12. Sporządzanie map w SIP
Ćwiczenie to przedstawi możliwości sporządzania map w TNTMIPS. Wynikiem tego
ćwiczenia będzie mapa, jaką pokazano na rysunku 24. Proces tworzenia mapy podzielono na
kilka etapów:
• importowanie zewnętrznych źródeł graficznych (12.1),
• przygotowanie warstwy obiektów (12.2),
• tworzenie różnych komponentów mapy (12.3-12.8),
• przygotowanie mapy do wydruku (12.9).
Skorzystaj z pytań przeglądowych, znajdujących się w ostatnim podrozdziale (12.10).
Pomogą one zrozumieć główne aspekty tego ćwiczenia.
Stwórz nowy plik projektowy ( Cwiczenie12_Imię Nazwisko) i skopiuj do niego folder
layout_preparation.
tytuł
legenda
element mapy
kierunek północy
skala liniowa
dodatkowe informacje
Rys 24. Rozmieszczenie różnych elementów mapy przygotowanej do wydruku
Przygotowanie (1): importowanie zewnętrznych obiektów graficznych
Zanim rozpoczniesz tworzenie mapy w SIP, dokonasz importu zewnętrznego pliku
graficznego. Obrazek ten będzie później wykorzystywany jako kierunek północy (por. część
12.7). Z tej możliwości można też skorzystać przy dodawaniu loga firmy, zeskanowanych
rysunków czy własnych plików CAD, a nawet fotografii. Pomoże to stworzyć atrakcyjniejszą
i zawierającą więcej informacji mapę.
Uruchom moduł importowania (MAIN / IMPORT...) i wybierz JPEG jako format
importowanego pliku (nie format GOOGLE!). Kliknij na SELECT FILES... i przejdź do folderu
scans. Znajdziesz tam plik NorthArrow3_Black.JPG. Wybierz ten plik i kliknij <OK>. Kliknij na <NEXT> i w oknie IMPORT PARAMETERS kliknij na IMPORT. Zapisz plik w swoim pliku
projektowym, akceptując nazwę proponowaną przez TNTMIPS. Na koniec zamknij okno
IMPORT.
Aby obejrzeć zaimportowaną warstwę rastrową, użyj modułu DISPLAY.
12.2
Przygotowanie (2): rozmieszczenie różnych warstw jako Display Group
Ułożysz teraz dwie warstwy wektorowe i zapiszesz ich rozmieszczenie jako DISPLAY
GROUP. W następnej części tego ćwiczenia, wstawisz zapisane warstwy jako DISPLAY GROUP do
nowego układu mapy.
Uruchom moduł DISPLAY i dodaj dwie warstwy landcover i roads. Ułóż warstwy tak, aby
warstwa roads była nad warstwą landcover.
Aby zapisać ten układ warstw jako display group, kliknij na DISPLAY / SAVE. Wpisz nazwę
„ land cover and road” i zaakceptuj nazwę Display Group 1 jako opis. Zauważ, że nowa nazwa pojawiła się w oknie DISPLAY MANAGER.
Kliknij prawym przyciskiem myszy na nazwę grupy i wybierz z menu CLOSE GROUP.
Możesz pozostawić otwarte okno DISPLAY MANAGER, gdyż będzie ono potrzebne w kolejnych
częściach ćwiczenia.
12.3
Dodawanie mapy do układu mapy
Aby rozpocząć proces projektowania układu mapy, użyj DISPLAY / NEW / PAGE LAYOUT w
oknie DISPLAY MANAGER. Otwarty zostanie pusty arkusz i ramka układu mapy. W obrębie tej
ramki możesz stopniowo dodawać poszczególne elementy mapy. Pierwszym elementem,
który dodasz do układu będzie mapa.
Prawym klawiszem myszy usuń Group 1 z okna DISPLAY MANAGER.
Kliknij na ADD / SAVED GROUP i wybierz grupę land cover and roads, którą stworzono w poprzedniej części ćwiczenia. Na pytanie o 3D group odpowiedz NO. W oknie VIEW możesz teraz zobaczyć wyświetloną grupę i granice układu mapy.
Aby zobaczyć warstwy, z których zbudowana jest mapa, możesz kliknąć na mały znak +-
z przodu nazwy grupy. Jeśli chcesz zmienić styl wyświetlania lub kolory warstwy, użyj tych
samych metod, jak w innych ćwiczeniach. Teraz jednak, pozostaw warstwy bez zmian.
Aby otworzyć okno GROUP SETTINGS, kliknij na barwną ikonę z przodu nazwy grupy.
Okno GROUP SETTINGS jest jednym z najważniejszych okien podczas projektowania układu
mapy!
Okno to będzie używane w tym ćwiczeniu wiele razy. Szczególnie istotna jest zakładka
LAYOUT.
Ułóż tak trzy okna (DISPLAY MANAGER, PAGE LAYOUT VIEW, and GROUP SETTINGS) na ekranie,
aby widzieć je jednocześnie.
Wykonaj następujące zmiany w zakładce LAYOUT w oknie GROUP SETTINGS, aby uzyskać
taki sam efekt, jak na rys. 25.
• wyłącz opcję AUTO-REDRAW;
• ustaw opcję TO... na MARGIN dla obu HORIZONTAL i VERTICAL ATTACHMENT;
• zmień UNITS na centimeters;
• ustaw HORIZONTAL SPACING na 1.0 cm i WIDTH na 16.0 cm (VERTICAL HEIGHT i
RELATIVE ZOOM są ustawiane automatycznie);
• ustaw VERTICAL SPACING na 3.0 cm.
Rys. 25. Okno GROUP SETTINGS podczas projektowania układu mapy w TNTMIPS
Kliknij na REDRAW i sprawdź jakie zmiany zaszły w oknie PAGE LAYOUT VIEW.
W oknie VIEW window kliknij na ikonę PLACEMENT (znajduje się ona na końcu, po prawej
stronie paska z ikonami). Zobaczysz ramki i linie, które wskazują pionowe i poziome
rozmieszczenie aktywnej grupy warstw (czyli widok mapy w tym momencie).
Spróbuj wpisać teraz inne wartości w oknie GROUP SETTINGS, szczególnie dla HORIZONTAL i
VERTICAL SPACING. Zauważ zmiany w ramce i liniach, gdy wprowadzasz inne wartości, ale
zanim klikniesz na przycisk REDRAW. Gdy użyjesz przycisku REDRAW, zmiany są widoczne w
układzie mapy.
Drugą możliwością jest używanie myszy w oknie VIEW. Należy przeciągnąć obiekt na
właściwą pozycję. W tym celu wybierasz opcję REDRAW z menu prawego przycisku myszy lub
klikasz na REDRAW w oknie GROUP SETTINGS i ostatecznie akceptujesz zmiany.
Pierwszy element został dodany do układu mapy. W następnych częściach dodasz
kolejne elementy. Pamiętaj o ostatecznym układzie mapy przedstawionym na rysunku 24.
Zapisz układ mapy jako nowy obiekt w pliku projektowym (DISPLAY / SAVE w oknie
DISPLAY MANAGER).
12.4
Dodawanie tytułu do układu mapy
Aby dodać tytuł do układu mapy, kliknij na ikonę ADD TEXT... w oknie DISPLAY MANAGER.
Pojawi się okno TEXT LAYER CONTROLS.
Wprowadź tekst tytułu Land cover in the study area of Butryny, zaznacz tekst i kliknij na przcisk FORMAT. W oknie TEXT STYLE EDITOR window masz wiele możliwości, aby zmienić styl
wyświetlania tekstu. Wypróbuj poniższe ustawienia i sprawdź rezultat w SAMPLE w dolnej
części okna:
FONT...: system.of (powinno być ustawione)
włącz Italics i Enhanced;
FOREGROUND COLOR: ż ółty (RGB 255/255/85);
BACKGROUND COLOR: czarny (RGB 0/0/0);
TEXT ALIGNMENT: Centre
ASCENDER HEIGHT: 25 Points.
Aby zamknąć okno TEXT STYLE EDITOR, użyj przycisku OK i zaakceptuj nowy format
klikając OK. Zauważ, że tytuł pojawił się jako nowy element układu mapy w oknie VIEW.
Kliknij prawym przyciskiem myszy na nowy element w oknie DISPLAY LAYER CONTROLS.
Wybierz RENAME i wpisz title jako nową nazwę obiektu.
Upewnij się, że w oknie VIEW, aktywna jest ikona PLACEMENT. Jeśli przesuniesz
wskaźnikiem myszy nad tekstem title, powinny być widoczne skrzyżowane strzałki. Kliknij na title i przesuń go w odpowiednie miejsce układu mapy.
Zauważ, że aktywną grupą (GROUP) w oknie GROUP SETTINGS, jest teraz title. Wszystkie
zmiany, które zostaną dokonane w oknie GROUP SETTINGS, będą miały wpływ na element title.
Jeżeli klikniesz na jakikolwiek element układu mapy w oknie VIEW, aktywną grupą w oknie
ROUP SETTINGS będzie ten element. Wypróbuj te opcje, aby się z nimi zaznajomić! W końcu,
uruchom znowu title.
Ustaw HORIZONTAL ATTACHMENT na PAGE, CENTRE TO CENTRE i SPACING na 0.0 cm.
Ustaw VERTICAL ATTACHMENT na MARGIN, TOP TO TOP i SPACING na 1.0 cm. Kliknij REDRAW.
Jeżeli wprowadzone zmiany w układzie mapy są satysfakcjonujące, zapisz je!
12.5
Dodawanie skali liniowej do układu mapy
Dodasz teraz skalę liniową do układu mapy. Aby to wykonać, kliknij na ikonę ADD SCALE
BAR... w oknie DISPLAY MANAGER. Pojawi się okno SCALE BAR LAYER CONTROLS.
Wykonaj poniższe ustawienia i obserwuj, jakie zmiany zachodzą w próbce skali liniowej
w dolnej części okna:
LENGHT: 1000 meters;
UNITS LABEL: meters
MAJOR DIVISIONS: 4;
MINOR DIVISIONS: 5;
dla TEXT STYLE:
FONT jako system.of i Normal (i OK)
Zaakceptuj ustawienia wciskając ok i sprawdź nową skalę liniową w układzie mapy.
Zmień nazwę skali liniowej na scale bar1 (kliknij prawym przyciskiem myszy na nazwę
w oknie DISPLAY MANAGER).
Musisz teraz zmienić ustawienia RELATIVE ZOOM, ponieważ w tym momencie, 1 km na
skali liniowej nie odpowiada 1 km na mapie. W tym celu użyj okna GROUP SETTINGS. Upewnij
się, że skala liniowa jest aktywną grupą i ustaw wartość dla RELATIVE ZOOM do wartości, która
jest używana dla mapy. Możesz ją sprawdzić klikając w oknie DISPLAY MANAGER, na grupę
mapy ( land cover and roads). Jeżeli kierowano się instrukcją powinna być to wartość 0.5281.
Wartości RELATIVE ZOOM dla mapy i skali liniowej powinny być identyczne, inaczej skala
liniowa nie daje poprawnych informacji w układzie mapy!!
Umieść skalę liniową zgodnie z poniższymi ustawieniami:
HORIZONTAL ATTACHMENT:
TO... Display Group 1
CENTRE TO CENTRE
SPACING: 12.5 cm, and
VERTICAL ATTACHMENT
TO... Display Group 1
CENTRE TO CENTRE
SPACING: 5.5 cm.
Jeżeli wprowadzone zmiany w układzie mapy są satysfakcjonujące, zapisz je!
12.6
Dodawanie legendy do układu mapy
Do układu mapy dodasz teraz legendę. W oknie DISPLAY MANAGER ikonę ADD LEGEND....
pojawi się okno LEGEND LAYER CONTROLS.
Ponieważ na mapie występują dwa rodzaje informacji: land cover (poligony) i road
(linie), musisz zaprojektować dwie sekcje legendy (zob. rys. 24).
Projektowanie symboli dla land cover:
• kliknij na ikonę ADD TEXT..., wprowadź tytuł legendy land cover i kliknij OK.
• kliknij na nowy tekst i użyj ikony EDIT TEXT STYLE..., aby wykonać następujące
ustawienia: FONT... system.of
ASCENDER HEIGHT 14 points; (przycisk OK);
• kliknij na ikonę ADD FROM LAYER... i wybierz POLYGONS (trzy kwadraty powinny być
zgrupowane obok siebie); kliknij OK; w oknie LEGEND LAYER CONTROLS pojawią się
różne symbole do stosowania na mapie;
• kliknij na symbol forest i przesuń go powyżej symbolu cementary; sumbol forest
powinien być teraz na drugiej pozycji;
• powtórz te czynności dla symbolu lake (powinien być na trzeciej pozycji);
• kliknij prawym przyciskiem myszy na symbol lake i wybierz z menu PROPERTIES;
zmień tekst z lake na water; włącz opcję ROUNDED RECTANGLE i opcję SAMPLE BORDER;
na koniec kliknij OK;
• dla wszystkich symboli włącz opcje: ROUNDED RECTANGLE i SAMPLE BORDER;
• zmień tekst z arable na agriculture;
Projektowanie symboli dla road:
• kliknij prawym przyciskiem myszy kilka milimetrów poniżej ostatniego symbolu
(powinno być unknown) i wybierz z menu ADD HORIZONTAL GUIDE; powinna pojawić
się czerwona linia;
• kliknij poniżej czerwonej linii i następnie kliknij na ikonę ADD TEXT...;
• wprowadź tekst legendy road category; (użyj tego samego formatu tekstu jak
wyżej);
• kliknij na ikonę ADD FROM LAYER..., tym razem wybierz lines;
• przesuń symbol dla category 0 na sam dół listy,
• ... i na koniec kliknij OK.
Umieść legendę, tak jak pokazano na rysunku 24. Jeżeli wprowadzone zmiany w
układzie mapy są satysfakcjonujące, zapisz je!
12.7
Dodawanie kierunku północy do układu mapy
Do układu mapy, dodasz teraz kierunek północy, który zaimportowano na początku
tego ćwiczenia. W oknie DISPLAY MANAGER użyj ADD / NEW 2D GROUP. W układzie mapy pojawi
się nowa grupa – Group 1.
Upewnij się, że nowa grupa jest aktywna (czarne, pogrubine litery w oknie DISPLAY
MANAGER i nazwa grupy w oknie GROUP SETTINGS). Kliknij na ikonę ADD OBJECTS... lub użyj
innych możliwości menu, które poznano w innych ćwiczeniach. Wybierz warstwę rastrową z
ze strzałką obrazującą kierunek północy i kliknij OK.
W oknie GROUP SETTINGS zmień nazwę grupy na north_arrow.
Umieść kierunek północy, tak jak pokazano na rysunku 24. Możesz zmieniać rozmiar
obiektów używając pól WIDTH i HEIGHT w oknie GROUP SETTINGS. Zapisz zmiany.
12.8
Dodawanie informacji tekstowych do układu mapy
Na koniec, dodasz krótką, dodatkową informację tekstową, do układu mapy. Zawierać
ona będzie pochodzenie mapy i nazwisko jej twórcy. Kliknij na ikonę ADD TEXT... w oknie
DISPLAY MANAGER.
Użyj opcji FORMAT..., aby zmienić ASCENDER HEIGHT to 10 points i VERTICAL SPACE na 13.
Zmień FONT... na ARIAL i ustaw obydwa kolory na czarny.
map layout created by [Imię i Nazwisko]
UWM in Olsztyn / [rok]
course: Wprowadzenie do Systemów Informacji Przestrzennej
Jeżeli wprowadzone zmiany w układzie mapy są satysfakcjonujące, zapisz je!
12.9
Ustawienia strony i drukowanie
Zanim wydrukujesz całą mapę, musisz dokonać pewnych ustawień. Szczególnie, jeśli
TNTMIPS po raz pierwszy jest używany do tworzenia mapy.
W oknie DISPLAY MANAGER użyj DISPLAY / PAGE SETUP. Kliknij na USE WINDOWS PRINTER i
wybierz drukarkę, która jest zainstalowana w komputerze. d select the printer which is
installed on your computer. Możesz stworzyć wydruk Twojej mapy.
12.10
Pytania przeglądowe
9-1
Jakie elementy są niezbędne, aby stworzyć poprawną mapę?
9-2
Opisz, jaka przewagę daje DISPLAY GROUPS podczas tworzenia układu mapy?
9-3
Jak zorganizowany jest proces tworzenia mapy w TNTMIPS? Czy musisz rysować
wszystko samodzielnie?
9-4
Czy podczas projektowania legendy mapy, możesz zmieniać symbole, kolory i
opisy występujące w odpowiednich warstwach wektorowych?
9-5
W jaki sposób dostosowujesz skalę do określonej mapy? Czy odbywa się to
automatycznie?
9-6
Dlaczego tak ważne jest dostosowanie skali do mapy?
9-7
Jakie informacje zawiera tytuł mapy?
9-8
Co możesz zrobić, aby dodać więcej informacji do układu (np. wyniki analizy
wektorów, statystyki, informacje o prawach autorskich itd.)?
9-9
W jaki sposób możesz dołączyć do układu mapy własne rysunki, skany, czy
zdjęcia?
9-10
Zaprojektuj mapę, która będzie zawierać wyniki ćwiczenia 14 ( Analiza
przestrzenna 2:…). Pokaże ona, w dodatkowej tabeli, numeryczną informację dla
każdej komórki (% lasu, wody, itd.). Wykonaj uproszczony rysunek układu
mapy. Nie zapomnij o tytule, legendzie, skali i kierunku północy.