WYCENA I EWIDENCJA MATERIAA
ÓW
Materiały to nabyte lub wytworzone we własnym zakresie składniki majątku obrotowego przeznaczone do
zu\
ycia na potrzeby wszystkich rodzajów prowadzonej działalności .Cechą charakterystyczną materiałów
jest jednorazowe ich zu\
ycie oraz przekazywanie w całości swojej wartości produktom , do których
1
wytworzenia zostały zu\
yte ,2 ,3. Zgodnie z ustawą o rachunkowości (art. 3. ust.1 pkt 19) materiały to
składniki nabyte w celu zu\
ycia na własne potrzeby w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu
normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeśli trwa on dłu\
ej ni\
12 miesięcy (art.
3 ust.1 pkt 18).
Przyjmując za kryterium cel zu\
ycia materiały mo\
na podzielić na następujące grupy:
- materiały podstawowe - przekazują wyrobom swoją istotę , stanowią część składową produktu lub
opakowanie podstawowe ,
- materiały pomocnicze - nadają wyrobom pewne cechy lub ułatwiają i przyspieszają proces produkcji
. Ponadto zalicza się tu materiały wykorzystywane do konserwacji , utrzymania czystości , materiały
biurowe,
- paliwo - wykorzystywane na cele technologiczne , energetyczne , gospodarcze ,
- części zapasowe maszyn i urządzeń - przeznaczone na wymianę zu\
ytych części w czasie
konserwacji i remontów środków trwałych ,
- opakowania - wykorzystywane do  ochrony wyrobów gotowych ,
- odpadki - materiały niepełnowartościowe , resztki powstające w trakcie produkcji
WYCENA MATERIAA
ÓW (ART. 28 UOR)
Cena zakupu - kwota nale\
na sprzedającemu ( bez podlegającego odliczeniu naliczonego podatku od
towarów i usługi podatku akcyzowego) , a w przypadku importu powiększona o obcią\
enia o charakterze
publicznoprawnym , a pomniejszona o zmniejszenia ceny ( upusty , rabaty).
Cena nabycia - cena zakupu powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem
składnika majątku do stanu zdatnego do u\
ywania .
Cena sprzeda\
y netto - mo\
liwa do uzyskania w dniu bilansowym cena sprzeda\
y bez nale\
nego podatku od
towarów i usług i podatku akcyzowego, pomniejszona o rabaty i upusty oraz koszty związane z
przystosowaniem składnika majątku do sprzeda\
y i doprowadzenia jej do skutku , a powiększona o nale\
ną
dotację przedmiotową . Je\
eli nie jest mo\
liwe ustalenie ceny sprzeda\
y netto danego składnika majątku ,
nale\
y w inny sposób określić jego wartość godziwą na dzień bilansowy.
1
Rachunkowość finansowa , Praca zbiorowa pod redakcją K. Sawickiego , PWE , Warszawa 1999 r.
2
J.Gierusz Plan kont z komentarzem , ODDK , Gdańsk 1999 r.
3
B. Gierusz  Podręcznik samodzielnej nauki księgowania , ODDK , Gdańsk 1995 r.
1
Materiały wykazuje się w księgach rachunkowych wg rzeczywistych cen ich nabycia (art. 28 ust.11 pkt 1).
Materiały mo\
na wykazywać w księgach rachunkowych równie\
w rzeczywistych cenach zakupu , je\
eli nie
zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego9art. 34 ust.1 pkt 1 uor).
Je\
eli materiały wykazywane są wg cen zakupu , oznacza to , \
e koszty zakupu są w całości zaliczane do
kosztów tego miesiąca , w którym je poniesiono. Taki sposób wyceny jest mo\
liwy wtedy , gdy koszty te są
niezmienne , a zapasy utrzymują się z okresu na okres na zbli\
onym poziomie .
WYCENA BILANSOWA MATERIAA
ÓW (prezentacja w bilansie)
CENA NABYCIA CENA ZAKUPU
o ile nie zniekształca stanu
aktywów i wyniku finansowego
art.34 ust.1 pkt 1
Koszty zakupu zwiększają wartość Koszty zakupu w całości rozliczane w
materiałów momencie poniesienia  odnoszone do
kosztu wytworzenia wyrobów, do produkcji
których zostały zu\
yte lub do wyniku
finansowego
Na dzień bilansowy ceny nabycia (zakupu) nie mogą być wy\
sze od cen sprzeda\
y netto.
Nale\
y dokonać obni\
enia wartości materiałów i towarów do ceny sprzeda\
y netto  utrata wartości-
( o ile jest ni\
sza od ceny zakupu lub nabycia ) je\
eli (art.28 ust 7) :
- składniki zapasów utraciły swoją wartość u\
ytkową na skutek zepsucia , uszkodzenia itp.
- istnieją nadmierne lub zbędne zapasy materiałów przekraczające potrzeby jednostki , a zatem zapasy
utraciły swą przydatność ,
- gdy ceny rynkowe zapasów uległy obni\
eniu,
Odpadki u\
ytkowe wykazuje się w księgach wg cen sprzeda\
y netto , a w razie braku takich cen - wg
wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego wykorzystania.
Ró\
nice z wyceny odnosi się na pozostałe koszty operacyjne
2
Przykład
Jednostka zakupiła 100 szt. materiału  A po 20 zł za szt. Materiały przyjęto do magazynu wyceniając je
według ceny rzeczywistej. W związku z zakupem poniesiono koszty transportu obcego w kwocie 200 zł.
Wydano do produkcji wyrobu  X połowę zapasu materiałów (50 szt.)
1. Wycena według ceny zakupu (ewidencja kosztów tylko w układzie kalkulacyjnym)
Rozrachunki z Materiały Produkcja podstawowa
dostawcami
2 000 2 000 1 000 1 000
(1) (3)
Koszty zakupu
200 200
(2)
Po przeprowadzeniu operacji :
Zapas materiałów  1 000 zł
Koszty bie\
ącego okresu - 1 000 zł + 200 zł = 1 200zł
2. Wycena według ceny nabycia (ewidencja kosztów tylko w układzie kalkulacyjnym)
Cena nabycia 2 000 zł + 200 zł = 2 200 zł
a) jednostkowa cena nabycia 22 zł
Rozrachunki z Produkcja
dostawcami podstawowa
Materiały
2 000 2 200 1 100 1 100
200
(1) (3)
Po przeprowadzeniu operacji :
Zapas materiałów  1 100 zł
Koszty bie\
ącego okresu - 1 100 zł
3
b) do ewidencji przychodów i rozchodów materiałów wykorzystuje się cenę zakupu, koszty zakupu
księgowane są i rozliczane odrębnie  w proporcji do zu\
ytych materiałów
Rozrachunki z Produkcja
dostawcami Materiały podstawowa
2 000 2 000 1 000 1 000
(1) (3)
RMK zakupu
200 200 100 100
(2) (4)
Po przeprowadzeniu operacji :
Zapas materiałów  1 000 zł + 100 zł = 1 100 zł
(Sk. Materiały + Sk. RMKZ)
Koszty bie\
ącego okresu - 1 100 zł
Ewidencja analityczna materiałów
Kierownik jednostki , uwzględniając rodzaj i wartość poszczególnych grup rzeczowych składników majątku
obrotowego posiadanych przez jednostkę , podejmuje decyzję o stosowaniu jednej z następujących metod
prowadzenia kont ksiąg pomocniczych ( ewidencji analitycznej) :
- ewidencję ilościowo - wartościową , w której dla ka\
dego składnika ujmuje się obroty i stany w
jednostkach naturalnych i pienię\
nych ,
- ewidencję ilościową , prowadzoną dla poszczególnych składników lub ich jednorodnych grup
wyłącznie w jednostkach naturalnych : wartość stanu wycenia się na koniec miesiąca (okresu
sprawozdawczego) według cen nabycia nie wy\
szych od cen sprzeda\
y netto,
- odpisywania w cię\
ar kosztów wartości materiałów w momencie ich zakupu , połączone z
ustaleniem nie póz
niej ni\
na dzień bilansowy stanu tych składników majątkowych drogą spisu z
natury i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu.
Ewidencja materiałów powinna być zorganizowana w oparciu o indeks , stanowiący szczegółowy wykaz
zapasów występujących w danym podmiocie . Indeks powinien określać:
- symbol cyfrowy materiału ( w oparciu o PKWiU),
- nazwę ,
- charakterystykę ,
- jednostkę miary,
4
Dokumenty obrotu materiałowego
Pz ( Przychód zewnętrzny) dowód przyjęcia materiałów do magazynu
Zw ( Zwrot wewnętrzny) zwroty materiałów z produkcji
Mm ( Miedzy magazynami) przesunięcia materiałów między magazynami jednostki
Po ( Przyjęcie odpadów ) przyjęcie do magazynu odpadów u\
ytkowych
Wz (Wydanie na zewnątrz ) rozchód na skutek sprzeda\
y , wydanie do przerobu obcego
Rw ( Rozchód wewnętrzny) wydanie materiałów do zu\
ycia w jednostce
Podstawowym dokumentem dotyczącym zakupu materiałów jest faktura od dostawcy.
Podatnicy VAT ujmują otrzymane od kontrahentów faktury w rejestrach zakupów i kosztów
EWIDENCJA ZAKUPU MATERIAA
ÓW
Z zakupem materiałów wią\
ą się dwa podstawowe dokumenty:
Faktura od dostawcy (Fa)
Dowód przyjęcia materiałów do magazynu (Pz)
Rozliczenie zakupu polega na stwierdzeniu, czy faktura otrzymana do dostawcy ma pokrycie w materiałach
przyjętych do magazynu
Do ewidencji procesu zakupu wykorzystuje się konto Rozliczenie zakupu materiałów (aktywno  pasywne)
Zobowiązania wobec
dostawców Rozliczenie zakupu Materiały
(1) (2)
Faktura od dostawcy za zakupione materiały lub towary
Przyjęcie do magazynu zakupionych materiałów lub towarów na podstawie dowodu Pz - przyjęcie z
zewnątrz
Przyczyny stosowania konta rozliczenie zakupu materiałów:
- rozbie\
ność w czasie między otrzymaniem faktury i materiałów,
- ujęty w fakturze podatek od towarów i usług,
- ujęte w fakturze koszty związane z zakupem takie jak opakowania bezzwrotne, koszty transportu,
ubezpieczenia itp.
- stosowanie do wyceny przychodów materiałów (w dowodach Pz) stałych cen ewidencyjnych,
- ró\
nice w ilości i wartości zafakturowanych i przyjętych materiałów,
- błędy występujące w fakturze.
5
Konto Rozliczenie zakupu materiałów mo\
e na koniec okresu wykazywać równocześnie dwa salda:
Saldo debetowe Materiały w drodze wystąpi w sytuacji , gdy jednostka otrzyma fakturę a materiały nie
nadejdą do końca okresu . Saldo to w bilansie zwiększa wartość materiałów .
Sald kredytowe Dostawy niefakturowane wystąpi , je\
eli jednostka otrzyma materiały a nie otrzyma jeszcze
faktury. Saldo to zwiększa w bilansie wartość zobowiązań wobec dostawcy.
BIEś
CA EWIDENCJA PRZYCHODÓW MATERIAA
ÓW
Mo\
e być ona oparta na:
- Rzeczywistych cenach zakupu ( nabycia) .
- Stałych cenach ewidencyjnych (art. 34 ust.2 uor).
Ad 1.
Je\
eli za podstawę wyceny materiałów przyjęto ceny rzeczywiste , wartość rozchodu (wydania , zu\
ycia )
ustala się wg jednej z czterech metod (art.34 ust.4):
- wg cen przeciętnych , tj. ustalonych w wysokości średniej wa\
onej cen danego materiału,
- przyjmując , \
e rozchód składników majątku wycenia się kolejno po cenach tych składników , które
jednostka zakupiła najwcześniej FiFo - first in first out,
- przyjmując , \
e rozchód składników majątku wycenia się kolejno po cenach tych składników , które
jednostka zakupiła najpóz
niej LiFo - Last in first out,
- identyfikacji ka\
dej partii , o ile cechy danej dostawy są tak specyficzne , i\
mo\
liwe jest przy
rozchodzie tej partii wskazanie ceny , po której została ona zakupiona.
Zasada wyceny materiałów musi być opisana w zakładowym planie kont i konsekwentnie stosowana w
dłu\
szym okresie.
Ad 2
Stała cen ewidencyjna stosowana do wyceny przychodów i rozchodów materiałów jest to cena nie
zmieniająca się w ciągu pewnego okresu (np. roku ) . Mo\
e być ona ustalana na poziomie cen najczęściej
występujących , średnich cen z poprzedniego okresu czy te\
ceny z ostatniego zakupu poprzedniego okresu.
Je\
eli do ewidencji przyjmuje się stałe ceny ewidencyjne , to ka\
dorazowo w momencie przychodu
materiałów nale\
y ustalić ró\
nicę między ceną ewidencyjną a rzeczywistą ceną zakupu , czyli odchylenia od
cen ewidencyjnych materiałów .Odchylenia te ujmuje się na koncie korygującym do konta Materiały
 Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów .
Je\
eli cena ewidencyjna jest ni\
sza od ceny rzeczywistej to odchylenia mają charakter debetowy -
zwiększają wartość materiałów ujętych na koncie Materiały wg cen ewidencyjnych. Je\
eli cena ewidencyjna
jest wy\
sza od ceny rzeczywistej to odchylenia mają charakter kredytowy - zmniejszają wartość materiałów
ujętych na koncie Materiały wg cen ewidencyjnych.
6
 Wycena bie\
ąca materiałów ( ujęcie na koncie Materiały  wycena dowodów
przychodowych i rozchodowych  Pz, Rw, Wz)  wybór ceny ewidencyjnej
Cena stała ewidencyjna (ustalanie i rozliczanie Cena ewidencyjna rzeczywista  zmienna
odchyleń) (wybór metody wyceny
rozchodu materiałów  FIFO, LIFO, ŚW, SI) 
art.34 ust.4
Ceny ewidencyjne  stałe, zmienne  zwykle ustalane na poziomie
ceny zakupu
Koszty zakupu ujmowane są odrębnie  ewidencja w zale\
ności od
wariantu wyceny bilansowej materiałów
Poziom wyceny bilansowej
Cena nabycia Cena zakupu
Koszty zakupu ujmowane są na koncie RMKZ Koszty zakupu ujmowane na koncie Koszty
i rozliczane w czasie w proporcji do zu\
ycia zakupu i na koniec miesiąca w całości
materiałów (dzielone między zu\
ycie i zapas) rozliczane na zu\
ycie:
W bilansie :
- między produkty i miejsca powstawania,
Sk Materiały (ąSk Odchylenia) +Sk RMKZ
- w kierunku największego rozchodu -
metoda istotności)
W bilansie :
Sk Materiały (ąSk Odchylenia)
7
Ewidencja zakupu materiałów wycenianych wg rzeczywistych cen zakupu lub nabycia
Rozrachunki z Rozliczenie zakupu
dostawcami materiałów Materiały
(1) (2)
VAT naliczony
(3)
Koszty w układzie
rodzajowym, np.
Usługi obce, Pozostałe
koszty
(4)
Koszty zakupu
lub
Rozliczenia
międzyokresowe
Rozliczenie kosztów kosztów zakupu
(5)
Objaśnienia:
1. Faktura za zakupione materiały,
2. Przyjęcie do magazynu materiałów wycenionych wg cen rzeczywistych (zakupu) (Pz),
3. Wyksięgowanie VAT  u ujętego w fakturze,
4. Wyksięgowanie kosztów związanych z zakupem  ujęcie w układzie rodzajowym (np. Usługi obce
w przypadku kosztów transportu lub Pozostałe koszty przy księgowaniu ubezpieczania materiałów
za okres przewozu),
5. Przeniesienie kosztów zakupu
- na konto układu funkcjonalno - kalkulacyjnego Koszty zakupu w przypadku, gdy materiały
wyceniane są według rzeczywistych cen zakupu (koszty zakupu odniesione zostają do kosztów
bie\
ącego okresu)
- na konto Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu, gdy jednostka stosuje wycenę materiałów
według rzeczywistych cen nabycia  koszty te staną się kosztem okresu (przeniesionym do układu
funkcjonalno  kalkulacyjnego ) w momencie, gdy nastąpi zu\
ycie materiałów)
8
Ewidencja zakupu materiałów wg stałych cen ewidencyjnych
Rozrachunki z Rozliczenie zakupu
dostawcami materiałów Materiały
(1) (2)
VAT naliczony
(3)
Koszty w układzie
rodzajowym np.
Usługi obce, Pozostałe
koszty
(4)
Odchylenia od cen
ewidencyjnych
materiałów
(6)
lub
(7)
Koszty zakupu
lub
Rozliczenia
Rozliczenie kosztów międzyokresowe
kosztów zakupu
(5)
Objaśnienia:
1. Faktura za zakupione materiały,
2. Przyjęcie do magazynu materiałów wycenionych wg stałych cen ewidencyjnych (Pz),
3. Wyksięgowanie VAT  u ujętego w fakturze,
4. Wyksięgowanie kosztów związanych z zakupem  ujecie w układzie rodzajowym,
5. Przeniesienie kosztów zakupu  ewidencja uzale\
niona od przyjętego wariantu wyceny materiałów
6. Odchylenia debetowe dotyczące przyjętych materiałów
7. Odchylenia kredytowe dotyczące przyjętych materiałów
9
Zu\
ycie materiałów wg cen rzeczywistych
Materiały Zu\
ycie materiałów i energii
Sp.
Wg cen (1)
rzeczywistych
Konta kosztów układu funkcjonalno -
kalkulacyjnego np. Produkcja
podstawowa, Koszty wydziałowe,
Rozliczenie kosztów Koszty zarządu
(2)
Objaśnienia:
1. Wydanie materiałów do zu\
ycia na potrzeby związane z podstawową działalnością jednostki.
Wycena dokonana w oparciu o jedną z metod: średniej ceny wa\
onej, FIFO, LIFO lub szczegółowej
identyfikacji - ewidencja w układzie rodzajowym.
2. Ujęcie kosztów z tytułu zu\
ycia materiałów w układzie kalkulacyjnym - w zale\
ności od celu
zu\
ycia, według rozdzielnika kosztów.
Zu\
ycie materiałów wg stałych cen ewidencyjnych
Materiały Zu\
ycie materiałów i energii
Sp.
Według 1
stałych cen
ewidencyjnych
Odchylenia od cen ewidencyjnych
materiałów
2
lub 3
Konta kosztów układu funkcjonalno -
kalkulacyjnego np. Produkcja
podstawowa, Koszty wydziałowe,
Rozliczenie kosztów Koszty zarządu
(4)
(5)
lub (6)
10
Objaśnienia:
1. Wydanie materiałów do zu\
ycia na potrzeby związane z podstawową działalnością jednostki. Wycena
dokonana w oparciu stałą cenę ewidencyjną  ewidencja w układzie rodzajowym.
2. Narzut odchyleń debetowych przypadający na materiały zu\
yte  ewidencja w układzie rodzajowym.
3. Narzut odchyleń kredytowych przypadający na materiały zu\
yte  ewidencja w układzie rodzajowym.
4. Ujęcie kosztów z tytułu zu\
ycia materiałów w układzie kalkulacyjnym - w zale\
ności od celu zu\
ycia,
według rozdzielnika kosztów.
5. Rozliczenie odchyleń debetowych w układzie kalkulacyjnym.
6. Rozliczenie odchyleń kredytowych w układzie kalkulacyjnym.
( stan początkowy odchyleń + przychód odchyleń ) x 100
Wskaz
nik narzutu odchyleń =
stan początkowy + przychód materiałów
wskaz
nik narzutu odchyleń x rozchód materiałów
Narzut odchyleń =
100
ROZLICZENIE KOSZTÓW PONIESIONYCH W ZWI
ZKU Z ZAKUPEM MATERIAA
ÓW
 odbywa się tylko w układzie funkcjonalno  kalkulacyjnym
Wycena materiałów według ceny zakupu
Konta kosztów układu funkcjonalno -
kalkulacyjnego np. Produkcja
podstawowa, Koszty wydziałowe,
Rozliczenie kosztów Koszty zarządu
Rozchód materiałów - FIFO, LIFO, ŚW lub stałe ceny
ewidencyjne skorygowane o odchylenia
Koszty zakupu
obroty
Rozliczenie kosztów zakupu
Rozliczenie kosztów zakupu zgodnie z kierunkiem rozchodu zu\
ytych materiałów  rozliczenie odbywa się
w proporcji do wartości zu\
ytych materiałów na poszczególnych miejscach powstawania kosztów (w
układzie kalkulacyjnym). Rozliczeniu podlegają wszystkie poniesione w danym miesiącu koszty zakupu  na
koniec miesiąca konto Koszty zakupu nie wykazuje salda. (wzory str.12)
11
Wycena materiałów według ceny nabycia
Konta kosztów układu funkcjonalno -
kalkulacyjnego np. Produkcja
podstawowa, Koszty wydziałowe,
Rozliczenie kosztów Koszty zarządu
Rozchód materiałów - FIFO, LIFO, ŚW lub stałe ceny
ewidencyjne skorygowane o odchylenia
RMKZ
Sp.
Rozliczenie kosztów zakupu
Sk.
Rozliczenie kosztów zakupu pomiędzy zapas i zu\
ycie - zgodnie z kierunkiem rozchodu zu\
ytych
materiałów  rozliczenie odbywa się w proporcji do wartości zu\
ytych materiałów na poszczególnych
miejscach powstawania kosztów (w układzie kalkulacyjnym) oraz tych, które pozostają w zapasie. Saldo
końcowe konta RMKZ zwiększa wartość materiałów stanowiących zapas końcowy. (wzory str.14)
12
Ewidencja materiałów wycenianych według cen zakupu
Rozrachunki z Rozliczenie zakupu Zu\
ycie materiałów i
dostawcami materiałów Materiały energii
(1) (2) (8)
VAT naliczony
(3)
Np. Usługi obce,
Pozostałe koszty
(4)
Odchylenia od cen
ewidencyjnych
materiałów
(6) (10)
(7)
Konta kosztów w
układzie funkcjonalno
 kalkulacyjnym, np.
Produkcja
podstawowa, koszty
wydziałowe, koszty
Rozliczenie kosztów Koszty zakupu zarządu
(5) (12)
(9)
(11)
13
Objaśnienia:
1. Faktura za zakupione materiały.
2. Przyjęcie do magazynu materiałów wycenionych wg stałych cen ewidencyjnych.
3. Przeksięgowanie VAT naliczonego ujętego w fakturze.
4. Przeksięgowanie kosztów związanych z zakupem ujętych w fakturze  ujecie w układzie
rodzajowym.
5. Ujecie kosztów zakupu w układzie funkcjonalno  kalkulacyjnym.
6. Ustalenie i zaksięgowanie odchyleń debetowych od cen ewidencyjnych materiałów
( cena zakupu > cena ewidencyjna ).
7. Ustalenie i zaksięgowanie odchyleń kredytowych od cen ewidencyjnych materiałów
( cena zakupu < cena ewidencyjna ).
8. Wydanie do zu\
ycia materiałów wycenionych wg stałych cen ewidencyjnych  ujęcie w
układzie rodzajowym.
9. Ujecie kosztów w układzie funkcjonalno - kalkulacyjnym ( rozdzielnik kosztów zu\
ycia
materiałów).
10. Narzut odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów ( ujecie w układzie rodzajowym). Zapis
dodatni w przypadku odchyleń debetowych , ujemny - kredytowych
11. Rozdzielnik odchyleń ( zapis dodatni lub ujemny na odpowiednich kontach układu
funkcjonalno - kalkulacyjnego)
12. Rozliczenie i przeniesienie kosztów zakupu - na konto Produkcja podstawowa lub
proporcjonalnie do zu\
ycia . W tym wariancie wyceny wszystkie poniesione w ciągu
miesiąca koszty zakupu są na jego koniec rozliczone.
koszty zakupu zgromadzone na koncie Koszty zakupu x 100
Wskaz
nik narzutu kosztów zakupu =
wartość rozchodu materiałów w bie\
ącym miesiącu
Narzut kosztów zakupu =
wskaz
nik narzutu kosztów zakupu x rozchód materiałów ( cząstkowy wg rozdzielnika)
100
14
Ewidencja materiałów wycenianych według cen nabycia
Rozrachunki z Rozliczenie zakupu Zu\
ycie materiałów i
dostawcami materiałów Materiały energii
(1) (2) (8)
VAT naliczony
(3)
Np. Usługi obce lub
Pozostałe koszty
(4)
Odchylenia od cen
ewidencyjnych
materiałów
(6) (10)
(7)
Konta kosztów w
układzie funkcjonalno
 kalkulacyjnym, np.
Produkcja
Rozliczenia podstawowa, koszty
Rozliczenie kosztów międzyokresowe wydziałowe, koszty
kosztów zakupu zarządu
(5) (12)
(9)
(11)
15
Objaśnienia:
1. Faktura za zakupione materiały.
2. Przyjęcie do magazynu materiałów wycenionych wg stałych cen ewidencyjnych.
3. Przeksięgowanie VAT naliczonego ujętego w fakturze.
4. Przeksięgowanie kosztów związanych z zakupem ujętych w fakturze  zapis w układzie
rodzajowym.
5. Przeniesienie kosztów zakupu do rozliczenia w czasie.
6. Ustalenie i zaksięgowanie odchyleń debetowych od cen ewidencyjnych materiałów
( cena zakupu > cena ewidencyjna ).
7. Ustalenie i zaksięgowanie odchyleń kredytowych od cen ewidencyjnych materiałów
( cena zakupu < cena ewidencyjna ).
8. Wydanie do zu\
ycia materiałów wycenionych wg stałych cen ewidencyjnych  ujęcie w układzie
rodzajowym.
9. Ujęcie kosztów w układzie funkcjonalno - kalkulacyjnym ( rozdzielnik kosztów zu\
ycia
materiałów).
10. Narzut odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów ( ujęcie w układzie rodzajowym). Zapis
dodatni w przypadku odchyleń debetowych , ujemny  kredytowych.
11. Rozdzielnik odchyleń ( zapis dodatni lub ujemny na odpowiednich kontach układu
kalkulacyjnego).
12. Rozliczenie i przeniesienie kosztów zakupu - na konta kosztów w układzie kalkulacyjnym
proporcjonalnie do zu\
ycia .
koszty zakupu zgromadzone na koncie RMK zakupu x 100
Wskaz
nik narzutu kosztów zakupu =
saldo początkowe + przychód materiałów
wskaz
nik narzutu kosztów zakupu x rozchód
materiałów ( cząstkowy wg rozdzielnika)
Narzut kosztów zakupu =
100
16
Ewidencja rozchodów materiałów innych ni\
wykorzystanie w podstawowej działalności
operacyjnej
Materiały Pozostałe koszty operacyjne
Sp. (1)
Straty nadzwyczajne
(2)
Środki trwałe w budowie
(3)
Wartość sprzedanych materiałów w
cenie zakupu
(4)
Objaśnienia:
1. Wydanie materiałów w związku z przekazaniem ich w formie darowizny, wykorzystywanych przy
likwidacji środków trwałych , niedobory niezawinione materiałów,
2. Zu\
ycie materiałów do usuwania skutków zdarzeń losowych,
3. Wykorzystanie materiałów do budowy środków trwałych lub ich ulepszenia,
4. Rozchód materiałów w związku z ich sprzeda\
ą
Z wymienionymi operacjami wią\
e się równie\
konieczność rozliczenia odchyleń oraz kosztów
zakupu
17
ZAKUP MATERIAA
ÓW Z IMPORTU
Rozrachunki z
dostawcami Rozliczenie zakupu
zagranicznymi Materiały
1 4
Rozrachunki z
Urzędem Celnym Podatki i opłaty
5
2
Odchylenia od
cen.................
6
7
VAT naliczony
3
Koszty zakupu
Rozliczenie kosztów lub
RMK zakupu
5a
Objaśnienia do schematu:
1. Zobowiązanie wobec dostawcy zagranicznego przeliczone wg kursu z dokumentu SAD
2. Nale\
ne Urzędowi celnemu cło , akcyza , koszty manipulacyjne
3. Naliczony VAT ( podstawą obliczenia jest cena zakupu obejmująca kwotę nale\
ną sprzedającemu
powiększona o cło i akcyzę )
4. Przyjęcie do magazynu materiałów wycenionych wg stałych cen ewidencyjnych
5. Wyksięgowanie kosztów manipulacyjnych Urzędu Celnego i przeniesienie ich do rozliczenia
6. Odchylenia debetowe od cen ewidencyjnych przyjętych materiałów
7. Odchylenia kredytowe od cen ewidencyjnych przyjętych materiałów
18
PRZYKA
AD
Dokumenty dotyczące obrotu materiałowego są następujące :
1. SAD
40 000
" zobowiązanie wobec dostawcy zagranicznego w zł
4 000
" cło
2 000
" akcyza
10 120
" VAT
1 000
" koszty manipulacyjne Urzędu Celnego
2. Pz wg stałych cen ewidencyjnych 40 000
Nale\
y obliczyć:
40 000 + 4 000 + 2 000 = 46 000
" cenę zakupu
46 000 + 1 000 = 47 000
" cenę nabycia
46 000 - 40 000 = 6 000 Dt
" odchylenia od cen ew. materiałów
Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów  ewidencja według rzeczywistej cenie zakupu
Rozrachunki Rozliczenie
z dostawcami wewnątzwspólnotowego nabycia Materiały
wewnątzwspólnotowymi towarów Towary
(1) (4)
Rozrachunki z tyt.VAT Rozrachunki z tyt.VAT
- VAT nale\
ny od - VAT naliczony od
wewnątzwspólnotowego nabycia wewnątzwspólnotowego nabycia
(3) (5)
1. Faktura VAT WE (oryginał) od dostawcy z państwa członkowskiego  wartość dostawy
przeliczona na złoty polskie według średniego kursu NBP z dnia dokonania
wewnątrzwspólnotowego nabycia
2. Faktura wewnętrzna VAT (kopia)  podatek VAT nale\
ny od wewnątrzwspólnotowego nabycia
towarów (materiałów /towarów (według stawki stosowanej do nabycia towarów w kraju )
3. Pz: przyjęcie towarów do magazynu według cen zakupu
4. Faktura wewnętrzna VAT (oryginał)  podatek VAT naliczony przy wewnątrzwspólnotowym
nabyciu towarów
19
Wewnątrz wspólnotowe nabycie towarów  ewidencja według rzeczywistej cenie zakupu
Rozrachunki Materiały
Rozliczenie
z dostawcami
wewnątzwspólnotowego nabycia
wewnątzwspólnotowymi Towary
materiałów/ towarów
(1) (3)
Rozliczenie VAT z tyt.
Rozliczenie VAT
Rozliczenie VAT nale\
nego wewnątzwspólnotowego nabycia
naliczonego
materiałów/ towarów
(2) (4)
1. Faktura VAT WE (oryginał) od dostawcy z państwa członkowskiego  wartość dostawy
przeliczona na złoty polskie według średniego kursu NBP z dnia dokonania
wewnątrzwspólnotowego nabycia
2. Faktura wewnętrzna VAT (kopia)  podatek VAT nale\
ny od wewnątrzwspólnotowego nabycia
towarów (według stawki stosowanej do nabycia towarów w kraju )
3. Pz: przyjęcie towarów do magazynu według cen zakupu
4. Faktura wewnętrzna VAT (oryginał)  podatek VAT naliczony przy wewnątrzwspólnotowym
nabyciu towarów
WYCENA MATERIAA
ÓW DO BILANSU
- opiera się o cenę nabycia lub cenę zakupu,
- nie wy\
szą ni\
mo\
liwa do uzyskania cena sprzeda\
y netto.
Nale\
y dokonać obni\
enia wartości materiałów do ceny sprzeda\
y netto ( o ile jest ni\
sza od ceny
zakupu lub nabycia ) je\
eli:
- składniki zapasów utraciły swoją wartość u\
ytkową na skutek zepsucia , uszkodzenia itp.
- istnieją nadmierne lub zbędne zapasy materiałów przekraczające potrzeby jednostki, a zatem
zapasy utraciły swą przydatność ,
- gdy ceny rynkowe zapasów uległy obni\
eniu.
Ró\
nice z wyceny odnosi się na pozostałe koszty operacyjne.
Do ewidencji odpisów stosuje się konto korygujące do konta Materiały - Odpisy aktualizujące
wartość materiałów.
20
Prezentacja materiałów w bilansie
1. W przypadku wyceny opartej na cenie nabycia:
WARTOŚĆ BILANSOWA MATERIAA
ÓW =
Saldo końcowe konta Materiały (na składzie i w przerobie)
ą Saldo końcowe konta Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów
+ Saldo końcowe konta Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu
+ Saldo końcowe debetowe konta Rozliczenie zakupu materiałów (materiały w drodze)
 Saldo końcowe konta Odpisy aktualizujące wartość materiałów
2. W przypadku wyceny bazującej na cenie zakupu:
WARTOŚĆ BILANSOWA MATERIAA
ÓW =
Saldo końcowe konta Materiały (na składzie i w przerobie)
ą Saldo końcowe konta Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów
+ Saldo końcowe debetowe konta Rozliczenie zakupu materiałów (materiały w drodze)
 Saldo końcowe konta Odpisy aktualizujące wartość materiałów
21
Zadanie 1
W przedsiębiorstwie X w związku z realizacją procesu zakupu materiałów wystąpiły podane operacje
gospodarcze:
1. Otrzymano od dostawcy A rachunek za materiały 5 000
2. Przyjęto do magazynu dostawę materiałów od dostawcy B , 12 000
wystawiono dowód Pz
3. Otrzymano fakturę od dostawcy B za zakupione materiały:
12 000
" wartość w cenie zakupu
2 640
" VAT 22%
14 640
" suma faktury
4. Otrzymano fakturę od dostawcy C za zakupione materiały
10 000
" wartość w cenie zakupu
2 200
" VAT 22%
12 200
" suma faktury
5. Przyjęto do magazynu dostawę materiałów od dostawcy D , 80 000
wystawiono dowód Pz
Nale\
y zaksięgować podane operacje i zamknąć konto Rozliczenie zakupu materiałów.
Zadanie 2
Spółka otrzymała fakturę za 2 000 szt. materiału  C objętego 7% stawką VAT. Cena rzeczywista
wynosi 7,49 zł/szt. W fakturze ujęto równie\
koszt opakowań jednorazowych 420 zł. + VAT 22%.
Materiały przyjęto do magazynu w ilości zgodnej z fakturą stosując cenę ewidencyjną 7,00 zł./szt.
W bie\
ącym miesiącu wydano następujące ilości materiałów  C :
a) do produkcji wyrobu  G 500 szt.
b) na rzecz wydziału produkcji podstawowej 100 szt.
c) na rzecz działu sprzeda\
y 50 szt.
Nale\
y zaksięgować wszystkie operacje dotyczące zakupu i zu\
ycia materiałów przyjmując kolejno
dwa warianty wyceny materiałów:
" cenę zakupu ,
" cenę nabycia.
Określić w ka\
dym przypadku wartość bilansową materiałów w magazynie na koniec miesiąca.
Zadanie 3
W jednostce gospodarczej Wilga wycena materiałów odbywa się na poziomie cen nabycia.
Stany wybranych kont są następujące:
Materiały 210 000
Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów 10 000
Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu 3 800
22
W danym okresie wystąpiły następujące operacje:
1. Otrzymano fakturę od dostawcy B
85 000
" wartość materiałów w cenie zakupu
18 700
" VAT naliczony od zakupów materiałów 22%
11 200
" koszty transportu zewnętrznego
2 464
" VAT naliczony od usługi zewnętrznej 22%
117 364
" razem
2. Przyjęto do magazynu materiały od dostawcy Z wg stałej ceny ewidencyjnej (2 000
szt. po 50 zł./szt.) 100 000
3. Pz - przyjęto do magazynu materiały od dostawcy B wg stałej ceny ewidencyjnej 90 000
4. Ustalono odchylenia dotyczące materiałów B ............
5. Otrzymano fakturę za materiały od dostawcy Z
120 000
" cena zakupu materiałów
............
" VAT naliczony od zakupów materiałów 7%
5 000
" Koszty prac załadunkowych ( usługa obca)
............
" VAT naliczony od usług zewnętrznych 22%
............
" razem
6. Ustalono odchylenia dotyczące materiałów od dostawcy Z ............
7. Zgodnie z dowodami Rw wydano do zu\
ycia materiały o wartości 300 000
Rozdzielnik zu\
ycia:
a) materiały wykorzystane w produkcji wyrobu X 150 000
b) materiały zu\
yte na cele ogólne wydziałów podstawowych 50 000
c) materiały wykorzystane przez działalność pomocniczą 70 000
d) materiały zu\
yte w administracji 20 000
e) opakowania sprzedanych wyrobów gotowych 10 000
8. Obliczono narzut odchyleń przypadający na zu\
yte materiały ............
9. Obliczono narzut kosztów zakupu przypadających na zu\
yte materiały ............
Zadanie 4
W jednostce gospodarczej ewidencja bie\
ąca materiałów prowadzona jest według stałych cen ewidencyjnych a
ich wycena bilansowa oparta jest o cenę zakupu. Nale\
y zaksięgować następujące operacje gospodarcze i
obliczyć wartość zapasu materiałowego:
1. Otrzymano fakturę od dostawcy za materiały:
27 000
- wartość w cenie zakupu
2 250
- koszty transportu
............
- VAT 22%
............
- suma faktury
2. Przyjęto do magazynu dostawę materiałów .
Wystawiono dowód Pz wg stałych cen ewidencyjnych 30 000
3. Obliczono i zaksięgowano odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów ............
4. Wydano do zu\
ycia wyrobu X materiały o wartości wg cen 15 000
ewidencyjnych , w tym:
10 000
- do produkcji wyrobu X
5 000
- do zu\
ycia w administracji
5. Rozliczono odchylenia przypadające na zu\
yte materiały ...............
6. Rozliczono koszty zakupu ...................
23
Stany początkowe wybranych kont przedstawiają się następująco:
Materiały 70 000
Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Dt) 8 000
Zadanie 5
W spółce  M bie\
ąca ewidencja przychodów i rozchodów materiałów odbywa się w oparciu o stałe ceny
ewidencyjne ustalane na poziomie cen zakupu a wycena bilansowa dokonywana jest na poziomie cen nabycia.
W bie\
ącym miesiącu spółka otrzymała od dostawcy fakturę za materiał  X (100 szt.) po cenie zakupu 210 zł
za szt. W fakturze dostawca policzył dodatkowo koszty opakowań bezzwrotnych jednorazowych 100 zł oraz
koszty transporty 500 zł. Materiały, opakowania i transport objęte są 22% stawką VAT. Materiały przyjęto do
magazynu w ilości zgodnej z fakturą. Do zu\
ycia wydano 35 szt. materiału  X z czego 25 szt. do produkcji
wyrobu  D a pozostałe do zu\
ycia w administracji.
Nale\
y zaksięgować wszystkie operacje gospodarcze wynikające z treści zadania wiedząc, \
e stała cena
ewidencyjna dla materiału  X wynosi 200 zł za szt. Ustalić wartość zapasu materiałów według zasad wyceny
bilansowej przyjętej przez jednostkę.
Zadanie 6
Stany początkowe wybranych kont są następujące:
Materiały 60 000
Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu 6 000
Bie\
ąca ewidencja przychodów i rozchodów materiałów prowadzona jest w oparciu o rzeczywiste ceny ich
zakupu.
W bie\
ącym miesiącu przedsiębiorstwo otrzymało fakturę za 1 000 szt. materiału  A . Cena rzeczywista
materiału wynosi 5 zł/szt. W fakturze ujęto równie\
koszty transportu 500 zł. Materiał  A i usługi transportowe
objęte są 22% stawką VAT. Zakupione materiały przyjęto do magazynu w ilości zgodnej z fakturą stosując ceną
równą rzeczywistej cenie zakupu.
W bie\
ącym miesiącu wydano do zu\
ycia materiały wycenione następująco:
a) do produkcji wyrobu  K  25 000 zł
b) na rzecz wydziału produkcji podstawowej - 10 000 zł
c) na rzecz administracji i zarządu  2 000 zł
Nale\
y zaksięgować wszystkie operacje dotyczące zakupu i zu\
ycia materiałów Określić wartość bilansową
materiałów w magazynie na koniec miesiąca.
24
Zadanie 7
Stan konta Materiały wynosi 27 500 (10 000 kg po 2.75 za kg)
Bie\
ąca ewidencja przychodów i rozchodów materiałów oraz ich wycena bilansowa prowadzona jest w oparciu
o rzeczywiste ceny zakupu
W bie\
ącym miesiącu przedsiębiorstwo otrzymało fakturę za 5 000 kg materiału  X . Cena rzeczywista
materiału wynosi 3,20 zł/kg. W fakturze ujęto równie\
koszty transportu 1 200 zł. Materiał  X i usługi
transportowe objęte są 22% stawką VAT. Zakupione materiały przyjęto do magazynu w ilości zgodnej z fakturą
stosując cenę równą rzeczywistej cenie zakupu.
W bie\
ącym miesiącu wydano do zu\
ycia materiały w następujących ilościach:
a) do produkcji wyrobu  Z  2 500 kg
b) na rzecz wydziału produkcji pomocniczej - 2 000 kg
c) jako dodatkowe opakowania sprzedanych wyrobów gotowych  500 kg
Nale\
y zaksięgować wszystkie operacje dotyczące zakupu i zu\
ycia materiałów zakładając, \
e koszty ujmowane
są w dwóch układach ewidencyjnych równocześnie. Określić wartość bilansową materiałów w magazynie na
koniec miesiąca.
Zadanie 8
Spółka  Polco prowadzi działalność w zakresie produkcji wyrobów futrzarskich ze skór jagnięcych
astrachańskich. Spółka szyje ko\
uchy i futra. .Zakup tych skór obcią\
ony jest 20% cłem , podatkiem akcyzowym
w wysokości 30 zł za szt. surowca i 22% stawką VAT. Ewidencja skór prowadzona jest wg stałych cen
ewidencyjnych , a ich wycena bilansowa wg cen nabycia .
W danym okresie otrzymano dostawę 500 szt. skór astrachańskich od dostawcy rosyjskiego  Mir . Z
dokumentów odprawy celnej wynika zobowiązanie wobec dostawcy równe 2 000 RUB za skórę.
Średni kurs NBP na dzień odprawy celnej wynosił 1 RUB = 0.11 zł. Kurs wykazany w dokumencie odprawy
celnej SAD wynosił 1 RUB = 0.15 zł.
Koszty manipulacyjne Urzędu Celnego wyniosły 600 zł. Koszty transportu skór według faktury przewoz
nika
krajowego wynoszą 7 400 zł + 22% VAT. Zakupione skóry przyjęto do magazynu według stałej ceny
ewidencyjnej 400 zł za szt. W tym samym miesiącu do produkcji wydano 300 szt. Surowca, z czego do
produkcji ko\
uchów 100szt. a pozostałe do szycia futer.
Ostatniego dnia miesiąca spółka spłaciła przelewem z rachunku zobowiązanie wobec dostawcy z tytułu
zakupionych skór. Kursy waluty (RUB) obowiązujące w tym dniu przedstawiają się następująco:
Średni NBP Kurs kupna banku Kurs sprzeda\
y banku
0.17 0.16 0.18
Nale\
y ustalić treść operacji gospodarczych wynikających z przedstawionych zało\
eń i zaksięgować je na
właściwych kontach. Jednostka ujmuje koszty w dwóch układach ewidencyjnych.
25
Zadanie 9
Przedsiębiorstwo otrzymało fakturę za 1 000 szt. materiału  A . Cena rzeczywista materiału wynosi 29.75 zł/szt.
W fakturze ujęto równie\
koszty transportu 1 050 zł. Materiał  A i usługi transportowe objęte są 22% stawką
VAT. Zakupione materiały przyjęto do magazynu w ilości zgodnej z fakturą stosując ceną ewidencyjną 35.00
zł/szt.
W bie\
ącym miesiącu wydano:
a) do produkcji wyrobu  X 250 szt. materiału  A
b) na rzecz wydziału produkcji pomocniczej 150 szt. materiału  A
c) na rzecz administracji 100 szt. materiału  A
Nale\
y zaksięgować wszystkie operacje dotyczące zakupu i zu\
ycia materiałów przyjmując kolejno dwa
warianty wyceny bilansowej materiałów:
" cenę zakupu ,
" cenę nabycia.
Określić w ka\
dym przypadku wartość bilansową materiałów w magazynie na koniec miesiąca.
1.
Faktura od dostawcy za zakupione materiały
29 750
- Cena zakupu materiałów
1 050
- Koszty transportu
6 776
- VAT naliczony 22%
37 576
- Suma faktury
2. Przyjęcie do magazynu materiałów  dowód Pz wyceniony według 35 000
stałej ceny ewidencyjnej (1 000 szt. po 35 zł./szt.
3. Wyksięgowanie VAT- u naliczonego- PK 6 776
4. Wyksięgowanie kosztów transportu - PK
1 050
- Ujęcie w układzie rodzajowym
1 050
- Przeniesienie do rozliczenia (ewidencja w zale\
ności od wariantu
wyceny)
5. Ustalenie i wyksięgowanie odchyleń od stałych cen ewidencyjnych - 5 250
PK , (35 000  29 750)
6. Wydanie materiałów do zu\
ycia  dowód Rw wyceniony wg stałych
cen ewidencyjnych (500 szt. po 35 zł/szt.) 17 500
Rozdzielnik zu\
ycia materiałów:
8 750
- Do produkcji wyrobu  X (250 szt. po 35 zł/szt.)
5 250
- Dla wydziału pomocniczego (150 szt. po 35 zł./szt.)
3 500
- Dla administracji (100 szt. po 35 zł./szt.)
7. Ustalenie i zaksięgowanie odchyleń przypadających na zu\
yte
materiały- PK 2 625
Rozdzielnik odchyleń:
- Odchylenia przypadające na materiały zu\
yte do produkcji wyrobu
1 312,50
 X
- Odchylenia przypadające na materiały zu\
yte w wydziale produkcji
787,50
pomocniczej
- Odchylenia przypadające na materiały zu\
yte przez administrację
525
8. Rozliczenie kosztów zakupu - PK  wartości zale\
ne od poziomu
wyceny bilansowej materiałów
26
Ustalenie odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów:
5 250 �100 15�17 500
Wn = No =
35 000 100
No = 2 625
Wn = 15%
Rozdzielnik narzutów odchyleń:
15� 3 500
15� 8 750 15� 5 250
N3 =
N1 = N2 =
100 100 100
N1 = 1 312,50 N2 = 787,50 N3 = 525
1. Rozliczenie kosztów zakupu  wycena materiałów według ceny zakupu
1 050 �100
Wn =
17 500
Wn = 6%
6 � 3 500
6 � 8 750 6 � 5 250
N3 =
N1 = N2 =
100 100 100
N1 = 525 N2 = 315 N3 = 210
2. Rozliczenie kosztów zakupu  wycena materiałów według ceny nabycia
1 050 �100
Wn =
35 000
Wn = 3%
3� 3 500
3� 8 750 3� 5 250
N3 =
N1 = N2 =
100 100 100
N1 = 262,50 N2 = 157,50 N3 = 105
27
Przypadek 1
Do bilansu materiały wyceniane są według ceny zakupu, ewidencja bie\
ąca prowadzona jest według cen stałych
ewidencyjnych ustalonych na poziomie ceny zakupu
Rozrachunki z Rozliczenie zakupu
dostawcami materiałów Materiały
37 576 (1) (1) 37 576 35 000 (2) (2) 35 000 17 500 (6)
(5) 5 250 6 776 (3)
1 050 (4a)
Odchylenia od cen
VAT naliczony Usługi obce ewidencyjnych materiałów
(3) 6 776 (4a) 1 050 5 250 (5)
2 625 (7)
Zu\
ycie materiałów i
energii Rozliczenie kosztów Koszty zakupu
(6) 17 500 1 050 (4b) (4b) 1 050 1 050 (8)
(7) 2 625 17 500 (6)
2 625 (7)
Produkcja podstawowa Produkcja pomocnicza Koszty ogólnego zarządu
(6a) 8 750 (6b) 5 250 (6c) 3 500
(7a)1 312,50 (7b) 787,50 (7c) 525
(8a) 525 (8c) 210
(8a) 315
Na wartość bilansową materiałów zło\
y się w tym wypadku saldo końcowe konta Materiały (Dt) i saldo
końcowe konta Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Ct)
Wartość bilansowa materiałów w cenie zakupu = 17 500,-  2 625,- = 14 875,-
28
Przypadek 2
Do bilansu materiały wyceniane są według ceny nabycia, ewidencja bie\
ąca prowadzona jest według cen stałych
ewidencyjnych ustalonych na poziomie ceny zakupu
Rozrachunki z Rozliczenie zakupu
dostawcami materiałów Materiały
37 576 (1) (1) 37 576 35 000 (2) (2) 35 000 17 500 (6)
(5) 5 250 6 776 (3)
1 050 (4a)
Odchylenia od cen
VAT naliczony Usługi obce ewidencyjnych materiałów
(3) 6 776 (4a) 1 050 5 250 (5)
2 625 (7)
Rozliczenia
Zu\
ycie materiałów i międzyokresowe kosztów
energii zakupu
Rozliczenie kosztów
(6) 17 500 1 050 (4b) (4b) 1 050 525 (8)
(7) 2 625 17 500 (6)
2 625 (7)
Produkcja podstawowa Produkcja pomocnicza Koszty ogólnego zarządu
(6a) 8 750 (6b) 5 250 (6c) 3 500
(7a)1 312,50 (7b) 787,50 (7c) 525
(8a) 262,50 (8a)157,50 (8c) 105
Wartość bilansowa materiałów obejmuje salda kont: Materiały (Dt) , Odchylenia od cen ewidencyjnych
materiałów (Ct) i Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu (Dt)
Wartość bilansowa materiałów w cenie nabycia = 17 500,- - 2 625,- + 525,- = 15 400,-
29