STOMIA
Chirurgicznie wykonane połączenie
światła przewodu pokarmowego lub
moczowego z powierzchnią skóry
KRZYSZTOF BIELECKI
HISTORIA STOMII HISTORIA STOMII
Celsus  55 B.C. do A.D. 7
Allingham (ok. 1865) pętlowa kolostornia
Heister L. (1743) podszył do skóry otwór podpierająca pętlę jelita ponad skórą (rod)
pourazowy jelita
Miller i wsp. (1943) jednoetapowa
William Cheselden (1756) pierwsza
pankolektomia z płaską ileostomią.
chirurgicznie wykonana stomia na
Sir Bryan Brooke (1952) ileostomia wywiniętą
poprzecznicy z powodu uwięz
niętej
(wykonywaną do dziś)
przepukliny (pacjentka Margaret White lat 73)
Niels Kock (1969) zbiornik jelitowy
George Freer (1815) pierwsza planowa
kolostoMia pętlową.
Sir Alan Parks (1978) zbiornik jelitowy typu S
RODZAJE STOMII
1. ileostomia  kolostomia
2.  końcowa
 pętlowa
 boczno-końcowa
3. czasowa  definitywna (jeżeli czasowa,
to lepiej ileostomia)
ILEOSTOMIA P
TLOWA
Otwór obwodowy powinien wystawać nad
skórę 0.5  1 cm!!
 lepsza pielęgnacja
WSKAZANIA DO WYKONANIA
STOMII
Nowotwory jelita grubego
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
Choroba Leśniowskiego  Crohna
Mnoga rodzinna polipowatość jelita
grubego
 nisko umiejscowione gruczolaki typu
adenoma villosum
powikłania choroby uchyłkowej jelita
grubego
ZASADY WYTWARZANIA PRAWIDA
OWEJ
STOMII (TZW GOOD STOMY)
WSKAZANIA DO WYKONANIA
1967  TURNBULL, WEEKLY
STOMII
1. Prawidłowa lokalizacja
colitis ischaemica
2. Odpowiedni kanał stomijny w powłokach
urazy odbytnicy
brzusznych
skręt esicy
3. Brak napięcia jelita
4. Przyszycie krezki jelita do ściany jamy
czynnościowe choroby jelita grubego
brzusznej (z ominięciem naczyń)
(zaparcia, biegunka, colon irritabile)
5. Wywinięcie śluzówki stomii i przyszycie jej
duże, niegojące się odleżyny
do skóry
6. Dobre ukrwienie kikuta jelita
ZASADY WYTWARZANIA PRAWIDA
OWEJ ZASADY WYBORU LOKALIZACJI
STOMII (TZW GOOD STOMY)
STOMII
1967  TURNBULL, WEEKLY
Konieczny udział pacjenta!!!
7. Przy formowaniu stomi szwy zakładamy
poprzez - skórę, surowicówkę jelita na 1. Kanał stomijny w powłokach brzusznych
poziomie skóry (może lepiej nie! przetoka) -
powinien (jeśli możliwe) przebiegać przez
całą grubość ściany jelita.
włókna mięśnia prostego brzucha
8. Manewr zapobiegający odgłobieniu stomii (2-3
2. Miejsce stomii powinno być widoczne dla
szwy materacowe lub stapler poprzeczny)
pacjenta (zwłaszcza dotyczy osób otyłych)
9. Pilna obserwacja ukrwienie stomii
3. Stomia powinna być oddalona od głównego
10. Zaopatrzenie stomii sprzętem na stole
operacyjnym ( najlepiej typ akordeonowy) cięcia co najmniej 4 cm
11. Ileostomia płaska z zachowaniem zastawki
krętniczo - kątniczej (Yoshinori i wsp 2004)
ZASADY WYBORU LOKALIZACJI
STOMII Unikać lokalizacji stomii:
Konieczny udział pacjenta!!!
4. Stomia nie powinna znajdować się w
1. pępek (poza otyłymi),
pobliżu kolców biodrowych, blizn
2. stare blizny,
pooperacyjnych i fałdów skórnych, zmian
popromiennych i przeszczepów skóry
3. miejsca po drenach,
5. U bardzo otyłych chorych stomię można
4. fałdy skórne,
wykonać w pępku po jego wycięciu
5. elementy kości miednicy,
6. Kanał stomii  szerokość 2 palce
7. Miejsce stomii wyznaczać w trzech
6. miejscowe zmiany alergiczne skóry
pozycjach
NAJCZ
STSZA LOKALIZACJA
Przy wyborze miejsca stomii należy
uwzględnić: STOMII:
1. końcowa i pętlowa ileostomia - prawy dół
1. życzenie pacjenta,
biodrowy.
2. noszenie paska,
2. pętlowa jejunostoMia -lewy, góry kwadrant
3. aktywność sportową,
brzucha.
4. zawód,
3. końcowa kolostoMia -lewy dół biodrowy.
5. duże, wiszące piersi,
4. pętlowa kolostoMia na esicy - lewy dół
biodrowy.
6. wyznanie religijne,
5. pętlowa kolostoMia na poprzecznicy górnej
7. protezy kończyn,
- prawy kwadrant brzucha.
8. umożliwienie samopielęgnacji i samodzielności
Wczesne powikłanie
PRZYCZYN
WCZESNYCH I
przy wykonywaniu end
PÓy
NYCH POWIKA
AC
STOMII S
:
colostomy
1. zła technika operacyjna wykonywania stomii -
Niedrożność i przedziurawienie jelita
nieprzestrzeganie zasad dobrej stomii
spowodowane założeniem stomii na
niewłaściwym kikucie przeciętego
2. choroby będące wskazaniem do wykonania
jelita.Stomia na kikucie obwodowym zamiast
stomii
na proksymalnym.który został zamkniety na
3. chory nieprzygotowany do stomii pod głucho.Jak zapobiegać ? Np..insuflacja
powietrza przez odbyt,wlew kontrastowy
względem somatycznym i psychicznym
zaraz po operacji,FSS,CT,.Uwaga-możliwość
4. niewłaściwa pooperacyjna pielęgnacja stomii
takiego powikłania jeśli stomia nie działa po
5-7 dniach.
5. niewłaściwy sprzęt stomijny
AJ.Shorthouse,Colorectal Dis.2006,8,239,
PROBLEM PSYCHOLOGICZNY
DIETA PACJENTA ZE STOMI

DLA PACJENTA ZE STOMI

70% pacjentów nie wymaga diety
Nie mogą posiedzieć na sedesie!
dodatek włókien roślinnych
Brakuje im tego!
niska zawartość tłuszczów zwierzęcych
wzbogacić 3 -5 omega nienasyconymi
kwasami tłuszczowymi (ryby, oliwki,
słonecznik)
Odradzać: porzeczki, orzeszki, cytrusy
Stomia a dieta (WCG-
Stomia a dieta
E,Canada,.2oo5)
1.nadmierna ilość gazów :fasola,brokuły,szparagi,płyny
3.biegunka :mleko,rosoły,masło,sok po
gazowane,kalafior,wędliny wieprzowe,kukurydza,
midorowy
orzeszki ziemne,piwo
4.zaparcie:kukurydza,seler,gruszki,
2.brzydki zapach:ryby,łosoś,jajka,czosnek,owoce morza
Brukselka,orzeszki z.,szparagi
5.zagęszczanie stolca:ryż,ziemniaki,
sok jabłkowy,chleb,banany
Zaleca się indywidualny dobór diety !!!
W XXI wieku stornia nadal jest i będzie
wykonywana.
CI
ŻA U PACJENTEK ZE STOMI

Częstość raka jelita grubego wzrasta. Coraz
częściej rak jest zlokalizowany w obwodowej
części odbytnicy. Co prawda u około 60 - 70%
Tak  nie odradzać
chorych można wykonać operację z
zachowaniem zwieraczy ale u 80 % pacjentów po
Możliwy poród drogą pochwową 
niskich przednich resekcjach odbytnicy i
wielospecjalistyczna opieka
radioterapii przed - i pooperacyjnej, obserwuje się
różnego stopnia zaburzenia kontroli oddawania
gazów i stolca. Efekt czynnościowy nie zawsze
jest dobry u chorych po 70 roku życia. Dobrze
funkcjonująca stomia często jest lepiej
akceptowana niż zespół przedniej resekcji.
Socioeconomic deprivation has an
adverse effect on outcome after
ileostomy closure (BJS,2005)
Wykonywanie stomii powinno być profesjonalne,
tak aby zapewnić pacjentom dobrą jakość Ogólnie powikłania po zamknięciu
życia. Wykonywanie stomii jest równie
ileostomii w 32% przyp:niedrożność
ważnym etapem operacji.
,nieszczelność
Dojrzała stomia bez powikłań ,nie upośledzająca
zespolenia,niedokrwienie jelita itd..
jakości życia pacjenta jest wizytówką
Im gorsze warunki socjoekonomiczne
doświadczonego chirurga - koloproktologa.
pacjenta tym bardziej rozważnie należy
podchodzić do decyzji wytworzenia i
zamykania ileostomii.Dlaczego????
c.d.
Jakość życia pacjentów
2. Resekcja przednia niska jest szansą lecz nie
gwarancją lepszej jakości życia
ze stomią
3. Czynniki społeczno-demograficzne istotnie
Dr n.med.D.Ponczek Ocena jakości życia
wpływają na jakość życia pacjentów operowanych
chorych leczonych z powodu raka odbytnicy
metodą resekcji przedniej niskiej lub wycięcie
z powodu raka odbytnicy. Pozytywnie wpływają:
brzuszno-kroczowego ,bez radioterapii
płeć męska, wiek od 46-55 lat, wyższe
przedoperacyjnej2004)
wykształcenie dobry i wystarczający status
Wnioski:
materialny, posiadanie rodziny, brak
1.Resekcja przednia niska i wycięcie
współistniejących chorób, upływ czasu od operacji
brzuszno-kroczowe,jako podstawowe metody
leczenia chirurgicznego raka odbytnicy w
4. Niezależnie i najsilniej oddziałującymi czynnikami
porównywalny sposób wpływają na odległą
na jakość życia chorych operowanych z powodu
jakość życia.
raka odbytnicy są płeć, obecność dodatkowych
chorób i wystarczający status materialny.
Stomia w UK-szpital
Stomia w UK terenowy  200 000
populacji
Rocznie wykonuje się około 21 000
W okresie 1992-2000 r.wykonano 345 stomii.
stomii.
Planowe vs.ze wsk.nagłych:7 : 3
Odległe powikłania w 58% kolostomii i
Kolostomia:257 (końcowa w 82%)
76% ileostomii.
Ileostomia : 88 (końcowa i pętlowa po 50 %
Około 15 % stomii czasowych staje się
Wskazania:rak-66%,chor.uchyłk.15%,IBD-
stałymi.
11%,Perianal sepsis-8%
Stoma reversal  śmiertelność ok..0-4%
Stomia w UK Stomia w UK
Powikłania wystąpiły w 25% przyp.
Powikłania częściej po stomii ze
Kolostomia-38% i ileostomia  16%
wskazań pilnych i nagłych
Jakie powikłania wg.częstości:
Przepuklina okłostomijna(jednakowo)
Wpadnięcie stomii-częściej w kolostomii
Martwica-częściej kolostomia
Wypadanie-głównie kolostomia
Niedrożność jelit-głównie po ileostomii
Stomia w UK Stomia w UK
Follow-up 8 lat:
Wnioski:
Wyższa śmiertelność u chorych
1.wysoki odsetek powikłań związanych
operowanych ze wskazań pilnych (po 6 mies.
ze stomią
24 % vs.12%)
2.loop ileostomy-najlepsza stomia
Wieksza śmiertelność u chorych z stoma-
odbarczająca
specific complications:40% w grupie z
powikłaniami vs. 14% bez powikłan.
3.ścisłe powiązanie pomiędzy
70% z martwicą stopmii zmarło do 6 mies.po powikłaniami stomii a śmiertelnościa.
operacji.
A nn.R.Coll.Surg.Engl.2005,87,427