10 Rachunkowość dla każdego www.gazetapodatkowa.pl
Import towarów i materiałów
 wycena i ujęcie w księgach
Przez import towarów rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego Jeżeli wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote
na terytorium Polski. Państwa trzecie są to państwa niewchodzące w skład terytorium według kursu średniego ogłaszanego przez NBP będzie wyższa od wartości tego kosztu
Wspólnoty Europejskiej. Wynika to z art. 2 pkt 5 i 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o po- w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia
datku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.).  to powstają dodatnie różnice kursowe. Natomiast ujemne różnice kursowe powstaną
Przepisy ustawy o rachunkowości stanowią, iż operacje gospodarcze wyrażone w walu- gdy wartość poniesionego kosztu będzie niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty
tach obcych ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio (art. 15a ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2 ustawy o pdop oraz art. 24c ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2
po średnim kursie ustalonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski na ten dzień, ustawy o pdof).
chyba że w zgłoszeniu celnym lub innym wiążącym jednostkę dokumencie ustalony został Od 1 stycznia 2007 r. przepisy ustaw o podatku dochodowym w sposób jednoznaczny
inny kurs. Taki sposób wyceny wynika z art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. określają, jakie kursy walut należy stosować do wyceny kosztów wyrażonych w walucie
o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). W przypadku przywozu towa- obcej i z którego dnia. Zatem  co do zasady  przy wycenie wartości importu należałoby
rów czy materiałów do Polski z kraju spoza Unii Europejskiej podstawą ujęcia w księgach przyjmować kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wysta-
rachunkowych będzie faktura handlowa wystawiona przez kontrahenta zagranicznego oraz wienia faktury. Natomiast w przypadku braku faktury jednostka może zastosować kurs
dokument SAD, potwierdzający dokonanie odprawy celnej i dopuszczenie importowanych z dokumentu SAD.
towarów czy materiałów do obrotu na polskim obszarze celnym. Wobec istniejących rozbieżności między ustawą o rachunkowości a ustawami o po-
Jednostki będące importerami do przeliczenia zobowiązania wyrażonego w walucie datku dochodowym dotyczącymi kursów walut niejednokrotnie wskazywaliśmy, że dla
obcej w fakturze handlowej wystawionej przez kontrahenta zagranicznego mogą dla celów celów bilansowych można przyjąć kursy walut określone w przepisach ustaw o podatku
bilansowych przyjmować kurs waluty obcej zastosowany przez organ celny w dokumencie dochodowym. Zatem również i w przypadku importu dla celów bilansowych jednostki
SAD dla określenia podstawy rozliczenia należności celnych oraz podatku VAT. Nie ma mogą stosować taki sam kurs jak dla celów podatku dochodowego  pozwala na to zasada
zatem w tym przypadku rozbieżności między ustawą o rachunkowości a ustawą o podatku istotności i możliwość stosowania uproszczeń, o których mowa w art. 4 ust. 4 ustawy o ra-
od towarów i usług. chunkowości, pod warunkiem, że nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na rzetelne
Inaczej kwestie wyceny operacji wyrażonych w walucie obcej uregulowane są w ustawach i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego.
o podatku dochodowym. Dla celów podatku dochodowego koszty poniesione w walucie Stosowny zapis w tej sprawie powinna zawierać dokumentacja opisująca przyjęte zasady
obcej przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank (politykę) rachunkowości, zatwierdzona przez kierownika jednostki.
Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu (art. 15 ust. 1 Należy dodać, że opłaty celne oraz podatek akcyzowy zwiększają cenę nabycia towarów
ustawy o pdop  Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm. oraz art. 22 ust. 1 ustawy o pdof i materiałów. Jeżeli naliczony podatek VAT nie podlega odliczeniu, również zwiększa cenę
 Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.). Przy czym za koszt poniesiony uważa się koszt nabycia (zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości). Natomiast koszty opłat mani-
wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) lub innego dowodu w przypadku braku fak- pulacyjnych poniesione w związku z importem, wykazane w dokumencie SAD, zalicza się
tury (rachunku)  stanowi o tym art. 15a ust. 7 ustawy o pdop oraz odpowiednio art. 24c do kosztów działalności operacyjnej.
ust. 7 ustawy o pdof).
ciąg dalszy na str. 11
procesowego) zarachowuje się do pozostałych przychodów operacyjnych  na podstawie
art. 3 ust. 1 pkt 32 UoR, zapisem:
WYJAR
NIENIA EKSPERTA
- Wn konto 20  Rozrachunki z odbiorcami (w analityce: Konto imienne dłużnika),
- Ma konto 76-0  Pozostałe przychody operacyjne . (& )
1. Grunt gminy użytkowany na podstawie umowy użytkowania
Firma zawarła notarialną umowę użytkowania gruntów, na podstawie której
4. Zwrot podatku VAT podróżnym
przez okres 20 lat będzie użytkowała w działalności gospodarczej grunty
stanowiące własność gminy. Jak należy ująć w księgach rachunkowych ope- Jesteśmy jednostką uprawnioną do dokonywania zwrotu podatku VAT
podróżnym. Prosimy o podanie przykładu księgowań sprzedaży dotyczącej
racje gospodarcze związane z przejęciem gruntów do używania? Jak należy
Tax Free. W którym miesiącu należy wykazać sprzedaż ze stawką 0%?
ujmować koszty ponoszone w związku z ich użytkowaniem w prowadzonej
działalności (np. opłaty dla gminy z tytułu użytkowania jej gruntów, podatek
(& ) Do dostawy towarów, od których dokonano zwrotu podatku podróżnemu, sprze-
od nieruchomości)?
dawca stosuje stawkę podatku 0%, pod warunkiem że przed złożeniem deklaracji po-
(& ) Grunty będące własnością gminy, które pytająca jednostka przejęła do użytkowania datkowej za dany miesiąc otrzymał dokument zawierający potwierdzenie wywozu tych
przez okres 20 lat na podstawie notarialnej umowy cywilnoprawnej o odpłatne użytkowa- towarów poza terytorium Wspólnoty. Otrzymanie tego dokumentu w terminie póz
niej-
nie, przez cały ten okres będą pozostawać własnością gminy. Dla jednostki będą stanowić szym upoważnia podatnika do dokonania korekty podatku należnego od tej dostawy,
obcy środek trwały wykorzystywany dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. nie póz
niej jednak niż przed upływem 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym
Jednostka, jako użytkownik gruntów, powinna wprowadzić je zapisem jednostronnym dokonano dostawy (art. 129 ustawy o VAT).
do ewidencji pozabilansowej  w wartości wynikającej z zawartej umowy: (& ) Zwrot podatku VAT podróżnym można ująć w księgach rachunkowych w sposób
- Wn konto 09  Obce środki trwałe (w analityce: Grunty gminy). (& ) zaprezentowany na poniższym przykładzie.
Przykład
2. Koszty badań lekarskich pracowników i wydatki na odzież
I. Założenia:
i obuwie robocze
Spółka jawna uprawniona do dokonywania zwrotu podatku VAT podróżnym, sprzedała
w maju 2007 r. osobie fizycznej niemającej stałego miejsca zamieszkania na terytorium
Do jakich kosztów rodzajowych należy zaliczać wydatki na obowiązkowe
Wspólnoty towar za: 1.220 zł (w tym podatek VAT: 220 zł). W tym samym miesiącu
badania lekarskie pracowników oraz na zakup odzieży i obuwia roboczego
spółka dokonała zwrotu podatku podróżnemu na podstawie przedłożonych przez niego
dla pracowników?
dokumentów.
wyjaśnień udzieliła
Wydatki ponoszone na obowiązkowe (wstępne, okresowe, kontrolne) badania lekarskie,
redakcja dwutygodnika
jak również wydatki na nabycie środków ochrony indywidualnej, w tym odzieży i obuwia II. Dekretacja:
 Zeszyty Metodyczne Rachunkowości
roboczego, odnoszone są przez pracodawcę w ciężar kosztów działalności operacyjnej. 1. Przychód wynikający z raportu fiskalne-
W jednostce prowadzącej ewidencję i rozliczanie kosztów na kontach układu ro- go:
dzajowego ujmowane są one na koncie 40  Koszty według rodzajów , a w ewidencji a) ogólna kwota utargu: 1.220 zł
analitycznej klasyfikowane są do rodzaju:  Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia - Wn konto 10  Kasa ,
na rzecz pracowników . (& ) b) VAT należny wynikający
z raportu: 220 zł
- Ma konto 22  Rozrachunki
3. Ewidencja zasądzonego zwrotu kosztów opłat sądowych
z urzędem skarbowym
oraz zastępstwa procesowego
z tytułu VAT należnego ,
c) wartość towarów w cenach
Jak należy ująć w księgach rachunkowych zasądzony od dłużnika zwrot
sprzedaży netto: 1.000 zł
kosztów opłat sądowych poniesionych przez firmę w związku z dochodze-
- Ma konto 73-0  Sprzedaż
niem należności na drodze sądowej oraz dodatkowo zasądzone koszty
towarów
zastępstwa procesowego?
(w analityce: Sprzedaż krajowa
Koszty ponoszone przez jednostkę w związku z dochodzeniem należności od dłużni- ze stawką 22%).
ków podlegają rozliczeniu w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych na podstawie art. 3 2. KW  wypłata kwoty podatku VAT
ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości  jako koszty pośrednio związane z działalnością podróżnemu: 220 zł
operacyjną jednostki, zapisem: - Wn konto 22  Rozrachunki
- Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne , z urzędem skarbowym
- Ma konto 10 lub 13, 23  w zależności od sposobu zapłaty. z tytułu VAT należnego ,
(& ) Jeżeli zasądzona należność jest objęta odpisem aktualizującym, to dodatkowe - Ma konto 10  Kasa .
kwoty zasądzone od dłużnika (opłat sądowych oraz kosztów zastępstwa procesowego) 3. PK  przeksięgowanie
zarachowuje się na zwiększenie kwoty roszczenia i odpisu aktualizującego  stosownie sprzedaży: 1.000 zł
do art. 35b ust. 1 pkt 4 UoR, zapisem: - Wn konto 73-0  Sprzedaż towarów
- Wn konto 20  Rozrachunki z odbiorcami (w analityce: Konto imienne dłużnika), (w analityce: Sprzedaż krajowa
- Ma konto 28  Odpisy aktualizujące wartość należności (w analityce: Konto imienne ze stawką 22%),
dłużnika). - Ma konto 73-0  Sprzedaż towarów
(& ) Jeżeli natomiast zasądzona należność nie jest objęta odpisem aktualizującym, (w analityce: Sprzedaż krajowa
to dodatkowe kwoty zasądzone od dłużnika (opłat sądowych oraz kosztów zastępstwa ze stawką 0%). (& )
Gazeta Podatkowa nr 68 " 23.08.2007 r.