NERWY RDZENIOWE ( nervi spinales)
1. Charakterystyka ogólna:
• należą doobwodowego układu nerwowego
• 31 par (8 szyjnych, 12 kręgowych, 5 lędźwiowych, 5 krzyżowych i 1 guziczna)
• związane z rdzeniem kręgowym przez NEUROMERY (neuromer to część rdzenia
kręgowego związana z jedną parą nerwów rdzeniowych
• powstają w kanale kręgowym w pobliżu otworu międzykręgowego z zespolenia dwóch korzeni: brzusznego i grzbietowego.
2. Korzenie:
a) korzeń rdzeniowy – część nerwu zawarta w obrębie kanału kręgowego
b) korzeń brzuszny ( radix ventralis) – rozpoczyna się w jądrze ruchomym ( nucleus motorius – skupienie komórek nerwowych w ROGACH PRZEDNICH);
ich wypustki biegną do otworu międzykomórkowego z wyjątkiem I nerwu
rdzeniowego (między kością potyliczną a kręgiem C1)
c) korzeń grzbietowy ( radix dorsalis) – rozpoczyna się w zwoju rdzeniowym
(gangalion spinale). Część właściwa biegnie dośrodkowo wnikając do rogu tylnego, a część na obwód do otworu międzykręgowego i zespala się z korzeniem
brzusznym.
Z zespolenie korzenia brzusznego i grzbietowego powstaje PIEŃ NERWU
RDZENIOWEGO.
3. Pień nerwu rdzeniowego ( truncus nervi spinałeś ) dzieli się na 4 gałęzie:
• gałęzie brzuszne ( rami ventrales)
• gałęzie grzbietowe ( rami dorsoles)
• gałąź oponowa ( ramus meningus)
• gałąź łącząca ( ramus communicaris)
4. GAŁĘZIE GRZBIETOWE unerwiają skórę i mięśnie głębokie grzbietu oraz połączenia kręgosłupa:
a) gałęzie grzbietowe nerwów szyjnych:
• I nerw podpotyliczny
• II nerwy potyliczny większy
• III nerw potyliczny trzeci
b) gałęzie grzbietowe nerwów krzyżowych:
• nerwy pośladkowe górne
5. GAŁĄŹ OPONOWA – wraca do kanału kręgowego i unerwia opony rdzeniowe.
6. GAŁĄŹ ŁĄCZĄCA – zawiera włókna współczulne przedzwojowe, biegnie do pnia współczelnego
7. GAŁĘZIE BRZUSZNE
• C1 – C4 splot szyjny ( plexus cervicalis)
• C5 – Th1 splot ramienny ( plexus brachialis)
• Th1 – Th12 nerwy międzyżebrowe ( nervi intercostales) – brak splotów
• L1 – L4 splot lędźwiowy ( plexus limbalis)
• L5 – Co1 – Co3 splot krzyżowy ( plexus sacralis)
• S3 – S4 splot sromowy ( plexus pudendalis)
• S5 – Co1 – Co3 splot guziczny ( plexus
Splot lędźwiowo krzyżowy
8. Sploty:
a) splot szyjny złożony z:
• gałęzi mięśniowych:
- nerw przeponowy
• gałęzi skórnych:
- nerw potyliczny mniejszy
- nerw uszny wielki
- nerw poprzeczny szyi
- nerw nadobojczykowy przedni, środkowy i tylny
b) splot ramienny unerwiający mięśnie, skórę, kości i połączenia kostne w kończynach górnych
c) splot lędźwiowy unerwiający obręcze kończyn dolnych, brzuch
d) splot krzyżowy unerwiający mięśnie obręczy kończyny dolnej, kończynę dolną, miednicę mniejszą, skórę krocza, okolice odbytu, moszny i prącia (u mężczyzn), warg
sromowych większych (u kobiet).
9. Każdy nerw rdzeniowy prowadzi włókna:
a) czuciowe – dendryty pochodzą ze zwojów rdzeniowych i biegną na obwód jak aksony
biegną do rogów tylnych rdzenia kręgowego; powstają w zwojach czuciowych (poza
Centralnym Układem Nerwowym) lub w zwojach rdzeniowych
b) ruchowe – wypustki motoneuronów, znajdujących się w rogach brzusznych rdzenia kręgowego; powstają w jądrach ruchowych
c) autonomiczne – włókna zazwojowe (przełęczowe) ze zwojów pnia współczulnego powstałe w rogach bocznych rdzenia kręgowego C8 – L1
NERWY CZASZKOWE ( nervi craniales)
I Węchowe
II Wzrokowe
III Okoruchowe
IV Bloczkowy
V Trójdzielny
VI Odwodzący
VII Twarzowy
VIII Przedsionkowo-ślimakowy
X Błędny
XI Dodatkowy
XII Podjęzyczkowy
czuciowe
ruchowe
przywspółczulne
mieszany
AUTONOMICZNY UKŁAD NERWOWY
1. Części układu autonomicznego, w których powstają włókna autonomiczne (w mózgowiu
lub w rdzeniu kręgowym: w jądrach). Komórki powstające w Centralnym Układzie
Nerwowym nigdy nie dochodzą do efektora, ulegają przełączeniu synaptycznemu.
2. Drogi eferentne:
• włókna przedzwojowe
• włókna zazwojowe
3. Funkcje Autonomicznego Układu Nerwowego:
a) działa niezależnie od naszej woli – ewentualny mały wpływ (np. staramy się uspokoić)
b) jest połączony z układem dokrewnym (funkcjonowanie układu pokarmowego)
c) działanie tego układu jest widoczne na zewnątrz w postaci reakcji emocjonalnych i behawiorycznych
d) unerwia gruczoły i mięśniówkę gładką (skóra, naczynia, narządy), serce przez co jest
odpowiedzialny za takie procesy jak: oddychanie, wydzielanie, przemianę materii,
utrzymywanie ciepłoty ciała, odpowiedniego ciśnienia i temperatury
4. Autonomiczny Układ Nerwowy dzieli się na UKŁAD WSPÓŁCZULNY oraz UKŁAD
PRZYWSPÓLCZULNY. Układy te znajdują się w równowadze, gdy układ współczulny
jest pobudzony, a układ przywspółczulny jako jego antagonista dąży do wyrównania.
5. Mediatory:
w układzie współczulnym
w układzie przywspółczulnym
włókna przedzwojowe
włókna zazwojowe
• acetylocholina
• acetylocholina
• adrenalina
• noradrenalina
6. OŚRODKI:
a) układu współczulnego:
• rdzeń kręgowy (C8 ÷ L2,3) – jądra współczulne znajdują się w istocie szarej, w
rogach bocznych (rogi te utworzone są przez istotę szarą pośrednią boczną)
b) układu przywspółczulnego:
• rdzeń kręgowy (S2 – S4) – rogi boczne mniejsze
• pień mózgu: tu znajdują się cztery jądra przywspółczulne przypisane czterem
nerwom czaszkowym (III, VII, IX i X)
7. CZĘŚĆ PRZYKRĘGOWA tzw. pnie przywspółczulne
a) biegną po obu stronach kręgosłupa i łączą się w obrębie zwoju granicznego (ostatni zwój pojedynczy); w zwojach przełącza się większość włókien powstających w
rdzeniu kręgowym
b) ze zwojów wychodzą:
• gałęzie łączące szare, które biegną do nerwów rdzeniowych i z nimi na obwód
• gałęzie łączące – do nerwów czaszkowych IX, X, XI i XII i z nimi na obwód,
odchodzą w części szyjnej
• gałęzie krtaniowo-gardłowe – biegną bezpośrednio do narządów w odcinku
szyjnym
• gałęzie naczyniowe – oplatają naczynia tworząc sploty okołonaczyniowe
• nerwy trzewne - biegną do splotów jam ciała, czyli części przedkręgowej
8. CZĘŚĆ PRZEDKRĘGOWA – sploty jam ciała – dochodzą tu włókna współczulne i
przywspółczulne
a) splot śródpiersiowy –
• leży na łuku aorty, unerwia narządy klatki piersiowej (z wyjątkiem przełyku)
czyli płuca, serce, aortę;
• dochodzi po gałęziach aorty do narządów. W ich obrębie tworzą się sploty
wtórne (płucny, sercowy, aorty zstępującej, graniczny)
• włókna przywspółczulne z jądra nerwu błędnego drogą i jego gałęzi
b) splot trzewny
• leży na aorcie, otacza pień trzewny i tętnicę krezkową górną;
• unerwia narządy unaczyniane przez pień trzewny i tętnicę krezkową górną
[żołądek, śledziona, trzustka, wątroba, jelito cienkie, okrężnicę wstępującą,
jelito ślepe…] i parzyste narządy [nerki, nadnercza, moczowody]
• sploty wtórne (śledzionowy, żołądkowy, trzustkowy, wątrobowy, krezkowy
górny, nerkowy, nadnerczowy, moczowodowy) – włókna ze splotów:
trzewnego, międzykrezkowego i miedniczego
• włókna przywspółczulne z nerwu błędnego
c) splot międzykrezkowy – kontynuacja splotu trzewnego, sięga do tętnic nerkowych
• sploty wtórne: krezkowy dolny, jądrowy, jajnikowy, oddaje włókna do splotu
moczowodowego
• włókna przywspółczulne: z jąder w odcinku S2 – S4 rdzenia kręgowego
d) splot miedniczy: leży w miednicy
• sploty wtórne: pęcherzowy, odbytniczy, sterczy, nasieniowodowy, maciczno-
pochwowy
• włókna przywspółczulne: z jąder odcinka S2 – S4 rdzenia kręgowego
e) sploty śródścienne – ze splotów wtórnych biegną włókna do ścian narządów np. jelita
12 par nerwów odchodzących od mózgowia, od przodu ku tyłowi:
• grupa nerwów narządów zmysłów: 1,2,8,9
• grupa nerwów mięśni gałki ocznej: 3,4,6
• grupa nerwów łuków skrzelowych: 5,7,9,10,11
I NERWY WĘCHOWE ( nervi oflactori)
• neuryty komórek dwubiegunowych w okolicy węchowej błony śluzowej jamy
nosowej (zajmuje ona górną część przegrody nosa).
• komórki węchowe wysyłają na obwód dendryty będące receptorami węchu oraz aksony w postaci nitek węchowych
• komórki węchowe, receptory węchu oraz nitki węchowe tworzą nerwy węchowe, które przechodzą przez otwory w ścianie poziomej komory sitowej i kończą się w
opuszce węchowej
• opuszka węchowa należy do węchomózgowia leżącego na powierzchni podstawy płata czołowego
II NERW WZROKOWY ( nervi oculari)
• prowadzi włókna aferentne czuciowe, które rozpoczynają się w komórkach
zwojowych siatkówki
• nerw wzrokowy to trzeci neuron drogi wzrokowej – opuszcza on gałkę oczną
• wyróżniamy 4 odcinki przebiegu nerwu wzrokowego:
- wewnątrzgałkowy
- wewnątrzoczodołowy
- wewnątrzkanałowy
- wewnątrz czaszkowy
• nerw prowadzi krzyżujące się włókna donosowe i włókna doskroniowe
• po skrzyżowaniu nerw wzrokowy przechodzi w pasma wzrokowe, które dochodzą do
ciał galaretowatych bocznych a następnie do ośrodka wzrokowego w płacie
potylicznym
III NERW OKORUCHOWY ( nervus oculomotorius)
a) składa się z:
• włókien ruchowych pochodzących z jąder ruchowych w śródmózgowiu i
unerwiających mięśnie gałki ocznej z wyjątkiem mięśnia skośnego
górnego i mięśnia prostego bocznego
• włókien czuciowych z komórek leżących na przebiegu nerwu
• włókien przywspółczulnych z jądra przywspółczulnego tego nerwu w
śródmózgowiu
• włókien przywspółczulnych pozazwojowych ze zwoju rzęskowego
dochodzących do mięśnia rzęskowego i zwieracza źrenicy
IV NERW BLOCZKOWY ( nervus trochlearis)
a) składa się z:
• włókien ruchowych z jądra ruchowego w śródmózgowiu unerwiających
mięsień skośny górny gałki ocznej
• włókien czuciowych z komórek leżących na przebiegu nerwu
V NERW TRÓJDZIELNY ( nervus trigeminus)
• nerw I łuku skrzelowego
• składa się z korzenia czuciowego (włókien dośrodkowych czuciowych) ze zwoju trójdzielnego; z korzenia ruchowego (włókien odśrodkowych ruchowych) z jądra ruchowego
w
moście
oraz
włókien
autonomicznych
współczulnych
i
przywspółczulnych
• wyróżniamy 3 gałęzie nerwu trójdzielnego:
NAZWA
RODZAJ WŁÓKIEN
ZAKRES
SKŁAD
UNERWIENIA
• opona twarda
• nerw łzowy
NERW
włókna czuciowe ze • skóra
• nerw czołowy
OCZNY
zwoju trójdzielnego
• błona śluzowa
• nerw nosowo-
• błona zewnętrzna i
rzęskowy
wewnętrzna gałki ocznej
NERW
włókna czuciowe
• oponę twardą
• nerwy zębodołowe
SZCZĘKOWY
• skrzydła nosa
górne tylne
• zęby szczęki górnej
• nerw jarzmowy
• wargę górną
• nerw podoczodołowy
• policzki
• nerw skrzydłowo-
podniebienny
NERW
mieszane
CZUCIOWO:
ŻUCHWOWY
• dolna część policzków
• skroń
• błona śluzowa jamy
nosowej
• język
RUCHOWO:
• mięśnie nadgnykowe
• mięśnie żuchwy
• skórę dolnej okolicy
twarzy
Nerw szczękowy przechodzi przez otwór okrągły w dole czaszki
Nerw żuchwowy przechodzi przez otwór owalny i jest największą gałęzią nerwu trójdzielnego.
VI NERW ODWODZĄCY ( nervus abducens)
a) złożony z:
• włókien czuciowych z komórek leżących na przebiegu nerwu
• włókien ruchowych z jądra ruchowego w moście unerwiających mięsień prosty boczny gałki ocznej
b) przechodzi przez szczelinę oczodołową górną
VII NERW TWARZOWY (nervus facialis)
a) złożony z:
• włókien ruchowych w moście unerwiających mięśnie mimiczne twarzy oraz
mięśnie nadgnykowe
• włókien przywspółczulnych z jądra ślinowego górnego
• komórek czuciowe tworzących tzw. zwój kolanka; unerwiają one 2/3 przodu
języka (smakowo), nerw strzemiączka oraz strunę węchową
b) przechodzi w dole czaszki tylnym przez otwór słuchowy wewnętrzny
VIII NERW PRZEDSIONKOWO-ŚLIMAKOWY ( nervus vestibulocochlearis)
• włókna przywspółczulne unerwiają gruczoł łzowy, ślinianki: podżuchwową i
podjęzykową oraz gruczoły podniebienne i jamę ustną
• nerw dzielimy na część ślimakową i część przedsionkową
• nerwy dla zmysłów ucha wewnętrznego i równowagi
• przechodzi w dolne tylnym czaszki przez otwór słuchowy wewnętrzny
IX NERW JĘZYKOWO-GARDŁOWY( nervus glassopharyngeus)
a) składa się z:
• komórek czuciowych w zwoju górnym unerwiających język,
• komórek ruchowych z jądra dwuznacznego w rdzeniu przedłużonym
unerwiających mięsnie podniebienia miękkiego i gardła
• komórek przywspółczulnych z jądra ślinowego dolnego prowadzących włókna
przedzwojowe do zwoju trzewnego
b) przechodzi przez otwór żyły szyjnej
X NERW BŁĘDNY ( nervus vagus)
a) zbudowany z dwóch zwojów: górnego i dolnego
b) wyróżniamy odcinki:
• głowowy
• szyjny
• piersiowy
• brzuszny
c) składa się z:
• włókien ruchowych z jądra dwuznacznego w rdzeniu przedłużonym
unerwiających mięśnie krtani i gardła. Włókien tych jest mniej niż włókien
przywspółczulnych
• włókien czuciowych ze zwoju górnego i dolnego tego nerwu unerwiających
(razem z włóknami przywspółczulnymi) narządy szyi, śródpiersia i jamy
brzusznej (splot trzewny)
• włókien przywspółczulnych z jądra początkowego przywspółczulnego nerwu błędnego
d) przechodzi przez otwór żyły szyjnej
XI NERW DODATKOWY (nervus accesorius)
a) zbudowany z dwóch korzeni: czaszkowego i rdzeniowego
b) składa się z włókien ruchowych z jądra dwuznacznego unerwiających mięsień czworoboczny i mięsień obojczykowo-sutkowy
c) przechodzi przez otwór żyły szyjnej
XII NERW PODJĘZYKOWY (nervus hypoglossus)
a) posiada liczne połączenia z innymi nerwami
b) składa się z włókien ruchowych z jądra dwuznacznego w rdzeniu przedłużonym unerwiających mięśnie języka
c) włókna ruchowe tworzą jądro ruchowe nerwu podjęzykowego
d) przechodzi przez dół tylny, kanał nerwu podjęzykowego
UCHO ( auris) – NARZĄD SŁUCHU I RÓWNOWAGI
UCHO ZEWNĘTRZNE ( auris externa)
1. Małżowina uszna ( auricula) – zbudowana głównie z chrząstki (z wyjątkiem płatka) pokrytej skórą. Na chrząstkach znajdują się szczątkowe mięśnie małżowiny.
a) powierzchnie:
• przyśrodkowa przylegająca do czaszki, gładka
• boczna – wklęsła z wypukłościami i zagłębieniami takimi jak np. skrawek (najbardziej obwodowa wypukłość) oraz przeciwskrawek przykrywający
otwór słuchowy zewnętrzny
b) funkcje: zbieranie fal dźwiękowych
2. Przewód słuchowy zewnętrzny ( meatus acusticus externus) – przedłużenie małżowiny a) część boczna – chrzęstna oraz część przyśrodkowa utworzona przez kość skroniową
b) kanał wysłany jest skórą; znajdują się w nim gruczoły woszczynowe, łojowe oraz włosy
c) kanał w kształcie litery S zakończony błoną bębenkową oddzielającą przewód słuchowy zewnętrzny od jamy bębenkowej (ucho wewnętrzne od środkowego).
1. Jama bębenkowa (cavum tympani) – znajduje się w jamie kości skroniowej, ma sześć ścian i w przybliżeniu sześcienny kształt:
a) ściana górna (nakrywkowa)
b) ściana boczna (błoniasta) – łączy się przez błonę bębenkową z przewodem słuchowym zewnętrznym (uchem zewnętrznym)
c) ściana przyśrodkowa (błędnikowa) – posiada połączenie z uchem wewnętrznym oraz 2 otwory:
• okienko górne – owalne, tzw. okienko przedsionka, zamknięte
podstawą strzemiączka
• okienko dolne – okrągłe, tzw. okienko ślimaka, zamknięte przez błonę bębenkową wtórną
d) ściana dolna (żylna) – biegnie tu żyła szyjne wewnętrzna
e) ściana przednia (szyjna, tętnicza) – w pobliżu znajduje się tętnica szyjna wewnętrzna
f) ściana tylna (sutkowa) – połączona z jamą sutkową
Jama bębenkowa jest przestrzenią znajdującą się w piramidzie kości skroniowej, jest wypełniona powietrzem, wysłana błoną śluzową. W niej są połączone stawowo kosteczki
słuchowe tworzące mostek, a mianowicie:
• młoteczek przyrośnięty do błony bębenkowej, połączony z
• kowadełkiem, które z kolei łączy się ze
• strzemiączkiem, które swoją podstawą zamyka okienko owalne w ścianie przyśrodkowej
2. Błona bębenkowa ( membrana tympani)
• na granicy ucha środkowego i zewnętrznego;
• od strony jamy bębenkowej przyrośnięty jest do niej młoteczek
• kształt lejka
• wyróżnia się część górną (wiotką) oraz część napiętą
• pępek – najbardziej wybrzuszona część błony bębenkowej
• fale dźwiękowe wprowadzają błonę bębenkową w drgania drgania
przenoszone na kosteczki słuchowe przenoszone dalej na ucho wewnętrzne
3. Trąbka słuchowa = trąbka Eustachiusza (tuba auditiva) – łączy ucho środkowe z gardłem, wyrównuje ciśnienie w uchu środkowym. Przełykając otwieramy otwór
znajdujący się w gardle.
• posiada dwa ujścia: gardłowe i bębenkowe
• przewód w części przyśrodkowej jest kostny, reszta przewodu ma budowę
chrzęstną
4. W skład ucha środkowego wchodzą ponadto komórki sutkowe lub jama sutkowa
UCHO WEWNĘTRZNE ( auris interna) = BŁĘDNIK ( labirynthus) 1. Błędnik kostny ( labirynthus osseus) utworzony przez piramidę kości skroniowej. Jest złożony z trzech części:
• ślimak ( cochlea)
• przedsionek ( vestibulum)
• 3 kanały półkoliste: przedni, tylny i boczny
Przedsionek jest połączony od przodu ze ślimakiem, z tyłu z kanałami półkolistymi.
Kanały te posiadają 5 ujść. Każdy kanał ma dwie odnogi: pojedynczą i bańkową. Odnogi
pojedyncze kanału przedniego i tylnego łączą się przed ujściem do przedsionka.
2. Błędnik błoniasty ( labirynthus membranaceus)
a) przewody półkoliste biegnące w kanałach półkolistych (w związku z czym mają tę
samą budowę – 5 ujść)
b) w przedsionku błędnika błoniastego znajdują się:
• woreczek
• łagiewka (będąca podstawą przewodów półkulistych)
• przewód woreczkowo-łagiewkowy
c) w obrębie ślimaka znajduje się przewód spiralny ślimaka połączony przez przewód łączący z łagiewką;
d) śródchłonka – płyn wypełniający błędnik błoniasty
e) przychłonka – płyn znajdujący się pomiędzy błędnikiem kostnym a błoniastym
f) komórki receptorowe słuchu znajdują się w narządzie Cortiego w przewodzie spiralnym ślimaka
g) komórki receptorowe równowagi znajdują się w plamce woreczka i łagiewki oraz
w grzebieniach baniek przewodów półkolistych
OKO ( oculis) – NARZĄD WZROKU
błona włóknista
ROGÓWKA
TWARDÓWKA
GAŁKA OCZNA
błona naczyniowa
NACZYNIÓWKA
(bulbus oculi)
CIAŁKO RZĘSKOWE
TĘCZÓWKA
błona wewnętrzna
SIATKÓWKA
1. ROGÓWKA – przeźroczysta, wchodzi w skład układu załamującego promienie świetlne.
Ogranicza od przodu komorę przednią oka. Jest bogato unerwiono, ale nie posiada
własnych naczyń krwionośnych. Miejsce przejścia twardówki i rogówki to kąt rogówkowo-twardówkowy.
2. TWARDÓWKA – nieprzeźroczysta. W jej tylnej części leży plamka ślepa – mniejsze ujście nerwu wzrokowego. W przedniej części przechodzi przez rogówkę.
3. NACZYNIÓWKA – znajduje się w środkowej i tylnej części gałki ocznej, ku przodowi
przechodzi w:
4. CIAŁKO RZĘSKOWE – składa się z mięśnia rzęskowego (mięsień gładki) objętego wieńcem rzęskowym, który składa się z wyrostków rzęskowych, do których dochodzą włókienka obwódki rzęskowej, które łączą mięsień rzęskowy z soczewką. Skurcz i rozkurcz mięśnia rzęskowego zmienia krzywiznę soczewki. W zależności od kąta
załamania promieni świetlnych na soczewce różny jest ich kąt padania na siatkówkę.
Mówimy o:
• prawidłowym widzeniu (EMETROPIA)
• krótkowzroczu (MYOPIA)
• dalekowzroczu (HYPEMETROPIA)
5. TĘCZÓWKA – leży do przodu od ciałka rzęskowego, zrębem tęczówki jest mięsień gładki, którego włókna okrężne tworzą zwieracz źrenicy (otwór w tęczówce), a włókna podłużne jej rozwieracz. Zwieracz unerwiony jest przywspółczulnie przez nerwy rzęskowe krótkie ze zwoju rzęskowego, a rozwieracz – współczulnie przez nerwy
rzęskowe długie.
6. SIATKÓWKA – jest zbudowana z 10 warstw. Jej część tylna (wzrokowa) posiada receptory: pręciki i czepki. Z kolei część przednia jest ślepa.
Receptory odbierają i przekształcają impuls świetlny, przechodzi on przez kolejne
warstwy siatkówki oraz przez nerw wzrokowy po czym dochodzi do ośrodków
podkorowych (ciał kolankowatych bocznych zaliczanych do struktur ZAWZGÓRZA,
czyli części wzgórzomózgowia w międzymózgowiu).
Ośrodki korowe wzroku leżą w płacie potylicznym.
7. APARAT RUCHOWY GAŁKI OCZNEJ jest tworzony przez 6 mięśni poprzecznie-
prążkowanych:
MIĘSIEŃ
UNERWIENIE
mięsień skośny górny
nerw bloczkowy
mięsień prosty boczny
nerw odwodzący
mięsień skośny dolny
mięsień prosty górny
nerw okoruchowy
mięsień prosty dolny
mięsień prosty przyśrodkowy
8. APARAT OCHRONNY OKA:
• powieki z rzęsami
• spojówki
• brwi
• narząd łzowy = gruczoł łzowy + drogi łzowe; łzy wytworzone w gruczole są
odprowadzane przez przewód nosowo-łzowy do przewodu nosowego dolnego,
który leży na bocznej ścianie jamy nosowej.
9. KOMORA PRZEDNIA OKA – obszar pomiędzy rogówką a tęczówką i soczewką
KOMORA TYLNA OKA – obszar zawarty pomiędzy soczewką, tęczówką i ciałkiem
rzęskowym. Jest wypełniona cieczą wodnistą.
CIAŁO SZKLISTE – wypełnia centrum gałki ocznej między soczewką a siatkówką