PSYCHOLOGIA SPOA
ECZNA
1. Prowadzący:
a. wykłady: prof. nadzw. dr hab. Franciszek Makurat, dr Marek Graczyk
prof. nadzw. dr hab. Mieczysław Ciosek
b. ćwiczenia: prof. nadzw. dr hab. Franciszek Makurat, dr Marek Graczyk,
prof. nadzw. dr hab. Mieczysław Ciosek
mgr Anna Owczarek
2. Wymiar godzin: 45
a. wykłady: 15
b. ćwiczenia: 30
3. Rok: I semestr: 2, kierunek Sport
4. Cel przedmiotu: poznanie i wyjaśnienie psychospołecznych uwarunkowań
funkcjonowania ludzi w ró\
nych sytuacjach społecznych.
5. Kompetencje:
Znajomość i opanowanie:
-wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu procesów funkcjonowania ludzi w ró\
nych
sytuacjach społecznych (grupowych),
-praktycznego zastosowania technik poznawania stosunków interpersonalnych w wychowaniu
fizycznym i sporcie,
-interpretacji wyników badań socjometrycznych zespołach sportowych.
6. Treści przewidziane w minimum programowym: ni\
ej wymienione zagadnienia
7. Tematy wykładów:
1.Psychologia społeczna jako nauka. Przedmiot psychologii społecznej Typowe problemy
podejmowane przez psychologię społeczną. Podstawowe pespektywy teoretyczne psychologii
społecznej.
2. Metody badawcze psychologii społecznej. Obserwacja, eksperyment, badania korelacyjne.
3.Człowiek w sytuacji społecznej. Spostrzeganie innych ludzi, poznanie społeczne.
4.Postawy społeczne i wartości oraz ich kształtowanie. Struktura postaw i wartości, geneza
postaw.
5. Ocenianie innych ludzi. Ocenianie jako oddolna integracja danych. Ocenianie jako odgórne
wykorzystanie schematu. Ocenianie jako tendencyjne sprawdzanie hipotez.
6. Grupa społeczna. Struktury grupowe. Struktura i funkcjonowanie grupy. Zadaniowe
funkcjonowanie grupy. Struktury grupowe.
7.Zachowanie się człowieka w interakcjach społecznych. Interakcje  spojrzenie obserwatora
z pozycji (z zewnątrz ) i z perspektywy uczestników interakcji. y
ródła spostrze\
eń
partnerów interakcji. Atrybucje - przypisywanie ludziom przyczyn ich zachowania.
8. Atrakcyjność interpersonalna. Teorie atrakcyjności interpersonalnej. Determinanty
atrakcyjności.
9.Werbalna i niewerbalna komunikacja interpersonalna. Poziomy komunikacji. Komunikacja
językowa a komunikacja niewerbalna. Najwa\
niejsze formy komunikacji niewerbalnej.
Czynniki zwiększające efektywność komunikowania się. Funkcje komunikacji niewerbalnej.
10. Agresja. Teorie agresji, wyznaczniki agresji, kontrola agresji.
11. Stereotypy i uprzedzenia.
Cechy stereotypów, trwałość stereotypów, funkcje stereotypów, stereotypy a zachowanie.
Geneza i korelaty uprzedzeń. Metody badania uprzedzeń.
12. Konflikty interpersonalne i sposoby ich rozwiązywania. Konflikt i jego istota. y
ródła i
rodzaje konfliktów. Strategie i metody rozwiązywania konfliktów.
13. Społeczna psychologia samospełniającego się proroctwa.
Posługiwanie się uproszczonymi metodami myślowymi w wydawaniu sądów społecznych
.Zró\
nicowane zachowanie w stosunku do osób o odmiennych oczekiwaniach.
14. Konformizm i posłuszeństwo.
Niektóre czynniki ró\
nicujące nasilenie konformizmu. Posłuszeństwo wobec autorytetu.
9. Tematy ćwiczeń:
1. Procesy grupowe. Facylitacja społeczna. Pró\
niactwo grupowe. Podejmowanie decyzji w
grupie.
2. Budowanie i prowadzenie skutecznego zespołu. Tworzenie dru\
yny. Skuteczne tworzenie
dru\
yny (filozofia dru\
yny, zajmowanie się jednostką, uprawnienia i pełnomocnictwo,
odpowiedzialność, szacunek, zaufanie, uczciwość, komunikacja).
3. Stosunki interpersonalne w zespołach sportowych i ich wpływ na wyniki sportowe.
Specyfika grupy sportowej. Rodzaje struktur grupowych. Wpływ stosunków
interpersonalnych w zespole na wyniki sportowe.
4. Postawy i zmiana postaw. Definicja postawy. Wpływ postaw na myśli i uczucia. Wpływ
postaw na zachowanie: konformizm, anatomia perswazji.
5. Postawy wobec sportu i działalności sportowej.
Natura i pomiar postaw. Kształtowanie i zmiana postaw społecznych wobec sportu.
Wywieranie wpływu na ludzi. Postawy rodzicielskie i trenerskie. Techniki pomiaru postaw.
6. Spostrzeganie społeczne. Procesy atrybucji w spostrzeganiu społecznym. Kompetencje
społeczne a inteligencja emocjonalna.
7. Rozumienie siebie i świata społecznego. Atrakcyjność interpersonalna, autoprezentacja i
ingracjacja. Dysonans poznawczy a potrzeba podtrzymywania samooceny.
8. Stosunki społeczne. Stereotypy społeczne. Definicja i cechy stereotypów. Geneza
stereotypów. Stereotypy a spostrzeganie osób. Metody badania stereotypów.
9. Uprzedzenia jako zjawisko społeczne. Przyczyny uprzedzeń. Osłabianie i przezwycię\
anie
uprzedzeń. Uprzedzenia a środki masowego przekazu.
10. Agresja w sporcie. Rodzaje agresji Sytuacyjne uwarunkowania zachowań agresywnych w
sporcie. Mo\
liwości przeciwdziałania agresji w sporcie. Czy sport nasila czy redukuję
agresję?
11. Umiejętności społeczne. Dojrzałość społeczna i emocjonalna. Asertywność (asertywne
prawa, asertywne strategie, wyra\
anie własnych opinii i przekonań).
12.Autoprezentacja kształtowanie własnego wizerunku. Formy i style autoprezentacji.
Obronne i asertywne taktyki autoprezentacji. Interpersonalne skutki autoprezentacji.
13.Wpływ społeczny na działalność sportową. y
ródła wpływu społecznego, grupy i zespoły,
przywództwo.
14. Wyuczona bezradność. Implikacje praktyczne dla sportu.
Dwa rodzaje myślenia o przyczynach niepowodzeń. Uczenie się bezradności. y
ródła
wyuczonej bezradności. Konsekwencje wyuczonej bezradności. Trening kognitywno-
behawioralny jako regulator negatywnych emocjonalnych stanów postartowych u
zawodników
15.Zachowania prospołeczne.
Geneza zachowania prospołecznego. Indywidualne (podmiotowe) i sytuacyjne determinanty
zachowania prospołecznego
10. Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin testowy na ocenę
11. Status przedmiotu obligatoryjny
12. Zasady zaliczenia przedmiotu:
a. kryteria uzyskania zaliczenia:
(ćwiczenia)  pozytywna ocena z kolokwium, własna prezentacja oraz 90% obecności na
ćwiczeniach;
(wykłady)- uzyskanie pozytywnej oceny z testu wiadomości, oraz 90% obecności na
wykładach
b. zagadnienia egzaminacyjne: j.w., obowiązuje znajomość całości materiału
13.Literatura:
a. obowiązkowa:
Aronson . (2002). Człowiek istota społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M. (1997). Psychologia społeczna. Poznań: Zysk i S-ka
Wydawnictwo.
Cialdini (1996). Wywieranie wpływu na ludzi. Gdańsk: GWP.
Jarvis M. (2003). Psychologia sportu. Gdańsk: GWP.
Lachowicz-Tabaczek K. (red.)(2001). Psychologia społeczna w zastosowaniach. Od teorii do
praktyki. Wrocław: Atla 2.
Mika S. (1998). Psychologia społeczna dla nauczycieli. Warszawa: Wydawnictwo
Akademickie  śak .
Skrzyński W., Dyrda M. [red.] (2003). Wykłady z psychologii społecznej. Warszawa: Wyd.
Naukowe Medium.
Skrzyński W. (2002). Kompendium wybranych zagadnien psychologii społecznej. Warszawa:
Wyd. Naukowe Medium.
Strelau J.(red.)(2005).Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Gdańsk: GWP (wybrane
działy).
Wlazło E (1999).Diagnoza ustosunkowań interpersonalnych w wychowaniu fizycznym i
sporcie wyczynowym. Wrocław: AWF.
Wlazło E.(red.) (2003).Psychologia grupy sportowej. Wrocław: AWF.
Wojciszke B.( 2006). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Zimbardo Ph. G., Ruch F.L. (2004). Psychologia i \
ycie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
b. uzupełniająca:
Czajkowski Z. (1996). Psychologia sprzymierzeńcem trenera. Warszawa: Centralny Ośrodek
Sportu. RCMSKFiS.
Gracz J. (1998). Psychospołeczne uwarunkowania aktywności sportowej człowieka. Poznań:
AWF.
Gracz J., Sankowski T. (2007). Psychologia aktywności sportowej. Poznań: AWF.
Gracz J., Sankowski T. (1995). Psychologia Sportu. Poznan: Wydawnictwo AWF
Krawczyński M., Nowicki D. [red.] (2004). Psychologia sportu w treningu dzieci i młodzie\
y.
Warszawa: BT COS
Maroszek K., Dubowik E., Kościelak R., Kulas H., Krawczyński M. (1995). Wybrane
zagadnienia z psychologii sportu. Gdańsk: AWF.
Mikołajczyk M. (red.) (2004). Korelaty psychologiczne aktywności ruchowej i sukcesów w
sporcie. Warszawa: PTNKF.
Morris T., Summers J. (1998) Psychologia sportu. Strategie i techniki. Warszawa: BT COS
Wlazło E. (red.)(2005). Sport młodzie\
owy w badaniach psychologicznych. Wrocław: AWF.
dr Marek Graczyk