PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWI
ZKOWEGO
NA WYDZIALE LEKARSKIM I
ROK AKADEMICKI 2015/2016
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku
1. NAZWA PRZEDMIOTU :
CHIRURGIA DZIECI
CA
2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot:
Katedra i Klinika Chirurgii, Traumatologii i Urologii Dziecięcej
Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
3 . Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę:
" adres: ul. Szpitalna 27/33, 60-572 Poznań
" tel.: [phone] fax: [phone]
" strona WWW: www.sk5.am.poznan.pl
" e-mail: [e-mail]
4. Kierownik jednostki:
dr hab. n. med. Przemysław Mańkowski
5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS
dr hab. n. med. Przemysław Mańkowski
6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do
platformy WISUS do listy studentów (koordynator przedmiotu) :
dr med. Paweł Kroll
" tel. kontaktowy: 61 849 52 28
" możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce):
- od poniedziałku do piątku w godzinach 800 - 1000
- Pracownia Neurourologii i Urodynamiki (Szpital UM im. Jonschera, p. III)
" e-mail: [e-mail]
osoba zastępująca: lek. Jakub Noskiewicz
" tel. kontaktowy: 61 849 54 75
" e-mail: [e-mail]
7. Miejsce przedmiotu w programie studiów:
Rok: V
Semestr: IX i X
8. Liczba godzin ogółem: 30 liczba pkt. ECTS: 2
Semestr zimowy liczba godzin
Jednostki uczestniczące w nauczaniu
W Ć Ćwiczenia S
przedmiotu
kategoria
Katedra i Klinika Chirurgii, Traumatologii
6 20 C 4
i Urologii Dziecięcej UM w Poznaniu
Razem: 6 20 C 4
Semestr letni liczba godzin
Jednostki uczestniczące w nauczaniu
W Ć Ćwiczenia S
przedmiotu
kategoria
Katedra i Klinika Chirurgii, Traumatologii
6 20 C 4
i Urologii Dziecięcej UM w Poznaniu
Razem: 6 20 C 4
9 . Cel nauczania przedmiotu
Treści kształcenia: badanie podmiotowe i przedmiotowe dziecka. Odrębności
morfologiczno-fizjologiczne poszczególnych narządów i układów w wieku
rozwojowym. Działania profilaktyczne w wybranych stanach chorobowych. Choroby
poszczególnych narządów i układów w wieku rozwojowym. Patofizjologia okresu
noworodkowego. Wady wrodzone i choroby uwarunkowane genetycznie.
Symptomatologia - diagnostyka i zasady kwalifikacji chorych do leczenia
operacyjnego w ostrych i przewlekłych chorobach chirurgicznych - szczególnie
nowotworowych. Chirurgia wieku dziecięcego. Podstawy i problemy współczesnej
transplantologii. Zasady rozpoznawania i leczenia schorzeń urologicznych.
Patofizjologia -leczenie oparzeń. Chirurgiczne postępowanie ambulatoryjne.
Efekt kształcenia  umiejętności i kompetencje: przeprowadzania wywiadu
pediatrycznego; wykonywania badania przedmiotowego; rozpoznawania,
przeprowadzenia badań dodatkowych oraz leczenia schorzeń wieku dziecięcego
w oparciu o znajomość symptomatologii najczęstszych schorzeń dziecięcych;
chirurgicznego badania chorego; diagnostyki schorzeń chirurgicznych; rozpoznawania
objawów ostrego zapalenia brzucha u dzieci; rozpoznawania wrodzonych i nabytych
wad rozwojowych przewodu pokarmowego, układu moczowego oraz ośrodkowego
układu nerwowego; rozpoznawania i leczenia zakażeń chirurgicznych miejscowych
i ogólnych; postępowania w schorzeniach chirurgicznych - zwłaszcza w przypadkach
nagłych; przygotowywania chorego do operacji oraz monitorowania po operacji.
10.SYLABUS
Chirurgia urazowa i chirurgia jamy brzusznej
1. Odrębności złamań kości u dzieci.
2. Złamanie nadkłykciowe kości ramiennej, złamanie kości udowej.
3. Oparzenia.
4. Krwawienia z przewodu pokarmowego.
5. Przepuklina pachwinowa.
6. Zapalenie wyrostka robaczkowego i uchyłka Meckela.
7. Urazy jamy brzusznej, klatki piersiowej i kończyn u dzieci.
8. Podstawy desmurgii.
Chirurgia onkologiczna
1. Guzy nowotworowe u dzieci: diagnostyka i rola leczenia chirurgicznego.
2. Porty naczyniowe.
Chirurgia noworodka
1. Wrodzone niedrożności przewodu pokarmowego (przełyk, dwunastnica, jelito cienkie
i grube).
2. Przerostowe zwężenie odz
wiernika.
3. Choroba Hirschsprunga.
4. Niedrożność odbytu i odbytnicy.
5. Wady wrodzone przedniej ściany brzucha.
6. Przepukliny przeponowe.
7.Spodziectwo, wierzchniactwo.
8. Stany naglące w torakochirurgii noworodka:
a/ płatowa rozedma płuc noworodków,
b/ ostra odma śródpiersia.
Neurochirurgia dziecięca
1. Wady dysraficzne układu nerwowego.
2. Wodogłowie.
3. Nowotwory OUN u dzieci.
4. Urazy OUN:
a/ okołoporodowe,
b/ urazy czaszkowo - mózgowe u dzieci starszych.
Urologia dziecięca
1. Wady wrodzone układu moczowego.
2. Odpływy pęcherzowo - moczowodowe.
3. Wodonercze wrodzone.
4. Moczowód olbrzymi przeszkodowy.
5. Zastawki cewki tylnej.
6. Urazy dróg moczowych.
5. Kamica dróg moczowych.
7. Zaburzenia zstępowania jąder.
8. Pęcherz neurogenny.
11.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów
Wykłady - Semestr zimowy
Imię i nazwisko osoby
Tematyka wykładów
prowadzącej zajęcia
dr hab. n. med.
Wykład 1. Nowości w dziecięcej chirurgii endokrynologicznej.
Jerzy Harasymczuk
dr hab. n. med.
Wykład 2. Nowe techniki i możliwości w chirurgii dziecięcej.
Przemysław Mańkowski
dr hab. n. med.
Wykład 3. Wprowadzenie do chirurgii noworodka.
Michał Błaszczyński
Ćwiczenia - Semestr zimowy
Osoba odpowiedzialna
Tematyka ćwiczeń
dr hab. Michał Błaszczyński
Ćwiczenie 1. Chirurgia noworodka.
(lek. Patrycja Sosnowska)
Chirurgia onkologiczna i jamy brzusznej u dzieci.
dr hab. Przemysław Mańkowski
Ćwiczenie 2.
(lek. Jakub Noskiewicz)
Praktyczne umiejętności chirurgiczne.
Traumatologia i chirurgia endokrynologiczna
dr hab. Jerzy Harasymczuk
Ćwiczenie 3.
(lek. Jakub Noskiewicz)
u dzieci. Podstawy desmurgii.
dr med. Paweł Kroll
Ćwiczenie 4. Urologia dziecięca. Elementy urodynamiki.
(lek. Patrycja Sosnowska)
Ćwiczenia - Semestr letni
Osoba odpowiedzialna
Tematyka ćwiczeń
dr hab. Michał Błaszczyński
Ćwiczenie 1. Chirurgia noworodka.
(lek. Patrycja Sosnowska)
Chirurgia onkologiczna i jamy brzusznej u dzieci.
dr hab. Przemysław Mańkowski
Ćwiczenie 2.
(lek. Jakub Noskiewicz)
Praktyczne umiejętności chirurgiczne.
Traumatologia i chirurgia endokrynologiczna
dr hab. Jerzy Harasymczuk
Ćwiczenie 3.
(lek. Jakub Noskiewicz)
u dzieci. Podstawy desmurgii.
dr med. Paweł Kroll
Ćwiczenie 4. Urologia dziecięca. Elementy urodynamiki.
(lek. Patrycja Sosnowska)
Seminaria - Semestr zimowy
Imię i nazwisko osoby
Tematyka seminariów
prowadzącej zajęcia
dr hab. n. med.
Seminarium 1. Elementy chirurgii noworodka.
Michał Błaszczyński
dr hab. n. med.
Seminarium 2. Traumatologia dziecięca.
Przemysław Mańkowski
dr hab. n. med.
Chirurgia onkologiczna i jamy brzusznej
Jerzy Harasymczuk
u dzieci.
prof. dr hab. n. med.
Andrzej Jankowski
Seminarium 3. Urologia dziecięca.
dr n. med. Paweł Kroll
lek. Jakub Noskiewicz
Seminarium 4. Studium przypadków medycznych.
lek. Patrycja Sosnowska
Seminaria - Semestr letni
Imię i nazwisko osoby
Tematyka seminariów
prowadzącej zajęcia
dr hab. n. med.
Seminarium 1. Elementy chirurgii noworodka.
Michał Błaszczyński
dr hab. n. med.
Traumatologia dziecięca.
Przemysław Mańkowski
Seminarium 2. Chirurgia onkologiczna i jamy brzusznej
dr hab. n. med.
u dzieci.
Jerzy Harasymczuk
prof. dr hab. n. med.
Andrzej Jankowski
Seminarium 3. Urologia dziecięca.
dr n. med. Paweł Kroll
lek. Jakub Noskiewicz
Seminarium 4. Studium przypadków medycznych.
lek. Patrycja Sosnowska
12. Organizacja zajęć:
W związku z umiejscowieniem zajęć w bloku  Pediatria i chirurgia dziecięca
podziału grup studenckich dokonuje koordynator przedmiotu pediatria dla studentów
V roku kierunku lekarskiego. Aktualny podział grupy studenckiej dostępny jest na
stronie internetowej: www.sk5.am.poznan.pl lub w serwisie WISUS.
REGULAMIN ZAJ
Ć:
Regulamin zajęć w Katedrze i Klinice Chirurgii , Traumatologii i Urologii Dziecięcej
Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
dla studentów V roku Wydziału Lekarskiego I - rok akademicki 2015/2016
1. Na zajęcia z chirurgii dziecięcej składają się: wykłady, seminaria oraz ćwiczenia.
2. Ćwiczenia odbywają się w cyklach czterodniowych (poniedziałki, wtorki, czwartki
i piątki) w godzinach 7.30 do 12.30, na terenie Szpitala Klinicznego im. Jonschera
w Poznaniu.
/UWAGA: w środę  zajęcia prowadzone są w Klinice Kardiochirurgii Dziecięcej./
3. W jednym cyklu ćwiczy jedna grupa studencka według podziału dokonanego przez
Dziekanat Wydziału Lekarskiego I UMP.
4. Studenci zobowiązani są posiadać własne obuwie przeznaczone tylko na oddziały, kitle
lekarskie oraz identyfikatory. Wejście na sale operacyjne możliwe jest tylko po
przebraniu się w przeznaczone do tego ubiory, maski i czapki. Brak stosownego ubioru
lub zachowanie niegodne studenta kierunku lekarskiego może skutkować niezaliczeniem
ćwiczeń.
5. W tygodniu seminaryjnym (ostatni tydzień cyklu) zajęcia rozpoczynają się
o godzinie 7:30 w sali 1A (parter).
6. Ćwiczenia odbywają się w wyznaczonych podgrupach w godzinach 8:45  12:30.
Potwierdzeniem zaliczenia dnia jest pieczątka i podpis prowadzącego ćwiczenia asystenta
złożone w karcie ćwiczeń.
7. Udział w seminariach i ćwiczeniach jest obowiązkowy i konieczny do uzyskania
końcowego zaliczenia z przedmiotu.
8. Końcowe zaliczenie zajęć z chirurgii dziecięcej odbywa się w ostatni piątek bloku zajęć
pediatrycznych.
9. Kolokwium końcowe można zdawać po zaliczeniu całości ćwiczeń ostatniego dnia
w piątek lub w ramach sesji ciągłej u wyznaczonego asystenta.
10. Za nieobecność usprawiedliwioną uznaje się:
- chorobę udokumentowaną zwolnieniem lekarskim,
- sytuację losową w stosowny sposób udokumentowaną,
- wyjazd na konferencję naukową po uzyskaniu zgody przez opiekuna naukowego,
- reprezentowanie Uczelni na zawodach sportowych, udział w pracach organów
statutowych Uczelni.
11. Zasady zaliczania nieobecności:
a/ jedna nieobecność usprawiedliwiona nie wymaga zaliczenia dnia nieobecności, dwie
nieobecności usprawiedliwione wymagają zaliczenia opuszczonych seminariów i ćwiczeń
u asystenta,
b/ jedna nieobecność nieusprawiedliwiona wymaga zaliczenia seminarium do końca
trwania ćwiczeń,
c/ dwa spóz
nienia powyżej 15 min. wymagają zaliczenia seminariów lub ćwiczeń
u prowadzącego asystenta,
d/ ponad dwa spóz
nienia i dwie nieobecności nieusprawiedliwione lub trzy
usprawiedliwione wymagają odrobienia bloku ćwiczeń w całości.
12. Zaliczenie całości zajęć uzyskuje się po zaliczeniu wszystkich ćwiczeń i seminariów
oraz uzyskaniu pozytywnego wyniku z kolokwium końcowego.
13. Sytuacje sporne rozstrzyga Kierownik Katedry Chirurgii Dziecięcej lub asystent przez
Niego upoważniony.
Zasady zaliczania ćwiczeń dla V roku Wydziału Lekarskiego I
w Katedrze i Klinice Chirurgii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
w roku akademickim 2015/2016
1. Warunkiem dopuszczenia do kolokwium końcowego jest zaliczenie ćwiczeń
i seminariów w całości.
2. Kolokwium pisemne zdają studenci ostatniego dnia ćwiczeń w piątek lub innego dnia
uzgodnionego z asystentem, do końca sesji ciągłej.
3. Na kolokwium obowiązuje materiał z podręcznika  Zarys chirurgii dziecięcej oraz
materiał i wiedza przekazane podczas seminariów i ćwiczeń.
4. Niezdane kolokwium można powtarzać dwukrotnie w formie testowej, ostatni raz
w formie ustnej u Kierownika Katedry i Kliniki Chirurgii, Traumatologii i Urologii
Dziecięcej lub wyznaczonego przez Niego asystenta.
5. Podstawą do formalnego zaliczenia zajęć jest wpis z pieczątką asystenta do karty
ćwiczeń w każdym dniu ćwiczeń (osobno dla seminariów i ćwiczeń) oraz podpis ze
stopniem uzyskanym ze sprawdzianu końcowego. Wypełnioną kartę ćwiczeń należy
przekazać asystentowi przeprowadzającemu kolokwium końcowe.
Zaliczenie ćwiczeń: test jednokrotnego wyboru (20 pyt.)  punkty i oceny:
20 - 18  bdb (5.0)
17 - 15  db (4.0)
14 - 12  dst (3.0)
11 - 0  ndst (2.0)
Każdy niezdany sprawdzian końcowy musi być poprawiony u wykładowcy, który
w danym dniu przeprowadzał zaliczenie. W przypadku uzyskania pozytywnego
wyniku z testu poprawkowego, oceną końcową jest średnia z ocen uzyskanych
podczas wszystkich zaliczeń, do których się podchodziło  przy czym nie może być
ona niższa od oceny dostatecznej (3.0).
PROGRAM ZAJ
Ć:
1. SEMINARIA (730  815) w sali 1A
/zawsze w trzecim tygodniu bloku zajęć:  Pediatria i chirurgia dziecięca /
poniedziałek: Elementy chirurgii noworodka.
wtorek: Traumatologia dziecięca. Chirurgia onkologiczna i jamy brzusznej.
środa: zajęcia prowadzi Klinika Kardiochirurgii Dziecięcej.
czwartek: Urologia dziecięca.
piątek: Studium przypadków medycznych.
2. PRZERWA (815  845)
3. ĆWICZENIA (845  1230) w salach i pracowniach KiKChTiUD
poniedziałek: Chirurgia noworodka.
wtorek: Chirurgia onkologiczna i jamy brzusznej u dzieci.
Praktyczne umiejętności chirurgiczne.
środa: zajęcia prowadzi Klinika Kardiochirurgii Dziecięcej.
czwartek: Traumatologia i chirurgia endokrynologiczna u dzieci.
Podstawy desmurgii.
piątek: Urologia dziecięca. Elementy urodynamiki.
4. ZALICZENIE  w ostatni piątek bloku, w godzinach 1100  1230
Tego dnia ćwiczenia kończą się o godzinie 1100.
PROGRAM NAUCZANIA
Wymagania wstępne:
- uzyskanie zaliczenia z zajęć z chirurgii oraz pediatrii na IV roku studiów,
- znajomość anatomii człowieka z uwzględnieniem odrębności anatomicznych dziecka,
- znajomość przyczyn, przebiegu oraz metod terapeutycznych w przypadku najczęstszych
chorób wieku dziecięcego,
- znajomość patofizjologii procesu zapalnego oraz mechanizmów reakcji wstrząsowych,
- znajomość zasad resuscytacji krążeniowo-oddechowej dzieci oraz zasad płynoterapii
w przypadku oparzeń.
Przygotowanie do zajęć:
- podręczniki (literatura podana poniżej),
- wiadomości przekazane podczas wykładów,
- materiały seminaryjne.
Wymagania końcowe:
- znajomość przyczyn, przebiegu oraz leczenia najczęstszych schorzeń chirurgicznych
u dzieci,
- umiejętność postępowania z dzieckiem chirurgicznym w warunkach SOR-u lub gabinetu
pomocy doraz
nej,
- aktywny udział oraz uzyskanie zaliczeń ze wszystkich seminariów i ćwiczeń,
- zdanie kolokwium końcowego (zgodnie z kryteriami zaliczenia).
13.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny
Egzamin teoretyczny  kryterium zaliczenia: forma egzaminu (ustny, pisemny,
testowy): wiedza z zakresu chirurgii dziecięcej obowiązuje na teoretycznych egzaminach
testowych z przedmiotów  Pediatria (V rok studiów) oraz  Chirurgia (VI rok studiów).
Egzamin praktyczny  kryterium zaliczenia: na V roku studiów po uzyskaniu
zaliczenia z chirurgii dziecięcej oraz pediatrii, w ramach egzaminu w przedmiotu
 Pediatria .
Zaliczenie  kryterium zaliczenia: zaliczenie zajęć otrzyma student, który uzyska
zaliczenia z wszystkich ćwiczeń oraz seminariów (potwierdzone wpisem na karcie
ćwiczeń), a także zda kolokwium końcowe. Szczegółowe kryteria zaliczenia zajęć opisane
zostały w Regulaminie zajęć oraz Zasadach zaliczania ćwiczeń.
14.Literatura:
1. Piśmiennictwo podstawowe:
Jankowski A [red.]: Zarys chirurgii dziecięcej, Wydawnictwo Naukowe UMP, 2008
2. Piśmiennictwo uzupełniające:
Czernik J [red]: Chirurgia dziecięca, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005
Czernik J [red]: Chirurgia dziecięca: podręcznik dla studentów, AM Wrocław, 2008
Grochowski [red]: Wybrane zagadnienia z chirurgii dziecięcej, FoZD, 1999
Holcomb GW [red]: Ashcraft's Pediatric Surgery, Elsevier, 2014
Kaliciński P [red]: Chirurgia noworodka, Invest-Druk, 2004
Puri P [red]: Newborn Surgery, Butterworth Heinemann, 1996
15.Studenckie koło naukowe
SKN Chirurgii Dziecięcej
" opiekun koła: lek. Patrycja Sosnowska,
" tematyka: chirurgia, traumatologia i urologia dziecięca,
" miejsce spotkań: Szpital Kliniczny im. Jonschera UM w Poznaniu:
- spotkania teoretyczne: sala 1A [parter] (co najmniej raz w miesiącu),
- zajęcia praktyczne: Klinika Chirurgii, Traumatologii i Urologii Dziecięcej UMP
[piętro III i IV].
16. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora
17. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku
przedmiotów koordynowanych)