2010-11-10
Negatywne skutki erozji wodnej dla różnych dziedzin
gospodarki:
Rolnictwo:
•
zmniejszanie miąższości gleby
•
wymywanie składników pokarmowych
•
pogorszenie struktury gleby
•
straty powierzchni uprawnej (wąwozy, żłobiny itp.)
•
niszczenie roślin uprawnych
Gospodarka wodna:
•
pogorszenie stosunków hydrologicznych
•
pogorszenie warunków eksploatacji urządzeń
hydrotechnicznych
•
wzrost spływu powierzchniowego
•
spadek retencji
•
zmiany przepływów rzek
•
wzrost sedymentacji rzecznej (zagrożenie powodziowe)
Sposoby przeciwdziałania erozji wietrznej gleb
•
zalesianie,
•
zadarnianie,
•
zakładanie niwelacyjnych progów stokowych,
•
odpowiednie stosowanie orki.
Konieczne jest stosowanie odpowiednich gatunków roślin
i płodozmianów.
1
2010-11-10
Przykład przeciwdziałania erozji
wietrznej gleb torfowych
Zakładanie pasów ochronnych z drzew i krzewów sadzonych
pasami w odległości 60-100m, a także wzdłuż rowów
melioracyjnych, prostopadle do kierunku najczęściej
wiejących wiatrów.
Stosowane rośliny: różne odmiany wierzb o giętkich,
elastycznych łodygach, topola, świerk, jodła, sosna,
Na poprzeczne pasy używa się krzaki dzikiej róży, wierzby itp.
Ustawianie płotków ochronnych.
Zabiegi antyerozyjne:
• tarasowanie stromych stoków i umacnianie skarpy
darniną, krzewami, a nawet murami oporowymi;
•otaczanie pól na stokach rowami opasującymi wzgórze,
w których zbierają się wody opadowe i spływy tych wód;
• przegradzanie ukształtowanych już jarów i wąwozów
różnymi zaporami z użyciem bali drewnianych lub kamieni
w celu zahamowania spływającej wody;
•sadzenie krzewów w formie żywopłotów i
wiatrochronnych pasów drzew na graniach pól wzdłuż
cieków wodnych, przy drogach i na uskokach terenu;
•pokrywanie ziemi ściółką ze słomy lub obornika lub masą
zielonych roślin, które uprawia się w międzyrzędziach lub
pod roślina główną;
2
2010-11-10
•utrwalanie ruchomych gleb piaszczystych, a niekiedy lotnych
piasków za pomocą roślin o silnie rozwiniętym systemie
korzeniowym, np. lucerny, roślin trawiastych oraz roślin
drzewiastych i krzewiastych;
•stosowanie racjonalnej orki z wycinaniem bruzd zgodnie z
nierównościami terenu w poprzek stoku, a nie wzdłuż;
•odpowiedni dobór gatunku roślin do uprawy, zapobieganie
niszczeniu struktury gleby, unikanie monokultur i stosowanie
właściwego płodozmianu z roślinnością trawiasto-motylkową;
•zabudowywanie techniczne potoków i rzek górskich.
Skutki uprawy rolniczej na polach uprawnych:
- Obniżone plony na stokach (niedostatek wody i składników
pokarmowych, zmniejszenie miąższości poziomu
próchnicznego, obniżenie ilości próchnicy)
- Zanieczyszczenie wód powierzchniowych – eutrofizacja
- Rozprzestrzenianie zanieczyszczeń stałych, płynnych i
gazowych
Zabiegi przeciwerozyjne:
-dostosowanie sposobu użytkowania gruntów na stokach - 12-
15% uprawa mechaniczna w poprzek stoków,
-nieobsianych na zimę pól nie bronować przed zimą,
dobieranie roślin uprawnych, zadarnianie zbocz (15-35%) lub
zalesianie (pow. 35%),
-nadmiar wody odprowadzać systemem wzmocnionej sieci
melioracyjnej, w razie konieczności użytkowania gleb na
stromych stokach stosować tarasowanie zboczy.
3