Prawne podstawy pierwszej pomocy
Obowiązek udzielania pomocy
Prawny obowiązek udzielania pomocy jest określony artykułem 162 kodeksu karnego, który w całości brzmi jak następuje:
§1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub poważnego uszczerbku na zdrowiu - podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Przesłanką obowiązku udzielania pomocy jest zaistnienie tzw
Sytuacji konieczności (wypadki, katastrofy, nagłe pogorszenie w przebiegu choroby
)- Konieczność udzielenia pomocy istnieje wtedy gdy jej zaniechanie stwarza niebezpieczeństwo powstania dalszych szkód.
Karne skutki udzielania pomocy dotyczą:
•
Zaniechania – gdy przypadkowy przechodzień (ratownik) nie udzieli pierwszej pomocy ofierze wypadku.
•
Zaniedbania – w przypadku nieprzestrzegania należytej staranności, do której się jest zobowiązanym i można jej dopełnić w konkretnych warunkach na miarę osobistych możliwości.
Podczas udzielania pierwszej pomocy należy:
•
Przestrzegać uznanych zasad
•
Wykorzystać wszystkie możliwości- (do ostatniej deski ratunku)- nawet jeśli wykonane w tym celu czynności mogą się okazać później bezcelowe lub nawet szkodliwe.
Znany prawnik Bockelman tak sformułował problemy prawne:
"Zastosowanie jakiegoś środka dającego bodaj nadzieję, jest tam gdzie grozi śmierć zawsze słuszniejsze niż nieuczynienie niczego. Osąd wydający się przedtem słuszny pozostaje niepodważalny nawet, jeśli okaże się potem, że wybór środka przyniósł w efekcie zamiast zażegnania - przyspieszenie zgonu. Prawo nie wymaga, aby rezygnować z ostatniej szansy nawet wówczas, gdy zamierzona czynność może zawieść. Przeciwnie, oczekuje, że zostanie ona wykonana."
Obowiązek udzielania pomocy posiada ograniczenia:
§2. Nie podlega karze, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu, albo w warunkach, w których możliwa jest natychmiastowa pomoc ze strony instytucji lub osoby bardziej do tego powołanej.
•
Ratowanie jest wymagane wtedy, gdy nie łączy się ze zbytnim ryzykiem
• Ratownikowi w związku z udzielaną pomocą nie wolno zaniedbywać ważnych obowiązków służbowych.
Cywilnoprawne skutki udzielania pomocy
Prawo cywilne kwalifikuje udzielenie pierwszej pomocy jako, "niezlecone wykonanie zadania".
Wykonawca niezleconego zadania odpowiada za szkody powstałe w wyniku niewłaściwie wykonanych czynności jedynie wówczas, gdy te szkody są następstwem rozmyślnego lub wyraźnie niedbałego wykonania zadania.
Ratownik może zażądać odszkodowania za stratę poniesioną w trakcie udzielania pomocy, na przykład zabrudzone ubranie (w czasie akcji ratunkowej), zużycie materiałów opatrunkowych z prywatnej apteczki lub opróżnienie gaśnicy pożarowej. W
tych przypadkach ratownik może dochodzić wyrównania szkody materialnej.
Łańcuch ratunkowy
,, Doraźnej pomocy wymaga pacjent ,u którego w wyniku urazu ,(zranienia) lub groźnego dla życia ostrego zachorowania dochodzi do zaburzenia ważnych życiowo czynności ( witalnych), to jest oddychania, akcji serca i krążenia.”
Do czynności życiowych zalicza się:
1. Czynność oddechową- pobieranie tlenu z powietrza atmosferycznego i wydalanie dwutlenku węgla
2. Czynność serca i krążenia krwi, to znaczy transport tlenu i substancji odżywczych do poszczególnych komórek oraz wydalanie resztek przemiany materii.
3. Regulacja składu płynów ustrojowych, to znaczy wody i zawartych w niej elektrolitów.
Przypadki wymagające doraźnej pomocy są spowodowane:
1. Ciężkimi uszkodzeniami ciała występującymi na skutek wszelkiego rodzaju nieszczęśliwych wypadków.
2. Groźnymi dla życia ostro występującymi schorzeniami
3. Zatruciami
Wzór łańcucha ratunkowego
Łańcuch ratunkowy to kolejność działań, które powinny być podejmowane w razie wypadku.
1
Czynności doraźne
2 Wezwanie pomocy
3
Pierwsza pomoc
4
Transport
5
Pomoc lekarska
Czynności doraźne:
•
Ewakuacja ofiary z okolicy zagrożenia
•
Resuscytacja ,reanimacja
•
Opanowanie groźnego krwawienia
•
Ułożenie na boku
•
Walka ze wstrząsem
•
Zabezpieczenie miejsca wypadku
Wzywanie pomocy:
•
Dokładne określenie miejsca (gdzie się to stało)
•
Rodzaj uszkodzeń (co się wydarzyło)
•
Szczególne sytuacje wymagające specjalistycznej pomocy
•
Liczba rannych
•
Jakie są uszkodzenia ciała (czy stan ofiar budzi obawy co do życia)
•
Kto wzywa pomocy
Pierwsza pomoc
• Zastosowanie zabiegów ratujących życie i wykonanie innych czynności z zakresu pierwszej pomocy( unieruchomienie złamań ,nałożenie opatrunków.
Transport
•
Unikać niefachowego transportu
Szpital
•
Udziela ostatecznej kwalifikowanej pomocy rannemu lub choremu.
Zadania udzielającego pierwszej pomocy
Ocena sytuacji powypadkowej
•
Ocenić rodzaj i rozmiary zaistniałego wypadku
•
Podejmowanie decyzji o sposobie opanowania sytuacji
•
Rozpatrzenie zagrożeń którym można skutecznie zapobiec lub je usunąć
•
Dalsze postępowanie wg schematu
•
Zapobieganie niewłaściwej pomocy
999- Pogotowie ratunkowe
997 – Policja
998- Straż pożarna
112- tel. ratunkowy