dr T omasz Brzęczek
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
1. Znaczenie kosztów produkcji.
Producent potrafi ustalić optima produkcji dla różnych wielkości produkcji, a więc i minimalne koszty różnych poziomów produkcji, które nazywane są kosztami produkcji.
Koszty produkcji musi on porównać z przychodami, aby wybrać taką wielkość produkcji, która maksymalizuje zysk. W tym celu najwygodniej jest wyprowadzić funkcję kosztów od produkcji i porównać ją z funkcją przychodu od produkcji.
2. Typy kosztów produkcji.
1). Koszty dzielimy ze względu na podmiot je ponoszący na:
a).
Prywatne, koszty ponoszone przez przedsiębiorstwo: płace, koszt surowców, itd.
b).
Społeczne,
koszty związane z produkcją, ale ponoszone przez inne
podmioty niż przedsiębiorstwo, na przykład: dodatkowe koszty ochrony zdrowia ludzi na terenie zanieczyszczonym przez przemysł.
2).
Koszty rachunkowe to wartość pieniężna zasobów nabytych przez przedsiębiorstwo i zużytych na jego działalność. Koszty ekonomiczne to wartość wszystkich
zasobów
zużytych
na
działalność
przedsiębiorstwa.
Koszty
alternatywne to utracone korzyści z innego zastosowania zasobów własnych przedsiębiorstwa, niż
zużycie
ich
na
działalność
przedsiębiorstwa. Koszty
ekonomiczne są sumą rachunkowych i alternatywnych.
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
a).
Koszty stałe nie zależą od produkcji, są one dane stałą wartością bez względu na zmiany poziomu produkcji.
b).
Koszty zmienne są w dodatnim związku z produkcją. Większej produkcji odpowiadają wyższe koszty zmienne.
3. Koszty w krótkim i długim okresie.
1). Analiza kosztów w krótkim okresie.
Zakłada się, że w krótkim okresie technologia nie podlega zmianom, jest dana.
Nakład pewnych czynników produkcji jest więc stały. Koszty dzieli się więc na koszty stałe i zmienne.
2). Analiza kosztów w długim okresie.
Zakłada się, że technologia może się zmieniać, a w efekcie, że wszystkie koszty są kosztami zmiennymi.
4. Funkcja kosztów produkcji.
Funkcja kosztów produkcji to zależność kosztów produkcji od produkcji.
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Koszty w krótkim okresie dzielimy na koszty stałe i zmienne.
1). Koszty stałe dzieli się na:
a) koszty stałe całkowite KSC,
b) koszty stałe przeciętne KSP.
2). Koszty zmienne dzieli się na:
a) koszty zmienne całkowite KZC,
b) koszty zmienne przeciętne KZP,
c) koszty marginalne KM.
3).
Koszty całkowite KC są sumą kosztów stałych całkowitych i kosztów zmiennych całkowitych:
KC = KSC +
.
KZC
Wyróżnia się koszty całkowite przeciętne KCP i koszty marginalne KM, które opisują zmiany kosztów zmiennych i całkowitych.
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
6. Koszty stałe całkowite KSC.
10
KSC
0
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
7. Koszty stałe przeciętne KSP .
KSC
KSP =
.
Q
10
1
KSP
0
1
10
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
8. Koszty zmienne całkowite KZC.
KZC
50
10
0
1
10
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
9. Koszty zmienne przeciętne KZP .
KZC
KZP =
.
Q
10
KZP
1
0
1
10
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
KC = KSC +
.
KZC
KC
50
10
KSC
0
1
10
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
11. Koszty całkowite przeciętne KCP .
KC
KSC
KZC
KCP =
=
+
= KSP +
.
KZP
Q
Q
Q
20
KCP
1
0
1
10
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
KC
∆
KZC
∆
KM =
=
.
Q
∆
Q
∆
KM
10
1
0
1
10
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
13. Zależności między kosztami.
1). Geometryczne powiązania.
a).
Koszty przeciętne (stałe, zmienne, całkowite) są równe nachyleniu prostej j prowadzonej z początku układu do punktu na krzywej kosztów całkowitych (stałych, zmiennych, całkowitych).
b).
Koszty marginalne są równe nachyleniu stycznej do krzywej kosztów całkowitych lub zmiennych.
2). Związki między wartościami kosztów.
a). KZP osiągają minimum, gdy zrównują się z KM.
b).
KCP osiągają minimum, gdy zrównują się z KM, przy czym KCP osiągają minimum dla większego Q niż KZP .
c). Jeśli KM są mniejsze od KZP i KCP , to te ostatnie zmniejszają się.
d). Jeśli KM są większe od KZP i KCP , to te ostatnie wzrastają.
e). KCP osiągają minimum, gdy przyrost KZP jest równy spadkowi KSP .
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
14. Koszty produkcji w długim okresie.
1.
W długim okresie zmienia się technologia i nakłady wszystkich czynników produkcji. Długi okres można rozpatrywać jako zbiór krótkich okresów o różnych poziomach czynnika nie zmieniającego się w krótkim okresie.
2.
W długim okresie wszystkie koszty są zmienne, dlatego znikają kategorie KZC i KZP , które zastępują kategorie KC i KCP .
3. KC w długim okresie to najniższe koszty spośród KC w krótkich okresach.
4. KCP długoterminowe to najniższe koszty spośród KCP w krótkich okresach.
4). Krzywe KM krótkoterminowych przecinają krzywą KM długoterminową dla wartości Q, dla której krótkoterminowe krzywe KCP są styczne do krzywej długoterminowych KCP .
5). Między długookresowymi kosztami KCP i KM występują takie same zależności, jak między krótkookresowymi.
15. Korzyści skali produkcji.
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com