Ładunkoznawstwo...

Klasyfikacja ładunków

Klasyfikacja ładunków

Klasyfikacja – grupowanie faktów, przedmiotów, roślin, zwierząt itp. wg posiadanych przez nie cech wspólnych. Klasy-

fikacja wymaga przeprowadzenia analizy, porównania i

zdolności do abstrahowania od różnic jednostkowych.

W odniesieniu do ładunków stosowane są różne rodzaje i zasady klasyfikacji w tym m.in. według:

– stanu skupienia, granulacji, postaci,

– wrażliwości na narażenia mechaniczne,

– agresywności chemicznej (w tym ładunki niebezpiecz-

ne).

Klasyfikacja ładunków

Najczęściej spotykane rodzaje klasyfikacji ładunków:

●

Klasyfikacja według naturalnej podatności przewo-

zowej,

●

Klasyfikacja według technicznej podatności przewo-

zowej,

●

Klasyfikacja ładunków dla potrzeb mechanizacji robót

ładunkowych,

●

Klasyfikacja według ekonomicznej podatności ładun-

kowej.

Klasyfikacja wg naturalnej podatności przewozowej

Klasyfikacja ta obejmuje jedynie te ładunki, których naturalna podatność transportowa stanowi dla przewoźnika istotne utrudnienie w realizacji procesu transportowego.

Wyróżniamy:

– Ładunki niebezpieczne (uciążliwe),

– Ładunki wrażliwe na warunki i czas trwania transportu.

Klasyfikacja wg naturalnej podatności przewozowej

Ładunki niebezpieczne – oddziałują, lub pod wpływem bodźców mogących wystąpić w trakcie transportu mogą

oddziaływać, niszcząco lub szkodliwie na ludzi, środki transportu oraz inne ładunki.

Ładunki niebezpieczne – materiały i przedmioty, których przewóz na podstawie przepisów jest zabroniony, albo dopuszczony jedynie na warunkach określonych w prze-pisach ADR.

Klasyfikacja wg naturalnej podatności przewozowej

ADR – umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych spo-rządzona w Genewie 30 września 1957 r., ratyfikowana przez Polskę w 1975r.

Przepisy ADR są nowelizowane w cyklu dwuletnim (z po-czątkiem roku nieparzystego) – najnowsza wersja ADR

pochodzi z 01.01.2007r.

Klasyfikacja wg naturalnej podatności przewozowej

Ładunki niebezpieczne występujące w różnych stanach skupienia mają właściwości: wybuchowe, palne, utleniają-

ce, radioaktywne, toksyczne, zakaźne, żrące.

Sytuacje awaryjne, w których ładunki mogą stwarzać zagro-

żenie to m. in.:

●

wydostanie się (wyciek, rozlew, rozsyp, ulatnianie się) substancji niebezpiecznej z opakowań lub środków transportu,

●

pożar środka transportu z towarami niebezpiecznymi,

●

kolizja, wypadek lub awaria środka transportu.

Klasyfikacja wg naturalnej podatności przewozowej

●

Klasa 1: Materiały i przedmioty wybuchowe,

●

Klasa 2: Gazy (gazy palne; gazy niepalne, nietrujące; gazy trujące) ,

●

Klasa 3: Materiały ciekłe zapalne,

●

Klasa 4: Materiały stałe zapalne,

●

Klasa 5: Materiały utleniające i nadtlenki organiczne,

●

Klasa 6: Substancje toksyczne i zakaźne,

●

Klasa 7: Materiały promieniotwórcze,

●

Klasa 8: Materiały żrące,

●

Klasa 9: Różne materiały i przedmioty niebezpieczne,

Klasyfikacja wg naturalnej podatności przewozowej

Ładunki wrażliwe na warunki i czas trwania transportu –

ładunki, których cechy i własności fizyczne, chemiczne lub biologiczne powodują ich małą odporność na:

– zmiany temperatury i działanie światła, zwłaszcza

promieni słonecznych,

– czas trwania transportu,

– działanie wilgoci,

– obce zapachy,

– wstrząsy i uderzenia.

Klasyfikacja wg technicznej podatności przewozowej

Techniczna podatność przewozowa ładunków wynika z cech zewnętrznych i właściwości ładunku. Cechy te i wła-

ściwości wymuszają organizację i wybór technologi procesu transportowego.

Można wyróżnić:

– podział ze względu na stan skupienia (ciała stałe, płynne i lotne),

– podział ze względu na podstawowe sposoby zała-

dunku i wyładunku (wymagające napełniania, nasy-

pywania, podnoszenia lub wtaczania).

Klasyfikacja wg technicznej podatności przewozowej

Podział ze względu na stan skupienia ładunków:

●

Ładunki stałe,

– bezkształtne,

– w sztukach,

– żywe

●

Ładunki płynne,

●

Ładunki lotne.

Klasyfikacja wg technicznej podatności przewozowej

Ładunki stałe bezkształtne – ładunki o nieregularnych, przypadkowych kształtach:

– plastyczne – dostosowują się do kształtu pojemnika,

– włókniste – nabierają kształt dowolnie im nadany,

– roślinne – nie mają ogólnie określonych kształtów,

– sproszkowane (pyłowe),

– ziarniste – ziarna o wymiarach od 1 do 20 mm,

– kawałkowe,

– bryłowe.

Klasyfikacja wg technicznej podatności przewozowej

Ładunki stałe w sztukach – ładunki o kształtach regularnych lub nieregularnych (wymagają układania lub ustawiania ich na pojeździe),

Ładunki stałe – zwierzęta (żywiec) – ładunki żywych zwierząt:

– małe, wymagają klatek,

– duże, wymagają ustawienia na pojeździe jednopokła-

dowym,

– ryby, przewożone w cysternach lub pojemnikach napeł-

nionych wodą.

Klasyfikacja wg technicznej podatności przewozowej

Podział ładunków ze względu na podstawowe sposoby załadunku i wyładunku:

– Ładunki wymagające napełniania przestrzeni ładunkowej – gazy, płyny oraz ładunki sproszkowane,

– Ładunki wymagające nasypywania lub narzucania

na środek transportowy – ładunki masowe

– Ładunki wymagające podnoszenia, wtaczania lub

wciągania połączonego z układaniem lub ustawianiem

ładunku w przestrzeni ładunkowej pojazdu – ładunki w

opakowaniach lub bez, ale o regularnych kształtach.

K. ład. dla potrzeb mechanizacji robót ładunkowych

Dla potrzeb mechanizacji robót ładunkowych ustalono szereg cech, według których mogą być zestawiane wyro-by (ładunki) objęte systemem SWW (systematyczny wy-

kaz wyrobów):

●

Postać ładunku:

– ładunki opakowane,

– ładunki nieopakowane.

●

Stan skupienia:

– ciała lotne,

– ciecze,

– ciała stałe.

K. ład. dla potrzeb mechanizacji robót ładunkowych

●

Forma ładunku:

– ładunki jednostkowe,

– ładunki zbiorcze.

●

Rodzaj opakowania:

– ładunki podatne do opakowań transportowych,

– ładunki podatne do opakowań zbiorczych.

●

Wielkość ładunku:

– ładunki całopojazdowe nie przekraczające skrajni sa-mochodowej lub kolejowej,

– ładunki wykraczające poza skrajnie ładunkowe.

K. ład. dla potrzeb mechanizacji robót ładunkowych

●

Masa własna ładunku (9 przedziałów):

– przedział I: do 50 kg,

– przedział II: 50 - 150 kg,

– przedział III: 150 - 500 kg,

– przedział IV: 500 - 1 000 kg,

– przedział V: 1 000 - 3 200 kg,

– przedział VI: 3 200 - 5 000 kg,

– przedział VII: 5 000 - 10 000 kg,

– przedział VIII: 10 000 - 20 000 kg,

– przedział IX: 20 000 - 30 000 kg.

K. ład. dla potrzeb mechanizacji robót ładunkowych

●

Masa objętościowa ładunku:

– bardzo lekkie: do 0,300 t/m3,

– lekkie: od 0,300 t/m3 do 0,600 t/m3,

– średnio ciężkie: od 0,600 t/m3 do 2,500 t/m3,

– ciężkie: ponad 2,500 t/m3.

●

Możliwość piętrzenia:

– ładunki nie podatne na piętrzenie,

– ładunki możliwe do piętrzenia bez dodatkowych środ-ków zabezpieczających,

– ładunki podatne do piętrzenia przy użyciu odpowiednich

środków zabezpieczając ych.

K. ład. dla potrzeb mechanizacji robót ładunkowych

●

Cechy szczególne, powodujące zmiany właściwości

użytkowej ładunku, takie jak np.:

– wrażliwość na działanie energi mechanicznej,

– wrażliwość na ujemne lub dodatnie temperatury,

– wrażliwość na wilgoć i opady atmosferyczne,

– wrażliwość na światło,

– wrażliwość na obce zapachy,

– wrażliwość na czas trwania transportu,

– wybuchowość i łatwopalność,

– własności trujące i żrące (chemicznie agresywne),

– lepkość i kleistość.

K. ład. dla potrzeb mechanizacji robót ładunkowych

●

Przygotowanie do operacji zmechanizowanych:

– ładunki przygotowane do operacji zmechanizowanych,

– ładunki nie przygotowane do operacji zmechanizowa-

nych (ładunki jednostkowe).

●

Sposób przygotowania do operacji ładunkowych

zmechanizowanych:

– jednostki pakietowe,

– jednostki paletowe,

– jednostki kontenerowe.

K. ład. dla potrzeb mechanizacji robót ładunkowych

●

Sposoby wykonania załadunku:

– napełnianie (nalewanie),

– nasypywanie (narzucanie),

– podnoszenie połączone z ustawianiem lub układaniem i

wtaczaniem.

K. ład. wg ekonomicznej podatności przewozowej

●

Ładunki małowartościowe – ładowane najprostszymi sposobami i przewożone przeważnie w pojazdach otwar-tych, bez zabezpieczenia.

●

Ładunki średniowartościowe – wymagają określonej przepisami staranności w trakcie trwania procesu transportowego,

●

Ładunki wysokowartościowe – wymagają szczególnej staranności podczas transportu, przewożone w specjal-nym zamknięciu lub pod dozorem.