FIRMA
PORADY
Nadzór domu - standard KNX
Instalacje
część
V
sterujące
W poprzednim numerze  Fachowego Elektryka przedstawione
zostały przykłady wykorzystania standardu KNX/EIB do sterowania
ogrzewaniem w analizowanym domu. W artykule tym zostały
ukazane zalety, jakie oprócz zastosowania oświetlenia i zaciemnienia
uzyskuje inwestor, dołączając do systemu instalację grzewczą. Czas
na inteligentne sterowanie nadzorem domu.
W poprzednim artykule pokaza- cyklu pracy całej instalacji, np. przede wszystkim uwarunko- Ochrona na zewnątrz domu
liśmy, że decydując się na reali- przejściu instalacji grzewczej wane dbałością o nasze zdrowie
zację ogrzewania w technologii w tryb oczekiwania (standby) i życie oraz bezpieczeństwem Planując system ochrony swojej
magistralnej, w aspekcie eko- przy tymczasowej nieobecności posiadanego mienia. Zapewnie- posesji, warto jest przewidzieć
nomicznym, podczas pracy in- mieszkańców. Dostępne tryby nie należytej ochrony w miej- potencjalnie wszystkie zagroże-
stalacji użytkownik zyskuje na ogrzewania (dzienny, standby scach, w których pożądana jest nia, które mogą mieć wpływ na
oszczędności kosztów energii, oraz nocny) z nastawami tem- swoboda działania, jest obecnie bezpieczeństwo jej mieszkań-
a w aspekcie obsługi - otrzymu- peratury innymi dla każdego sprawą nadrzędną, bez której ców oraz posiadanego mienia.
je komfort nieporównywalnie trybu, załączane w zależności pracownik, użytkownik, właści- Należy wziąć pod uwagę zagro-
większy, niż gdyby instalacja od pory dnia oraz dostosowanie ciel czy inwestor nie będzie czuł żenie związane z naruszeniem
pracowała autonomicznie. Sys- temperatury pomieszczeń, do się bezpiecznie, a tym samym tylko terenu posesji w celu np.
tem KNX/EIB umożliwia użyt- obecności osób są dodatkowym nie będzie mógł normalnie żyć kradzieży zaparkowanego przed
kownikowi lokalne, grupowe atutem wyboru systemu przez i pracować. Stąd też, aby przyj- domem samochodu, jak również
oraz centralne sterowanie ogrze- inwestora. Jeżeli w programie rzeć się temu, jak dzisiaj doko- możliwość wtargnięcia bezpo-
waniem. Przy sterowaniu lokal- pracy instalacji uwzględni się nywana jest analiza, a następnie średnio do jej wnętrza. Nim jed-
nym oznacza to, że w każdej również wykorzystanie funkcji dobór systemu zabezpieczeń nak przejdziemy do opisu funk-
chwili, np. z sensora przycisko- czasowych, to rola użytkowni- adekwatny do rodzaju obiektu, cji zabezpieczeń domu, warto
wego z wbudowanym regula- ka do obsługi ogrzewania może należy zwrócić uwagę na postęp, jest wymienić kilka bardzo czę-
torem temperatury i wyświetla- zostać znacznie ograniczona, jaki dokonał się w ostatnich la- sto stosowanych metod ochrony
czem, który jednocześnie służy zapewniając mu tym samym tach w dziedzinie elektroniki terenu wokół posesji. Wśród
do obsługi oświetlenia, żaluzji wysoki komfort. i automatyki zabezpieczeń. nich, oprócz typowych instalacji
i funkcji centralnych, można W dzisiejszych czasach prak- W przedostatnim artykule domofonowych czy wideodo-
wygodnie zmienić nastawę tem- tycznie każde miejsce, w któ- z cyklu sześciu omawiających mofonowych (pełniących raczej
peratury w pomieszczeniu. Dla rym przebywamy, czy to za- ogólne aspekty technologii funkcję pasywną, a używanych
funkcji grupowej, czyli sterowa- wodowo (np. biuro, hotel, KNX/EIB omawiać będziemy do celów komunikacji z oso-
nia kilkoma strefami jednocze- lotnisko), czy też prywatnie wybrane aspekty ochrony przy- bą dzwoniącą, otwarcia furtki
śnie, algorytm działania może (np. mieszkanie, dom, centrum kładowego domu, w którym lub bramy niż do celów ochro-
wynikać z uśrednienia tempera- handlowe) ma nam zapewnić instalacja sterująca oparta zo- ny), należy wyróżnić instalację
tur wybranych stref, a dla wersji swobodę bezpiecznego przeby- stała na technologii magistralnej CCTV z kamerami stale moni-
centralnej polegać na zadawania wania i poruszania się. Jest to KNX/EIB. torującymi wyznaczony obszar
Fachowy Elektryk
16
FIRMA
PORADY
mywacza, można zastosować
Coraz popularniejsze staje się wykorzystanie
odpowiednie elementy techno-
systemu wczesnego ostrzegania poprzez nie-
logii KNX/EIB w postaci wejść
widoczną instalację alarmową umieszczoną binarnych ze stykami bezpoten-
cjałowymi (fot. 2). Wtedy to
na określonej głębokości pod ziemią. Wtedy
informacje od czujek instalacji
to naruszanie terenu w wybranej strefie zo-
alarmowej zamienione na te-
staje zlokalizowane poprzez zmianę siły na-
legramy sterujące pozwolą na
cisku na określonej powierzchni, co skutkuje identyfikację miejsca zdarze-
nia oraz spowodują cykl zda-
załączeniem albo cichego alarmu, gdy chce-
rzeń. Oświetlenie w naruszonej
my tylko wiedzieć, że pojawił się nieproszony
Fot. 2. Wejście binarne,
strefie może zacząć cyklicznie
gość, albo alarmu głośnego, który będzie miał czterokanałowe
załączać się i wyłączać, żalu-
szybszy wpływ na opuszczenie przez intruza zje mogą zacząć się podnosić informacyjnym, można opuścić
i opuszczać, a jeśli użytkow- jednocześnie wszystkie żaluzje
terenu posesji.
nik zechce, jednocześnie może i rolety zamontowane w domu.
oraz urządzeniami rejestrują- ruchu, zapalają wybrane obwo- włączyć się oświetlenie ogrodu Oprócz wygodnej obsługi (nie
cymi obraz w sposób ciągły dy oświetleniowe, po załączeniu wraz z uruchomieniem systemu trzeba pamiętać o tym, czy jest
lub po wykryciu przez kamerę alarmu mogą pełnić rolę czujek nawadniania. gdzieś jeszcze nieopuszczona
w danej strefie ruchu. Kamery alarmowych i wówczas po wy- W przypadku ochrony przez do- roleta) system umożliwia wy-
takie mogą być widoczne, co kryciu ruchu oprócz załączenia stęp drogą okienną można wy- świetlanie informacji, czy fak-
z założenia może odstraszać po- oświetlenia mogą np. załączyć korzystać zastosowanie rolet an- tycznie wszystkie wymagane
tencjalnych intruzów, lub ukryte sygnały dz
więkowe. tywłamaniowych. Przyjmijmy, okna zostały zasłonięte, czy nie
tak, aby do końca nie było wia- że każde z pomieszczeń posiada (np. blokada zaciemnienia zwią-
domo, gdzie właściwie i czy na Ochrona wewnątrz domu swoje zaciemnienie (żaluzja, ro- zana z otwarciem okna celem
pewno są one zainstalowane. leta), które oprócz ograniczenia przewietrzenia pomieszczenia).
Teren wokół samego domu może Niedozwolony dostęp do wnę- widoku od zewnątrz i ochrony W takiej sytuacji, w zależności
być chroniony poprzez zastoso- trza domu zazwyczaj odbywa przeciwsłonecznej, przy okre- od przyjętego schematu działa-
wanie zewnętrznych czujek ru- się przez wyważenie drzwi ślonym doborze elementów za- nia, instalacja alarmowa może
(nie biorąc pod uwagę pod- ciemnienia, może również peł- dopuścić lub nie do akceptacji
robienia kluczy i naturalnego nić rolę zabezpieczenia wnętrza takiej sytuacji i albo poprzez
otwarcia zamka), zbicia szy- przed potencjalnymi intruzami. tzw. bypass pozwoli na załą-
by, wycięcia otworu w szybie Oczywiście w każdej chwili czenie alarmu, albo odrzuci żą-
i otwarcie okna. W sytuacji, można podejść do sensora przy- danie jego załączenia. Oprócz
kiedy w domu zostanie w któ- ciskowego przycisku umiesz- klawiatury, z której wprowadza
ryś z wymienionych powyżej czonego w pomieszczeniu się kod włączenia i wyłączenia
sposobów naruszona określona i ręcznie podnieść bądz
opuścić alarmu, do aktywacji bądz
dez-
strefa ochrony, należy spodzie- roletę. Dodatkowo, wychodząc aktywacji alarmu można wyko-
wać się, że zadziałają określone z domu poprzez wybór i naci- rzystać przycisk wielofunkcyj-
czujki alarmowe. Efektem tego śnięcie funkcji centralnej, zde- ny KNX/EIB. Aby załączenie
może być załączenie wewnętrz- finiowanej na wyświetlaczu lub wyłączenie alarmu nie było
nych i zewnętrznych syren
emitujących sygnały dz
wię-
W zależności od pory dnia system KNX/EIB
kowe i świetlne. Zazwyczaj
wykonuje określone czynności. Rankiem,
w takiej sytuacji zostaje wy-
Fot. 1. Zewnętrzna czujka ruchu słana do służb monitorują- kiedy światło naturalne przekroczony nasta-
ARGUS
cych, bezpośrednio z syste-
wiony wcześniej próg, rolety antywłamanio-
mu alarmowego, informacja
we mogą zostać podniesione częściowo lub
chu (fot. 1) umieszczonych na o zaistniałym zdarzeniu. Czas
całkowicie  zależy to od funkcji, jaką sobie
ścianach budynku. Ważne jest, do przyjazdu patrolu ochrony,
zażyczył użytkownik. Z kolei wieczorem,
aby obszar widzenia sąsiednich choć powinien być krótki, może
w czasie zapadania zmroku, kiedy jest już
czujek zachodził na siebie celem z różnych względów się wydłu-
wystarczająco ciemno, system spowoduje
uniknięcia przestrzeni bez nad- żyć. Stąd też, aby pomóc m.in.
zoru. Te same czujki, które przy wizualnie zlokalizować miejsce
opuszczenie rolet.
zapadaniu zmroku, po wykryciu zdarzenia oraz zaskoczyć wła-
Fachowy Elektryk 17
FIRMA
PORADY
wykorzystane mogą być jako o zdarzeniu, gdzie w wiadomo-
alarmowe. Będąc więc np. w de- ści oprócz informacji tekstowej
legacji zagranicznej, można za- może być zamieszczone zdjęcie
logować się do swojej instalacji z kamery oraz stan pracy syste-
i poprzez dowolną przeglądarkę mu KNX/EIB w chwili zaistnie-
stron www obejrzeć widok z ka- nia zdarzenia (fot. 4).
mer zainstalowanych wewnątrz Ostatni, szósty artykuł zawierać
lub na zewnątrz domu. Urzą- będzie opis możliwości wyko-
dzenie to rejestruje, co pewien, nania wizualizacji pracy syste-
określony wcześniej czas, obra- mu oraz przykładowe narzędzia
zy z kamer, podając ich nazwę służące do jej wykonania.
oraz datę i godzinę wykonania
zdjęcia. Funkcja wysyłania Ireneusz Rzeczkowski
Fot. 3. Sterownik internetowy IC1
wiadomości przez sterownik Merten Polska Sp. z o.o.
w przypadku zaistnienia zdarze-
nia, np. informacja z dowolnej Grzegorz Stępniewski
Ciekawą funkcją do realizacji w systemie
czujki alarmowej o naruszeniu Inteligentny Budynek
KNX/EIB jest funkcja  Paniki zaprogramo-
strefy, powoduje, że użytkownik tel. [phone]
wana dla przycisku umieszczonego przy łóż-
niezwłocznie jest informowany www.inteligentny-budynek.eu
ku. Kiedy w nocy zdają się słyszeć nienatural-
ne odgłosy dochodzące z wnętrza domu czy
terenu wokół niego, jedno dłuższe naciśnię-
cie klawisza przycisku spowoduje, że cały
dom zostanie niespodziewanie rozświetlony,
przez co z dużym prawdopodobieństwem wy-
płoszy włamywaczy.
przypadkowe, można przygo- żaluzjami, a następnie przed
tować sekwencję czynności, opuszczeniem domu na dłuższy
że instalacja alarmowa zmieni czas załączyć z przycisku zde-
swój stan np. po jednoczesnym finiowaną wcześniej funkcję,
naciśnięciu dwóch dolnych którą można nazwać  Wyjazd .
klawiszy przez czas nie krótszy Po wybraniu tej funkcji dom re-
niż 5 sekund. Jak więc widać, alizuje w sposób losowy zareje-
odpowiednio dobrane i zainsta- strowane wcześniej funkcje, spra-
lowane elementy sterowanego wiając wrażenie zamieszkałego.
automatycznie przez system Oczywiście ogrzewanie, które
KNX/EIB systemu zaciemnie- może być również obsługiwane
nia antywłamaniowego dają przez system KNX/EIB, nie bę- Kończąc powyższy opis przykładowych i moż-
użytkownikowi wyższy stopień dzie się załączało, aby nie tracić
liwych do realizacji funkcji zabezpieczających
bezpieczeństwa niż w przypad- cennej i kosztownej energii.
posesję w technologii KNX/EIB, warto zwrócić
ku gdyby sterowanie to odby- Coraz częściej do zapewnienia
uwagę na zalety, jakie daje ona użytkowniko-
wało się ręcznie. obsługi zdalnej oraz komuni-
wi. System ten, oprócz tego, że efektywnie in-
System KNX/EIB umożliwia kacji z systemem sterowania
tegruje się z instalacją alarmową, umożliwia
również zaprogramowanie funk- KNX/EIB wykorzystywany jest
cji symulacji obecności podczas Internet. Dlatego też interesu- użytkownikowi sterowanie innymi mediami
czasowej nieobecności domowni- jącym rozwiązaniem wydaje
technicznymi budynku, realizując zadania,
ków. Poprzez zastosowanie urzą- się być możliwość wykorzysta-
jakie nie wypełni tradycyjna instalacja elek-
dzeń takich jak zegary sterujące nia sterownika internetowego
tryczna. Rola użytkownika sprowadza się do
czy moduł symulacji obecności, z wizualizacją systemu (fot.
określenia zadań dla systemu. System ten jest
można np. przez miesiąc czasu 3). Sterownik ten, oprócz tego,
nagrywać w systemie widzia- że zapewnia obsługę systemu typu otwartego, a liczba urządzeń, jakie moż-
ne z zewnątrz, a wykonywane KNX/EIB ogólnoświatowo
na wykorzystać do obsługi różnych aplikacji,
przez użytkowników czynności przez Internet, posiada również
wynosi kilka tysięcy i stale rośnie.
sterowania oświetleniem czy bardzo ciekawe funkcje, które
Fachowy Elektryk
18