UKŁAD

UKŁAD

NARZĄDÓW

NARZĄDÓW

ZMYSŁÓW

ZMYSŁÓW

NARZĄD SMAKU

NARZĄD SMAKU



komórki odbierające czucie smaku

komórki odbierające czucie smaku

(receptory

(receptory

smakowe)

smakowe)

wchodzą w skład

wchodzą w skład

kubków smakowych

kubków smakowych



kubki te w ogólnej liczbie kilku tysięcy rozmieszczone

kubki te w ogólnej liczbie kilku tysięcy rozmieszczone

są w nabłonku języka w obrębie

są w nabłonku języka w obrębie

brodawek

brodawek

językowych

językowych



duże

duże

brodawki okolone

brodawki okolone

położone u podstawy języka

położone u podstawy języka

zawierają po ok. 300 kubków, natomiast mniejsze –

zawierają po ok. 300 kubków, natomiast mniejsze –

brodawki grzybowate i liściaste

brodawki grzybowate i liściaste

– rozmieszczone na

– rozmieszczone na

powierzchni przedniej i bocznej języka mają tylko po

powierzchni przedniej i bocznej języka mają tylko po

kilka kubków

kilka kubków



między brodawkami znajdują się gruczoły produkujące

między brodawkami znajdują się gruczoły produkujące

płynną wydzielinę, która przepłukuje brodawki

płynną wydzielinę, która przepłukuje brodawki



komórki

komórki

kubków smakowych

kubków smakowych

mają od strony

mają od strony

powierzchownej mikrokosmki wychodzące do wspólnej

powierzchownej mikrokosmki wychodzące do wspólnej

komory, która łączy się ze środowiskiem zewnętrznym

komory, która łączy się ze środowiskiem zewnętrznym



rozpuszczone cząsteczki chemiczne pokarmu

rozpuszczone cząsteczki chemiczne pokarmu

dochodzą do tych kosmków przez dyfuzję pobudzając

dochodzą do tych kosmków przez dyfuzję pobudzając

receptory smakowe

receptory smakowe



powstające w nich bodźce są przekazywane przez

powstające w nich bodźce są przekazywane przez

dośrodkowe włókna nerwowe wchodzące w skład

dośrodkowe włókna nerwowe wchodzące w skład

nerwu twarzowego (struna bębenkowa) i nerwu

nerwu twarzowego (struna bębenkowa) i nerwu

językowo – gardłowego

językowo – gardłowego



bodźce te są przewodzone do

bodźce te są przewodzone do

podwzgórza

podwzgórza

i dalej do

i dalej do

kory mózgowej

kory mózgowej



człowiek rozróżnia cztery rodzaje smaku:

człowiek rozróżnia cztery rodzaje smaku:



słodki

słodki



kwaśny

kwaśny



gorzki

gorzki



słony

słony

NARZĄD POWONIENIA

NARZĄD POWONIENIA



narząd węchowy zajmuje górny odcinek jamy nosowej, zwany

narząd węchowy zajmuje górny odcinek jamy nosowej, zwany

okolicą węchową

okolicą węchową



receptory węchowe

receptory węchowe

mają postać komórek dwubiegunowych

mają postać komórek dwubiegunowych

rozmieszczonych w błonie śluzowej małżowiny nosowej górnej

rozmieszczonych w błonie śluzowej małżowiny nosowej górnej



od górnego bieguna komórki węchowej odchodzi dendryt

od górnego bieguna komórki węchowej odchodzi dendryt

zakończony rzęskami, od podstawy zaś – akson

zakończony rzęskami, od podstawy zaś – akson



rzęski te zanurzone są w warstwie śluzu pokrywającej

rzęski te zanurzone są w warstwie śluzu pokrywającej

nabłonek węchowy

nabłonek węchowy



substancje węchowe dostają się do okolicy węchowej podczas

substancje węchowe dostają się do okolicy węchowej podczas

wdechu przez nos oraz przez jamę ustną i nozdrza tylne

wdechu przez nos oraz przez jamę ustną i nozdrza tylne

(zwłaszcza podczas jedzenia)

(zwłaszcza podczas jedzenia)



neuryty (aksony) komórek węchowych tworzą w błonie

neuryty (aksony) komórek węchowych tworzą w błonie

śluzowej

śluzowej

splot,

splot,

od którego odchodzi około 20

od którego odchodzi około 20

nerwów

nerwów

węchowych

węchowych

(nervi olfactorii)

(nervi olfactorii)

po obu stronach przegrody nosa

po obu stronach przegrody nosa



dochodzą one do blaszki sitowej kości sitowej, przez otworki

dochodzą one do blaszki sitowej kości sitowej, przez otworki

której wchodzą do położonej w jamie czaszki

której wchodzą do położonej w jamie czaszki

opuszki

opuszki

węchowej

węchowej



opuszka węchowa składa się z kilku warstw komórek o

opuszka węchowa składa się z kilku warstw komórek o

specyficznym kształcie

specyficznym kształcie



jedna z warstw składa się z kulistych ciałek, zwanych

jedna z warstw składa się z kulistych ciałek, zwanych

kłębuszkami węchowymi,

kłębuszkami węchowymi,

w skład których wchodzą tzw.

w skład których wchodzą tzw.

komórki mitralne

komórki mitralne



w warstwie tej neuryty, około tysiąca komórek węchowych,

w warstwie tej neuryty, około tysiąca komórek węchowych,

kończą się na dendrytach jednej komórki mitralnej

kończą się na dendrytach jednej komórki mitralnej



następuje tu zbieżność (konwergencja) bodźców węchowych

następuje tu zbieżność (konwergencja) bodźców węchowych



aksony komórek mitralnych tworzą na powierzchni dolnej

aksony komórek mitralnych tworzą na powierzchni dolnej

półkuli mózgowej po każdej stronie

półkuli mózgowej po każdej stronie

pasmo węchowe

pasmo węchowe

(tractus

(tractus

olfactorius)

olfactorius)

biegnące do

biegnące do

trójkąta węchowego

trójkąta węchowego

na podstawie

na podstawie

mózgu

mózgu



połączenia synaptyczne z neuronami wyższego rzędu prowadzą

połączenia synaptyczne z neuronami wyższego rzędu prowadzą

do

do

hipokampa

hipokampa

i dalej do jąder wegetatywnych w

i dalej do jąder wegetatywnych w

podwzgórzu

podwzgórzu

NARZĄD PRZEDSIONKOWO –

NARZĄD PRZEDSIONKOWO –

ŚLIMAKOWY

ŚLIMAKOWY



ucho

ucho

człowieka pełni podwójną rolę:

człowieka pełni podwójną rolę:



narządu słuchu

narządu słuchu



narządu równowagi

narządu równowagi



właściwe receptory tworzące te narządy są

właściwe receptory tworzące te narządy są

ukryte w głębi czaszki w kości skroniowej

ukryte w głębi czaszki w kości skroniowej



pod względem anatomicznym rozróżniamy:

pod względem anatomicznym rozróżniamy:



ucho zewnętrzne

ucho zewnętrzne



błonę bębenkową

błonę bębenkową



ucho środkowe

ucho środkowe



ucho wewnętrzne

ucho wewnętrzne



rozdział czynnościowy:

rozdział czynnościowy:



część statyczna

część statyczna

= przedsionek + kanały półkoliste

= przedsionek + kanały półkoliste



część słuchowa

część słuchowa

= ślimak

= ślimak

UCHO ZEWNĘTRZNE

UCHO ZEWNĘTRZNE



składa się

składa się

małżowiny usznej i przewodu słuchowego

małżowiny usznej i przewodu słuchowego



małżowina

małżowina

(auricula)

(auricula)

jest wydłużoną powyginaną płytką

jest wydłużoną powyginaną płytką

otaczającą lejkowate wejście do

otaczającą lejkowate wejście do

kanału słuchowego

kanału słuchowego

zewnętrznego

zewnętrznego

(meatus acusticus externus)

(meatus acusticus externus)



zrąb małżowiny usznej stanowi chrząstka sprężysta i tylko

zrąb małżowiny usznej stanowi chrząstka sprężysta i tylko

płatek jest jej pozbawiony zawierając zamiast chrząstki –

płatek jest jej pozbawiony zawierając zamiast chrząstki –

tłuszcz

tłuszcz



chrząstka małżowiny usznej jest obciągnięta skórą, która

chrząstka małżowiny usznej jest obciągnięta skórą, która

przylega ściślej do powierzchni wewnętrznej niż

przylega ściślej do powierzchni wewnętrznej niż

zewnętrznej

zewnętrznej



przewód słuchowy zewnętrzny składa się z części

przewód słuchowy zewnętrzny składa się z części

chrzęstnej i kostnej i ma długość ok. 25 mm

chrzęstnej i kostnej i ma długość ok. 25 mm



biegnie w płaszczyźnie poziomej spiralnie – najpierw

biegnie w płaszczyźnie poziomej spiralnie – najpierw

skierowany jest ku przodowi, a później do tyłu, w

skierowany jest ku przodowi, a później do tyłu, w

płaszczyźnie czołowej zaś – najpierw do góry, a następnie do

płaszczyźnie czołowej zaś – najpierw do góry, a następnie do

błony bębenkowej ku dołowi

błony bębenkowej ku dołowi



skóra pokrywająca część chrząstkową przewodu jest

skóra pokrywająca część chrząstkową przewodu jest

wyposażona w

wyposażona w

gruczoły woskowinowe i łojowe

gruczoły woskowinowe i łojowe

, których

, których

wydzieliny mieszając się ze złuszczonym nabłonkiem tworzą

wydzieliny mieszając się ze złuszczonym nabłonkiem tworzą

tzw.

tzw.

woskowinę

woskowinę

(cerumen)

(cerumen)

UCHO ZEWNĘTRZNE

UCHO ZEWNĘTRZNE

Błona bębenkowa

Błona bębenkowa

(membrana tympani)

(membrana tympani)



ma kształt owalnej tarczy o zabarwieniu

ma kształt owalnej tarczy o zabarwieniu

perłowoszarym

perłowoszarym



ustawiona jest na końcu przewodu słuchowego

ustawiona jest na końcu przewodu słuchowego

skośnie w ten sposób, że jej górna i tylna część

skośnie w ten sposób, że jej górna i tylna część

odsunięta jest bardziej na zewnątrz niż część

odsunięta jest bardziej na zewnątrz niż część

dolna i przednia

dolna i przednia



ma ona kształt płaskiego wciągniętego do

ma ona kształt płaskiego wciągniętego do

środka lejka, którego wierzchołek połączony z

środka lejka, którego wierzchołek połączony z

rękojeścią młoteczka tworzy wyniosłość zwaną

rękojeścią młoteczka tworzy wyniosłość zwaną

pępkiem błony bębenkowej

pępkiem błony bębenkowej

(umbo)

(umbo)



od strony zewnętrznej błona bębenkowa

od strony zewnętrznej błona bębenkowa

pokryta jest cienką warstwą skóry pozbawionej

pokryta jest cienką warstwą skóry pozbawionej

włosów i gruczołów

włosów i gruczołów



wewnętrzna powierzchnia błony bębenkowej

wewnętrzna powierzchnia błony bębenkowej

pokryta jest błoną śluzową

pokryta jest błoną śluzową

UCHO ŚRODKOWE

UCHO ŚRODKOWE



w skład

w skład

ucha środkowego

ucha środkowego

wchodzi:

wchodzi:



jama bębenkowa

jama bębenkowa



kosteczki słuchowe

kosteczki słuchowe



trąbka słuchowa

trąbka słuchowa

Jama bębenkowa

Jama bębenkowa



jest to wąska szczelinowata

jest to wąska szczelinowata

przestrzeń położona pomiędzy

przestrzeń położona pomiędzy

błoną bębenkową a błędnikiem

błoną bębenkową a błędnikiem



od przodu łączy się ona przez

od przodu łączy się ona przez

trąbkę słuchową z jamą gardłową,

trąbkę słuchową z jamą gardłową,

od tyłu zaś – z przestrzeniami

od tyłu zaś – z przestrzeniami

pneumatycznymi wyrostka

pneumatycznymi wyrostka

sutkowatego kości skroniowej

sutkowatego kości skroniowej



jama bębenkowa zawiera

jama bębenkowa zawiera

powietrze, którego ciśnienie jest

powietrze, którego ciśnienie jest

wyrównywane przez trąbkę

wyrównywane przez trąbkę

słuchową

słuchową

UCHO ŚRODKOWE

UCHO ŚRODKOWE

Kosteczki słuchowe

Kosteczki słuchowe



w jamie bębenkowej znajduje się łańcuch ruchomo połączonych

w jamie bębenkowej znajduje się łańcuch ruchomo połączonych

trzech kosteczek

trzech kosteczek

słuchowych

słuchowych

:

:



młoteczka

młoteczka

(malleus)

(malleus)



kowadełka

kowadełka

(incus)

(incus)



strzemiączka

strzemiączka

(stapes)

(stapes)



są one składnikiem biernym narządu słuchu – rękojeść młoteczka jest ściśle połączona z

są one składnikiem biernym narządu słuchu – rękojeść młoteczka jest ściśle połączona z

błoną bębenkową, a podstawa strzemiączka wpasowana jest w

błoną bębenkową, a podstawa strzemiączka wpasowana jest w

okienko owalne

okienko owalne

– otwór

– otwór

w ścianie przyśrodkowej jamy bębenkowej, który łączy ją z uchem wewnętrznym

w ścianie przyśrodkowej jamy bębenkowej, który łączy ją z uchem wewnętrznym



energia akustyczna wprawia w drganie błonę bębenkową - drgania te zostają przekazane

energia akustyczna wprawia w drganie błonę bębenkową - drgania te zostają przekazane

przez układ kosteczek na podstawę strzemiączka, które porusza się na kształt tłoka

przez układ kosteczek na podstawę strzemiączka, które porusza się na kształt tłoka



kosteczki słuchowe zawieszone są w jamie bębenkowej na licznych

kosteczki słuchowe zawieszone są w jamie bębenkowej na licznych

więzadłach

więzadłach

łączących je ze ścianami tej jamy

łączących je ze ścianami tej jamy



ponadto znajdują się tu

ponadto znajdują się tu

dwa mięśnie:

dwa mięśnie:



mięsień napinacz błony bębenkowej

mięsień napinacz błony bębenkowej





napina błonę bębenkową i obraca

napina błonę bębenkową i obraca

młoteczek dośrodkowo przyciskając podstawę strzemiączka do okienka przedsionka

młoteczek dośrodkowo przyciskając podstawę strzemiączka do okienka przedsionka



mięsień strzemiączkowy

mięsień strzemiączkowy





pociąga strzemiączko ku jamie bębenkowej (jest więc

pociąga strzemiączko ku jamie bębenkowej (jest więc

antagonistą mięśnia napinacza)

antagonistą mięśnia napinacza)



zadaniem obu tych mięśni jest optymalne napięcie łańcucha kosteczek w celu

zadaniem obu tych mięśni jest optymalne napięcie łańcucha kosteczek w celu

przewodzenia drgań dźwiękowych

przewodzenia drgań dźwiękowych

Trąbka słuchowa (Eustachiusza)

Trąbka słuchowa (Eustachiusza)

(tuba auditiva)

(tuba auditiva)



łączy jamę bębenkową z jamą nosowo – gardłową

łączy jamę bębenkową z jamą nosowo – gardłową



składa się z części kostnej i chrzęstno – błoniastej

składa się z części kostnej i chrzęstno – błoniastej



jej

jej

ujście gardłowe

ujście gardłowe

leży 1 – 2.5 cm wyżej od ujścia bębenkowego

leży 1 – 2.5 cm wyżej od ujścia bębenkowego



przy ruchu połykania ujście gardłowe trąbki otwiera się wentylując ucho środkowe i

przy ruchu połykania ujście gardłowe trąbki otwiera się wentylując ucho środkowe i

wyrównując ciśnienie w nim z ciśnieniem atmosferycznym

wyrównując ciśnienie w nim z ciśnieniem atmosferycznym

UCHO WEWNĘTRZNE

UCHO WEWNĘTRZNE



ma postać połączonych ze sobą jam i kanałów wydrążonych w części skalistej

ma postać połączonych ze sobą jam i kanałów wydrążonych w części skalistej

(piramidzie) kości skroniowej, objętych nazwą

(piramidzie) kości skroniowej, objętych nazwą

błędnika kostnego (labiryntu)

błędnika kostnego (labiryntu)



błędnik kostny

błędnik kostny

(labyrhintus osseus)

(labyrhintus osseus)

składa się z:

składa się z:



przedsionka

przedsionka

(vestibulum)

(vestibulum)



kanałów półkolistych

kanałów półkolistych

(canalis semicirculares)

(canalis semicirculares)



ślimaka

ślimaka

(cochlea)

(cochlea)



ze względu na funkcję błędnik dzieli się na:

ze względu na funkcję błędnik dzieli się na:



część statyczną (narząd równowagi)

część statyczną (narząd równowagi)

= przedsionek + kanały półkoliste

= przedsionek + kanały półkoliste



część słuchową

część słuchową

= ślimak

= ślimak



błędnik kostny wypełniony jest płynem zwanym

błędnik kostny wypełniony jest płynem zwanym

przychłonką

przychłonką

(perilympha),

(perilympha),

która licznymi drogami komunikuje się z płynem podpajęczynówkowym czaszki

która licznymi drogami komunikuje się z płynem podpajęczynówkowym czaszki



wewnątrz błędnika kostnego mieści się

wewnątrz błędnika kostnego mieści się

błędnik błoniasty

błędnik błoniasty

(labyrhintus

(labyrhintus

membranaceus)

membranaceus)



jest to zamknięty worek łącznotkankowy, składający się z uchyłków

jest to zamknięty worek łącznotkankowy, składający się z uchyłków

umieszczonych w odpowiednich przestrzeniach błędnika kostnego

umieszczonych w odpowiednich przestrzeniach błędnika kostnego



w jego skład wchodzą położone w przedsionku:

w jego skład wchodzą położone w przedsionku:



woreczek

woreczek

(sacculus)

(sacculus)



łagiewka

łagiewka

(utriculus)

(utriculus)



kanały półkoliste

kanały półkoliste

(canalis semicirculares)

(canalis semicirculares)



przewód ślimakowy

przewód ślimakowy

(ductus cochlearis)

(ductus cochlearis)



wszystkie wymienione przestrzenie błędnika błoniastego są ze sobą połączone i

wszystkie wymienione przestrzenie błędnika błoniastego są ze sobą połączone i

wypełnione

wypełnione

śródchłonką

śródchłonką

(endolympha)

(endolympha)

UCHO WEWNĘTRZNE

UCHO WEWNĘTRZNE



ślimak składa się z trzech równoległych kanałów

ślimak składa się z trzech równoległych kanałów

skręconych spiralnie

skręconych spiralnie



światło kanału spiralnego ślimaka podzielone jest na

światło kanału spiralnego ślimaka podzielone jest na

dwa piętra, zwane

dwa piętra, zwane

schodami

schodami



niższe piętro bliższe podstawy ślimaka nazywa się

niższe piętro bliższe podstawy ślimaka nazywa się

schodami bębenka

schodami bębenka

(scala tympani),

(scala tympani),

wyższe – nosi

wyższe – nosi

nazwę

nazwę

schodów przedsionka

schodów przedsionka

(scala vestibuli)

(scala vestibuli)



schody te połączone są ze sobą

schody te połączone są ze sobą

szparą osklepka

szparą osklepka

położoną w pobliżu wierzchołka ślimaka i wypełnione są

położoną w pobliżu wierzchołka ślimaka i wypełnione są

przychłonką

przychłonką



w świetle schodów przedsionka przebiega

w świetle schodów przedsionka przebiega

błona

błona

przedsionkowa

przedsionkowa

(membrana vestibularis)

(membrana vestibularis)



oddziela ona ich dolną część tworząc

oddziela ona ich dolną część tworząc

przewód

przewód

ślimakowy

ślimakowy

(ductus cochlearis)

(ductus cochlearis)

(na przekroju

(na przekroju

poprzecznym ma on kształt trójkątny) – wypełniony jest

poprzecznym ma on kształt trójkątny) – wypełniony jest

śródchłonką

śródchłonką



w przewodzie ślimakowym na błonie podstawnej

w przewodzie ślimakowym na błonie podstawnej

oddzielającej go od schodów bębenka przebiega

oddzielającej go od schodów bębenka przebiega

podłużne zgrubienie tworzące

podłużne zgrubienie tworzące

narząd spiralny

narząd spiralny

(Cortiego),

(Cortiego),

który zawiera

który zawiera

receptory słuchowe

receptory słuchowe



rozróżniamy

rozróżniamy

komórki rzęsate

komórki rzęsate

wewnętrzne (jeden rząd)

wewnętrzne (jeden rząd)

i zewnętrzne (trzy rzędy)

i zewnętrzne (trzy rzędy)



komórki rzęsate unerwione są przez dośrodkowe włókna

komórki rzęsate unerwione są przez dośrodkowe włókna

dwubiegunowych komórek zwoju spiralnego ślimaka

dwubiegunowych komórek zwoju spiralnego ślimaka

położonego w środku ślimaka

położonego w środku ślimaka



wypustki osiowe tych komórek tworzą

wypustki osiowe tych komórek tworzą

nerw słuchowy

nerw słuchowy

zdążający do mózgowia

zdążający do mózgowia



około 90 % włókien nerwowych zwoju spiralnego

około 90 % włókien nerwowych zwoju spiralnego

unerwia komórki rzęsate wewnętrzne, pozostałe 10 % -

unerwia komórki rzęsate wewnętrzne, pozostałe 10 % -

unerwia znacznie większą liczbę komórek zewnętrznych

unerwia znacznie większą liczbę komórek zewnętrznych

NARZĄD WZROKU

NARZĄD WZROKU



w skład

w skład

narządu wzroku

narządu wzroku

wchodzą:

wchodzą:



oko

oko



nerw wzrokowy

nerw wzrokowy



aparat pomocniczy

aparat pomocniczy



gałka oczna

gałka oczna

(bulbus oculi)

(bulbus oculi)

położona jest w zagłębieniu

położona jest w zagłębieniu

czaszki zwanym

czaszki zwanym

oczodołem

oczodołem

(orbita)

(orbita)



od przodu przed gałką oczną znajdują się

od przodu przed gałką oczną znajdują się

powieki –

powieki –

górna i dolna

górna i dolna

(zadaniem ich jest ochrona zewnętrznej

(zadaniem ich jest ochrona zewnętrznej

powierzchni oka)

powierzchni oka)



gałka oczna ma kształt nieco spłaszczonej kuli, której

gałka oczna ma kształt nieco spłaszczonej kuli, której

najmniejszy jest wymiar pionowy

najmniejszy jest wymiar pionowy



wyróżniamy w niej

wyróżniamy w niej

bieguny (przedni i tylny)

bieguny (przedni i tylny)

oraz

oraz

równik

równik



linia łącząca oba bieguny tworzy

linia łącząca oba bieguny tworzy

oś gałki ocznej

oś gałki ocznej



przejrzysta, częściowo płynna zawartość gałki ocznej

przejrzysta, częściowo płynna zawartość gałki ocznej

otoczona jest

otoczona jest

trzema błonami

trzema błonami

:

:



błona zewnętrzna

błona zewnętrzna





twardówka

twardówka

(sclera)

(sclera)

–

–

zbudowana jest ze zbitych włókien tkanki łącznej,

zbudowana jest ze zbitych włókien tkanki łącznej,

tworzy zrąb gałki utrzymujący jej kulisty kształt;

tworzy zrąb gałki utrzymujący jej kulisty kształt;

przednią jej część stanowi przezroczysta

przednią jej część stanowi przezroczysta

rogówka

rogówka

(cornea)

(cornea)



błona środkowa

błona środkowa





naczyniówka

naczyniówka

(tunica

(tunica

vasculosa bulbi)

vasculosa bulbi)

– na granicy pomiędzy twardówką

– na granicy pomiędzy twardówką

a rogówką naczyniówka tworzy okrężny wał zwany

a rogówką naczyniówka tworzy okrężny wał zwany

ciałem rzęskowym

ciałem rzęskowym

(corpus ciliare),

(corpus ciliare),

w którym

w którym

zawarty jest

zawarty jest

mięsień rzęskowy

mięsień rzęskowy

(m. ciliaris);

(m. ciliaris);

tęczówka

tęczówka

(iris)

(iris)

pełni podobną rolę do przesłony w

pełni podobną rolę do przesłony w

aparacie fotograficznym regulując średnicę

aparacie fotograficznym regulując średnicę

okrągłego otworu zwanego

okrągłego otworu zwanego

źrenicą

źrenicą

(pupilla)

(pupilla)



błona wewnętrzna

błona wewnętrzna





składa się z nabłonka i

składa się z nabłonka i

siatkówki

siatkówki

NARZĄD WZROKU

NARZĄD WZROKU



soczewka

soczewka

(lens)

(lens)

zawieszona jest na

zawieszona jest na

obwódce rzęskowej

obwódce rzęskowej

(zonula ciliaris),

(zonula ciliaris),

która za pomocą licznych włókienek

która za pomocą licznych włókienek

łączy się z torebką soczewki

łączy się z torebką soczewki



soczewka dzieli przestrzeń

soczewka dzieli przestrzeń

wewnętrzną gałki ocznej na dwie

wewnętrzną gałki ocznej na dwie

części –

części –

komorę oka przednią i

komorę oka przednią i

tylną

tylną



komora przednia

komora przednia

obejmuje

obejmuje

przestrzeń pomiędzy rogówką od

przestrzeń pomiędzy rogówką od

przodu a tęczówką i soczewką od tyłu

przodu a tęczówką i soczewką od tyłu



komora tylna

komora tylna

zajmuje przestrzeń

zajmuje przestrzeń

pomiędzy tęczówką a ciałem

pomiędzy tęczówką a ciałem

szklistym

szklistym



obie komory wypełnia

obie komory wypełnia

ciecz

ciecz

wodnista

wodnista



w tyle za soczewką wypełnia gałkę

w tyle za soczewką wypełnia gałkę

oczną

oczną

ciało szkliste

ciało szkliste

(corpus vitreum)

(corpus vitreum)



błona włóknista gałki ocznej składa

błona włóknista gałki ocznej składa

się z dwóch części:

się z dwóch części:



tylnej

tylnej

(twardówki)

(twardówki)

– obejmuje 4/5

– obejmuje 4/5

powierzchni

powierzchni



przedniej

przedniej

(rogówki)

(rogówki)

Twardówka

Twardówka

(sclera)

(sclera)



pod względem mechanicznym jest najważniejszą częścią

pod względem mechanicznym jest najważniejszą częścią

oka, gdyż utrzymuje niezbędny dla funkcjonowania

oka, gdyż utrzymuje niezbędny dla funkcjonowania

narządu wzroku kulisty kształt gałki ocznej oraz stanowi

narządu wzroku kulisty kształt gałki ocznej oraz stanowi

warstwę ochronną dla delikatnych tworów wewnętrznych

warstwę ochronną dla delikatnych tworów wewnętrznych



zrąb twardówki

zrąb twardówki

utworzony jest przez płaskie pasma

utworzony jest przez płaskie pasma

włókien kolagenowych poprzeplatanych z włóknami

włókien kolagenowych poprzeplatanych z włóknami

sprężystymi

sprężystymi



grubość ściany twardówki nie jest wszędzie jednakowa –

grubość ściany twardówki nie jest wszędzie jednakowa –

najgrubsza jest przy biegunie tylnym w otoczeniu nerwu

najgrubsza jest przy biegunie tylnym w otoczeniu nerwu

wzrokowego, a najcieńsza jest w części przedniej

wzrokowego, a najcieńsza jest w części przedniej



do twardówki przyczepiają się ścięgna mięśni

do twardówki przyczepiają się ścięgna mięśni

poruszających gałką oczną

poruszających gałką oczną



wewnętrzną powierzchnię twardówki przylegającą do

wewnętrzną powierzchnię twardówki przylegającą do

błony naczyniowej pokrywa

błony naczyniowej pokrywa

błona brunatna

błona brunatna

zawierająca

zawierająca

liczne komórki barwnikowe

liczne komórki barwnikowe

Rogówka

Rogówka

(cornea)

(cornea)



jest przezroczystą przednią częścią błony włóknistej

jest przezroczystą przednią częścią błony włóknistej

oka, która łączy się z twardówką wzdłuż okrężnej

oka, która łączy się z twardówką wzdłuż okrężnej

bruzdy twardówki na podobieństwo szkiełka w

bruzdy twardówki na podobieństwo szkiełka w

zegarku

zegarku



od dołu i od góry fałd twardówki zachodzi na

od dołu i od góry fałd twardówki zachodzi na

rogówkę nieco dalej niż z boków

rogówkę nieco dalej niż z boków



przednią powierzchnię rogówki pokrywa tzw.

przednią powierzchnię rogówki pokrywa tzw.

nabłonek przedni

nabłonek przedni

obficie unerwiony przez włókna

obficie unerwiony przez włókna

nerwowe pochodzące od nerwu trójdzielnego, dzięki

nerwowe pochodzące od nerwu trójdzielnego, dzięki

czemu rogówka jest bardzo wrażliwa na dotyk (ciała

czemu rogówka jest bardzo wrażliwa na dotyk (ciała

obce, kurz, ziarnka piasku), wysychanie,

obce, kurz, ziarnka piasku), wysychanie,

podrażnienie chemiczne

podrażnienie chemiczne



pod wpływem tych bodźców następuje odruchowe

pod wpływem tych bodźców następuje odruchowe

zamykanie powiek i łzawienie

zamykanie powiek i łzawienie

Błona naczyniowa gałki

Błona naczyniowa gałki

ocznej

ocznej

(tunica vasculosa bulbi)

(tunica vasculosa bulbi)



składa się z trzech części:

składa się z trzech części:



naczyniówki

naczyniówki



ciała rzęskowego

ciała rzęskowego



tęczówki

tęczówki

Naczyniówka

Naczyniówka

(chorioidea)

(chorioidea)



zaopatruje w sieć kapilarną część wzrokową siatkówki

zaopatruje w sieć kapilarną część wzrokową siatkówki



pomiędzy siatkówką a błoną naczyniową leży warstwa

pomiędzy siatkówką a błoną naczyniową leży warstwa

nabłonka barwnikowego

nabłonka barwnikowego



przestrzenie międzynaczyniowe wypełnia tkanka

przestrzenie międzynaczyniowe wypełnia tkanka

łączna z włóknami sprężystymi i kolagenowymi

łączna z włóknami sprężystymi i kolagenowymi



znajdują się tu także komórki barwnikowe, sploty

znajdują się tu także komórki barwnikowe, sploty

nerwowe współczulne i przywspółczulne oraz

nerwowe współczulne i przywspółczulne oraz

pojedyncze komórki mięśni gładkich

pojedyncze komórki mięśni gładkich

Błona naczyniowa gałki

Błona naczyniowa gałki

ocznej

ocznej

(tunica vasculosa bulbi)

(tunica vasculosa bulbi)

Ciało rzęskowe

Ciało rzęskowe

(corpus ciliare)

(corpus ciliare)



ma kształt pierścienia utworzonego przez przednią część błony naczyniowej położoną

ma kształt pierścienia utworzonego przez przednią część błony naczyniowej położoną

przed równikiem gałki ocznej pomiędzy podstawą tęczówki a rąbkiem zębatym siatkówki

przed równikiem gałki ocznej pomiędzy podstawą tęczówki a rąbkiem zębatym siatkówki



do ciała rzęskowego przymocowana jest

do ciała rzęskowego przymocowana jest

soczewka

soczewka



jest ona zawieszona na licznych cienkich niciach łącznotkankowych, które tworzą

jest ona zawieszona na licznych cienkich niciach łącznotkankowych, które tworzą

obwódkę

obwódkę

rzęskową soczewki

rzęskową soczewki

(zonula ciliaris)

(zonula ciliaris)



powierzchnia zewnętrzna ciała rzęskowego przylega do twardówki, wewnętrzna – do

powierzchnia zewnętrzna ciała rzęskowego przylega do twardówki, wewnętrzna – do

ciała szklistego

ciała szklistego



na powierzchni tylnej ciała rzęskowego znajdują się promieniście ułożone

na powierzchni tylnej ciała rzęskowego znajdują się promieniście ułożone

wyrostki

wyrostki

rzęskowe

rzęskowe

produkujące

produkujące

ciecz wodnistą

ciecz wodnistą



osobliwością naczyniówki jest obecność w niej

osobliwością naczyniówki jest obecność w niej

mięśnia rzęskowego

mięśnia rzęskowego

, który znajduje się

, który znajduje się

pomiędzy twardówką a wyrostkiem rzęskowym i odgrywa zasadniczą rolę z akomodacji

pomiędzy twardówką a wyrostkiem rzęskowym i odgrywa zasadniczą rolę z akomodacji

oka

oka

Tęczówka

Tęczówka

(iris)

(iris)



jest to najbardziej do przodu wysunięta część błony naczyniowej

jest to najbardziej do przodu wysunięta część błony naczyniowej



pełni rolę przesłony regulującej ilości światła wpadającego do oka

pełni rolę przesłony regulującej ilości światła wpadającego do oka



nazwę swą zawdzięcza zabarwieniu, które decyduje o kolorze oczu

nazwę swą zawdzięcza zabarwieniu, które decyduje o kolorze oczu



środkowy otwór w tęczówce o zmiennej wielkości nazywa się

środkowy otwór w tęczówce o zmiennej wielkości nazywa się

źrenicą

źrenicą

(pupilla)

(pupilla)



tęczówka oddziela komorę oka przednią od tylnej

tęczówka oddziela komorę oka przednią od tylnej



zmiana średnicy źrenic następuje wskutek skurczu mięsni gładkich tworzących

zmiana średnicy źrenic następuje wskutek skurczu mięsni gładkich tworzących

skomplikowany układ działający antagonistycznie:

skomplikowany układ działający antagonistycznie:



mięsień zwieracz źrenicy

mięsień zwieracz źrenicy

(włókna nerwowe przywspółczulne)

(włókna nerwowe przywspółczulne)



mięsień rozwieracz źrenicy

mięsień rozwieracz źrenicy

(włókna nerwowe współczulne)

(włókna nerwowe współczulne)

Soczewka

Soczewka

(lens)

(lens)



pełni rolę w oku rolę podobną do

pełni rolę w oku rolę podobną do

soczewki aparatu fotograficznego –

soczewki aparatu fotograficznego –

załamuje padające na nią promienie

załamuje padające na nią promienie



jest

jest

dwuwypukła

dwuwypukła



przedni biegun soczewki wystaje do

przedni biegun soczewki wystaje do

komory przedniej oka, tylny – zalega w

komory przedniej oka, tylny – zalega w

zagłębieniu ciała szklistego, od którego

zagłębieniu ciała szklistego, od którego

oddziela ją wąska szczelina wypełniona

oddziela ją wąska szczelina wypełniona

cieczą wodnistą

cieczą wodnistą



soczewkę otacza

soczewkę otacza

torebka

torebka

, która jest

, która jest

cienką bardzo sprężystą błoną

cienką bardzo sprężystą błoną

Ciało szkliste

Ciało szkliste

(corpus vitreum)

(corpus vitreum)



wypełnia przestrzeń gałki ocznej pomiędzy

wypełnia przestrzeń gałki ocznej pomiędzy

soczewką a siatkówką zajmując 2/3 jej objętości

soczewką a siatkówką zajmując 2/3 jej objętości



od przodu ciało szkliste tworzy wgłębienie,

od przodu ciało szkliste tworzy wgłębienie,

zwane

zwane

dołem ciała szklistego

dołem ciała szklistego

, w którym

, w którym

spoczywa soczewka

spoczywa soczewka



jest tworem galaretowatym złożonym z 98 % z

jest tworem galaretowatym złożonym z 98 % z

wody

wody



jego zrąb utworzony jest przez drobne włókienka

jego zrąb utworzony jest przez drobne włókienka

łącznotkankowe, między którymi znajduje się

łącznotkankowe, między którymi znajduje się

jednorodna

jednorodna

ciecz szklista

ciecz szklista

odgrywająca ważną

odgrywająca ważną

rolę w utrzymaniu ciśnienia śródgałkowego

rolę w utrzymaniu ciśnienia śródgałkowego

Komory oka

Komory oka



przestrzeń pomiędzy tylną ścianą rogówki od przodu a

przestrzeń pomiędzy tylną ścianą rogówki od przodu a

tęczówką i soczewką od tyłu stanowi

tęczówką i soczewką od tyłu stanowi

komorę przednią oka

komorę przednią oka

(camera oculi anterior)

(camera oculi anterior)



komora tylna

komora tylna

(camera oculi posterior)

(camera oculi posterior)

stanowi przestrzeń

stanowi przestrzeń

ograniczoną przez tęczówkę i ciało szkliste

ograniczoną przez tęczówkę i ciało szkliste



z komorą przednią komunikuje się przez

z komorą przednią komunikuje się przez

otwór źrenicy

otwór źrenicy



w komorze tej przebiegają liczne włókienka, na których

w komorze tej przebiegają liczne włókienka, na których

zawieszona jest

zawieszona jest

soczewka

soczewka



ciecz wodnista

ciecz wodnista

wypełniająca komory oka jest przejrzystym

wypełniająca komory oka jest przejrzystym

bezbarwnym płynem zawierającym białko i pojedyncze

bezbarwnym płynem zawierającym białko i pojedyncze

komórki wytwarzane przez ciało rzęskowe

komórki wytwarzane przez ciało rzęskowe



ciecz wodnista przesącza się do

ciecz wodnista przesącza się do

zatoki żylnej twardówki

zatoki żylnej twardówki

w

w

miejsce zetknięcia się rogówki, twardówki, ciała rzęskowego

miejsce zetknięcia się rogówki, twardówki, ciała rzęskowego

i tęczówki, zwane

i tęczówki, zwane

kątem tęczówkowo – rogówkowym

kątem tęczówkowo – rogówkowym



wytwarzanie i odpływ cieczy wodnistej są regulowane tak,

wytwarzanie i odpływ cieczy wodnistej są regulowane tak,

aby utrzymać ciśnienie w gałce ocznej na poziomie 14 – 17

aby utrzymać ciśnienie w gałce ocznej na poziomie 14 – 17

mmHg

mmHg

Siatkówka

Siatkówka

(retina)

(retina)



jest najważniejszą częścią narządu wzrokowego

jest najważniejszą częścią narządu wzrokowego



jest ona właściwym

jest ona właściwym

receptorem bodźców świetlnych

receptorem bodźców świetlnych

utworzonych przez wysuniętą na obwód część mózgu, wokół

utworzonych przez wysuniętą na obwód część mózgu, wokół

której rozwinęły się pozostałe części oka

której rozwinęły się pozostałe części oka



położona naprzeciwko źrenicy światłoczuła część siatkówki

położona naprzeciwko źrenicy światłoczuła część siatkówki

tworzy jej

tworzy jej

część optyczną

część optyczną

(pars optica)

(pars optica)



ku przodowi od równika gałki ocznej siatkówka nosi nazwę

ku przodowi od równika gałki ocznej siatkówka nosi nazwę

części ślepej

części ślepej

(pars caeca)

(pars caeca)



rozciąga się ona od wewnętrznej strony na ciało rzęskowe i na

rozciąga się ona od wewnętrznej strony na ciało rzęskowe i na

tylną część tęczówki, gdzie ma już postać jednowarstwowego

tylną część tęczówki, gdzie ma już postać jednowarstwowego

nabłonka

nabłonka



siatkówka ufiksowana jest tylko na obwodzie oraz w miejscu

siatkówka ufiksowana jest tylko na obwodzie oraz w miejscu

wyjścia nerwu wzrokowego

wyjścia nerwu wzrokowego



na pozostałej przestrzeni przylega do warstw pod nią leżących

na pozostałej przestrzeni przylega do warstw pod nią leżących

przyciskana przez ciało szkliste

przyciskana przez ciało szkliste



na dnie oka widnieje

na dnie oka widnieje

dołek środkowy

dołek środkowy

(fovea centralis)

(fovea centralis)

i

i

położona od niego przyśrodkowo w odległości ok. 4 mm

położona od niego przyśrodkowo w odległości ok. 4 mm

brodawka nerwu wzrokowego

brodawka nerwu wzrokowego

, której odpowiada punkt ślepy

, której odpowiada punkt ślepy

pola widzenia

pola widzenia

Nerw wzrokowy

Nerw wzrokowy



neuryty komórek zwojowych siatkówki tworzą

neuryty komórek zwojowych siatkówki tworzą

nerw

nerw

wzrokowy

wzrokowy

, którego włókna w liczbie około miliona

, którego włókna w liczbie około miliona

opuszczają gałkę oczną w miejscu zwanym

opuszczają gałkę oczną w miejscu zwanym

brodawką nerwu wzrokowego

brodawką nerwu wzrokowego

(papilla nervi

(papilla nervi

optici)

optici)



w oczodole nerw wzrokowy tworzy zagięcie

w oczodole nerw wzrokowy tworzy zagięcie

umożliwiające ruchy gałki ocznej

umożliwiające ruchy gałki ocznej



do jamy czaszki nerw wzrokowy wchodzi przez

do jamy czaszki nerw wzrokowy wchodzi przez

kanał wzrokowy

kanał wzrokowy

(canalis opticus)

(canalis opticus)



mniej więcej powyżej guzka siodła oba nerwy

mniej więcej powyżej guzka siodła oba nerwy

wzrokowy (prawy i lewy) łączą się tworząc

wzrokowy (prawy i lewy) łączą się tworząc

skrzyżowanie nerwów wzrokowych

skrzyżowanie nerwów wzrokowych

(chiasma

(chiasma

nervorum opticorum),

nervorum opticorum),

w którym połowa jego włókien

w którym połowa jego włókien

przechodzi na stronę przeciwną

przechodzi na stronę przeciwną



od skrzyżowania wzrokowego rozchodzą się ku

od skrzyżowania wzrokowego rozchodzą się ku

tyłowi pęczki prowadzące połowę włókien każdego

tyłowi pęczki prowadzące połowę włókien każdego

nerwu i noszące

nerwu i noszące

pasma wzrokowego

pasma wzrokowego

(tractus

(tractus

opticus)

opticus)

Aparat ruchowy gałki ocznej

Aparat ruchowy gałki ocznej



gałka oczna osadzona jest w oczodole na warstwie tkanki

gałka oczna osadzona jest w oczodole na warstwie tkanki

tłuszczowej, która tworzy dla niej rodzaj panewki

tłuszczowej, która tworzy dla niej rodzaj panewki

umożliwiającej ruchy obrotowe gałki

umożliwiającej ruchy obrotowe gałki



ciało tłuszczowe oczodołu

ciało tłuszczowe oczodołu

wypełnia wszystkie martwe kąty

wypełnia wszystkie martwe kąty

oczodołu

oczodołu



gałka oczna porusza się pod działaniem

gałka oczna porusza się pod działaniem

6 mięśni poprzecznie

6 mięśni poprzecznie

prążkowanych

prążkowanych

zależnych od naszej woli

zależnych od naszej woli



są to

są to

4 mięśnie proste (górny, dolny, boczny i

4 mięśnie proste (górny, dolny, boczny i

przyśrodkowy) i 2 skośne (górny i dolny)

przyśrodkowy) i 2 skośne (górny i dolny)

Aparat ochronny oka

Aparat ochronny oka



składają się na niego

składają się na niego

powieki i spojówka

powieki i spojówka



powieki górna i dolna

powieki górna i dolna

są to dwa elastyczne fałdy

są to dwa elastyczne fałdy

ograniczające szparę powiek, dzięki którym może się ona

ograniczające szparę powiek, dzięki którym może się ona

zamykać i otwierać odsłaniając gałkę oczną

zamykać i otwierać odsłaniając gałkę oczną



zrąb powieki utworzony jest przez tzw.

zrąb powieki utworzony jest przez tzw.

tarczki

tarczki

zbudowane z

zbudowane z

tkanki łącznej i chrząstki włóknistej

tkanki łącznej i chrząstki włóknistej



dzięki tarczkom powieki utrzymują swój kształt i sprężystość i

dzięki tarczkom powieki utrzymują swój kształt i sprężystość i

dają się wywinąć odsłaniając powiekę

dają się wywinąć odsłaniając powiekę



aparat ruchowy powiek składa się z:

aparat ruchowy powiek składa się z:

mięśnia okrężnego oka

mięśnia okrężnego oka

i mięśnia dźwigacza powieki górnej

i mięśnia dźwigacza powieki górnej



w tarczkach powiekowych znajdują się

w tarczkach powiekowych znajdują się

gruczoły tarczkowe

gruczoły tarczkowe

,

,

których przewody uchodzą na brzegu rzęskowym powiek

których przewody uchodzą na brzegu rzęskowym powiek



są to

są to

gruczoły łojowe

gruczoły łojowe

, ich wydzielina natłuszcza brzeg

, ich wydzielina natłuszcza brzeg

powiek i nie pozwala na wylewanie się cieczy łzowej przez ich

powiek i nie pozwala na wylewanie się cieczy łzowej przez ich

brzegi – zatkanie ujścia takiego gruczołu prowadzi do

brzegi – zatkanie ujścia takiego gruczołu prowadzi do

powstania

powstania

gradówki

gradówki



na brzegach powiek wyrastają 3 – 4 rzędy

na brzegach powiek wyrastają 3 – 4 rzędy

rzęs

rzęs



są to krótkie sztywne włosy, zaopatrzone we własne gruczoły

są to krótkie sztywne włosy, zaopatrzone we własne gruczoły

łojowe

łojowe



nad powieką górną wyrastają

nad powieką górną wyrastają

brwi

brwi

o różnej barwie i kształcie

o różnej barwie i kształcie

Spojówka

Spojówka

(tunica coniunctiva)

(tunica coniunctiva)



to

to

błona śluzowa

błona śluzowa

pokrywająca tylną powierzchnię powiek

pokrywająca tylną powierzchnię powiek



spojówka odchodzi do podstawy powiek, gdzie przechodzi

spojówka odchodzi do podstawy powiek, gdzie przechodzi

na gałkę oczną, którą pokrywa do granicy z rogówką

na gałkę oczną, którą pokrywa do granicy z rogówką



szczelinowata przestrzeń między powiekami a gałką oczną

szczelinowata przestrzeń między powiekami a gałką oczną

nazywa się

nazywa się

workiem spojówkowym

workiem spojówkowym



w kącie przyśrodkowym oka znajduje się zagłębienie,

w kącie przyśrodkowym oka znajduje się zagłębienie,

zwane

zwane

jeziorkiem łzowym

jeziorkiem łzowym

, w którym leży różowo

, w którym leży różowo

zabarwione wzniesienie zwane

zabarwione wzniesienie zwane

mięskiem łzowym

mięskiem łzowym

- jest to

- jest to

miejsce do którego najczęściej wpadają ciała obce

miejsce do którego najczęściej wpadają ciała obce

(muszki, ziarenka piasku itd.)

(muszki, ziarenka piasku itd.)



spojówka gałkowa jest bardzo cienka i w przeciwieństwie

spojówka gałkowa jest bardzo cienka i w przeciwieństwie

do spojówki powiek łatwo przesuwalna

do spojówki powiek łatwo przesuwalna



nabłonek spojówki, zwłaszcza gałkowej, zawiera liczne

nabłonek spojówki, zwłaszcza gałkowej, zawiera liczne

gruczoły śluzowe (komórki kubkowe)

gruczoły śluzowe (komórki kubkowe)

– wytwarzają one

– wytwarzają one

śluz który zmniejsza tarcie przy zamykaniu powiek

śluz który zmniejsza tarcie przy zamykaniu powiek

Narząd łzowy

Narząd łzowy



gruczoł łzowy

gruczoł łzowy

(glandula lacrimalis)

(glandula lacrimalis)

leży po stropie

leży po stropie

oczodołu, w jego bocznym kącie, w

oczodołu, w jego bocznym kącie, w

dole gruczołu

dole gruczołu

łzowego

łzowego



ścięgno mięśnia dźwigacza powieki górnej dzieli go

ścięgno mięśnia dźwigacza powieki górnej dzieli go

na dwie części: większą, górną

na dwie części: większą, górną

część oczodołową

część oczodołową

i

i

mniejszą – luźniej utkaną dolną

mniejszą – luźniej utkaną dolną

część powiekową

część powiekową



jest to złożony gruczoł pęcherzykowy produkujący

jest to złożony gruczoł pęcherzykowy produkujący

ciecz łzową

ciecz łzową



ciecz ta spływa przez całą szerokość worka

ciecz ta spływa przez całą szerokość worka

spojówkowego do przyśrodkowego kąta oka, gdzie

spojówkowego do przyśrodkowego kąta oka, gdzie

znajdują się na brzegach każdej powieki

znajdują się na brzegach każdej powieki

kanaliki

kanaliki

łzowe (górny i dolny)

łzowe (górny i dolny)



kanaliki te rozpoczynają się na

kanaliki te rozpoczynają się na

punktach łzowych

punktach łzowych

i

i

biegną początkowo pionowo, a następnie zaginają

biegną początkowo pionowo, a następnie zaginają

się w stronę nosa i przechodzą w część poziomą, po

się w stronę nosa i przechodzą w część poziomą, po

czym uchodzą do zbiornika zwanego

czym uchodzą do zbiornika zwanego

workiem

workiem

łzowym

łzowym

położonego we własnym dole na

położonego we własnym dole na

przyśrodkowej ścianie oczodołu

przyśrodkowej ścianie oczodołu



ku dołowi worek łzowy przechodzi w

ku dołowi worek łzowy przechodzi w

przewód

przewód

nosowo – łzowy

nosowo – łzowy

uchodzący do jamy nosowej pod

uchodzący do jamy nosowej pod

muszlą nosową dolną (ujście to ma wentylową

muszlą nosową dolną (ujście to ma wentylową

zastawkę, która nie pozwala na wdmuchanie

zastawkę, która nie pozwala na wdmuchanie

powietrza do przewodu)

powietrza do przewodu)



przewód nosowo – łzowy biegnie w kanale kostnym

przewód nosowo – łzowy biegnie w kanale kostnym

tej samej nazwy

tej samej nazwy



ciecz łzowa

ciecz łzowa

chroni rogówkę przed wysychaniem, a

chroni rogówkę przed wysychaniem, a

także przyczynia się do poprawy właściwości

także przyczynia się do poprawy właściwości

optycznych powierzchni oka, zmniejsza też tarcie

optycznych powierzchni oka, zmniejsza też tarcie

między powiekami a gałką oczną

między powiekami a gałką oczną



ciecz łzowa zawiera enzymy bakteriobójcze, które

ciecz łzowa zawiera enzymy bakteriobójcze, które

chronią oko przed zakażeniem

chronią oko przed zakażeniem