10 www.gazetapodatkowa.pl
Rachunkowość dla każdego
Premia pieniężna w księgach rachunkowych
dzielając odpowiedzi na zapytania Czytelników w sprawie ujęcia w księgach ra- Przykład
chunkowych otrzymanych od sprzedawców premii pieniężnych wskazywaliśmy, Założenia
Uże ewidencja operacji związanych z tym zagadnieniem powinna być prowadzona 1. Firma  X sprzedała w II kwartale 2007 r. firmie  Y towary o łącznej wartości
z uwzględnieniem przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Kwestie dotyczące brutto 122.000 zł (w tym 22% podatek VAT: 22.000 zł). Wartość sprzedanych towarów
premii pieniężnych nie zostały w sposób jednoznaczny uregulowane w ustawie o VAT. ewidencjonowanych w cenach zakupu wyniosła 90.000 zł.
Powodowało to, że w sprawie premii pieniężnych różne organy zajmowały różne stano- 2. Z zawartej umowy wynika, że za osiągnięcie w kwartale obrotów w wysokości
wiska. W celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez 80.000 zł sprzedawca przyzna nabywcy premię w wysokości 3% wartości netto
organy podatkowe Ministerstwo Finansów, na podstawie art. 14 ż 1 i pkt 2 ustawy z dnia transakcji  przyznanie premii zostanie udokumentowane fakturą korygującą.
29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.) kwestie 3. W lipcu 2007 r. sprzedawca wystawił nabywcy fakturę korygującą, w której ujęto
związane z opodatkowaniem premii pieniężnych wyjaśniło w piśmie z dnia 30 grudnia wszystkie dostawy, jakie miały miejsce w II kwartale 2007 r.; łączna kwota przyzna-
2004 r., sygnatura PP3-812-1222/04/AP/4026. nej premii (rabatu) wykazanego w fakturze korygującej wyniosła 3.000 zł, a kwota
W powyższym piśmie wskazano, że skutki podatkowe z tytułu dokonanych wypłat zmniejszająca podatek należny VAT wyniosła 660 zł.
zależą przede wszystkim od tego czy wypłacona premia pieniężna dotyczy konkretnych
dostaw towarów i usług czy też nie jest związana z konkretną dostawą. Dekretacja
W przypadku gdy premia pieniężna dotyczyła konkretnych dostaw, traktowana powin- 1. Faktura VAT dokumentująca sprzedaż towarów
na być wówczas jak rabat, o którym mowa w 29 ust. 4 ustawy o VAT. Zgodnie z treścią (dla uproszczenia podaje się księgowania w łącznej kwocie):
tego przepisu obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych a) wartość w cenie sprzedaży netto 100.000 zł
i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość - Ma konto 73-0  Sprzedaż towarów
zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach b) podatek należny VAT 22.000 zł
oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także - Ma konto 22  Rozrachunki z tytułu VAT należnego ,
kwot wynikających z dokonanych korekt faktur. W takim przypadku sprzedawca obo- c) wartość brutto należności 122.000 zł
wiązany był wystawić fakturę korygującą (na podstawie ż 16 ust. 1 i 2 rozporządzenia - Wn konto 20  Rozrachunki z odbiorcami
Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie m.in. wystawiania faktur  Dz. U. (w analityce: Firma  Y ).
nr 95, poz. 798 ze zm.). 2. Wz  rozchód towarów w cenie zakupu: 90.000 zł
Na podstawie tej faktury korygującej dokonywano korekty przychodów oraz korekty - Wn konto 73-1  Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu ,
podatku należnego w księgach rachunkowych sprzedawcy (Wn konto 73-0, Wn konto 22) - Ma konto 33  Towary .
oraz korekty kosztów zakupu towarów i usług i podatku naliczonego w księgach rachun- 3. WB  wpływ należności na rachunek bankowy: 122.000 zł
kowych nabywcy (Ma konto 73-1, Ma konto 22). Korekty należało dokonać w miesiącu, - Wn konto 13  Rachunek bieżący ,
w którym rabat został udzielony. - Ma konto 20  Rozrachunki z odbiorcami
Jeżeli natomiast przyznana premia pieniężna nie była związana z konkretną dostawą (w analityce: Firma  Y ).
 została przyznana np. z tytułu dokonywania przez nabywcę nabyć określonej wartości 4. Faktura korygująca potwierdzająca udzielenie pre-
czy ilości towarów w określonym czasie lub też dokonywania terminowych płatności mii pieniężnej potraktowanej jako rabat:
za zrealizowane dostawy w pewnym czasie i w określony sposób (np. przed terminem a) wartość w cenie sprzedaży netto 3.000 zł
płatności określonym w fakturze), wówczas sprzedawca powinien ją potraktować jak - Wn konto 73-0  Sprzedaż towarów ,
wynagrodzenie za usługę. Minister Finansów uznał bowiem że wypłacona premia pie- b) podatek należny według stawki 22% 660 zł
niężna związana jest z określonymi zachowaniami nabywcy, a zatem ze świadczeniem - Wn konto 22  Rozrachunki z urzędem skarbowym
usług przez nabywcę otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu z tytułu VAT należnego ,
na ogólnych zasadach. c) łączna kwota zmniejszająca należność 3.660 zł
Nabywca towarów otrzymując premię pieniężną był zobowiązany do wystawienia - Ma konto 20  Rozrachunki z odbiorcami
faktury VAT w celu udokumentowania wykonania tej szczególnego rodzaju usługi. (w analityce: Firma  Y ).
W związku z powyższym wskazywaliśmy niejednokrotnie, że w księgach rachun- 5. Zapis techniczny doprowadzający do czystości obrotów
kowych sprzedawca powinien wypłaconą premię zarachować do kosztów działalności na koncie wynikowym sprzedaży (storno czerwone): (-) 3.000 zł
operacyjnej (Wn konto 40  Koszty według rodzajów ), natomiast nabywca, powinien - Wn konto 73-0  Sprzedaż towarów ,
zaliczyć otrzymaną premię do pozostałych przychodów operacyjnych (Ma konto 76-0), - Ma konto 73-0  Sprzedaż towarów .
gdyż przychód w postaci premii pieniężnej, traktowany w świetle przepisów o VAT jak 6. WB  wypłata premii pieniężnej: 3.660 zł
wynagrodzenie za usługę, nie stanowi podstawowej działalności operacyjnej nabywcy - Wn konto 20  Rozrachunki z odbiorcami
(zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości). (w analityce: Firma  Y ),
Odmienne stanowisko w sprawie premii pieniężnych traktowanych w świetle wyjaśnień - Ma konto 13  Rachunek bieżący .
Ministerstwa Finansów jak wynagrodzenie za usługę zajął w bieżącym roku Naczelny
Ewa Gruchot
Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 6 lutego 2007 r., sygn. akt I FSK
94/06. Sąd orzekł, iż:
 (& ) Za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT nie można uznać obrotów
w wysokości określonej umownie osiągniętych przez nabywcę towarów. Premia wypła-
Porady eksperta
cona przez sprzedawcę, w przypadku osiągnięcia określonego progu obrotów nie jest dla
nabywcy wynagrodzeniem za świadczone usługi .
W uzasadnieniu do wyroku NSA wskazał m.in., że:
A
óżko do opalania  stawka i amortyzacja
 (& ) pojęcie świadczenie usług ma bardzo szeroki zakres, nie obejmuje wyłącznie dzia-
Na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej jednostka do-
łań podatnika, lecz także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności
konała zakupu łóżka  solarium. Do której grupy Klasyfikacji Środków
lub tolerowania czynności lub sytuacji. Istotne z punktu widzenia zaistniałego sporu jest
Trwałych należy zakwalifikować to łóżko i według jakiej stawki należy je
to, że art. 8 ust. 1 jednoznacznie stanowi, iż usługą jest świadczenie, które nie stanowi
amortyzować?
dostawy towaru. Nie może zatem wystąpić taka sytuacja faktyczna, w rozumieniu tego
unormowania, która jednocześnie stanowiłaby dostawę towaru i świadczenie usługi. Aby dany składnik aktywów mógł zostać uznany za środek trwały, istotne jest, by
Przepis ten wyklucza takie rozwiązanie. spełniał kryteria dla środków trwałych, określone w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia
Zauważyć także trzeba, że opodatkowanie  jako usługi świadczonej przez nabywcę 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.), tj.:
towaru  nabycia określonej ilości towaru, będzie prowadziło do podwójnego opodatko- - przewidywany okres ekonomicznej użyteczności dłuższy niż rok,
wania tej samej czynności, pierwszy raz, jako sprzedaży (dostawy towaru), drugi, jako - składnik majątku powinien być kompletny, zdatny do użytku i przeznaczony
zakupu (świadczenia usługi) przez nabywcę tego samego towaru, w ramach tej samej na potrzeby jednostki.
transakcji (& ) . Zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych (Dz. U. nr 112, poz. 1317 ze zm.) łóżka
Z powyższego wyroku wynika, że nie zawsze premia za określone zachowanie się na- do opalania można zaliczyć do grupy 8 KŚT  narzędzia, przyrządy ruchomości i wy-
bywcy powinna być traktowana jak wynagrodzenie za świadczenie usług, które należy posażenie pozostałe.
udokumentować fakturą VAT wystawioną przez nabywcę. Ustawa o rachunkowości nie określa wysokości stawek amortyzacyjnych oraz dłu-
Dodać należy, że również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku gości okresu amortyzacji dla poszczególnych środków trwałych. Wskazuje jedynie, iż
z dnia 22 maja 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 4080/06 orzekł, że organy podatkowe nie przy ich ustalaniu uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego,
mogą uznać, że przewidziane w umowie dostawy premie pieniężne są wynagrodzeniem na określenie którego wpływają w szczególności:
za świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT. - liczba zmian, na których pracuje środek trwały,
Dotychczas Ministerstwo Finansów nie zmieniło swojego stanowiska w sprawie premii - tempo postępu techniczno-ekonomicznego,
pieniężnych, wyrażonego w piśmie z dnia 30 grudnia 2004 r. - wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytwo-
W świetle powyższych wyjaśnień wydaje się, że do czasu wydania nowych przepisów rzonych produktów albo innym właściwym miernikiem,
w sprawie premii pieniężnych jednostki mogą dokumentować fakt wypłacenia otrzymania - prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego,
premii zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów przedstawionym w piśmie z dnia - przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka
30 grudnia 2004 r. (nie powinno to być kwestionowane przez organy podatkowe). trwałego.
Należy jednak dodać, że w sytuacji gdy sprzedawca wypłaca premię pieniężną za zrea- Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacji środków trwałych powinna
lizowanie przez nabywcę odpowiedniego poziomu zakupów, czy też za terminową zapłatę być przez jednostkę okresowo weryfikowana, powodując odpowiednią korektę doko-
należności, powinien każdorazowo potraktować tę premię tak jak rabat (opust), o którym nywanych w następnych latach obrotowych odpisów amortyzacyjnych.
mowa w art. 29 ust. 4 ustawy o VAT. Można bowiem przyznaną w takiej sytuacji premię Przyjęta przez jednostkę metoda amortyzacji oraz zasady ustalania stawek amorty-
pieniężną przyporządkować do konkretnych dostaw. Wiąże się to z obowiązkiem wysta- zacyjnych powinny znalez
ć odzwierciedlenie w dokumentacji wymaganej w art. 10
wienia przez sprzedawcę faktury korygującej do każdej uprzednio wystawionej faktury ust. 1 ww. ustawy, opisującej przyjęte w jednostce zasady (politykę) rachunkowości.
sprzedaży. Możliwe jest również wystawienie jednej faktury korygującej, powinny jednak Należy dodać, że dla celów podatkowych stawkę amortyzacyjną ustala się w za-
z niej wynikać kwoty rabatów (premii) odnoszących się do poszczególnych zakupów leżności od tego, do jakiej grupy Klasyfikacji Środków Trwałych dany środek trwały
udokumentowanymi fakturami VAT. zostanie przyporządkowany. Stawka amortyzacyjna wynikająca z Wykazu dla środków
Ujęcie w księgach rachunkowych sprzedawcy premii pieniężnej traktowanej jak rabat trwałych sklasyfikowanych w grupie 8 KŚT wynosi 20%.
przedstawia poniższy przykład.
A.B.
Gazeta Podatkowa nr 64 " 9.08.2007 r.