10 www.gazetapodatkowa.pl
Rachunkowość dla każdego
Przychód z eksportu towarów w księgach rachunkowych
Eksport bezpośredni
Definicja eksportu zamieszczona jest w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.). Zgodnie z art. 2 pkt 8 tej ustawy przez W przypadku gdy wywozu towarów poza granice Unii Europejskiej dokonuje eksporter
eksport towarów rozumie się potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach cel- ma miejsce eksport określany jako bezpośredni (przypadek wskazany w pkt a). W przypadku
nych wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty w wykonywaniu czynności określonych eksportu bezpośredniego stawka podatku VAT wynosi 0% pod warunkiem posiadania przez
w art. 7 ust. 1 4, jeżeli wywóz jest dokonany przez: eksportera  przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany miesiąc  dokumentu potwier-
a) dostawcę lub na jego rzecz, lub dzającego wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty (art. 41 ust. 6 ustawy o VAT). Jeżeli ten
b) przez nabywcę mającego siedzibę poza granicami kraju, lub na jego rzecz. warunek nie jest spełniony podatnik może wykazać sprzedaż eksportową w rozliczeniu za
Dla celów podatku VAT zasady przeliczania kwot wynikających z faktur wyrażonych następny miesiąc, pod warunkiem otrzymania dokumentu potwierdzającego wywóz towarów
w walutach obcych zawarte są w ż 37 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia przed złożeniem deklaracji za ten drugi miesiąc. W razie nieotrzymania tego dokumentu w tym
2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług drugim terminie, zastosowanie mają stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium
(Dz. U. nr 97, poz. 970 ze zm.). Z przepisu tego wynika, że kwoty wyrażone w walucie kraju (art. 41 ust. 7 i 8 ustawy o VAT). Oznacza to obowiązek wykazania w deklaracji za
obcej wykazywane na fakturze przelicza się na złote według wyliczonego i ogłoszonego ten drugi okres rozliczeniowy obrotu z tego tytułu jako sprzedaży krajowej stosując stawki
przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień wystawienia obowiązujące dla tej sprzedaży. Obliczając podatek należny można przyjąć, że podatek ten
faktury, jeżeli faktura jest wystawiana w terminie, w którym podatnik obowiązany jest do jest już zawarty w cenie, tj. stosując metodę  w stu .
jej wystawienia. Natomiast w przypadku niewystawienia faktury w terminie, w którym Otrzymanie przez podatnika dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium
podatnik obowiązany jest do jej wystawienia, kwoty wyrażone w walucie obcej przelicza się Wspólnoty w terminie póz
niejszym upoważnia podatnika do dokonania korekty podatku na-
na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu leżnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument.
średniego waluty obcej na dzień powstania obowiązku podatkowego. Jednakże gdy na dany Sposób ujęcia w księgach rachunkowych operacji dotyczących eksportu bezpośredniego
dzień bieżący kurs średni waluty obcej nie został wyliczony i ogłoszony, do przeliczenia przedstawia poniższy przykład.
należy stosować kurs wymiany ostatnio wyliczony i ogłoszony.
Dla celów bilansowych przychód ze sprzedaży eksportowej towarów można wycenić Przykład 1
i ująć w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia według zasady określonej Założenia
w art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. 1. Jednostka, zarejestrowana jako podatnik VAT, w dniu 27 lipca 2007 r. w ramach
nr 76, poz. 694 ze zm.), a więc po kursie średnim ustalonym dla danej waluty przez Naro- eksportu bezpośredniego sprzedała kontrahentowi z Ukrainy towar, którego wartość
dowy Bank Polski na ten dzień. zgodnie z wystawioną w tym samym dniu fakturą wyniosła 10.000 euro.
Natomiast dla celów podatkowych, począwszy od 1 stycznia 2007 r. należności z tytułu 2. Średni kurs euro z dnia 26 lipca 2007 r. wyniósł 3,74 zł/euro.
przychodów wyrażonych w walutach obcych należy przeliczać na złote według kursu śred- 3. Dokumenty potwierdzające wywóz towarów wpłynęły 28 sierpnia 2007 r.
niego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego 4. Zapłata na rachunek walutowy wpłynęła 31 sierpnia 2007 r. Przykładowy kurs kupna
dzień uzyskania przychodu. Stanowi o tym art. 14 ust. 1a ustawy o pdof (Dz. U. z 2000 r. nr 14, waluty w dniu zapłaty należności wyniósł 3,84 zł/euro.
poz. 176 ze zm.) i art. 12 ust. 2 ustawy o pdop (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.). 5. Rozliczenie różnicy kursowej: 10.000 euro × (3,84 zÅ‚/euro  3,77 zÅ‚/euro) = 700 zÅ‚
Nie będzie błędem przyjęcie dla celów bilansowych zasady przeliczenia należności (różnica kursowa dodatnia).
w walutach obcych według kurs średniego z dnia poprzedniego, a więc takiego samego jak
do celów podatku dochodowego. Należy w tym miejscu dodać, że do godziny 1200 danego Dekretacja
dnia znany jest kurs z dnia poprzedniego, dopiero po tej godzinie znany jest kurs średni Zapisy w lipcu
na dany dzień, ogłaszany przez NBP. W związku z tym jednostki mogą przyjąć zasadę, że 1. Faktura eksportowa z wykazanym podatkiem VAT według stawki 0%:
faktury wyrażone w walutach obcych dotyczÄ…ce sprzedaży eksportowej bÄ™dzie siÄ™ wysta- (10.000 euro × 3,74 zÅ‚/euro) = 37.400 zÅ‚
wiać do godziny 1200 danego dnia. - Wn konto 20  Rozrachunki z odbiorcami
Stosowny zapis w tej sprawie powinna zawierać dokumentacja opisująca przyjęte zasady (w analityce: Kontrahent zagraniczny),
(politykę) rachunkowości, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Na tej - Ma konto 73 0  Sprzedaż towarów
podstawie jednostki będą mogły stosować ten sam kurs zarówno dla celów bilansowych (w analityce: Sprzedaż eksportowa).
jak i podatku VAT oraz podatku dochodowego. ciÄ…g dalszy na str. 11
Ewidencja kredytu obrotowego
Porady eksperta
Jak prawidłowo ująć w ewidencji księgowej otrzymany kredyt obrotowy?
Zobowiązania z tytułu kredytów co do zasady ujmuje się na dzień ich powstania według
Otrzymany nieodpłatnie środek trwały
wartości nominalnej, czyli w kwocie faktycznego zadłużenia. Wynika to z art. 28 ust. 11
pkt 2 ustawy o rachunkowości.
Jednostka otrzymała nieodpłatnie środek trwały. Jak wycenić ten środek
Zaciągnięty kredyt można ujmować w ewidencji księgowej na koncie 13 4  Kredyty
trwały oraz jak prawidłowo należy ująć takie zdarzenie w księgach rachun-
bankowe . W zwiÄ…zku z uruchomieniem kredytu bank zazwyczaj pobiera prowizjÄ™. Kwo-
kowych?
ta pobranej przez bank prowizji będzie zmniejszać wielkość środków postawionych do
Jednostka, po otrzymaniu nieodpłatnie środka trwałego, powinna przede wszystkim dyspozycji jednostki. Kwotę pobranej prowizji  jeżeli jest to kwota istotna  jednostka
dokonać jego wyceny. Środki trwałe  co do zasady  wycenia się według ceny nabycia zgodnie z art. 39 ust. 4 powołanej wyżej ustawy powinna zaliczyć do czynnych rozliczeń
lub kosztu wytworzenia. Wynika to z art. 28 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Jeżeli nie międzyokresowych kosztów i ująć na koncie 65  Pozostałe rozliczenia międzyokresowe
jest możliwe ustalenie ceny nabycia w ten sposób, wówczas zgodnie z art. 28 ust. 2 po- kosztów . Następnie w równych ratach odpisywać w koszty finansowe w części przypa-
wołanej wyżej ustawy, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego dającej na bieżący okres sprawozdawczy. Z kolei, jeżeli kwota prowizji w ocenie jednostki
lub podobnego przedmiotu. nie jest istotna, kierownik jednostki stosując uproszczenia, może podjąć decyzję o jej
Wartość przyjętego nieodpłatnie środka trwałego jednostka powinna zaliczyć w ewi- jednorazowym zarachowaniu do kosztów finansowych.
dencji księgowej do rozliczeń międzyokresowych przychodów. Stanowi o tym art. 41 Odsetki z tytułu zaciągniętego kredytu naliczane stopniowo, podczas spłaty kredytu
ust. 2 ustawy o rachunkowości. W księgach rachunkowych otrzymany nieodpłatnie środek zwiększają zobowiązanie z tytułu kredytu. Odsetki te ujmuje się równolegle do spłaty
trwały, w miesiącu wprowadzenia do ewidencji, jednostka powinna ująć zapisem: poszczególnych rat bezpośrednio w koszty finansowe.
- Wn konto 01  Środki trwałe ,
- Ma konto 84  Rozliczenia międzyokresowe przychodów Przykład
(w analityce: Nieodpłatnie otrzymany środek trwały). Założenia
Zaliczona do rozliczeń międzyokresowych przychodów wartość, równolegle do odpisów 1. W dniu 1 sierpnia 2007 r. jednostka otrzymała kredyt obrotowy w wysokości
amortyzacyjnych lub umorzeniowych od otrzymanego nieodpłatnie środka trwałego, 90.000 zł. Oprocentowanie kredytu wynosi 7% w stosunku rocznym; odsetki płatne
będzie zwiększać stopniowo pozostałe przychody operacyjne. są co miesiąc.
2. Bank pobrał prowizję od uruchomienia kredytu w wysokości 2.000 zł. Kwotę tę
Przykład jednostka uznała za istotną.
Jednostka otrzymała nieodpłatnie środek trwały. Wartość otrzymanego środka trwa- 3. Spłata kredytu została rozłożona na okres 4 lat. Wysokość miesięcznej raty wynosi
łego ustalono na kwotę 20.000 zł. Przyjęta przez jednostkę roczna stawka amortyzacyjna 1.875 zł.
wynosi 14%.
Dekretacja
Dekretacja 1. Uruchomienie kredytu
1. OT  wprowadzenie do ewidencji otrzymanego a) kwota przyznanego kredytu: 90.000 zł
nieodpłatnie środka trwałego: 20.000 zł - Ma konto 13 4  Kredyty bankowe ,
- Wn konto 01  Środki trwałe , b) prowizja potrącona przez bank: 2.000 zł
- Ma konto 84  Rozliczenia międzyokresowe przychodów - Wn konto 65  Pozostałe rozliczenia międzyokresowe ,
(w analityce: Nieodpłatnie otrzymany środek trwały). c) WB  wpływ środków na rachunek bieżący: 88.000 zł
2. PK  miesięczny odpis amortyzacyjny od otrzymanego - Wn konto 13 0  Rachunek bieżący .
nieodpÅ‚atnie Å›rodka trwaÅ‚ego (20.000 zÅ‚ × 14%): 12 m-cy = 233,33 zÅ‚ 2. PK  zarachowanie części prowizji w koszty bieżącego okresu
- Wn konto 40  Koszty według rodzajów (2.000 zł : 48 m-cy): 41,67 zł
(w analityce: Amortyzacja) lub konto zespołu 5, - Wn konto 75 1  Koszty finansowe ,
- Ma konto 07 1  Odpisy umorzeniowe środków trwałych . - Ma konto 65  Pozostałe rozliczenia międzyokresowe .
3. PK  zarachowanie do pozostałych przychodów operacyjnych 3. WB  spłata raty kredytu wraz z odsetkami
równowartości dokonanego odpisu amortyzacyjnego od otrzymanego a) rata kredytu: 1.875 zł
nieodpłatnie środka trwałego: 233,33 zł - Wn konto 13 4  Kredyty bankowe ,
- Wn konto 84  Rozliczenia miÄ™dzyokresowe przychodów b) kwota odsetek (90.000 zÅ‚ × 7%) : 12 m-cy: 525 zÅ‚
(w analityce: Nieodpłatnie otrzymany środek trwały), - Wn konto 75 1  Koszty finansowe ,
- Ma konto 76 0  Pozostałe przychody operacyjne . c) razem spłata: 2.400 zł
- Ma konto 13 0  Rachunek bieżący .
A.B.
A.B.
Gazeta Podatkowa nr 69 " 27.08.2007 r.