śydzi w polsce - Wydruk strony Page 1 of 3
Tablica 3
Początki dziejów śydów w Polsce
Satyryczna płaskorzez
ba
Migracje śydów na ziemie
przedstawiająca śydów z
polskie w XI-XV w. Pierwsi
maciorą. Kapitel z katedry w
śydzi, którzy pojawili się
Gniez
nie, 2 poł. XIV w. śydzi
przejazdem w X w. w Polsce,
nie spo\
ywali mięsa
trudnili się przede wszystkim
wieprzowego, poniewa\

śydzi w szatach modlitewnych.
kupiectwem, w tym
uwa\
ali je za nieczyste.
Witra\
z katedry we Włocławku, ok.
zyskownym handlem
Według Talmudu świnia jest
1360 r. Tałes - prostokątny i biały szal
niewolnikami. Wkrótce jednak
jedynym zwierzęciem
z frędzlami wzdłu\
krótszych boków,
prześladowania zmusiły wiele
parzystokopytnym, które nie
nakładany jest od wieków przez
rodzin \
ydowskich do
prze\
uwa pokarmu i stąd nie
śydów w czasie modlitwy. Zaszczyt
przeniesienia się na stałe na
mo\
e być uznana za koszerną.
jego noszenia przysługuje tylko
ziemie polskie, gdzie znalez
li
Przedstawianie śydów ze
mę\
czyznom \
onatym.
bezpieczne schronienie.
świnią było więc formą drwiny
z ich religii.
Pierwsi śydzi osiedlili się w Polsce w
XI - XII w., po tym jak w czasie
krucjat krzy\
owcy, w drodze do Ziemi
Świętej, gromili gminy \
ydowskie w
Europie Zachodniej. Masowy napływ
miał jednak miejsce dopiero od XIV
w. po fali prześladowań,
spowodowanych oskar\
eniami śydów
o wywołanie epidemii d\
umy, tzw.
czarnej śmierci. Ksią\
ęta i królowie
Kazimierza pod Krakowem -
polscy, licząc, \
e śydzi doprowadzą
jedna z największych gmin
Brakteat hebrajski z czasów
do szybszego rozwoju gospodarczego
\
ydowskich średniowiecznej
Mieszka Starego z
kraju, otoczyli ich szczególną opieką i
Polski. Sztych z dzieła H.
wyobra\
eniem popiersia w
obdarzyli przywilejami, które
Schedla Liber Chronicorum
hełmie z gałązką.
określały prawa oraz obowiązki obu
(Norymberga 1493). W
Umiejętności śydów w
stron. Najstarszy przywilej dla śydów
największych miastach
zakresie produkcji monet
wydał w Kaliszu ksią\
ę Bolesław
polskich tworzyły się osobne
wykorzystywał m.in. ksią\
ę
Pobo\
ny w 1264 r. Podstawowym
dzielnice zamieszkałe
Mieszko III Stary, który oddał
zajęciem ludności \
ydowskiej był
wyłącznie przez śydów. Pod
im w dzier\
awę mennicę w
handel i rzemiosło. W mniejszym
koniec XV w. po wysiedleniu
Gniez
nie. Na małych,
stopniu trudnili się śydzi po\
yczaniem
śydów z Krakowa, w
jednostronnie bitych monetach
pieniędzy na procent. Wykorzystując
pobliskim Kazimierzu
zwanych brakteatami
umiejętności rzemieślnicze, ksią\
ęta
powstała du\
a gmina
\
ydowscy mincerzy
zatrudniali ich tak\
e w mennicach
\
ydowska, która mogła się
umieszczali w języku
przy biciu monety. śydzi osiedlali się
poszczycić okazałą, murowaną
hebrajskim ró\
ne napisy, w
w du\
ych miastach, le\
ących na
synagogą.
tym własne imiona.
uczęszczanych szlakach handlowych,
gdzie budowali synagogi i cmentarze.
http://www.zydziwpolsce.edu.pl/panel03.html 2008-04-19
śydzi w polsce - Wydruk strony Page 2 of 3
Umowa z połowy XI w.
zawarta przez śydów,
właścicieli wsi Mały Tyniec z
mo\
nowładcą śląskim Piotrem
Włostowicem w sprawie
wykupu tej wsi. Udzielając
śydowscy kupcy wypędzani
po\
yczek na wysoki procent
przez Jezusa ze świątyni.
śydzi często przejmowali
Poliptyk z kościoła św.
dobra od niewypłacalnych
Katarzyny w Krakowie z ok.
dłu\
ników. Mo\
nowładcy i
1470 r. śydzi prowadzili
ksią\
ęta wykupywali
działalność bankową,
zastawione włości od śydów,
wymieniali pieniądze i
przeznaczając je na ogół na
pomagali oceniać ich
cele kościelne.
faktyczną wartość. Przy okazji
czerpali z tego tytułu du\
e
zyski. Niektórzy z nich, jak na
przykład Lewko z Krakowa,
zostawali bankierami królów i
ksią\
ąt.
Najstarszy \
ydowski pomnik
nagrobny w Polsce pochodzący z 1203
r. z Wrocławia. Macewa z białego
piaskowca, odnaleziona w roku 1917
w fundamentach katedry
wrocławskiej, poświęcona kantorowi
Św. Wojciech przyprowadza
Dawidowi synowi Sar Szaloma.
do księcia Bolesława
Biedniejszym śydom stawiano tylko
(czeskiego) śydów
drewniany nagrobek.
handlujących niewolnikami,
kwatera z drzwi katedry w
Gniez
nie, ok. 1170 r. Według
relacji kronikarza Anonima
zwanego Gallem księ\
na
Judyta, \
ona Władysława
Hermana, za własne pieniądze
wykupywała chrześcijan z
niewoli u śydów.
Wyobra\
enie śydówki
Esterki, według legendy
kochanki króla Kazimierza
Wielkiego. Jedyną wzmiankę
o urodziwej Esterce, w której
rzekomo kochał się król
Kazimierz zamieścił Jan
Długosz (zm. 1480) w swojej
kronice. Z tego związku mieli
urodzić się dwaj synowie.
http://www.zydziwpolsce.edu.pl/panel03.html 2008-04-19
śydzi w polsce - Wydruk strony Page 3 of 3
Kronikarz dowodził, \
e to
właśnie dzięki jej
wstawiennictwu śydzi polscy
cieszyli się wówczas wieloma
przywilejami.
http://www.zydziwpolsce.edu.pl/panel03.html 2008-04-19