po zabiegu chirurgicznym przed wprowadzeniem chemioterapii.
Można zapobiegać występowaniu wielu nowotworów u psów i kotów. Wczesna
(poniżej pierwszego roku życia) owariohisterektomia zmniejsza ryzyko wystąpienia
raka gruczołu mlekowego u psa i kota o około 200 razy. Sterylizacja psów samców
pomoże zapobiec wystąpieniu chłoniaków okołoodbytowych, chłoniakoraków
prostaty i naturalnie, nowotworów jąder. Psy - wnętry mają 17 razy większe ryzyko
nowotworu i usunięcie jąder jest następnym przykładem profilaktycznego
zastosowania zabiegu chirurgicznego.
7
Wykład 4
Terapia specyficznych nowotworów skóry
Postępowanie lecznicze przy nowotworach komórek tucznych
Rodzaj postępowania zależny jest od wyników badania histologicznego i klasyfikacji
klinicznej.
Niezbędne leczenie obejmuje zabieg chirurgiczny, chemioterapię lub radioterapię,
pojedynczo lub w różnych kombinacjach.
Zabiegi chirurgiczne należy stosować w większości nowotworów komórek tucznych,
jeżeli istnieje tylko możliwość ich przeprowadzenia. Nie należy zapominać o
konieczności zastosowania 3 cm marginesu zdrowych tkanek wokół zmiany,
wszystkie usunięte tkanki powinny być badane histologicznie aby potwierdzić
skuteczność zabiegu. Jeżeli patolog w swoim wyniku badań wskazuje na to, że nie
usunięto wszystkich komórek nowotworowych trzeba rozważyć ponowne wykonanie
zabiegu lub zastosowanie radioterapii i terapii glukokortykosteroidami.
U psów z tymi zmianami dochodzi w 50% do nawrotów w miejscu wykonania zabiegu
a u kotów nie notuje się tak wysokiej liczby nawrotów. Często dochodzi też do
zajęcia śledziony, dlatego nie należy zapominać o jej usunięciu.
Można rozważać zastosowania kriochirurgii lub hipertermii Pacjentów
przygotowujemy poprzez premedykację antagonistami receptorów H1 i H2 przed
zabiegiem chirurgicznym dlatego, że po usunięciu nowotworu dochodzi do
uwolnienia się dużych ilości histaminy mogących powodować wystąpienie wstrząsy
hipotensyjnego. Antagonistą receptora H1 jest chlorowodorek difenhydraminy
(Benadryl, Parke-Davis) i antagonizm z receptora H2 cymetydyna (Tagamet, Smith,
Kline and French). Uważa się, że wspomniane leki zapobiegną również rozwojowi
zmian o charakterze owrzodzeń w dwunastnicy.
Glikokortykosteroidy wspomagają chemioterapię w leczeniu tego rodzaju
nowotworów. Stwierdzono korzystne działanie prednisolonu w dawce 2 mg\kg masy
ciała przez pierwsze 5 dni z wprowadzeniem dawki podtrzymującej 0.5 mg\kg masy
ciała dziennie. Wskazane jest także podawanie glukokortykoidów bezpośrednio w
zmienioną skórę (triamcinolon w dawce 1 mg na cm średnicy zmiany). Podawaniu
tego leku towarzyszy podwyższona możliwość wystąpienia efektów ubocznych
dlatego część z autorów uważa, że korzyści nie są większe od pojedynczego
używania prednisolonu Według innych autorów korzystnym jest podawanie
cyklofosfoamidu i winkrystyny ale brak jest na ten temat prac klinicznych.
Zastosowanie radioterapii jest skuteczne. Główną wadą jest cena sprzętu i fakt, ze
można takie zabiegi wykonywać w klinikach odwoławczych. W radioterapii guz
poddaje się działaniu promieniowania o sile 36-40 Gray (3,600 to 4,000 radów)
podzielonego na 10 dawek przez okres 3-4 tygodni. Ostatnio wprowadzono
połączenie tego leczenia z hipertermią z zadowalającym skutkiem (Legoretta i wsp.,
1988).
Nowotwory pochodzące z melanocytów
Postępowanie lecznicze przy zmianach pierwotnych wymaga przeprowadzenia
zabiegu chirurgicznego z zachowaniem przynajmniej 3 cm marginesu zdrowej tkanki.
Guzy występujące na kończynach mogą wymagać przeprowadzenia amputacji
zajętych palców a w niektórych przypadkach nawet całej kończyny aby zapewnić
wystarczający margines zdrowych tkanek.
Niektóre czerniaki występujące u psów są wrażliwe na radioterapię a najlepsze
rezultaty otrzymuje się przy zastosowaniu radioterapii i hipertermii. Konieczne jest
również profilaktyczne naświetlanie miejscowych węzłów chłonnych.
Brak jest potwierdzonych badań dotyczących możliwości zastosowania chemioterapii
w leczeniu czerniaków.
8