1. ROLA I ZADANIA DZIAA
U MIERNICZEGO NA KOPALNI
Rola działu mierniczego lub mierniczo-geologicznego zakładu górniczego
polega na planowym i bezpiecznym prowadzeniu gospodarki złożem, a jego
głównymi zadaniami są:
�� � Tworzenie dokumentacji mierniczej od momentu rozpoczęcia
budowy zakładu górniczego do momentu likwidacji,
�� � Tworzenie i aktualizacja dokumentacji mapowej,
�� � Obsługa miernicza zakładu górniczego,
�� � Rozliczenie wybranego złoża i skały płonnej  odbiórki,
�� � Pomiary specjalne,
�� � Gospodarka gruntami  ewidencja gruntów,
�� � Ochrona powierzchni terenów górniczych,
�� � Opracowywanie dokumentacji powypadkowej
Tworzenie dokumentacji mierniczej od momentu rozpoczęcia budowy
zakładu górniczego do momentu likwidacji
1. Tyczenie granic obszaru górniczego,
2. Prace realizacyjne przy budowie zakładu górniczego,
3. Gromadzenie dokumentacji pomiarowej  dzienniki, szkice obliczenia itp,
4. Bieżąca obsługa miernicza,
5. Prace inwentaryzacyjne przy likwidacji zakładu górniczego.
Tworzenie i aktualizacja dokumentacji mapowej,
Z czasem ukształtował się pewien ściśle określony standard mapy górniczej
jako opracowanie kartograficzne oparte na podstawach prawnych. Podstawami
tymi są między innymi:
1. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz.
96 z póz
niejszymi. zmianami.),
2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 19 czerwca 2002 roku w sprawie
dokumentacji mierniczo-geologicznej (Dz. U. Nr 92, poz. 819),
3. Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z
dnia 26 sierpnia 1994 roku w sprawie kwalifikacji do wykonywania dozoru i
kierowania pracami geologicznymi (Dz. U. Nr 93, poz. 445),
4. Zarządzenie Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego z dnia 20 czerwca 1994 roku w
sprawie planów ruchu zakładów górniczych (M.P. Nr 38, poz. 325),
5. Rozporządzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 14 czerwca 1995 roku w
sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego
zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz. U. Nr
67, poz. 342).
6. Polskie Normy.
MAPA GÓRNICZA (Według Polskiej Normy PN-84/G-09000.01)
Def.
Mapa górnicza jest to  dokument kartograficzny sporządzony przez
upoważnione osoby, przedstawiający sytuację i rzez
bę terenu, sytuację wyrobisk
górniczych, sytuację geologiczną, sporządzony metodą rzutów geometrycznych lub
metodą odwzorowania, przedstawiony za pomocą znaków umownych przeznaczony
dla potrzeb działalności górniczej.
Podział i określenia najczęściej stosowanych map górniczych, wymagania w zakresie
ich opracowania, składania i przechowywania są przedmiotem następujących norm:
PN-84/G-09000.01 Mapy górnicze. Podział i określenia.
PN-84/G-09000.03 Mapy górnicze. Wymagania podstawowe.
PN-72/G-09001 Mapy górnicze. Wzorce, nazwy i symbole barw.
PN-72/G-09003 Mapy górnicze. Umowne znaki obiektów i urządzeń na powierzchni.
PN-70/G-09004 Mapy górnicze. Umowne znaki podziemnych wyrobisk górniczych.
PN-76/G-09005 Mapy górnicze. Umowne znaki skał i surowców mineralnych.
PN-72/G-09006 Mapy górnicze. Umowne znaki zagrożeń i urządzeń zabezpieczających
w wyrobiskach podziemnych.
PN-72/G-09007 Mapy górnicze. Umowne znaki granic.
PN-74/G-09008 Mapy górnicze. Umowne znaki podziemnych urządzeń transportowych,
maszyn przodkowych oraz urządzeń energetycznych.
PN-75/G-09009 Mapy górnicze. Umowne znaki wentylacyjne.
PN-78/G-09010 Mapy górnicze. Umowne znaki geologiczne różne.
PN-73/G-09016 Mapy górnicze. Umowne znaki wyrobisk odkrywkowych i zwałowisk.
PN-73/G-09017 Mapy górnicze. Umowne znaki robót strzelniczych w górnictwie
odkrywkowym.
PN-73/G-09018 Mapy górnicze. Umowne znaki urządzeń i obiektów w górnictwie
odkrywkowym.
PN-75/G-09019 Mapy górnicze. Umowne znaki gospodarki terenami w górnictwie
odkrywkowym.
PN-75/G-09020 Mapy górnicze. Umowne znaki rekultywacji w górnictwie
odkrywkowym.
PN-75/G-09021 Mapy górnicze. Umowne znaki otworów wiertniczych w
górnictwie odkrywkowym.
Mapy górnicze są integralna częścią dokumentacji mierniczo-geologicznej i ze
względu na treść dzielą się na trzy grupy:
1. Mapy powierzchni
2. Mapy wyrobisk górniczych
3. Mapy geologiczne
Ze względu na sposób powstania i cel jakiemu mają służyć, każda z grup map dzieli się
dodatkowo na trzy zespoły:
1. Mapy podstawowe
2. Mapy przeglądowe
3. Mapy specjalne
Mapy podstawowe są sporządzane bezpośrednio na podstawie wyników
uzyskanych z pomiarów i stanowią kartograficzny materiał z
ródłowy do opracowania
map przeglądowych i specjalnych.
Mapy górnicze będące wynikiem reprodukcji lub pomniejszenia map
podstawowych nazywane są mapami przeglądowymi.
Mapy specjalne sporządza się przez reprodukcję, pomniejszenie lub
powiększenie mapy podstawowej lub przeglądowej, i są dodatkowo uzupełnione
szczegółami o specjalnym znaczeniu dla ruchu zakładu górniczego.
Skale map określa właściwy organ nadzoru górniczego na wniosek
przedsiębiorcy, dostosowując je do intensywności robót górniczych, sposobu
eksploatacji złoża oraz wielkości terenu i obszaru górniczego. W myśl Rozporządzenia
Ministra Gospodarki z dnia 19 czerwca 2002 roku w sprawie dokumentacji mierniczo-
geologicznej (Dz. U. Nr 92, poz. 819), dokumenty kartograficzne powinny być
sporządzane w następujących skalach:
Mapy podstawowe od 1:500 do 1:2000
Mapy przeglądowe od 1:500 do 1:25000
Mapy specjalne od 1:500 do 1:25000,
od 1:50 do 1:2000 - profile otworów wiertniczych i wyrobisk górniczych,
od 1:100 do 1:25000 - przekroje geologiczne.
AKTUALIZACJA MAP
Treść map górniczych jest systematycznie aktualizowana zgodnie z
Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 19 czerwca 2002 roku w sprawie
dokumentacji mierniczo-geologicznej (Dz. U. Nr 92, poz. 819),. Terminy aktualizacji
zależą od rodzaju zakładu górniczego oraz od rodzaju map.
W przypadku podziemnych zakładów górniczych węgla kamiennego, i rud
metali nieżelaznych (miedzi, cynku, ołowiu)
1. raz na kwartał - mapy podstawowe i przeglądowe wyrobisk górniczych
2. co pół roku  w pozostałych zakładach górniczych
3. co 3 lata  mapy specjalne.
W przypadku odkrywkowych zakładów górniczych węgla brunatnego i
rud siarki
4. co pół roku - mapy podstawowe i przeglądowe wyrobisk górniczych
5. co najmniej raz w roku  w pozostałych zakładach górniczych
6. co 3 lata  mapy specjalne.
W przypadku zakładów górniczych wydobywających kopaliny metodą
otworową podziemnego wytapiania lub ługowania:
7. co pół roku - mapy podstawowe i przeglądowe wydobycia kopaliny i
otworów wiertniczych
8. co 3 lata  mapy terenów przemysłowych zakładu górniczego oraz mapy
ewidencji gruntów.
W przypadku zakładów górniczych wydobywających kopaliny płynne lub
gazowe metodą otworów wiertniczych lub z innych ujęć co najmniej:
9. raz w roku - mapy podstawowe i przeglądowe,
10. co 3 lata  mapy specjalne
Dla wszystkich zakładów górniczych::
11. co najmniej raz w roku  mapy podstawowe powierzchni terenu,
przekroje geologiczne,
12. do 6 miesięcy od zakończenia wiercenia  profile otworów wiertniczych
13. co najmniej raz na 3 lata  przeglądowe mapy syt-wys powierzchni, w zasięgu
przewidywanych wpływów działalności górniczej.
Oprócz omówionych map, w Dziale Mierniczym może istnieć szereg dodatkowych
dokumentów kartograficznych w postaci cyfrowej, które szczegółowo ilustruje poniższa
tabela dla działu mierniczego ZG Rudna w Polkowicach.
Lp. Nazwa dokumentu kartograficznego
1 Mapa podstawowa wyrobisk górniczych 1:2000
2 Mapa eksploatacyjna wyrobisk górniczych 1:500
3 Mapa oddziałowa 1:500
4 Mapa oddziałowa 1:2000
5 Mapa dyspozytorska
6 Mapa przeglądowa  specjalna wentylacyjna GW 1:2000
7 Mapy przeglądowe 1:2000 dla OUG
8 Mapa przeglądowa 1:5000
9 Mapa przeglądowa 1:5000 Dyrektora Naczelnego
10 Mapa przeglądowa 1:5000 Dyrektora Technicznego
11 Komplet WUG  odbitki 1:10000
12 Mapa przeglądowa 1:10000
13 Mapa otworów wiertniczych 1:25000
14 Mapa podziemnej osnowy geodezyjnej
15 Mapa podziału sekcji
16 Mapy komór
17 Mapy zagrożeń wodnych komór
Mapa parcel eksploatacyjnych dla celów wykonywania prognoz
18
deformacji terenu górniczego na skutek prowadzonej eksploatacji
19 Dokumentacja powypadkowa
Zakład Górniczy
RUDNA
Dział Technologii
Dział Mierniczy Dział Geologiczny Dział Wentylacji Dział Hydrogeologii Inne
Górniczej
Dokumentacja Dokumentacja Dokumentacja Dokumentacja
D o k uDokumentacja j a k a rDokumentacja c z n a
m e n t a c t o g r a f i
kartograficzna kartograficzna kartograficzna kartograficzna kartograficzna kartograficzna

Proces standaryzacji:
ż� � Wykaz dokumentów kartograficznych
ż� � Karta opisowa dokumentu
kartograficznego
ż� � Karta opisowa znaku graficznego
ż� � Normy, instrukcje, wytyczne
S y s t e m N u m e r y c z n y c h M a p G ó r n i c z y c h
Moduł map powierzchniowych Moduł map dołowych Moduł redakcji map
Projekt  Place szybowe OPGK Mine 2001 Przeglądarka
(MGE, Oracle) (MicroStation, Oracle) (MicroStation)
Analizy i pomiary

UŻYTKOWNICY SYSTEMU
Budowa systemu numerycznych map górniczych ZG RUDNA