Interpretacja punktów normy ISO 9001











Normalizacja Interpretacja normy ISO
9001:1994









TEMATY:ZARZĄDZANIE
PROJEKTAMIZARZĄDZANIE PRZEZ JAKOŚĆISO 9000,
ISO 14000, PN 18000







Przygotowano we współpracy z
Ł.Baksikiem.

Polska Norma PN-ISO 9001 opisuje system jakości w
projektowaniu, pracach rozwojowych, produkcji, instalowaniu i serwisie
Składa się ona z czterech rozdziałów, przy czym wymagania systemu są
opisane w dwudziestu punktach rozdziału czwartego.

Odpowiedzialność kierownictwa
System jakości
Przegląd umowy
Sterowanie projektowaniem
Nadzór nad dokumentacją i danymi
Zakupy
Nadzorowanie wyrobu dostarczonego przez klienta
Identyfikacja i identyfikowalność wyrobu
Sterowanie procesem
Kontrola i badania
Nadzorowanie wyposażenia do kontroli, pomiarów i badań
Status kontroli i badania
Nadzorowanie wyrobu niezgodnego z wymaganiami
Działania korygujące i zapobiegawcze
Postępowanie z wyrobem, jego przechowywanie, pakowanie,
zabezpieczanie i dostarczanie
Nadzorowanie zapisów dotyczących jakości
Wewnętrzne audity jakości
Szkolenia
Serwis
Metody statystyczne
Odpowiedzialność
kierownictwa. Norma ISO 9001 wymaga od kierownictwa
określenia polityki jakości. W dokumencie tym najwyższe
kierownictwo firmy określa cele jakie stawia sobie do osiągnięcia, a także
sposoby osiągnięcia tych celów. Cele i polityka jakości powinny być zgodne
z potrzebami i oczekiwaniami klientów, a ich realizacja zapewnić
spełnienie tych potrzeb i oczekiwań. Cele zawarte w polityce jakości nie
mogą być sprzeczne ze sobą, powinny być również rozłączne. Polityka
jakości powinna być wyrażona w sposób formalny, np. na piśmie. Każdy
pracownik przedsiębiorstwa powinien być zaznajomiony z polityką jakości i
rozumieć ją. Wymaga się aby była ona wdrożona i utrzymywana na wszystkich
szczeblach organizacji.Należy określić odpowiedzialność i
uprawnienia kierowników. Kierownicy muszą odpowiadać za realizację
postawionych celów. Dla realizacji celów niezbędne jest również posiadanie
przez kadrę kierowniczą odpowiednich środków. Norma mówi o środkach
materialnych lecz także o odpowiednio wyszkolonym personelu, który jest
niezwykle ważny dla realizacji celów firmy. Najwyższe kierownictwo
powinno wyznaczyć przedstawiciela kierownictwa. Osoba taka czuwa
nad opracowywaniem, dokumentowaniem, wdrażaniem i utrzymywaniem systemu
zapewnienia jakości zgodnego z wytycznymi normy. Przedstawiciel
kierownictwa jest zobowiązany do przedstawiania sprawozdań dotyczących
funkcjonowania systemu. Badanie funkcjonowania systemu jest podstawą jego
doskonalenia. Dlatego też system poddawany jest przeglądowi
wykonywanemu przez kierownictwo. Przeglądy takie stanowią formalną
ocenę stanu systemu jakości oraz jego adekwatności do polityki jakości i
celów firmy. Z definicji tej wynika, że celem przeglądu jest stwierdzenie
czy system jest ciągle skuteczny i aktualny. Ma on także na celu
stwierdzenie czy system jest zgodny z wymaganiami normy, stopień
osiągnięcia celów oraz realizacji polityki jakości. Przegląd ma być
dokonywany w określonych odstępach czasu, nie rzadziej jednak niż raz w
roku.
System
jakości. Dostawca, który jest
zainteresowany wdrożeniem systemu zapewnienia jakości zgodnego z normą ISO
9001 musi stworzyć, wdrożyć i utrzymywać system jakości zapewniający, że
wyrób jest zgodny z określonymi wymaganiami. Muszą w tym celu zostać
opracowane dokumenty, jak polityka jakości, księga jakości, procedury i
instrukcje. Księga jakości opisuje system jakości. Zawiera ona lub
przywołuje politykę jakości, procedury oraz instrukcje systemu jakości,
zakres odpowiedzialności i uprawnień oraz wzajemne zależności personelu
oraz oświadczenie dotyczące przeglądu, aktualizacji i nadzorowania księgi.
Procedura systemu jakości to ustalony sposób postępowania. Procedury
ustalane są dla głównych procesów zachodzących w przedsiębiorstwie. Ich
zakres uzależniony jest od złożoności pracy, stosowanych metod oraz
umiejętności pracowników realizujących proces opisany przez procedurę.
Procedury mogą powoływać instrukcje robocze uszczegóławiające działanie.
Procedura zawiera zwykle: cel i zakres działania, określenie co powinno
zostać zrobione, kto powinien to zrobić, gdzie wykonać działanie, jak je
wykonać, przy użyciu jakich środków oraz jak należy nadzorować
działania.Przedsiębiorstwo chcąc uzyskać certyfikat musi określić w
jaki sposób zostaną spełnione wymagania dotyczące jakości. Działanie to
określane jest mianem planowania jakości. Planowanie jakości powinno
obejmować szereg działań, których efektem powinny być plany jakości.
Plan jakości jest dokumentem wyszczególniającym co ma być zrobione,
jak to ma być zrobione, kto ma to zrobić, przy wykorzystaniu jakich
środków należy to zrobić. Po opracowaniu planu jakości powinien on zostać
zweryfikowany i wdrożony. Bardzo ważna jest również koordynacja działań
związanych z realizacją planu jakości z innymi planami tworzonymi i
realizowanymi w przedsiębiorstwie. Stopień wdrożenia planu powinien być
kontrolowany przez kierownictwo.
Przegląd
umowy. Norma wymaga od dostawcy udokumentowania procedur
opisujących działania prowadzące do zawarcia umów. Przed przedłożeniem
oferty, podpisaniem umowy, czy przyjęciem zamówienia dokumenty te powinny
podlegać przeglądowi. Uważa się bowiem, że przed zawarciem umowy powinna
ona zostać dokładnie sprawdzona, a wszelkie niedomówienia i rozbieżności
między umową a wcześniejszymi ustaleniami rozwiane. Kolejnym celem
dokonywa nia przeglądu umów jest zapewnienie, że wymagania są odpowiednio
określone i udokumentowane. Wszystkie wymagania jakie stawia się
kontrahentowi powinno się uzgodnić przed ich akceptacją. Przegląd umowy ma
również zapewnić, że dostawca jest zdolny do spełnienia wymagań zawartych
w umowie lub zamówieniu.Zawarcie umowy rozpoczyna szereg działań,
które zwieńczone są realizacją zamówień. W przypadku, gdy nie ma
możliwości realizacji zamówienia, np. w skutek niedostępności w określonym
terminie pewnych materiałów, nie można zawrzeć umowy lub przyjąć
zamówienia. Zmiany w umowie powinny być, zgodnie z wymogami normy,
wprowadzane w określony wcześniej sposób przez osoby do tego uprawnione.
Należy również określić sposób informowania o nich osób, których te zmiany
dotyczą.W normie jest również mowa o zapisach dotyczących przeglądów
umowy. Wymaga się, aby utrzymywać i przechowywać takie zapisy.

Sterowanie
projektowaniem. Etap projektowania jest
szczególnie ważny dla jakości. Wielu problemów, o których dowiadujemy się
dopiero z reklamacji, można było uniknąć, gdyby wyroby były zaprojektowane
od razu dobrze. Koszt likwidacji wady u klienta jest wielokrotnie większy
od jej usunięcia w projektowaniu.Cały proces zaczyna się od planowania
prac projektowych i rozwojowych. Plany takie powinny określać jakie
działania i kiedy mają być w czasie projektowania podejmowane oraz kto
jest za nie odpowiedzialny. Ponieważ zasoby przedsiębiorstwa są
ograniczone, plany powinny być skoordynowane z innymi planami tak, aby
wykorzystać maksymalnie istniejące zasoby.Należy określić powiązania
organizacyjne, które będą wykorzystywane w projektowaniu. Dodatkowo trzeba
także zidentyfikować, jakie są wymagania prawne dotyczące
wyrobów.Bezpośrednią podstawą do rozpoczęcia projektowania jest
określenie parametrów, które wyrób końcowy musi spełniać. Należy także
określić wymagania co do bezpieczeństwa oraz realizacji funkcji, które
interesują klienta. Danymi wyjściowymi z projektowania powinny być rysunki
techniczne, specyfikacje, opisy czy instrukcje.W czasie projektowania
przeprowadza się przeglądy projektów. Potrzebne są one, aby upewnić się,
że wszystkie prace idą zgodnie z planami oraz realizowane są uprzednie
założenia. Zwykle takich przeglądów przeprowadza się kilka. W przeglądach
powinny brać udział osoby, których projekt dotyczy a w razie potrzeb także
inni specjaliści.Weryfikacja projektu odbywa się w oparciu o dane
wejściowe do projektowania. Musi być ona zaplanowana i udokumentowana. Jej
celem jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: czy i w jakim stopniu projekt
spełnia wymagania zawarte w danych wejściowych. Walidację przeprowadza się
dla wyrobu gotowego. Jest to warunek wstępny do przekazania projektu do
produkcji. Zwykle przeprowadza się ją po weryfikacji. Wszystkie
modyfikacje, jakie się przeprowadza muszą być udokumentowane,
zidentyfikowane i poddawane przeglądowi. Zmiany projektów wprowadza się w
czasie projektowania, w okresie wdrażania do produkcji, albo w czasie
produkcji np. w celu uproszczenia procesu.
Nadzór nad dokumentacją
i danymi. Wszystkie dokumenty dotyczące systemu jakości
muszą być nadzorowane. Dokumenty systemu jakości to księga jakości,
procedury i instrukcje, a także dokumenty z danymi. Przed wydaniem
dokumenty powinny być poddawane przeglądom i zatwierdzane przez uprawnione
osoby. Nadzór powinien zapewnić, aby:

potrzebne dokumenty znajdowały się w miejscach, gdzie są
wykorzystywane,
dokumenty nieaktualne były wycofywane ze wszystkich miejsc,
gdzie uprzednio je dostarczono,
dokumenty nieaktualne, zachowywane z przyczyn prawnych, były
odpowiednio oznaczone.
Niedopuszczalne jest, aby zmiany w dokumentach
były wprowadzane przez osoby do tego nieupoważnione. Każda zmiana musi być
wyraźnie zaznaczona, aby upewnić się, że wszystkie egzemplarze danego
dokumentu są identyczne. Zmiany dokonywane powinny być przez służby,
które wykonały przegląd i zatwierdziły dokument.
Zakupy. Pierwszym etapem
procesu zakupów jest weryfikacja naszych dostawców. Należy więc stworzyć
procedurę, która będzie sprawdzała, czy są oni zdolni do spełniania
wymagań względem terminu, wielkości i jakości dostaw, specyfikacji
technicznych, systemu jakości oraz kontroli końcowej. W drugim etapie
określa się zakres i formy nadzoru dotyczące podwykonawców. Nadzór ten
musi być powiązany z:

typem wyrobu,
wpływem, jaki wyrób będzie miał na jakość naszych
produktów,
zapisami pokazującymi uzyskiwaną przez naszych dostawców
jakość produktów.
Jeśli dostawca zostanie zaakceptowany, to
powinniśmy tworzyć zapisy dokumentujące jakość jego wyrobów, które nam
dostarcza. W oparciu o te zapisy powinniśmy w określonych okresach czasu
ponownie sprawdzać dostawców.Dokumenty dotyczące zakupów powinny
zawierać dane jasno określające wyrób, który zamawiamy, a więc: typ,
rodzaj, klasę, nazwę oraz - jeśli potrzeba - numery rysunków, wymagania
wobec procesu, instrukcje kontroli i dane techniczne. Wymagania powinny
być tak określone, aby zapewnić wymaganą jakość, czas i ilość dostawy.
dokumenty dotyczące zakupów powinny być przed wydaniem poddane przeglądowi
i zatwierdzeniu. W dokumentach dotyczących zakupów powinno być
zapisane czy i jak będzie dokonywana kontrola wyrobów. Powinno także być
określone jakie metody będą stosowane przy odbiorze dokonywanym u
podwykonawcy. W szczególnych przypadkach, jeśli to zostało zawarte w
umowie, klient może sprawdzić, czy wyroby zakupione u naszego podwykonawcy
są zgodne z wymaganiami. Sprawdzenie takie nie zwalnia jednak od
odpowiedzialności za wyrób i nie wyklucza późniejszego odrzucenia wyrobu
przez klienta.
Nadzorowanie wyrobu
dostarczonego przez klienta. Jeżeli klient
dostarcza części lub narzędzia służące do produkcji wyrobów dla niego, to
należy stworzyć procedury, które by regulowały ten proces. Dostawca jest
odpowiedzialny za to, aby:

zidentyfikować wyroby,
poprzez kontrolę wykryć uszkodzenia i niezgodności,
odpowiednio postępować z dostarczonymi przez klienta
wyrobami, aby zapobiec pogorszeniu ich jakości.
Jeśli wyrób został uszkodzony, zagubiony lub stał
się niezdatny do zamierzonego użycia, należy powiadomić o tym klienta.
Mimo weryfikacji wyrobu, nie zwalnia to klienta od jego
odpowiedzialności.
Identyfikacja i
identyfikowalność wyrobu. Należy zapewnić możliwość
zidentyfikowania wyrobu należy przez to rozumieć, że każdy wyrób lub
partia wyrobów powinna posiadać odpowiednie oznaczenia. Oznaczenie może
występować w formie karty, stempla, przywieszki, itp.
Identyfikowalność natomiast polega na zdolności do odtworzenia
historii produkcji wyrobu, czyli kiedy i kto wykonał daną operację. Ze
względu na stosunkowo duże koszty identyfikowalność nie jest wymagana
przez normę. Jednakże należy ją wprowadzić, jeśli wymagałyby tego przepisy
prawne czy zażyczył sobie tego.
Sterowanie
procesem. Dostawca powinien określić, które procesy
produkcji, instalowania i serwisu bezpośrednio wpływają na jakość. Procesy
takie powinien zaplanować oraz prowadzić w warunkach nadzorowanych.
Powinien zatem opracować procedury tych procesów, jeśli brak takich
procedur mógłby mieć niekorzystny wpływ na jakość. Procedury powinny
określać metody produkcyjne, instalowania oraz serwisu. W procesach tych
należy stosować odpowiednie wyposażenie oraz zapewnić odpowiednie
środowisko pracy. Należy również, co jest oczywiste, przestrzegać
odpowiednich norm i przepisów, a także zapewnić zgodność działań z planami
jakości oraz udokumentowanymi procedurami. Norma wymaga zatwierdzania
procesów i wyposażenia, w przypadkach gdy jest to uzasadnione.
Zatwierdzenia tego dokonuje klient lub organ do tego uprawniony, albo
dostawca stosując własne metody kwalifikowania. Odpowiednio szczegółowo
należy określić kryteria wykonania. Odpowiednio szczegółowo, to znaczy
tak, jak to jest praktycznie potrzebne. Bardzo ważne jest również
odpowiednie obsługiwanie wyposażenia, aby zapewnić stałą zdolność
procesów.Nie zawsze jest możliwość wykonania pełnej weryfikacji
wyników procesu podczas kontroli i badań. Wówczas należy zwrócić
szczególną uwagę na parametry procesów, a opiekę nad nimi powierzyć
doświadczonym pracownikom. Zaleca się również ciągłe monitorowanie i
nadzorowanie takiego procesu, w celu zapewnienia określonych wymagań.
Podobnie rzecz się ma w przypadku, gdy ewentualne wady wyrobu mogą ujawnić
się dopiero w trakcie użytkowania wyrobu. Należy również utrzymywać zapisy
dotyczące działania tych procesów.Należy również określić kwalifikacje
potrzebne do wykonania każdego działania, w tym także wykorzystywanego
wyposażenia oraz wykonującego je personelu. Ponadto należy utrzymywać
zapisy dotyczące procesów poddawanych kwalifikacji.
Kontrola i
badania. Do działań kontrolnych należą
zmierzenie, zbadanie, oszacowanie lub sprawdzenie właściwości obiektu.
Następnie dokonuje się porównania osiągniętych wyników z wymaganiami i
stwierdza czy są one spełnione, czy też nie. Dostawca powinien opracować,
wdrożyć i utrzymywać procedury działań kontrolnych i badawczych.
Podejmowanie takich działań powinno również wynikać z planów jakości.W
normie mowa o:

kontroli i badaniach odbiorczych dostaw,
kontroli i badaniach w toku produkcji,
kontroli i badaniach końcowych.
Norma dopuszcza możliwość wprowadzenia
otrzymywanego wyrobu do produkcji bez sprawdzenia. Może to się jednak
zdarzyć tylko w wyjątkowych przypadkach, a taki wyrób powinien być
wyraźnie zidentyfikowany. Fakt dopuszczenia wyrobu do produkcji bez
kontroli powinien być zapisany. Zwolnienie warunkowe nie może spowodować
zaniechania dalszych kontroli i badań. Żaden wyrób gotowy nie może jednak
zostać oddany klientowi do użytkowania przed zakończeniem wszelkich
działań kontrolno-badawczych określonych w planie jakości oraz
procedurach. Plan jakości i procedury powinny dokładnie i wyraźnie
pokazywać wymagania dotyczące wyrobów, aby móc przeprowadzić na tej
podstawie wszelkie prace kontrolne i badawcze. Dostawca powinien
utrzymywać zapisy dotyczące kontroli i badań.
Nadzorowanie wyposażenia
do kontroli, pomiarów i badań. Wyposażenie
musi spełniać ustalone wymagania. Powinno być używane w sposób
zapewniający, że niepewność pomiaru jest znana i nie większa niż wymagają
tego odpowiednie normy. W przypadku, gdy w przedsiębiorstwie stosuje się
oprogramowanie do badań lub wzorce porównawcze, powinny być one sprawdzane
przed przekazaniem do użytkowania. Sprawdzenia tego dokonuje się w celu
udowodnienia, że narzędzia mogą być stosowane do wykazywania zgodności
wyrobu z określonymi wymaganiami. Powinno ustalić się zakres i częstość
takich sprawdzeń. Należy również utrzymywać zapisy dotyczące nadzoru, aby
móc udowodnić prowadzenie tego nadzoru.Dostawca powinien określić
jakie pomiary mają być wykonywane w przedsiębiorstwie. Należy również
określić wymaganą dokładność tych pomiarów, a następnie przy wykorzystaniu
jakiego wyposażenia pomiary te będą przeprowadzane. Kolejnym krokiem jest
określenie jakie wyposażenie do kontroli, badań i pomiarów znajduje się w
przed siębiorstwie. Należy je wzorcować i regulować w określonych
odstępach czasu lub przed jego wykorzystaniem. Do wzorcowa nia można
używać tylko wyposażenia posia dającego certyfikat. Należy określić
jak przebiega proces wzorcowania. Chodzi tu konkretnie o ustalenie sposobu
oznaczania, częstości sprawdzania, metod sprawdzania, kryteriów przyjęcia
oraz powiedzenie co należy zrobić jeżeli okaże się, że wyposażenie jest
niezgodne z wymaganiami. Po przeprowadzeniu wzorcowania należy oznaczyć
wyposażenie za pomocą odpowiedniego identyfikatora. Takim identyfikatorem
jest zwykle przywieszka, na której widnieje data następnego
wzorcowania.W przypadku stwierdzenia niezgodności należy określić jak
długo wyposażenie działa niewłaściwie. Wzorcowanie powinno odbywać się w
odpowiednich warunkach otoczenia. Należy więc przed przystąpieniem do
wzorcowania takie warunki zapewnić.Wyposażenie powinno być
przechowywane i używane w sposób zapewniający utrzymanie jego dokładności
i przydatności do użytku. Należy je również zabezpieczyć przed
regulacjami, które mogłyby spowodować unieważnienie statusu
wzorcowania.
Status kontroli i
badań. Status kontroli i badania określa,
czy wyrób: spełnia wymagania, nie spełnia wymagań lub nie został poddany
jeszcze kontroli i badaniom. Status jest określany w drodze badań i
kontroli. Wyrób, który przeszedł już kontrolę powinien być odpowiednio
oznaczony. Status wyrobu wskazuje się poprzez: znakowanie, przywieszki,
nalepki, karty wyrobu, zapisy kontroli, położenie w specjalnie
wydzielonymi miejscu.
Nadzorowanie wyrobu
niezgodnego z wymaganiami. Norma ISO 9001
wymaga, aby wyrób ujawniony jako niezgodny nie został przypadkowo
zamontowany do gotowego wyrobu. Istnieją cztery drogi, którymi może
podążać produkt niezgodny:

przerobienie tak, aby spełniał wymagania,
przyjęcie po naprawie lub bez naprawy na podstawie zezwolenia
na odstępstwo,
przeklasyfikowanie do innych zastosowań,
odrzucenie lub złomowanie.
Wyroby niezgodne muszą być oznaczane wyraźnie i
tak, aby uniemożliwić przypadkowe zniszczenie oznaczenia. System
nadzorowania wyrobów niezgodnych powinien zapewnić poinformowanie
zainteresowanych stron o wykryciu nie zgodności i postępowaniu z nią.
Jeśli wymaga tego umowa, należy także poinformować o fakcie klienta. Jest
to szczególnie ważne w przypadk u drugiej drogi, gdyż wówczas klient
powinien pisemnie wyrazić zgodę na odstępstwo.
Działania korygujące i
zapobiegawcze. Istnieją trzy rodzaje
działań, które mają nam zapewnić jakość produkcji: korekcyjne, korygujące
i zapobiegawcze. Korekcyjne podejmowane są na konkretnym wyrobie.
Działania korygujące powinny nastąpić po korekcyjnych - mają one sprawić,
że błąd, który spowodował wadę, więcej się nie powtórzy. Działania
zapobiegawcze podejmuje się, gdy istnieje podejrzenie, że obecny stan
rzeczy może spowodować powstanie błędu i niezgodnego wyrobu. Zakres
działań korygujących i zapobiegawczych, które podejmuje się dla
wyeliminowania niezgodności, które zaistniały lub mogą zaistnieć, powinien
odpowiadać ważności problemów i ryzyku ich wystąpienia. Aby prawidłowo
prowadzić działania korygujące i zapobiegawcze, należy stworzyć procedury,
w których opisane zostanie, jak te działania mają być realizowane.
Procedury dotyczące działań korygujących powinny obejmować:

postępowanie z reklamacjami i raportami o
niezgodnościach,
badanie przyczyn niezgodności,
sposób zapisywania wyników badań,
określania działań korygujących dla likwidacji
przyczyny,
środki nadzory dla zapewnienia, że działania korygujące są
podejmowane i skuteczne.
Procedury opisujące działania zapobiegawcze
powinny:

określić sposób wykorzystania informacji mających wpływ na
jakość, jak karty procesów, operacje, wyniki auditów i inne zapisy w
celu likwidacji potencjalnych przyczyn niezgodności,
określić ogólne kroki potrzebne do rozwiązania problemów
(sposób rozwiązywania),
określić sposób inicjowania działań,
zapewnić, że informacje o działaniach będą przeglądane przez
kierownictwo.
Działania korygujące i zapobiegawcze mają duże
znaczenie dla jakości i dlatego zwraca się na nie szczególną uwagę.
Wymagają one osobistego zaangażowania wszystkich pracowników dla uzyskania
stałego wzrostu poziomu jakości wyrobów.
Postępowanie z wyrobem,
jego przechowywanie, pakowanie, zabezpieczanie i dostarczanie.
Wspomniane w normie ISO 9001 "postępowanie z wyrobem"
oznacza transport. Należy więc określić sposób, w jaki przedsiębiorstwo
będzie zapobiegać uszkodzeniom lub zniszczeniu wyrobów w czasie
transportu. Do transportu muszą być używane odpowiednie pojemniki. Również
przewożąc obrabiane wyroby między stanowiskami trzeba zwracać uwagę na to,
aby ich nie uszkodzić. Aby sprawić, że materiały i wyroby nie będą
narażone na pogorszenie jakości, należy określić miejsca, w których
przechowywane towary będą bezpieczne. Oprócz tego muszą zostać opisane
metody przyjmowania i potwierdzania odbioru dostaw, a także ich wydawania.
Powinna tu być uwzględniona między innymi kontrola jakości. Przechowywane
materiały muszą być co określony czas przeglądane. Norma wymaga
nadzorowania opakowań. Muszą one zapewniać bezpieczeństwo wyrobu w czasie
dostarczania do klienta. Oprócz opakowań musimy nadzorować procesy
pakowania i oznaczania wyrobów i materiałów. Należy stosować metody
zabezpieczania wyrobów nie tylko, gdy są magazynowane czy wysyłane do
odbiorców, ale także podczas całego ich "życia" w
przedsiębiorstwie.Jeśli jest to określone w umowie trzeba zapewnić
ochronę wyrobu w czasie transportu do odbiorcy, czyli oprócz przeładunku
do ciężarówki, także w czasie transportu i ewentualnych postojów na trasie
przejazdu.
Nadzorowanie zapisów
dotyczących jakości. Wszystkie takie zapisy
muszą być odpowiednio przechowywane i nadzorowane. Należy stworzyć oraz
zastosować procedury, które zapewnią właściwe identyfikowanie,
gromadzenie, porządkowanie i przechowywanie zapisów. Konieczne jest także
określenie praw do dostępu, obsługi i dysponowania zapisami.Zapisy
powinny być przechowywane w celu udokumentowania, że system jakości działa
poprawnie i efektywnie. System jakości wg ISO 9001 z założenia nie może
istnieć i działać bez zapisów. Przechowywane powinny być także zapisy
dotyczące jakości wyrobów podwykonawców.Zapisy dotyczące jakości muszą
być czytelne oraz przechowywane tak, aby w każdej chwili można je było
łatwo znaleźć. Nie można ich przechowywać w warunkach, gdzie mogą ulec
zniszczeniu.
Wewnętrzne audity
jakości. Audit jakości jest badaniem, które
ma na celu stwierdzić, czy system jakości działa poprawnie. Poprawnie,
czyli:

czy działania odnoszące się do jakości i ich wyniki są zgodne
z ustaleniami oraz
czy ustalenia są skutecznie realizowane i pozwalają na
osiągnięcie założonych celów.
Zgodnie z normą ISO 8402, zawierającą słownik
terminów związanych z jakością, audit jakości odnosi się do systemu
jakości, procesów, wyrobów lub usług. Ważne jest, że audit przeprowadza
osoba nie ponosząca bezpośredniej odpowiedzialności za obszary auditowane.
Audity przeprowadza się między innymi w celu doskonalenia lub podjęcia
działań korygujących , a także sprawdzenia czy uprzednio zalecone
działania zostały poprawnie wdrożone. Z tego względu nie na leży mylić
auditu z nadzorowaniem jakości lub kontrolą, gdyż nie jest on skierowany
na sterowanie procesem, ani akceptację wyrobów. Audit może być
przeprowadzony przez jednostkę zewnętrzną lub wewnętrznie.Należy
stworzyć procedurę dotyczącą planowania i prowadzenia wewnętrznych auditów
jakości. Harmonogram powinien zostać stworzony na podstawie rozeznania co
do ważności poszczególnych obszarów przedsiębiorstwa. Wyniki auditów
powinny być zapisywane i przekazywane do wiadomości pracownikom
auditowanych działów. W przypadku zaistnienia błędów lub niedociągnięć,
kierownicy działów są zobowiązani do wprowadzenia odpowiednich działań
korygujących. Skuteczność wdrożenia tych działań powinna być przedmiotem
auditu sprawdzającego. Wyniki auditów jakości stanowią dane wejściowe do
przeglądu dokonywanego przez kierownictwo.
Szkolenie.
Należy stworzyć procedurę, która zapewni poprawne
określanie potrzeb w zakresie rozmaitych szkoleń oraz szkolenie całego
personelu zaangażowanego w działania mające wpływ na jakość. Osoby
wykonujące zadania wymagające posiadania specjalnych umiejętności, muszą
być dobierane na stanowiska na podstawie odpowiedniego wykształcenia,
szkolenia lub doświadczenia lub też przeszkolone do wykonywania takich
zadań. Należy przechowywać za pisy dotyczące szkoleń (np. listy obecności,
programy, certyfikaty).
Serwis.
Jak pisze P.B.Jesnen, serwisem mogą być: instrukcja
użytkowania, wykaz części zamiennych, fachowy i kompetentny personel,
pomoc techniczna, instruktaż i inne usługi dla klienta.Jeśli
przedsiębiorstwo świadczy takie usługi, to powinny zostać stworzone
procedury prowadzenia serwisu oraz kontroli spełnienia wymagań. Taka
procedura powinna obejmować np. sterowanie wyposażeniem do kontroli
pomiarów i badań używanym przez serwis, zapewnienie dostępności części
zamiennych i urządzeń naprawczych, wyjaśnienie kwestii odpowiedzialności
między producentem a hurtownikami, planowanie działań
serwisu.
Metody
statystyczne. Metody statystyczne często są
postrzegane w firmach jako zło konieczne. Tymczasem są one bardzo
przydatne np. przy projektowaniu, sterowaniu procesami, unikaniu
niezgodności, analizie problemów, identyfikacji przyczyn problemów. Należy
stworzyć procedury i określić w nich, jak zamierza się stosować i
nadzorować działania metod statystycznych. W przypadku stosowania
statystycznej kontroli dostaw trzeba pamiętać, że procedura musi należycie
zabezpieczyć interesy klienta - kontrola statystyczna ma bowiem pewne
ograniczenia. Nieprawidłowe stosowanie metod statystycznych może
spowodować nawet pogorszenie jakości, zamiast przyczyniać się do jej
polepszenia.


09
marca 2001
08:06