UKŁAD
UKŁAD
NARZĄDÓW
NARZĄDÓW
ZMYSŁÓW
ZMYSŁÓW
UKŁAD
UKŁAD
NARZĄDÓW
NARZĄDÓW
ZMYSŁÓW
ZMYSŁÓW
NARZĄD SMAKU
NARZĄD SMAKU
komórki odbierające czucie smaku
komórki odbierające czucie smaku
(receptory
(receptory
smakowe)
smakowe)
wchodzą w skład
wchodzą w skład
kubków smakowych
kubków smakowych
kubki te w ogólnej liczbie kilku tysięcy rozmieszczone
kubki te w ogólnej liczbie kilku tysięcy rozmieszczone
są w nabłonku języka w obrębie
są w nabłonku języka w obrębie
brodawek
brodawek
językowych
językowych
duże
duże
brodawki okolone
brodawki okolone
położone u podstawy języka
położone u podstawy języka
zawierają po ok. 300 kubków, natomiast mniejsze –
zawierają po ok. 300 kubków, natomiast mniejsze –
brodawki grzybowate i liściaste
brodawki grzybowate i liściaste
– rozmieszczone na
– rozmieszczone na
powierzchni przedniej i bocznej języka mają tylko po
powierzchni przedniej i bocznej języka mają tylko po
kilka kubków
kilka kubków
między brodawkami znajdują się gruczoły produkujące
między brodawkami znajdują się gruczoły produkujące
płynną wydzielinę, która przepłukuje brodawki
płynną wydzielinę, która przepłukuje brodawki
komórki
komórki
kubków smakowych
kubków smakowych
mają od strony
mają od strony
powierzchownej mikrokosmki wychodzące do wspólnej
powierzchownej mikrokosmki wychodzące do wspólnej
komory, która łączy się ze środowiskiem zewnętrznym
komory, która łączy się ze środowiskiem zewnętrznym
rozpuszczone cząsteczki chemiczne pokarmu
rozpuszczone cząsteczki chemiczne pokarmu
dochodzą do tych kosmków przez dyfuzję pobudzając
dochodzą do tych kosmków przez dyfuzję pobudzając
receptory smakowe
receptory smakowe
powstające w nich bodźce są przekazywane przez
powstające w nich bodźce są przekazywane przez
dośrodkowe włókna nerwowe wchodzące w skład
dośrodkowe włókna nerwowe wchodzące w skład
nerwu twarzowego (struna bębenkowa) i nerwu
nerwu twarzowego (struna bębenkowa) i nerwu
językowo – gardłowego
językowo – gardłowego
bodźce te są przewodzone do
bodźce te są przewodzone do
podwzgórza
podwzgórza
i dalej do
i dalej do
kory mózgowej
kory mózgowej
człowiek rozróżnia cztery rodzaje smaku:
człowiek rozróżnia cztery rodzaje smaku:
słodki
słodki
kwaśny
kwaśny
gorzki
gorzki
słony
słony
NARZĄD POWONIENIA
NARZĄD POWONIENIA
narząd węchowy zajmuje górny odcinek jamy nosowej, zwany
narząd węchowy zajmuje górny odcinek jamy nosowej, zwany
okolicą węchową
okolicą węchową
receptory węchowe
receptory węchowe
mają postać komórek dwubiegunowych
mają postać komórek dwubiegunowych
rozmieszczonych w błonie śluzowej małżowiny nosowej górnej
rozmieszczonych w błonie śluzowej małżowiny nosowej górnej
od górnego bieguna komórki węchowej odchodzi dendryt
od górnego bieguna komórki węchowej odchodzi dendryt
zakończony rzęskami, od podstawy zaś – akson
zakończony rzęskami, od podstawy zaś – akson
rzęski te zanurzone są w warstwie śluzu pokrywającej
rzęski te zanurzone są w warstwie śluzu pokrywającej
nabłonek węchowy
nabłonek węchowy
substancje węchowe dostają się do okolicy węchowej podczas
substancje węchowe dostają się do okolicy węchowej podczas
wdechu przez nos oraz przez jamę ustną i nozdrza tylne
wdechu przez nos oraz przez jamę ustną i nozdrza tylne
(zwłaszcza podczas jedzenia)
(zwłaszcza podczas jedzenia)
neuryty (aksony) komórek węchowych tworzą w błonie
neuryty (aksony) komórek węchowych tworzą w błonie
śluzowej
śluzowej
splot,
splot,
od którego odchodzi około 20
od którego odchodzi około 20
nerwów
nerwów
węchowych
węchowych
(nervi olfactorii)
(nervi olfactorii)
po obu stronach przegrody nosa
po obu stronach przegrody nosa
dochodzą one do blaszki sitowej kości sitowej, przez otworki
dochodzą one do blaszki sitowej kości sitowej, przez otworki
której wchodzą do położonej w jamie czaszki
której wchodzą do położonej w jamie czaszki
opuszki
opuszki
węchowej
węchowej
opuszka węchowa składa się z kilku warstw komórek o
opuszka węchowa składa się z kilku warstw komórek o
specyficznym kształcie
specyficznym kształcie
jedna z warstw składa się z kulistych ciałek, zwanych
jedna z warstw składa się z kulistych ciałek, zwanych
kłębuszkami węchowymi,
kłębuszkami węchowymi,
w skład których wchodzą tzw.
w skład których wchodzą tzw.
komórki mitralne
komórki mitralne
w warstwie tej neuryty, około tysiąca komórek węchowych,
w warstwie tej neuryty, około tysiąca komórek węchowych,
kończą się na dendrytach jednej komórki mitralnej
kończą się na dendrytach jednej komórki mitralnej
następuje tu zbieżność (konwergencja) bodźców węchowych
następuje tu zbieżność (konwergencja) bodźców węchowych
aksony komórek mitralnych tworzą na powierzchni dolnej
aksony komórek mitralnych tworzą na powierzchni dolnej
półkuli mózgowej po każdej stronie
półkuli mózgowej po każdej stronie
pasmo węchowe
pasmo węchowe
(tractus
(tractus
olfactorius)
olfactorius)
biegnące do
biegnące do
trójkąta węchowego
trójkąta węchowego
na podstawie
na podstawie
mózgu
mózgu
połączenia synaptyczne z neuronami wyższego rzędu prowadzą
połączenia synaptyczne z neuronami wyższego rzędu prowadzą
do
do
hipokampa
hipokampa
i dalej do jąder wegetatywnych w
i dalej do jąder wegetatywnych w
podwzgórzu
podwzgórzu
NARZĄD PRZEDSIONKOWO –
NARZĄD PRZEDSIONKOWO –
ŚLIMAKOWY
ŚLIMAKOWY
ucho
ucho
człowieka pełni podwójną rolę:
człowieka pełni podwójną rolę:
narządu słuchu
narządu słuchu
narządu równowagi
narządu równowagi
właściwe receptory tworzące te narządy są
właściwe receptory tworzące te narządy są
ukryte w głębi czaszki w kości skroniowej
ukryte w głębi czaszki w kości skroniowej
pod względem anatomicznym rozróżniamy:
pod względem anatomicznym rozróżniamy:
ucho zewnętrzne
ucho zewnętrzne
błonę bębenkową
błonę bębenkową
ucho środkowe
ucho środkowe
ucho wewnętrzne
ucho wewnętrzne
rozdział czynnościowy:
rozdział czynnościowy:
część statyczna
część statyczna
= przedsionek + kanały półkoliste
= przedsionek + kanały półkoliste
część słuchowa
część słuchowa
= ślimak
= ślimak
UCHO ZEWNĘTRZNE
UCHO ZEWNĘTRZNE
składa się
składa się
małżowiny usznej i przewodu słuchowego
małżowiny usznej i przewodu słuchowego
małżowina
małżowina
(auricula)
(auricula)
jest wydłużoną powyginaną płytką
jest wydłużoną powyginaną płytką
otaczającą lejkowate wejście do
otaczającą lejkowate wejście do
kanału słuchowego
kanału słuchowego
zewnętrznego
zewnętrznego
(meatus acusticus externus)
(meatus acusticus externus)
zrąb małżowiny usznej stanowi chrząstka sprężysta i tylko
zrąb małżowiny usznej stanowi chrząstka sprężysta i tylko
płatek jest jej pozbawiony zawierając zamiast chrząstki –
płatek jest jej pozbawiony zawierając zamiast chrząstki –
tłuszcz
tłuszcz
chrząstka małżowiny usznej jest obciągnięta skórą, która
chrząstka małżowiny usznej jest obciągnięta skórą, która
przylega ściślej do powierzchni wewnętrznej niż
przylega ściślej do powierzchni wewnętrznej niż
zewnętrznej
zewnętrznej
przewód słuchowy zewnętrzny składa się z części
przewód słuchowy zewnętrzny składa się z części
chrzęstnej i kostnej i ma długość ok. 25 mm
chrzęstnej i kostnej i ma długość ok. 25 mm
biegnie w płaszczyźnie poziomej spiralnie – najpierw
biegnie w płaszczyźnie poziomej spiralnie – najpierw
skierowany jest ku przodowi, a później do tyłu, w
skierowany jest ku przodowi, a później do tyłu, w
płaszczyźnie czołowej zaś – najpierw do góry, a następnie do
płaszczyźnie czołowej zaś – najpierw do góry, a następnie do
błony bębenkowej ku dołowi
błony bębenkowej ku dołowi
skóra pokrywająca część chrząstkową przewodu jest
skóra pokrywająca część chrząstkową przewodu jest
wyposażona w
wyposażona w
gruczoły woskowinowe i łojowe
gruczoły woskowinowe i łojowe
, których
, których
wydzieliny mieszając się ze złuszczonym nabłonkiem tworzą
wydzieliny mieszając się ze złuszczonym nabłonkiem tworzą
tzw.
tzw.
woskowinę
woskowinę
(cerumen)
(cerumen)
UCHO ZEWNĘTRZNE
UCHO ZEWNĘTRZNE
Błona bębenkowa
Błona bębenkowa
(membrana tympani)
(membrana tympani)
ma kształt owalnej tarczy o zabarwieniu
ma kształt owalnej tarczy o zabarwieniu
perłowoszarym
perłowoszarym
ustawiona jest na końcu przewodu słuchowego
ustawiona jest na końcu przewodu słuchowego
skośnie w ten sposób, że jej górna i tylna część
skośnie w ten sposób, że jej górna i tylna część
odsunięta jest bardziej na zewnątrz niż część
odsunięta jest bardziej na zewnątrz niż część
dolna i przednia
dolna i przednia
ma ona kształt płaskiego wciągniętego do
ma ona kształt płaskiego wciągniętego do
środka lejka, którego wierzchołek połączony z
środka lejka, którego wierzchołek połączony z
rękojeścią młoteczka tworzy wyniosłość zwaną
rękojeścią młoteczka tworzy wyniosłość zwaną
pępkiem błony bębenkowej
pępkiem błony bębenkowej
(umbo)
(umbo)
od strony zewnętrznej błona bębenkowa
od strony zewnętrznej błona bębenkowa
pokryta jest cienką warstwą skóry pozbawionej
pokryta jest cienką warstwą skóry pozbawionej
włosów i gruczołów
włosów i gruczołów
wewnętrzna powierzchnia błony bębenkowej
wewnętrzna powierzchnia błony bębenkowej
pokryta jest błoną śluzową
pokryta jest błoną śluzową
UCHO ŚRODKOWE
UCHO ŚRODKOWE
w skład
w skład
ucha środkowego
ucha środkowego
wchodzi:
wchodzi:
jama bębenkowa
jama bębenkowa
kosteczki słuchowe
kosteczki słuchowe
trąbka słuchowa
trąbka słuchowa
Jama bębenkowa
Jama bębenkowa
jest to wąska szczelinowata
jest to wąska szczelinowata
przestrzeń położona pomiędzy
przestrzeń położona pomiędzy
błoną bębenkową a błędnikiem
błoną bębenkową a błędnikiem
od przodu łączy się ona przez
od przodu łączy się ona przez
trąbkę słuchową z jamą gardłową,
trąbkę słuchową z jamą gardłową,
od tyłu zaś – z przestrzeniami
od tyłu zaś – z przestrzeniami
pneumatycznymi wyrostka
pneumatycznymi wyrostka
sutkowatego kości skroniowej
sutkowatego kości skroniowej
jama bębenkowa zawiera
jama bębenkowa zawiera
powietrze, którego ciśnienie jest
powietrze, którego ciśnienie jest
wyrównywane przez trąbkę
wyrównywane przez trąbkę
słuchową
słuchową
UCHO ŚRODKOWE
UCHO ŚRODKOWE
Kosteczki słuchowe
Kosteczki słuchowe
w jamie bębenkowej znajduje się łańcuch ruchomo połączonych
w jamie bębenkowej znajduje się łańcuch ruchomo połączonych
trzech kosteczek
trzech kosteczek
słuchowych
słuchowych
:
:
młoteczka
młoteczka
(malleus)
(malleus)
kowadełka
kowadełka
(incus)
(incus)
strzemiączka
strzemiączka
(stapes)
(stapes)
są one składnikiem biernym narządu słuchu – rękojeść młoteczka jest ściśle połączona z
są one składnikiem biernym narządu słuchu – rękojeść młoteczka jest ściśle połączona z
błoną bębenkową, a podstawa strzemiączka wpasowana jest w
błoną bębenkową, a podstawa strzemiączka wpasowana jest w
okienko owalne
okienko owalne
– otwór
– otwór
w ścianie przyśrodkowej jamy bębenkowej, który łączy ją z uchem wewnętrznym
w ścianie przyśrodkowej jamy bębenkowej, który łączy ją z uchem wewnętrznym
energia akustyczna wprawia w drganie błonę bębenkową - drgania te zostają przekazane
energia akustyczna wprawia w drganie błonę bębenkową - drgania te zostają przekazane
przez układ kosteczek na podstawę strzemiączka, które porusza się na kształt tłoka
przez układ kosteczek na podstawę strzemiączka, które porusza się na kształt tłoka
kosteczki słuchowe zawieszone są w jamie bębenkowej na licznych
kosteczki słuchowe zawieszone są w jamie bębenkowej na licznych
więzadłach
więzadłach
łączących je ze ścianami tej jamy
łączących je ze ścianami tej jamy
ponadto znajdują się tu
ponadto znajdują się tu
dwa mięśnie:
dwa mięśnie:
mięsień napinacz błony bębenkowej
mięsień napinacz błony bębenkowej
napina błonę bębenkową i obraca
napina błonę bębenkową i obraca
młoteczek dośrodkowo przyciskając podstawę strzemiączka do okienka przedsionka
młoteczek dośrodkowo przyciskając podstawę strzemiączka do okienka przedsionka
mięsień strzemiączkowy
mięsień strzemiączkowy
pociąga strzemiączko ku jamie bębenkowej (jest więc
pociąga strzemiączko ku jamie bębenkowej (jest więc
antagonistą mięśnia napinacza)
antagonistą mięśnia napinacza)
zadaniem obu tych mięśni jest optymalne napięcie łańcucha kosteczek w celu
zadaniem obu tych mięśni jest optymalne napięcie łańcucha kosteczek w celu
przewodzenia drgań dźwiękowych
przewodzenia drgań dźwiękowych
Trąbka słuchowa (Eustachiusza)
Trąbka słuchowa (Eustachiusza)
(tuba auditiva)
(tuba auditiva)
łączy jamę bębenkową z jamą nosowo – gardłową
łączy jamę bębenkową z jamą nosowo – gardłową
składa się z części kostnej i chrzęstno – błoniastej
składa się z części kostnej i chrzęstno – błoniastej
jej
jej
ujście gardłowe
ujście gardłowe
leży 1 – 2.5 cm wyżej od ujścia bębenkowego
leży 1 – 2.5 cm wyżej od ujścia bębenkowego
przy ruchu połykania ujście gardłowe trąbki otwiera się wentylując ucho środkowe i
przy ruchu połykania ujście gardłowe trąbki otwiera się wentylując ucho środkowe i
wyrównując ciśnienie w nim z ciśnieniem atmosferycznym
wyrównując ciśnienie w nim z ciśnieniem atmosferycznym
UCHO WEWNĘTRZNE
UCHO WEWNĘTRZNE
ma postać połączonych ze sobą jam i kanałów wydrążonych w części skalistej
ma postać połączonych ze sobą jam i kanałów wydrążonych w części skalistej
(piramidzie) kości skroniowej, objętych nazwą
(piramidzie) kości skroniowej, objętych nazwą
błędnika kostnego (labiryntu)
błędnika kostnego (labiryntu)
błędnik kostny
błędnik kostny
(labyrhintus osseus)
(labyrhintus osseus)
składa się z:
składa się z:
przedsionka
przedsionka
(vestibulum)
(vestibulum)
kanałów półkolistych
kanałów półkolistych
(canalis semicirculares)
(canalis semicirculares)
ślimaka
ślimaka
(cochlea)
(cochlea)
ze względu na funkcję błędnik dzieli się na:
ze względu na funkcję błędnik dzieli się na:
część statyczną (narząd równowagi)
część statyczną (narząd równowagi)
= przedsionek + kanały półkoliste
= przedsionek + kanały półkoliste
część słuchową
część słuchową
= ślimak
= ślimak
błędnik kostny wypełniony jest płynem zwanym
błędnik kostny wypełniony jest płynem zwanym
przychłonką
przychłonką
(perilympha),
(perilympha),
która licznymi drogami komunikuje się z płynem podpajęczynówkowym czaszki
która licznymi drogami komunikuje się z płynem podpajęczynówkowym czaszki
wewnątrz błędnika kostnego mieści się
wewnątrz błędnika kostnego mieści się
błędnik błoniasty
błędnik błoniasty
(labyrhintus
(labyrhintus
membranaceus)
membranaceus)
jest to zamknięty worek łącznotkankowy, składający się z uchyłków
jest to zamknięty worek łącznotkankowy, składający się z uchyłków
umieszczonych w odpowiednich przestrzeniach błędnika kostnego
umieszczonych w odpowiednich przestrzeniach błędnika kostnego
w jego skład wchodzą położone w przedsionku:
w jego skład wchodzą położone w przedsionku:
woreczek
woreczek
(sacculus)
(sacculus)
łagiewka
łagiewka
(utriculus)
(utriculus)
kanały półkoliste
kanały półkoliste
(canalis semicirculares)
(canalis semicirculares)
przewód ślimakowy
przewód ślimakowy
(ductus cochlearis)
(ductus cochlearis)
wszystkie wymienione przestrzenie błędnika błoniastego są ze sobą połączone i
wszystkie wymienione przestrzenie błędnika błoniastego są ze sobą połączone i
wypełnione
wypełnione
śródchłonką
śródchłonką
(endolympha)
(endolympha)
UCHO WEWNĘTRZNE
UCHO WEWNĘTRZNE
ślimak składa się z trzech równoległych kanałów
ślimak składa się z trzech równoległych kanałów
skręconych spiralnie
skręconych spiralnie
światło kanału spiralnego ślimaka podzielone jest na
światło kanału spiralnego ślimaka podzielone jest na
dwa piętra, zwane
dwa piętra, zwane
schodami
schodami
niższe piętro bliższe podstawy ślimaka nazywa się
niższe piętro bliższe podstawy ślimaka nazywa się
schodami bębenka
schodami bębenka
(scala tympani),
(scala tympani),
wyższe – nosi
wyższe – nosi
nazwę
nazwę
schodów przedsionka
schodów przedsionka
(scala vestibuli)
(scala vestibuli)
schody te połączone są ze sobą
schody te połączone są ze sobą
szparą osklepka
szparą osklepka
położoną w pobliżu wierzchołka ślimaka i wypełnione są
położoną w pobliżu wierzchołka ślimaka i wypełnione są
przychłonką
przychłonką
w świetle schodów przedsionka przebiega
w świetle schodów przedsionka przebiega
błona
błona
przedsionkowa
przedsionkowa
(membrana vestibularis)
(membrana vestibularis)
oddziela ona ich dolną część tworząc
oddziela ona ich dolną część tworząc
przewód
przewód
ślimakowy
ślimakowy
(ductus cochlearis)
(ductus cochlearis)
(na przekroju
(na przekroju
poprzecznym ma on kształt trójkątny) – wypełniony jest
poprzecznym ma on kształt trójkątny) – wypełniony jest
śródchłonką
śródchłonką
w przewodzie ślimakowym na błonie podstawnej
w przewodzie ślimakowym na błonie podstawnej
oddzielającej go od schodów bębenka przebiega
oddzielającej go od schodów bębenka przebiega
podłużne zgrubienie tworzące
podłużne zgrubienie tworzące
narząd spiralny
narząd spiralny
(Cortiego),
(Cortiego),
który zawiera
który zawiera
receptory słuchowe
receptory słuchowe
rozróżniamy
rozróżniamy
komórki rzęsate
komórki rzęsate
wewnętrzne (jeden rząd)
wewnętrzne (jeden rząd)
i zewnętrzne (trzy rzędy)
i zewnętrzne (trzy rzędy)
komórki rzęsate unerwione są przez dośrodkowe włókna
komórki rzęsate unerwione są przez dośrodkowe włókna
dwubiegunowych komórek zwoju spiralnego ślimaka
dwubiegunowych komórek zwoju spiralnego ślimaka
położonego w środku ślimaka
położonego w środku ślimaka
wypustki osiowe tych komórek tworzą
wypustki osiowe tych komórek tworzą
nerw słuchowy
nerw słuchowy
zdążający do mózgowia
zdążający do mózgowia
około 90 % włókien nerwowych zwoju spiralnego
około 90 % włókien nerwowych zwoju spiralnego
unerwia komórki rzęsate wewnętrzne, pozostałe 10 % -
unerwia komórki rzęsate wewnętrzne, pozostałe 10 % -
unerwia znacznie większą liczbę komórek zewnętrznych
unerwia znacznie większą liczbę komórek zewnętrznych
NARZĄD WZROKU
NARZĄD WZROKU
w skład
w skład
narządu wzroku
narządu wzroku
wchodzą:
wchodzą:
oko
oko
nerw wzrokowy
nerw wzrokowy
aparat pomocniczy
aparat pomocniczy
gałka oczna
gałka oczna
(bulbus oculi)
(bulbus oculi)
położona jest w zagłębieniu
położona jest w zagłębieniu
czaszki zwanym
czaszki zwanym
oczodołem
oczodołem
(orbita)
(orbita)
od przodu przed gałką oczną znajdują się
od przodu przed gałką oczną znajdują się
powieki –
powieki –
górna i dolna
górna i dolna
(zadaniem ich jest ochrona zewnętrznej
(zadaniem ich jest ochrona zewnętrznej
powierzchni oka)
powierzchni oka)
gałka oczna ma kształt nieco spłaszczonej kuli, której
gałka oczna ma kształt nieco spłaszczonej kuli, której
najmniejszy jest wymiar pionowy
najmniejszy jest wymiar pionowy
wyróżniamy w niej
wyróżniamy w niej
bieguny (przedni i tylny)
bieguny (przedni i tylny)
oraz
oraz
równik
równik
linia łącząca oba bieguny tworzy
linia łącząca oba bieguny tworzy
oś gałki ocznej
oś gałki ocznej
przejrzysta, częściowo płynna zawartość gałki ocznej
przejrzysta, częściowo płynna zawartość gałki ocznej
otoczona jest
otoczona jest
trzema błonami
trzema błonami
:
:
błona zewnętrzna
błona zewnętrzna
twardówka
twardówka
(sclera)
(sclera)
–
–
zbudowana jest ze zbitych włókien tkanki łącznej,
zbudowana jest ze zbitych włókien tkanki łącznej,
tworzy zrąb gałki utrzymujący jej kulisty kształt;
tworzy zrąb gałki utrzymujący jej kulisty kształt;
przednią jej część stanowi przezroczysta
przednią jej część stanowi przezroczysta
rogówka
rogówka
(cornea)
(cornea)
błona środkowa
błona środkowa
naczyniówka
naczyniówka
(tunica
(tunica
vasculosa bulbi)
vasculosa bulbi)
– na granicy pomiędzy twardówką
– na granicy pomiędzy twardówką
a rogówką naczyniówka tworzy okrężny wał zwany
a rogówką naczyniówka tworzy okrężny wał zwany
ciałem rzęskowym
ciałem rzęskowym
(corpus ciliare),
(corpus ciliare),
w którym
w którym
zawarty jest
zawarty jest
mięsień rzęskowy
mięsień rzęskowy
(m. ciliaris);
(m. ciliaris);
tęczówka
tęczówka
(iris)
(iris)
pełni podobną rolę do przesłony w
pełni podobną rolę do przesłony w
aparacie fotograficznym regulując średnicę
aparacie fotograficznym regulując średnicę
okrągłego otworu zwanego
okrągłego otworu zwanego
źrenicą
źrenicą
(pupilla)
(pupilla)
błona wewnętrzna
błona wewnętrzna
składa się z nabłonka i
składa się z nabłonka i
siatkówki
siatkówki
NARZĄD WZROKU
NARZĄD WZROKU
soczewka
soczewka
(lens)
(lens)
zawieszona jest na
zawieszona jest na
obwódce rzęskowej
obwódce rzęskowej
(zonula ciliaris),
(zonula ciliaris),
która za pomocą licznych włókienek
która za pomocą licznych włókienek
łączy się z torebką soczewki
łączy się z torebką soczewki
soczewka dzieli przestrzeń
soczewka dzieli przestrzeń
wewnętrzną gałki ocznej na dwie
wewnętrzną gałki ocznej na dwie
części –
części –
komorę oka przednią i
komorę oka przednią i
tylną
tylną
komora przednia
komora przednia
obejmuje
obejmuje
przestrzeń pomiędzy rogówką od
przestrzeń pomiędzy rogówką od
przodu a tęczówką i soczewką od tyłu
przodu a tęczówką i soczewką od tyłu
komora tylna
komora tylna
zajmuje przestrzeń
zajmuje przestrzeń
pomiędzy tęczówką a ciałem
pomiędzy tęczówką a ciałem
szklistym
szklistym
obie komory wypełnia
obie komory wypełnia
ciecz
ciecz
wodnista
wodnista
w tyle za soczewką wypełnia gałkę
w tyle za soczewką wypełnia gałkę
oczną
oczną
ciało szkliste
ciało szkliste
(corpus vitreum)
(corpus vitreum)
błona włóknista gałki ocznej składa
błona włóknista gałki ocznej składa
się z dwóch części:
się z dwóch części:
tylnej
tylnej
(twardówki)
(twardówki)
– obejmuje 4/5
– obejmuje 4/5
powierzchni
powierzchni
przedniej
przedniej
(rogówki)
(rogówki)
Twardówka
Twardówka
(sclera)
(sclera)
pod względem mechanicznym jest najważniejszą częścią
pod względem mechanicznym jest najważniejszą częścią
oka, gdyż utrzymuje niezbędny dla funkcjonowania
oka, gdyż utrzymuje niezbędny dla funkcjonowania
narządu wzroku kulisty kształt gałki ocznej oraz stanowi
narządu wzroku kulisty kształt gałki ocznej oraz stanowi
warstwę ochronną dla delikatnych tworów wewnętrznych
warstwę ochronną dla delikatnych tworów wewnętrznych
zrąb twardówki
zrąb twardówki
utworzony jest przez płaskie pasma
utworzony jest przez płaskie pasma
włókien kolagenowych poprzeplatanych z włóknami
włókien kolagenowych poprzeplatanych z włóknami
sprężystymi
sprężystymi
grubość ściany twardówki nie jest wszędzie jednakowa –
grubość ściany twardówki nie jest wszędzie jednakowa –
najgrubsza jest przy biegunie tylnym w otoczeniu nerwu
najgrubsza jest przy biegunie tylnym w otoczeniu nerwu
wzrokowego, a najcieńsza jest w części przedniej
wzrokowego, a najcieńsza jest w części przedniej
do twardówki przyczepiają się ścięgna mięśni
do twardówki przyczepiają się ścięgna mięśni
poruszających gałką oczną
poruszających gałką oczną
wewnętrzną powierzchnię twardówki przylegającą do
wewnętrzną powierzchnię twardówki przylegającą do
błony naczyniowej pokrywa
błony naczyniowej pokrywa
błona brunatna
błona brunatna
zawierająca
zawierająca
liczne komórki barwnikowe
liczne komórki barwnikowe
Rogówka
Rogówka
(cornea)
(cornea)
jest przezroczystą przednią częścią błony włóknistej
jest przezroczystą przednią częścią błony włóknistej
oka, która łączy się z twardówką wzdłuż okrężnej
oka, która łączy się z twardówką wzdłuż okrężnej
bruzdy twardówki na podobieństwo szkiełka w
bruzdy twardówki na podobieństwo szkiełka w
zegarku
zegarku
od dołu i od góry fałd twardówki zachodzi na
od dołu i od góry fałd twardówki zachodzi na
rogówkę nieco dalej niż z boków
rogówkę nieco dalej niż z boków
przednią powierzchnię rogówki pokrywa tzw.
przednią powierzchnię rogówki pokrywa tzw.
nabłonek przedni
nabłonek przedni
obficie unerwiony przez włókna
obficie unerwiony przez włókna
nerwowe pochodzące od nerwu trójdzielnego, dzięki
nerwowe pochodzące od nerwu trójdzielnego, dzięki
czemu rogówka jest bardzo wrażliwa na dotyk (ciała
czemu rogówka jest bardzo wrażliwa na dotyk (ciała
obce, kurz, ziarnka piasku), wysychanie,
obce, kurz, ziarnka piasku), wysychanie,
podrażnienie chemiczne
podrażnienie chemiczne
pod wpływem tych bodźców następuje odruchowe
pod wpływem tych bodźców następuje odruchowe
zamykanie powiek i łzawienie
zamykanie powiek i łzawienie
Błona naczyniowa gałki
Błona naczyniowa gałki
ocznej
ocznej
(tunica vasculosa bulbi)
(tunica vasculosa bulbi)
składa się z trzech części:
składa się z trzech części:
naczyniówki
naczyniówki
ciała rzęskowego
ciała rzęskowego
tęczówki
tęczówki
Naczyniówka
Naczyniówka
(chorioidea)
(chorioidea)
zaopatruje w sieć kapilarną część wzrokową siatkówki
zaopatruje w sieć kapilarną część wzrokową siatkówki
pomiędzy siatkówką a błoną naczyniową leży warstwa
pomiędzy siatkówką a błoną naczyniową leży warstwa
nabłonka barwnikowego
nabłonka barwnikowego
przestrzenie międzynaczyniowe wypełnia tkanka
przestrzenie międzynaczyniowe wypełnia tkanka
łączna z włóknami sprężystymi i kolagenowymi
łączna z włóknami sprężystymi i kolagenowymi
znajdują się tu także komórki barwnikowe, sploty
znajdują się tu także komórki barwnikowe, sploty
nerwowe współczulne i przywspółczulne oraz
nerwowe współczulne i przywspółczulne oraz
pojedyncze komórki mięśni gładkich
pojedyncze komórki mięśni gładkich
Błona naczyniowa gałki
Błona naczyniowa gałki
ocznej
ocznej
(tunica vasculosa bulbi)
(tunica vasculosa bulbi)
Ciało rzęskowe
Ciało rzęskowe
(corpus ciliare)
(corpus ciliare)
ma kształt pierścienia utworzonego przez przednią część błony naczyniowej położoną
ma kształt pierścienia utworzonego przez przednią część błony naczyniowej położoną
przed równikiem gałki ocznej pomiędzy podstawą tęczówki a rąbkiem zębatym siatkówki
przed równikiem gałki ocznej pomiędzy podstawą tęczówki a rąbkiem zębatym siatkówki
do ciała rzęskowego przymocowana jest
do ciała rzęskowego przymocowana jest
soczewka
soczewka
jest ona zawieszona na licznych cienkich niciach łącznotkankowych, które tworzą
jest ona zawieszona na licznych cienkich niciach łącznotkankowych, które tworzą
obwódkę
obwódkę
rzęskową soczewki
rzęskową soczewki
(zonula ciliaris)
(zonula ciliaris)
powierzchnia zewnętrzna ciała rzęskowego przylega do twardówki, wewnętrzna – do
powierzchnia zewnętrzna ciała rzęskowego przylega do twardówki, wewnętrzna – do
ciała szklistego
ciała szklistego
na powierzchni tylnej ciała rzęskowego znajdują się promieniście ułożone
na powierzchni tylnej ciała rzęskowego znajdują się promieniście ułożone
wyrostki
wyrostki
rzęskowe
rzęskowe
produkujące
produkujące
ciecz wodnistą
ciecz wodnistą
osobliwością naczyniówki jest obecność w niej
osobliwością naczyniówki jest obecność w niej
mięśnia rzęskowego
mięśnia rzęskowego
, który znajduje się
, który znajduje się
pomiędzy twardówką a wyrostkiem rzęskowym i odgrywa zasadniczą rolę z akomodacji
pomiędzy twardówką a wyrostkiem rzęskowym i odgrywa zasadniczą rolę z akomodacji
oka
oka
Tęczówka
Tęczówka
(iris)
(iris)
jest to najbardziej do przodu wysunięta część błony naczyniowej
jest to najbardziej do przodu wysunięta część błony naczyniowej
pełni rolę przesłony regulującej ilości światła wpadającego do oka
pełni rolę przesłony regulującej ilości światła wpadającego do oka
nazwę swą zawdzięcza zabarwieniu, które decyduje o kolorze oczu
nazwę swą zawdzięcza zabarwieniu, które decyduje o kolorze oczu
środkowy otwór w tęczówce o zmiennej wielkości nazywa się
środkowy otwór w tęczówce o zmiennej wielkości nazywa się
źrenicą
źrenicą
(pupilla)
(pupilla)
tęczówka oddziela komorę oka przednią od tylnej
tęczówka oddziela komorę oka przednią od tylnej
zmiana średnicy źrenic następuje wskutek skurczu mięsni gładkich tworzących
zmiana średnicy źrenic następuje wskutek skurczu mięsni gładkich tworzących
skomplikowany układ działający antagonistycznie:
skomplikowany układ działający antagonistycznie:
mięsień zwieracz źrenicy
mięsień zwieracz źrenicy
(włókna nerwowe przywspółczulne)
(włókna nerwowe przywspółczulne)
mięsień rozwieracz źrenicy
mięsień rozwieracz źrenicy
(włókna nerwowe współczulne)
(włókna nerwowe współczulne)
Soczewka
Soczewka
(lens)
(lens)
pełni rolę w oku rolę podobną do
pełni rolę w oku rolę podobną do
soczewki aparatu fotograficznego –
soczewki aparatu fotograficznego –
załamuje padające na nią promienie
załamuje padające na nią promienie
jest
jest
dwuwypukła
dwuwypukła
przedni biegun soczewki wystaje do
przedni biegun soczewki wystaje do
komory przedniej oka, tylny – zalega w
komory przedniej oka, tylny – zalega w
zagłębieniu ciała szklistego, od którego
zagłębieniu ciała szklistego, od którego
oddziela ją wąska szczelina wypełniona
oddziela ją wąska szczelina wypełniona
cieczą wodnistą
cieczą wodnistą
soczewkę otacza
soczewkę otacza
torebka
torebka
, która jest
, która jest
cienką bardzo sprężystą błoną
cienką bardzo sprężystą błoną
Ciało szkliste
Ciało szkliste
(corpus vitreum)
(corpus vitreum)
wypełnia przestrzeń gałki ocznej pomiędzy
wypełnia przestrzeń gałki ocznej pomiędzy
soczewką a siatkówką zajmując 2/3 jej objętości
soczewką a siatkówką zajmując 2/3 jej objętości
od przodu ciało szkliste tworzy wgłębienie,
od przodu ciało szkliste tworzy wgłębienie,
zwane
zwane
dołem ciała szklistego
dołem ciała szklistego
, w którym
, w którym
spoczywa soczewka
spoczywa soczewka
jest tworem galaretowatym złożonym z 98 % z
jest tworem galaretowatym złożonym z 98 % z
wody
wody
jego zrąb utworzony jest przez drobne włókienka
jego zrąb utworzony jest przez drobne włókienka
łącznotkankowe, między którymi znajduje się
łącznotkankowe, między którymi znajduje się
jednorodna
jednorodna
ciecz szklista
ciecz szklista
odgrywająca ważną
odgrywająca ważną
rolę w utrzymaniu ciśnienia śródgałkowego
rolę w utrzymaniu ciśnienia śródgałkowego
Komory oka
Komory oka
przestrzeń pomiędzy tylną ścianą rogówki od przodu a
przestrzeń pomiędzy tylną ścianą rogówki od przodu a
tęczówką i soczewką od tyłu stanowi
tęczówką i soczewką od tyłu stanowi
komorę przednią oka
komorę przednią oka
(camera oculi anterior)
(camera oculi anterior)
komora tylna
komora tylna
(camera oculi posterior)
(camera oculi posterior)
stanowi przestrzeń
stanowi przestrzeń
ograniczoną przez tęczówkę i ciało szkliste
ograniczoną przez tęczówkę i ciało szkliste
z komorą przednią komunikuje się przez
z komorą przednią komunikuje się przez
otwór źrenicy
otwór źrenicy
w komorze tej przebiegają liczne włókienka, na których
w komorze tej przebiegają liczne włókienka, na których
zawieszona jest
zawieszona jest
soczewka
soczewka
ciecz wodnista
ciecz wodnista
wypełniająca komory oka jest przejrzystym
wypełniająca komory oka jest przejrzystym
bezbarwnym płynem zawierającym białko i pojedyncze
bezbarwnym płynem zawierającym białko i pojedyncze
komórki wytwarzane przez ciało rzęskowe
komórki wytwarzane przez ciało rzęskowe
ciecz wodnista przesącza się do
ciecz wodnista przesącza się do
zatoki żylnej twardówki
zatoki żylnej twardówki
w
w
miejsce zetknięcia się rogówki, twardówki, ciała rzęskowego
miejsce zetknięcia się rogówki, twardówki, ciała rzęskowego
i tęczówki, zwane
i tęczówki, zwane
kątem tęczówkowo – rogówkowym
kątem tęczówkowo – rogówkowym
wytwarzanie i odpływ cieczy wodnistej są regulowane tak,
wytwarzanie i odpływ cieczy wodnistej są regulowane tak,
aby utrzymać ciśnienie w gałce ocznej na poziomie 14 – 17
aby utrzymać ciśnienie w gałce ocznej na poziomie 14 – 17
mmHg
mmHg
Siatkówka
Siatkówka
(retina)
(retina)
jest najważniejszą częścią narządu wzrokowego
jest najważniejszą częścią narządu wzrokowego
jest ona właściwym
jest ona właściwym
receptorem bodźców świetlnych
receptorem bodźców świetlnych
utworzonych przez wysuniętą na obwód część mózgu, wokół
utworzonych przez wysuniętą na obwód część mózgu, wokół
której rozwinęły się pozostałe części oka
której rozwinęły się pozostałe części oka
położona naprzeciwko źrenicy światłoczuła część siatkówki
położona naprzeciwko źrenicy światłoczuła część siatkówki
tworzy jej
tworzy jej
część optyczną
część optyczną
(pars optica)
(pars optica)
ku przodowi od równika gałki ocznej siatkówka nosi nazwę
ku przodowi od równika gałki ocznej siatkówka nosi nazwę
części ślepej
części ślepej
(pars caeca)
(pars caeca)
rozciąga się ona od wewnętrznej strony na ciało rzęskowe i na
rozciąga się ona od wewnętrznej strony na ciało rzęskowe i na
tylną część tęczówki, gdzie ma już postać jednowarstwowego
tylną część tęczówki, gdzie ma już postać jednowarstwowego
nabłonka
nabłonka
siatkówka ufiksowana jest tylko na obwodzie oraz w miejscu
siatkówka ufiksowana jest tylko na obwodzie oraz w miejscu
wyjścia nerwu wzrokowego
wyjścia nerwu wzrokowego
na pozostałej przestrzeni przylega do warstw pod nią leżących
na pozostałej przestrzeni przylega do warstw pod nią leżących
przyciskana przez ciało szkliste
przyciskana przez ciało szkliste
na dnie oka widnieje
na dnie oka widnieje
dołek środkowy
dołek środkowy
(fovea centralis)
(fovea centralis)
i
i
położona od niego przyśrodkowo w odległości ok. 4 mm
położona od niego przyśrodkowo w odległości ok. 4 mm
brodawka nerwu wzrokowego
brodawka nerwu wzrokowego
, której odpowiada punkt ślepy
, której odpowiada punkt ślepy
pola widzenia
pola widzenia
Nerw wzrokowy
Nerw wzrokowy
neuryty komórek zwojowych siatkówki tworzą
neuryty komórek zwojowych siatkówki tworzą
nerw
nerw
wzrokowy
wzrokowy
, którego włókna w liczbie około miliona
, którego włókna w liczbie około miliona
opuszczają gałkę oczną w miejscu zwanym
opuszczają gałkę oczną w miejscu zwanym
brodawką nerwu wzrokowego
brodawką nerwu wzrokowego
(papilla nervi
(papilla nervi
optici)
optici)
w oczodole nerw wzrokowy tworzy zagięcie
w oczodole nerw wzrokowy tworzy zagięcie
umożliwiające ruchy gałki ocznej
umożliwiające ruchy gałki ocznej
do jamy czaszki nerw wzrokowy wchodzi przez
do jamy czaszki nerw wzrokowy wchodzi przez
kanał wzrokowy
kanał wzrokowy
(canalis opticus)
(canalis opticus)
mniej więcej powyżej guzka siodła oba nerwy
mniej więcej powyżej guzka siodła oba nerwy
wzrokowy (prawy i lewy) łączą się tworząc
wzrokowy (prawy i lewy) łączą się tworząc
skrzyżowanie nerwów wzrokowych
skrzyżowanie nerwów wzrokowych
(chiasma
(chiasma
nervorum opticorum),
nervorum opticorum),
w którym połowa jego włókien
w którym połowa jego włókien
przechodzi na stronę przeciwną
przechodzi na stronę przeciwną
od skrzyżowania wzrokowego rozchodzą się ku
od skrzyżowania wzrokowego rozchodzą się ku
tyłowi pęczki prowadzące połowę włókien każdego
tyłowi pęczki prowadzące połowę włókien każdego
nerwu i noszące
nerwu i noszące
pasma wzrokowego
pasma wzrokowego
(tractus
(tractus
opticus)
opticus)
Aparat ruchowy gałki ocznej
Aparat ruchowy gałki ocznej
gałka oczna osadzona jest w oczodole na warstwie tkanki
gałka oczna osadzona jest w oczodole na warstwie tkanki
tłuszczowej, która tworzy dla niej rodzaj panewki
tłuszczowej, która tworzy dla niej rodzaj panewki
umożliwiającej ruchy obrotowe gałki
umożliwiającej ruchy obrotowe gałki
ciało tłuszczowe oczodołu
ciało tłuszczowe oczodołu
wypełnia wszystkie martwe kąty
wypełnia wszystkie martwe kąty
oczodołu
oczodołu
gałka oczna porusza się pod działaniem
gałka oczna porusza się pod działaniem
6 mięśni poprzecznie
6 mięśni poprzecznie
prążkowanych
prążkowanych
zależnych od naszej woli
zależnych od naszej woli
są to
są to
4 mięśnie proste (górny, dolny, boczny i
4 mięśnie proste (górny, dolny, boczny i
przyśrodkowy) i 2 skośne (górny i dolny)
przyśrodkowy) i 2 skośne (górny i dolny)
Aparat ochronny oka
Aparat ochronny oka
składają się na niego
składają się na niego
powieki i spojówka
powieki i spojówka
powieki górna i dolna
powieki górna i dolna
są to dwa elastyczne fałdy
są to dwa elastyczne fałdy
ograniczające szparę powiek, dzięki którym może się ona
ograniczające szparę powiek, dzięki którym może się ona
zamykać i otwierać odsłaniając gałkę oczną
zamykać i otwierać odsłaniając gałkę oczną
zrąb powieki utworzony jest przez tzw.
zrąb powieki utworzony jest przez tzw.
tarczki
tarczki
zbudowane z
zbudowane z
tkanki łącznej i chrząstki włóknistej
tkanki łącznej i chrząstki włóknistej
dzięki tarczkom powieki utrzymują swój kształt i sprężystość i
dzięki tarczkom powieki utrzymują swój kształt i sprężystość i
dają się wywinąć odsłaniając powiekę
dają się wywinąć odsłaniając powiekę
aparat ruchowy powiek składa się z:
aparat ruchowy powiek składa się z:
mięśnia okrężnego oka
mięśnia okrężnego oka
i mięśnia dźwigacza powieki górnej
i mięśnia dźwigacza powieki górnej
w tarczkach powiekowych znajdują się
w tarczkach powiekowych znajdują się
gruczoły tarczkowe
gruczoły tarczkowe
,
,
których przewody uchodzą na brzegu rzęskowym powiek
których przewody uchodzą na brzegu rzęskowym powiek
są to
są to
gruczoły łojowe
gruczoły łojowe
, ich wydzielina natłuszcza brzeg
, ich wydzielina natłuszcza brzeg
powiek i nie pozwala na wylewanie się cieczy łzowej przez ich
powiek i nie pozwala na wylewanie się cieczy łzowej przez ich
brzegi – zatkanie ujścia takiego gruczołu prowadzi do
brzegi – zatkanie ujścia takiego gruczołu prowadzi do
powstania
powstania
gradówki
gradówki
na brzegach powiek wyrastają 3 – 4 rzędy
na brzegach powiek wyrastają 3 – 4 rzędy
rzęs
rzęs
są to krótkie sztywne włosy, zaopatrzone we własne gruczoły
są to krótkie sztywne włosy, zaopatrzone we własne gruczoły
łojowe
łojowe
nad powieką górną wyrastają
nad powieką górną wyrastają
brwi
brwi
o różnej barwie i kształcie
o różnej barwie i kształcie
Spojówka
Spojówka
(tunica coniunctiva)
(tunica coniunctiva)
to
to
błona śluzowa
błona śluzowa
pokrywająca tylną powierzchnię powiek
pokrywająca tylną powierzchnię powiek
spojówka odchodzi do podstawy powiek, gdzie przechodzi
spojówka odchodzi do podstawy powiek, gdzie przechodzi
na gałkę oczną, którą pokrywa do granicy z rogówką
na gałkę oczną, którą pokrywa do granicy z rogówką
szczelinowata przestrzeń między powiekami a gałką oczną
szczelinowata przestrzeń między powiekami a gałką oczną
nazywa się
nazywa się
workiem spojówkowym
workiem spojówkowym
w kącie przyśrodkowym oka znajduje się zagłębienie,
w kącie przyśrodkowym oka znajduje się zagłębienie,
zwane
zwane
jeziorkiem łzowym
jeziorkiem łzowym
, w którym leży różowo
, w którym leży różowo
zabarwione wzniesienie zwane
zabarwione wzniesienie zwane
mięskiem łzowym
mięskiem łzowym
- jest to
- jest to
miejsce do którego najczęściej wpadają ciała obce
miejsce do którego najczęściej wpadają ciała obce
(muszki, ziarenka piasku itd.)
(muszki, ziarenka piasku itd.)
spojówka gałkowa jest bardzo cienka i w przeciwieństwie
spojówka gałkowa jest bardzo cienka i w przeciwieństwie
do spojówki powiek łatwo przesuwalna
do spojówki powiek łatwo przesuwalna
nabłonek spojówki, zwłaszcza gałkowej, zawiera liczne
nabłonek spojówki, zwłaszcza gałkowej, zawiera liczne
gruczoły śluzowe (komórki kubkowe)
gruczoły śluzowe (komórki kubkowe)
– wytwarzają one
– wytwarzają one
śluz który zmniejsza tarcie przy zamykaniu powiek
śluz który zmniejsza tarcie przy zamykaniu powiek
Narząd łzowy
Narząd łzowy
gruczoł łzowy
gruczoł łzowy
(glandula lacrimalis)
(glandula lacrimalis)
leży po stropie
leży po stropie
oczodołu, w jego bocznym kącie, w
oczodołu, w jego bocznym kącie, w
dole gruczołu
dole gruczołu
łzowego
łzowego
ścięgno mięśnia dźwigacza powieki górnej dzieli go
ścięgno mięśnia dźwigacza powieki górnej dzieli go
na dwie części: większą, górną
na dwie części: większą, górną
część oczodołową
część oczodołową
i
i
mniejszą – luźniej utkaną dolną
mniejszą – luźniej utkaną dolną
część powiekową
część powiekową
jest to złożony gruczoł pęcherzykowy produkujący
jest to złożony gruczoł pęcherzykowy produkujący
ciecz łzową
ciecz łzową
ciecz ta spływa przez całą szerokość worka
ciecz ta spływa przez całą szerokość worka
spojówkowego do przyśrodkowego kąta oka, gdzie
spojówkowego do przyśrodkowego kąta oka, gdzie
znajdują się na brzegach każdej powieki
znajdują się na brzegach każdej powieki
kanaliki
kanaliki
łzowe (górny i dolny)
łzowe (górny i dolny)
kanaliki te rozpoczynają się na
kanaliki te rozpoczynają się na
punktach łzowych
punktach łzowych
i
i
biegną początkowo pionowo, a następnie zaginają
biegną początkowo pionowo, a następnie zaginają
się w stronę nosa i przechodzą w część poziomą, po
się w stronę nosa i przechodzą w część poziomą, po
czym uchodzą do zbiornika zwanego
czym uchodzą do zbiornika zwanego
workiem
workiem
łzowym
łzowym
położonego we własnym dole na
położonego we własnym dole na
przyśrodkowej ścianie oczodołu
przyśrodkowej ścianie oczodołu
ku dołowi worek łzowy przechodzi w
ku dołowi worek łzowy przechodzi w
przewód
przewód
nosowo – łzowy
nosowo – łzowy
uchodzący do jamy nosowej pod
uchodzący do jamy nosowej pod
muszlą nosową dolną (ujście to ma wentylową
muszlą nosową dolną (ujście to ma wentylową
zastawkę, która nie pozwala na wdmuchanie
zastawkę, która nie pozwala na wdmuchanie
powietrza do przewodu)
powietrza do przewodu)
przewód nosowo – łzowy biegnie w kanale kostnym
przewód nosowo – łzowy biegnie w kanale kostnym
tej samej nazwy
tej samej nazwy
ciecz łzowa
ciecz łzowa
chroni rogówkę przed wysychaniem, a
chroni rogówkę przed wysychaniem, a
także przyczynia się do poprawy właściwości
także przyczynia się do poprawy właściwości
optycznych powierzchni oka, zmniejsza też tarcie
optycznych powierzchni oka, zmniejsza też tarcie
między powiekami a gałką oczną
między powiekami a gałką oczną
ciecz łzowa zawiera enzymy bakteriobójcze, które
ciecz łzowa zawiera enzymy bakteriobójcze, które
chronią oko przed zakażeniem
chronią oko przed zakażeniem