• Definicja logistyki.
• Historia i ewolucja zakresu logistyki.
TEMAT 1
• Znaczenie
logistyki
we
współczesnej
gospodarce
i
ekonomiczny wpływ logistyki.
• Podejścia do logistyki.
Wprowadzenie do logistyki
• Obszary logistyki w przedsiębiorstwie.
• Insourcing versus Outsourcing.
• Kariera w logistyce.
Opracowała: Dr inż. Magdalena Kapelko
• Organizacje logistyczne na świecie i w Polsce.
Logistyka – definicje
Logistyka – definicje
• Definicja Council of Logistics Management (obecnie
• Definicja European Logistics Association:
Council
of
Supply
Chain
Management
“Logistyka
jest
pojęciem
obejmującym
organizację,
Professionals):
planowanie,
kontrolę
i
realizację
przepływów
“Logistyka to ta część procesu łańcucha dostaw, w towarowych od ich wytworzenia i nabycia poprzez której planuje się, wdraża i kontroluje sprawne i produkcję i dystrybucję, aż do finalnego odbiorcy, której efektywne przepływy oraz składowanie dóbr, usług i celem
jest
zaspokojenie
wymagań
rynku,
przy
związanych z tym informacji od miejsca pochodzenia minimalnych kosztach i przy minimalnym zaangażowaniu do miejsc konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań kapitału”.
klientów.”
• Logistyka
to
koordynacja
przepływu
materiałów,
informacji i pieniędzy w przedsiębiorstwach i między nimi.
1
Historia logistyki
• Logistyka to projektowanie i zarządzanie systemami w
• Pochodzenie słowa logistyka: greckie słowa “logos” =
celu kontroli nad przemieszczaniem i geograficznym rozum, “logismos” = rachunek, plan, “logistika” =
umieszczaniem materiałów, produkcji w toku i produktów praktyczna sztuka kalkulacji, “logistikos” = logicznie gotowych
przy
możliwie
najniższych
kosztach
myślący, “logo” = myśleć.
całkowitych.
• Logistyka wywodzi się ze sfery wojskowości.
Źródło: Bowersox, Closs, Cooper, Bowersox (2013). „Supply chain logistics management”.
• W starożytnym Rzymie i Bizancjum istniało stanowisko logisty,
do
którego
należało
planowanie
zaprowiantowania, zakwaterowania, opracowywania tras przemarszu legionów tak, aby w pobliżu miejsc postoju znajdowały się pastwiska dla bydła i wodopoje.
Historia logistyki
Ewolucja logistyki
• II
wojna
światowa:
dokonywano
przemieszczeń
i
•
Początkowo niezintegrowane działania logistyczne, lata 50 i 60:
-
Logistyka jako sterowanie przepływami materiałowymi (zadania transportu, rozlokowania osób, sprzętu i żywności na całej kuli przeładunku i magazynowania).
ziemskiej. Dalsze powiązanie logistyki z wojskowością.
Ministerstwo Obrony USA powołało interdyscyplinarny
•
Stopniowa integracja działań logistycznych, lata 70 i 80 (nadwyżka podaży nad popytem, wzrost znaczenia marketingu):
zespół
specjalistów
do
rozwiązywania
problemów
-
Rozszerzenie sterowania o zarządzanie.
logistycznych.
•
Całkowita integracja, lata 90 – łańcuchy logistyczne (łańcuchy dostaw):
• W
latach
50:
pojęcie
logistyki
wprowadzono
do
włączanie przedsiębiorstwa w łańcuchy współpracujących ze sobą podmiotów gospodarki. W 1955 r. w USA ukazał się artykuł Oskara w celu tworzenia wartości. Ostatnio - łańcuchy popytu i podaży (sieci): zarządzanie siecią, która łączy konsumentów i dostawców w jedną całość.
Morgenstern “Note on the Formulation of the Theory of Logistics”.
2
Procesowe ujęcie logistyki
• Procesy w przedsiębiorstwie (Krawczyk, 2005):
• Logistyka
obejmuje
projektowanie
i
tworzenie
systemów
-
Podstawowe: wytwarzanie wyników (produktów) będących ofertą technicznych, organizacyjnych i informacyjnych składających się na rynkową.
infrastrukturę procesów wspomagających podstawową działalność
-
Wspomagające wewnętrzne: ich wyniki są przejmowane przez przedsiębiorstwa oraz planowanie, sprawną realizację i wzajemną działania wchodzące w skład procesów podstawowych, realizowane koordynację
procesów
wspomagających
z
wykorzystaniem
przez personel przedsiębiorstwa za pomocą środków znajdujących się posiadanej i dostępnej infrastruktury, tak aby ich wyniki służyły w jego dyspozycji (transport wewnętrzny, składowanie półproduktów osiąganiu zamierzonych celów organizacji (Krawczyk, 2005).
między stanowiskami…).
• Proces logistyczny: realizacja procesu wspomagającego wymaga
-
Wspomagające zewnętrzne: wspomagają wejścia i wyjścia procesów koordynacji z innymi procesami ze względu na miejsce i/lub czas podstawowych
lub
wewnętrznych
procesów
wspomagających
realizacji jak również zasady wytwarzania i przekazywania wyników (wyszukiwanie
dostawców,
planowanie
dostaw, magazynowanie,
konfekcjonowanie wysyłek…).
Rola logistyki we współczesnej
Wzrost znaczenia logistyki
gospodarce
Komunikat Komisji Europejskiej z 2006 roku
• Zmniejszenie liczby regulacji prawnych
“Logistyka
transportu
towarowego
w
• Zmiany w zachowaniu konsumentów
Europie”:
• Postęp technologiczny
• Udział kosztów logistycznych w światowym
• Rosnące znaczenie detalistów
PKB wynosi 13,8% (5,4 biliona EURO).
• Globalizacja handlu
• Koszty logistyki w Europie stanowią średnio (Źródło: Murphy i Wood, 2011 “Nowoczesna logistyka”) 10-15%
końcowego
kosztu
gotowego
produktu.
3
Koszty logistyki w stosunku do PKB
Koszty logistyki w USA, 1980-2010
w wybranych krajach
(Bilion $)
Kraj
Koszty logistyki jako % PKB
Rok
Koszty
Koszty
Koszty
Całkowite
Koszty
(2007 rok)
zapasów
transportu
administracyjne
koszty
logistyczne
Europa
7,1
logistyki
jako % PKB
USA
9,4
1980
220
214
17
451
16,1
Brazylia
12,6
1985
227
274
20
521
12,3
Indie
13,0
RPA
15,9
1990
283
351
25
659
11,4
Tajlandia
19,0
1995
302
441
30
773
10,4
Finlandia
19,8
2000
374
594
39
1007
10,3
Chiny
21,6
Wietnam
22,5
2005
395
739
46
1180
9,5
2010
396
769
47
1212
8,3
Źródła: Murphy i Wood, 2011 “Nowoczesna logistyka” i Council of Supply Chain Management Professionals.
Źródło: Bowersox, Closs, Cooper, Bowersox, 2013 „Supply chain logistics management”.
Obszary zadań logistycznych w
Przykłady zadań logistyki
przedsiębiorstwie produkcyjnym
• Zaopatrzenie (logistyka zaopatrzenia)
ZAOPATRZENIE
PRODUKCJA
DYSTRYBUCJA
ZWROTY,
•
Obsługa
•
Organizacja
•
Obsługa
USUWANIE,
zamówień u
produkcji
zamówień
UTILIZACJA
• Produkcja (logistyka produkcji)
dostawców
•
Planowanie
klientów
•
Obsługa
•
Organizacja
programu
•
Sterowanie
zwrotów
produktów
• Dystrybucja (logistyka dystrybucji)
dostaw
produkcji
przepływami w
systemach
•
Gromadzenie i
•
Przyjmowanie •
Planowanie
magazynów
selektywne
+ Współcześnie:
dostaw
zleceń
dystrybucyjnych
składowanie
•
Utrzymywanie
produkcyjnych
•
Wybór kanałów
odpadów
zapasów
•
Tworzenie
dystrybucji
•
Organizacja
• Zwroty,
usuwanie
i
utylizacja
(logistyka
harmonogramów
wysyłek
produkcji
odpadów
zwrotów i usuwania)
•
Planowanie
wykorzystania
zdolności
produkcyjnych
4
Insourcing-Outsourcing
• Jedno z kluczowych zagadnień w logistyce.
Powody insourcing:
• Make-or-buy versus Insourcing-Outsourcing:
1. Utrzymanie podstawowych kompetencji
- Wybór między wewnętrzną produkcją a zewnętrznymi 2. Zmniejszenie kosztów produkcji
źródłami (zakup).
3. Nieodpowiedni dostawcy
- Outsourcing może dotyczyć technologii informacyjnych, 4. Zapewnić odpowiednią ilość produktów
rachunkowości, aspektów prawnych, logistyki, produkcji…
5. Wykorzystanie pracowników lub urządzeń dostępnych 6. Uzyskanie pożądanej jakości
7. Ochrona pracowników
8. Ochrona własności intelektualnej
9. Zwiększenie lub utrzymanie wielkości firmy Insourcing-Outsourcing
Kariera w logistyce
Powody outsourcing
• Rynek pracy: większość firm jest potencjalnymi 1. Skupienie się na podstawowym biznesie
pracodawcami.
2. Zmniejszenie kosztów nabycia
• Logistyk to jeden z 50 najlepszych zawodów w 3. Zachowanie relacji z dostawcami
roku 2010 (U.S. News & World Report)
4. Niewystarczająca zdolność produkcyjna
5. Zredukowanie kosztów zapasów
• Wielu prezesów zarządu (CEO’s) znanych firm 6. Zapewnienie alternatywnych źródeł dostaw
rozpoczynało swoją karierę w logistyce.
7. Brak możliwości technologicznych do wytwarzania w firmie
5
Profesjonalne organizacje
logistyczne
logistyczne
Na świecie:
W Polsce:
• APICS – The Association for Operations Management (www.apics.org)
• Instytut Logistyki i Magazynowania (ILiM) (www.ilim.poznan.pl)
• American Society of Transportation and Logistics (AST&L) (www.astl.org)
• Polskie Towarzystwo Logistyczne (PTL) (www.ptl.net.pl)
• Council of Supply Chain Management Professionals (www.cscmp.org)
• Polskie Stowarzyszenie Menedzerow Logistyki (PSML) (www.psml.pl)
• International Society of Logistics (SOLE) (www.sole.org)
• Polska Izba Spedycji I Logistyki (www.pisil.pl)
• Supply Chain & Logistics Association Canada (SCL) (www.sclcanada.org)
• The Chartered Institute of Logistics and Transport in the UK – CILT
(UK) (www.ciltuk.org.uk)
• Efficient customer response Europe (ECR Europe) (www.ecr-all.org)
• European Logistics Association (ELA) (www.elalog.org) 6