i n t e l i g e n t n y b u d y n e k
© Berker
© Berker
W dzisiejszych czasach każde miejsce, w którym prze- wanie oświetleniem, żaluzjami i roletami, HVAC (ogrze-
bywamy czy to zawodowo (np. biuro, hotel, lotnisko) waniem, wentylacjÄ…, klimatyzacjÄ…), integracjÄ™ z syste-
czy też prywatnie (np. mieszkanie, dom, centrum mami alarmowymi, a także obsługę instalacji poprzez
handlowe) ma nam zapewnić bezpieczeństwo oraz sieć LAN oraz Internet. Technologia ta może być wyko-
swobodę poruszania się. Jest to podyktowane przede rzystywana praktycznie w każdym rodzaju nierucho-
wszystkim dbałością o nasze zdrowie i życie oraz tro- mości: mieszkaniach i apartamentach, domach miesz-
IRENEUSZ ską o zabezpieczenie posiadanego mienia. kalnych, szkołach, salach gimnastycznych, czy hotelach
i budynkach biurowych. Każdy z tych obiektów ma in-
RZECZKOWSKI
Zapewnienie ludziom należytej ochrony w miejscach,
dywidualne potrzeby i wymagania, do których system
w których pracują i odpoczywają jest obecnie sprawą
GRZEGORZ
może zostać odpowiednio dopasowany.
nadrzędną, bez której pracownik, użytkownik, właś-
STęPNIEWSKI
ciciel czy inwestor nie będzie czuł się bezpiecznie, Planując system ochrony swojej posesji warto rozważyć
www.inteligentny-
a tym samym nie będzie efektywnie żyć i pracować. wszystkie potencjalne czynniki zagrażające bezpieczeń-
budynek.eu
Rozważając zatem sposób, w jaki obecnie dokonuje się stwu mieszkańców oraz mienia. Najczęstszym narusze-
analizy i doboru systemu zabezpieczeń adekwatnego niem granicy prywatności jest kradzież. Dlatego należy
do rodzaju obiektu, należy zwrócić uwagę na postęp wziąć pod uwagę zagrożenie spowodowane możliwoś-
w takich dziedzinach, jak elektronika, elektrotechnika cią wtargnięcia intruza na tereny przylegające do budyn-
i automatyka. Nasze zainteresowanie dotyczy przede ku, jak i do jego wnętrza. Przypadek kradzieży  jedno
wszystkim zmian zachodzących w obszarze instalacji z pierwszych założeń, które umożliwi nam lepsze zobra-
elektrycznych, teletechnicznych i alarmowych. zowanie idei systemu podwyższającego bezpieczeństwo
oraz opisanie ciekawych możliwości wykorzystania stan-
wykorzystano zdjęcia
Niniejszy artykuł analizuje wybrane aspekty ochrony na
i opracowania firm:
dardu KNX/EIB do zapewnienia ochrony domu przed tego
przykładzie domu, w którym instalacja sterująca oparta
" Berker Polska
typu sytuacjami. Następnie załóżmy, że właściciel domu
została na technologii magistralnej KNX/EIB. Zakres za-
" Inteligentny Budynek
posiadającego parter i piętro, otoczonego terenem zie-
" LCN Polska stosowania technologii KNX/EIB w sterowaniu różnymi
" Marten Polska lonym, pragnie ustrzec się przed włamaniem stosując
mediami technicznymi budynku obejmuje m.in. stero-
" Tema-Gira
16
technologii KNX/EIB
ochrona domu w systemie
inteligentnego budynku opartego na
i n t e l i g e n t n y b u d y n e k
technologię KNX/EIB. Zanim omówimy możliwe zabez- Po omówieniu zabezpieczeń terenu wokół domu,
pieczenia stosowane wewnÄ…trz budynku, przedstawimy przejdz
my do przedstawienia sposoby ochrony wnętrza
sposoby ochrony przestrzeni wokół domu. Wśród nich budynku. Przypomnijmy, że nasz dom posiada parter
należy wymienić, oprócz typowych instalacji domofono- oraz piętro.
wych czy wideodomofonowych, (pełniących raczej funk-
W każdym z pomieszczeń na parterze  salonie, gabine-
cję pasywną, a używanych do celów komunikacji z osobą
cie, kuchni połączonej z jadalnią oraz na piętrze  w po-
dzwoniącą, otwarcia furtki lub bramy niż do celów ochro-
kojach mieszkalnych i sypialni umieszczono przycisk
ny) należy wyróżnić instalację CCTV z kamerami stale
wielofunkcyjny 4-klawiszowy z regulatorem temperatury
monitorujÄ…cymi wyznaczony obszar oraz urzÄ…dzeniami
i wyświetlaczem. Funkcję realizowaną przez każdy z kla-
rejestrującymi obraz w sposób ciągły lub rozpoczynające
wiszy określa użytkownik. Każdy klawisz może włączać
nagrywanie dopiero po wykryciu ruchu w danej strefie.
Kamery takie mogÄ… być widoczne, co z zaÅ‚ożenia może © Merten
odstraszać potencjalnych intruzów, lub ukryte tak, aby do
końca nie było wiadomo, gdzie właściwie i czy na pewno przycisk serii ARTEC z regulatorem
temaperatury i wyświetlaczem
są one zainstalowane. Coraz popularniejsze staje się rów-
nież wykorzystanie systemu wczesnego ostrzegania po-
przez niewidocznÄ… instalacjÄ™
alarmowÄ… umieszczonÄ… na
© Merten
określonej głębokości pod
ziemiÄ…. Wtedy to naruszanie
zewnetrzna czujka
terenu w wybranej strefie
ruchu ARGUS
zostaje zlokalizowane po-
przez zmianę siły nacisku na
danej powierzchni, co skut-
kuje załączeniem albo ci-
chego alarmu  gdy chcemy
tylko wiedzieć, że pojawił się
nieproszony gość lub alarmu
głośnego, który powinien go
skłonić do szybkiego opusz-
czenia terenu posesji. Teren
i wyłączać oświetlenie z funkcją ściemniania bądz

wokół domu może być chro-
np. podnosić i opuszczać żaluzje, załączać sprzęt
niony poprzez zastosowa-
Audio-Video etc. Urządzenia wykonawcze włączają-
nie zewnętrznych czujek ruchu
ce odpowiednie obwody oświetleniowe, żaluzjowe czy
umieszczonych na ścianach budyn-
grzewcze umieszczone są w rozdzielni elektrycznej, która
ku. Ważne jest, aby obszar widzenia
razem ze skrzynką alarmową może znajdować się w po-
sąsiednich czujek zachodził na siebie, wideounifon
mieszczeniu gospodarczym. głośnomówiący
by nie pozostawiać żadnego fragmentu przestrzeni bez
nadzoru. Te same czujki, które przy zapadaniu zmroku,
© Tema-Gira
po rejestracji ruchu zapalają wybrane obwody oświetle-
niowe, po załączeniu alarmu mogą pełnić rolę czujek alar-
mowych i wówczas po wykryciu ruchu oprócz załączenia
oświetlenia mogą np. włączyć sygnały dz
więkowe.
© LCN
17
i n t e l i g e n t n y b u d y n e k
Złodziej zazwyczaj włamuje się przez wyważenie drzwi określone czynności. Rankiem, kiedy światło naturalne
© Tema-Gira
(nie bierzemy tu pod uwagę włamania przy pomocy przekroczony nastawiony wcześniej próg, rolety anty-
podrobienia kluczy i zwykłego otwarcia zamka), zbicie włamaniowe mogą zostać podniesione częściowo lub
szyby, wycięcie otworu w szybie, otwarcie okna. W sytu- całkowicie  zależy to od ustawienia, jakiego sobie zaży-
acji, kiedy w trakcie włamania zostanie naruszona okre- czył użytkownik. Z kolei wieczorem, w czasie zapadania
ślona strefa ochrony, powinny zadziałać dane czujki alar- zmroku, kiedy jest już wystarczająco ciemno, system spo-
mowe, powodujące włączenie wewnętrznych i zewnętrz- woduje opuszczenie rolet. Oczywiście w każdej chwili
nych syren emitujących sygnały dz
więkowe i świetlne. można podejść do przycisku umieszczonego w pomiesz-
Wówczas zazwyczaj bezpośrednio z systemu alarmowe- czeniu i ręcznie podnieść bądz
opuścić roletę. Dodatko-
czujnik ruchu
go, zostaje wysłana do służb monitorujących, informa-
cja o zaistniałym zdarzeniu. Patrol ochrony powinien się
© Merten
zjawić w krótkim czasie od zgłoszenia włamania, jednak
niekiedy z różnych względów ten czas może ulec wydłu-
żeniu. Dlatego też, aby skrócić czas dotarcia na miejsce,
trzeba udoskonalić system wizualnego zlokalizowania
miejsca zdarzenia oraz system zaskoczenia, stosujÄ…c
odpowiednie elementy technologii KNX/EIB w postaci
wejść binarnych ze stykami bezpotencjałowymi. Wtedy
to informacje od czujek instalacji alarmowej zamienione
na telegramy sterujÄ…ce pozwolÄ… na identyfikacjÄ™ miejsca
zdarzenia oraz spowodujÄ… szybkie uruchomienie cyklu
zdarzeń. Oświetlenie w naruszonej strefie może zacząć
się cyklicznie włączać i wyłączać, żaluzje mogą zacząć
się podnosić i opuszczać, a jeśli użytkownik zechce, jed-
nocześnie może włączyć się oświetlenie ogrodu wraz
z uruchomieniem systemu nawadniania. Te i wiele in-
nych funkcji możliwe jest dzięki zintegrowaniu instalacji
alarmowej z inteligentnÄ… instalacjÄ… elektrycznÄ….
Wyświetlacz informacyjny serii M-Plan
Natomiast, by uniemożliwić wejście do budynku przez
okno można zastosować rolety antywłamaniowe. Przyj-
wo, wychodząc z domu, można opuścić jednocześnie
mijmy, że każde z pomieszczeń posiada swoje zaciemnie-
wszystkie żaluzje i rolety uruchamiając funkcję centralną,
nie (żaluzja, roleta), które oprócz ograniczenia widoku od
zdefiniowaną na wyświetlaczu informacyjnym. Oprócz
zewnątrz i ochrony przeciwsłonecznej przy określonym
wygodnej obsługi (nie trzeba pamiętać o tym, czy jest
doborze elementów zaciemnienia, może również pełnić
gdzieś jeszcze nie opuszczona roleta) system umożliwia
rolę zabezpieczenia wnętrza przed potencjalnymi intru-
wyświetlanie informacji, czy faktycznie wszystkie wyma-
zami. W zależności od pory dnia system KNX/EIB wykona
stacja pogodowa gane okna zostały zasłonięte czy nie. Oprócz klawiatury,
z której wprowadza się kod włączenia i wyłączenia alar-
mu, do aktywacji bÄ…dz
dezaktywacji alarmu można wyko-
© Inteligentny Budynek
rzystać prezentowany powyżej przycisk wielofunkcyjny
KNX/EIB. Jak więc widać, odpowiednio dobrane i zainsta-
lowane elementy sterowanego automatycznie przez sy-
stem KNX/EIB systemu zaciemnienia antywłamaniowego
dają użytkownikowi wyższy stopień bezpieczeństwa niż
w przypadku, gdyby sterowanie to odbywało się ręcznie.
Dodatkowo, instalacja magistralna KNX/EIB może być
wyposażona w zewnętrzną stację pogodową zawiera-
jącą czujniki pomiaru siły wiatru, natężenia oświetlenia,
temperatury, wilgotności oraz mgły. Czujniki rejestrując
zbyt duże natężenie siły wiatru, automatycznie włączają
mechanizm zwinięcia się markizy lub mechanizm po-
wstrzymujący jej rozwinięcie. Dzięki temu przy mocnych
długotrwałych podmuchach sama nie ulegnie zniszcze-
niu i nie uszkodzi np. elewacji budynku.
CiekawÄ… funkcjÄ… realizowanÄ… w systemie KNX/EIB jest
funkcja  Paniki zaprogramowana dla przycisku umiesz-
czonego przy łóżku. Kiedy w nocy właściciele usłyszą
dziwne i niepokojące odgłosy dochodzące z wnętrza
domu czy z terenu przylegajÄ…cego do niego, jednym
dłuższym naciśnięciem przycisku mogą włączyć mecha-
nizm niespodziewanie rozświetlający cały budynek, od-
straszając potencjalnego włamywacza.
Inteligentna instalacja umożliwia również zaprogramo-
wanie funkcji symulacji obecności podczas czasowej
absencji domowników. Poprzez zastosowanie urządzeń
18
i n t e l i g e n t n y b u d y n e k
© Tema-Gira
© Berker
czujnik przyciskowy
© Tema-Gira
takich jak zegary sterujące czy moduł symulacji obecno- w delegacji zagranicznej, może
ści można np. przez miesiąc czasu nagrywać wykonywa- zalogować się do swojej instala-
ne przez użytkowników czynności sterowania oświet- cji i przez dowolną przeglądarkę
leniem czy żaluzjami, a następnie przed opuszczeniem stron www, obejrzeć widok z ka-
domu na dłuższy czas włączyć zdefiniowaną wcześniej mer zainstalowanych wewnątrz
funkcję, którą można nazwać  Wyjazd . Po wybraniu tej lub na zewnątrz budynku. Urzą-
funkcji system zabezpieczeń realizuje w sposób losowy dzenie to rejestruje co pewien,
zarejestrowane wcześniej zdarzenia, sprawiając wraże- określony wcześniej czas obrazy
nie, że dom jest zamieszkały. Oczywiście ogrzewanie, z kamer podając nazwę kamery
które może być również obsługiwane przez system KNX/ oraz datę i godzinę wykonania
EIB nie będzie się wówczas uruchamiało, aby nie tracić zdjęcia. Właściciel może też przez
cennej i kosztownej energii. sterownik uzyskać niezwłocznie
informacjÄ™ o wkroczeniu na jego
posesjÄ™. Gdy tylko czujka alarmo-
Coraz częściej do zapewnienia zdalnej obsługi oraz ko-
wa zarejestruje naruszenie strefy
munikacji z systemem sterowania KNX/EIB wykorzysty-
ochronnej, do użytkownika zostaje wysłana wiadomość
wany jest Internet. Właściciel może kontrolować system
tekstowa. Istnieje także możliwość przekazania zamiesz-
zabezpieczeń używając komunikatora internetowego.
czone zdjęcia z kamery oraz danych o stanie pracy syste-
Sterownik ten, oprócz tego, że zapewnia obsługę sy-
mu KNX/EIB w chwili zaistnienia niebezpiecznej sytuacji.
stemu KNX/EIB przez Internet, posiada również bardzo
ciekawe funkcje, które mogą mieć także charakter alar-
Kończąc powyższy opis możliwych do realizacji funkcji czujnik przyciskowy
mowy. Użytkownik przebywając z dala od domu, np.
zabezpieczajÄ…cych posesjÄ™ w technologii KNX/EIB, warto
jeszcze raz podkreślić zalety, jakie daje ona użytkowniko-
© Berker
wizualizacja systemu
wi. System ten, oprócz tego, że efektywnie integruje się
© Inteligentny Budynek
z instalacją alarmową, umożliwia użytkownikowi stero-
wanie innymi mediami technicznymi budynku realizujÄ…c
zadania, jakich nie wypełni tradycyjna instalacja elek-
tryczna.
WychodzÄ…c z domu naciskamy tylko jeden przycisk i ma-
my pewność, że wyłączyło się to, co konieczne; oświet-
lenie, urządzenia, które powinny zostać odłączone od
zasilania, obniżyła się temperatura, opuściły rolety oraz
włączyła się instalacja alarmowa.
Rola użytkownika sprowadza się jedynie do określenia
zadań dla systemu. System ten ma charakter otwarty,
co oznacza, że można stosować w nim wiele kompaty-
bilnych urządzeń oraz integrować wszystkie instalacje
w jeden spójny system inteligentnego domu.
19