10 www.gazetapodatkowa.pl
Rachunkowość dla każdego
Ujęcie w księgach rachunkowych
dodatniej wartości firmy
Przedmiotem aportu wnoszonego przez wspólnika na pokrycie obejmowanych udziałów - Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki
w kapitale zakładowym spółki z o.o. może być m.in. przedsiębiorstwo lub zorganizowana (w analityce: Konto imienne wspólnika  rozrachunki z tytułu wkładów),
część przedsiębiorstwa. - Ma konto 80  Kapitał zakładowy .
Definicję przedsiębiorstwa określa art. 551 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 16, 4. Wprowadzenie wartości firmy do wartości niematerialnych i prawnych 30.000 zł
poz. 93 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem przedsiębiorstwo jest to zorganizowany zespół - Wn konto 02  Wartości niematerialne i prawne
składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności (w analityce: Wartość firmy),
gospodarczej. - Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki
Natomiast definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa znajduje się w art. 4a (w analityce: Konto imienne wspólnika  rozrachunki z tytułu wkładów).
pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654
ze zm.). Wynika z niej, że zorganizowana część przedsiębiorstwa to organizacyjnie i fi- Księgowania
nansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych
Konto 20  Należności od od-
i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań
Konto 02  Wartości biorców (w analityce: Konta
gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie
Konto 01  Środki trwałe niematerialne i prawne imienne kontrahentów)
realizujące te zadania.
S.p.) X 4) 30.000 S.p.) X
Należy zaznaczyć, że wartość składników majątku wnoszonych aportem do spółki po-
1a) 450.000 1c) 10.000
winna odpowiadać rzeczywistej rynkowej wartości tego wkładu.
Wartość wkładów niepieniężnych wnoszonych przez wspólników nie zawsze odpowia-
da wartości obejmowanych udziałów w zamian za ten aport. Powstaje wówczas różnica
Konto 21  Rozra- Konto 24  Pozostałe rozra-
określana jako wartość firmy. Definicję wartości firmy zawiera art. 33 ust. 4 ustawy
chunki z dostawcami chunki (w analityce: Konto
o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem war-
(w analityce: Konta imienne wspólnika  rozra-
tość firmy stanowi różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej
imienne kontrahentów) chunki z tytułu wkładów) Konto 33  Towary
jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto (cena nabycia >
X (S.p. 2) 80.000 500.000 (1d S.p.) X
wartości godziwej). W sytuacji odwrotnej, tj. gdy cena nabycia przedsiębiorstwa lub zorga-
80.000 (2 3) 450.000 30.000 (4 1b) 40.000
nizowanej jego części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, różnica
530.000 530.000
określana jest jako ujemna wartość firmy (cena nabycia < wartości godziwej)  w księgach
rachunkowych zalicza się ją do rozliczeń międzyokresowych przychodów (art. 41 ust. 1
Konto 80  Kapi-
pkt 3 ustawy o rachunkowości)  zagadnienia dotyczące ujemnej wartości firmy nie są
tał zakładowy
przedmiotem niniejszego artykułu.
X (S.p.
Wyjaśnijmy, że wartością godziwą jest kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby
450.000 (3
zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, po-
między zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami
(art. 28 ust. 6 ustawy). Natomiast przez aktywa netto rozumie się aktywa jednostki pomniej- Warto dodać, że dla celów podatku dochodowego amortyzacji nie podlega wartość
szone o zobowiązania, odpowiadające wartościowo kapitałowi (funduszowi) własnemu firmy, jeżeli powstała ona w inny sposób niż określony w art. 16b ust. 2 pkt 2 (stanowi
(art. 3 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy). o tym art. 16c pkt 4 ustawy o pdop). Zgodnie ze wskazanym przepisem kosztem uzyska-
Nadwyżka ceny nabycia nad wartością godziwą przejętego majątku i zobowiązań (do- nia przychodów będą odpisy amortyzacyjne od wartości firmy, jeżeli wartość ta powstała
datnia wartość firmy) może być odzwierciedleniem takich wartości, jak: znak firmowy, w wyniku nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze:
renoma czy dobra organizacja, które na dzień nabycia (wniesienia aportem do spółki z o.o.) a) kupna,
nie mogą być pod takimi tytułami zaliczone do aktywów. b) przyjęcia do odpłatnego korzystania, a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzysta-
Dodatnia wartość firmy podlega zaliczeniu do wartości niematerialnych i prawnych. jący,
Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości podlega ona amortyzacji przez okres 5 lat. c) wniesienia do spółki na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji.
Okres ten może być w uzasadnionych przypadkach przedłużony do lat 20. Fakt wydłuże-
Ewa Gruchot
nia okresu amortyzacji dodatniej wartości firmy należy ujawnić w informacji dodatkowej
(stanowi o tym art. 44b ust. 10 ustawy o rachunkowości).
Odpisów amortyzacyjnych od dodatniej wartości firmy dokonuje się metodą liniową
i odpisy te obciążają konto  Pozostałe koszty operacyjne .
Sposób ujęcia w księgach rachunkowych otrzymanego przez spółkę z o.o. wkładu w po-
Podatkowa księga
staci zorganizowanej części przedsiębiorstwa oraz dodatniej wartości firmy przedstawia
poniższy przykład. przychodów i rozchodów
Przykład
Udokumentowanie kosztów
Założenia
Spółka z o.o.  A wniosła do spółki z o.o.  B w formie wkładu niepieniężnego zorgani- podróży służbowej przedsiębiorcy
zowaną część przedsiębiorstwa. Zgodnie z wyceną przeprowadzoną przez rzeczoznawcę,
Jak prawidłowo udokumentować koszty podróży służbowej osoby
wartość godziwa (rynkowa) składników aktywów i pasywów wynosi:
fizycznej prowadzącej działalność na własny rachunek?
Lp. Wyszczególnienie Wartość księgowa Wartość godziwa
Wydatki związane z podróżą służbową przedsiębiorcy, o ile zostały poniesione
1. Środki trwałe (wartość netto) 400.000 zł 450.000 zł w celu osiągnięcia, zachowania albo zabezpieczenia przychodów, mogą stanowić
koszty uzyskania przychodów.
2. Towary 40.000 zł 40.000 zł
Przy czym należy pamiętać, że wartość diet z tytułu podróży służbowych osób
3. Należności 10.000 zł 10.000 zł
prowadzących działalność gospodarczą będzie kosztem podatkowym jedynie
4. Razem aktywa 450.000 zł 500.000 zł
do wysokości diet przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych
5. Zobowiązania 80.000 zł 80.000 zł
przepisów (art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy o pdof  Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176
6. Aktywa netto (4-5) 370.000 zł 420.000 zł
ze zm.). Chodzi tu o przepisy rozporządzeń w sprawie wysokości oraz warunków
ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwo-
Zgodnie z aktem notarialnym, spółka  A obejmuje w spółce  B udziały o wartości wej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej
450.000 zł. na obszarze kraju i poza granicami kraju (Dz. U. z 2002 r. nr 236, poz. 1990 i 1991
Dodatnia wartość firmy wynosi 30.000 zł (450.000 zł  420.000 zł). ze zm.).
Natomiast w przypadku odbywania podróży służbowej samochodem osobowym
Dekretacja niewprowadzonym do ewidencji środków trwałych należy także uwzględnić ogra-
1. PK  wprowadzenie składników aktywów wchodzących w skład zorganizo- niczenie wynikające z art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o pdof.
wanej części przedsiębiorstwa wniesionego aportem przez spółkę  A : Diety  w przeciwieństwie do innych wydatków dotyczących podróży
a) środki trwałe  według wartości godziwej: 450.000 zł służbowych przedsiębiorcy  nie podlegają udokumentowaniu fakturami
- Wn konto 01  Środki trwałe , ani rachunkami. Koszty diet za czas podróży służbowych osób prowadzących
b) towary 40.000 zł działalność gospodarczą dokumentuje się dowodami wewnętrznymi. Wynika
- Wn konto 33  Towary to wprost z ż 14 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej
c) należności od odbiorców: 10.000 zł księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2003 r. nr 152, poz. 1475 ze zm.). Dowód
- Wn konto 20  Należności od odbiorców wewnętrzny dotyczący rozliczenia kosztów podróży służbowej osoby prowadzą-
(w analityce: Konta imienne kontrahentów), cej działalność gospodarczą powinien zawierać co najmniej następujące dane:
d) ogółem przejęte aktywa (a + b + c) 500.000 zł imię i nazwisko, cel podróży, nazwę miejscowości docelowej, liczbę godzin i dni
- Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki przebywania w podróży służbowej (data i godzina wyjazdu oraz powrotu), stawkę
(w analityce: Konto imienne wspólnika  rozrachunki z tytułu wkładów). i wartość przysługujących diet.
2. PK  wprowadzenie składników pasywów  wartość godziwa Zapisów dotyczących diet właściciela, dokonuje się na podstawie rozliczenia tych
przejętych zobowiązań 80.000 zł kosztów sporządzonego na dowodzie wewnętrznym w kolumnie 13  Pozostałe
- Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki wydatki (14  według  starego wzoru księgi). W tej samej kolumnie dokonuje
(w analityce: Konto imienne wspólnika  rozrachunki z tytułu wkładów). się zapisów dotyczących innych poniesionych kosztów podróży służbowej udoku-
- Ma konto 21  Zobowiązania wobec dostawców mentowanych fakturami i rachunkami.
(w analityce: Konta imienne kontrahentów).
Dorota Przybyszewska
3. PK  podwyższenie kapitału zakładowego  w dacie wpisu
do rejestru sądowego: 450.000 zł
Gazeta Podatkowa nr 41 " 21.05.2007 r.