Wprowadzenie do inteligentnego domu w standardzie KNX
część
INSTALACJE
I
sterujące
W obecnej dobie światowych osiąg-
nięć w dziedzinie elektrotechniki,
elektroniki i automatyki nie sposób nie
wyróżnić istotnych zmian i nie zauwa-
żyć swoistego przełomu w obszarze
instalacji elektrycznych. Aby dokonać
najprostszego podziału dzisiejszych
instalacji, za kryterium odróżniające je
od siebie można by przyjąć na przykład
funkcjonalność zastosowania takiej in-
stalacji oraz elastyczność jej rozbudo-
wy w przyszłości. Taki podział pozwa-
la przeciwstawić tradycyjnej instalacji
elektrycznej instalację inteligentną,
często też nazywaną instalacją inteli-
gentnego budynku.
Z punktu widzenia instala- konawcze. Nic bardziej myl-
tora wydawać by się mogło, nego, bowiem instalacja inte-
że dostęp do tej instalacji, ligentna jest pojęciem bardzo
której nazwa dla wielu kry- szerokim, a standardy, jakie
je pod sobą bardzo złożoną i ona określa, są tak naprawdę
zbyt zaawansowaną technolo- ogólnie dostępne dla każdego.
gię, mają tylko nieliczni i to Patrząc przez pryzmat ostat-
w dodatku "Ci wielcy", czyli nich kilku lat, widać w Pol-
Fot 1. Przycisk wielofunkcyjny
duże firmy projektowo-wy- sce bardzo znaczący wzrost
6
fot. Merten
Artykułem
tym rozpoczynamy cykl
publikacji odnoszących się do
instalacji wykonywanych w techno-
logii magistralnej KNX, często też na-
zywanej instalacją lub systemem EIB.
Chcemy zapoznać Fachowych Elek-
tryków z przykładowym zakresem
zastosowania technologii KNX w
cy oraz urządzenia wykonaw- macji pomiędzy sensorami a
obszarze sterowania różnymi
cze (Fot. 2) zainstalowane w urządzeniami wykonawczymi
mediami technicznymi elektrycznych skrzynkach jest magistrala komunikacyj-
rozdzielczych. Naciśnięcie na, wykorzystująca przewód
budynku.
odpowiedniego klawisza EIB BUS 2x2x0,8. Napięcie
przycisku powoduje wywo- magistrali to 24V DC.
w świadomości rynku europej- łanie pewnej funkcji, np. za-
tego, co oferuje tech- skim można wyróżnić palenie światła, podniesienie Obszar zastosowania
nologia magistralna KNX min. firmy Merten, ABB, żaluzji czy załączenie alar-
i to zarówno, jeśli chodzi o Berker, Gira oraz Jung. mu, która to funkcja realizo- Technologia magistralna
instalatorów, jak i samych wana jest poprzez odpowied- KNX może być wykorzysty-
inwestorów. Objawia się to Standard KNX - nie urządzenia wykonawcze. wana praktycznie w każdym
w ilości wykonanych insta- jeden W odniesieniu do tradycyjnej rodzaju obiektów, począw-
lacji oraz w skali projektów, dla wszystkich instalacji elektrycznej funk- szy od mieszkań i aparta-
jakie tworzone są w pracow- mentów, poprzez domy
niach projektowych. Jak już wyżej wspo- mieszkalne, szkoły, sale
mniano, technologia ta gimnastyczne, hotele i
Narodziny KNX nie jest ukierunkowana budynki biurowe. Każdy
na ograniczoną liczbę z tych obiektów ma swo-
Technologia magistralna firm, które ją wykorzy- je indywidualne potrzeby
KNX sięga w swej historii stują, wręcz przeciw- i wymagania, do których
początku lat 90, kiedy to nie, liczba producentów system może zostać od-
oficjalnie pod nazwą EIBA urządzeń tego standardu powiednio dopasowany.
została zarejestrowana or- wzrasta z roku na rok, Dla poznania wybranych
ganizacja zrzeszająca pre- co może tylko dobrze możliwości zastosowania
kursorów i jednocześnie świadczyć o popularno- tego rodzaju systemu w
producentów urządzeń tego ści i jakości standardu domu mieszkalnym, szko-
standardu. Celem stowarzy- KNX wśród jego użyt- le, szpitalu, budynku biu-
szenia EIBA (od maja 1999 kowników. rowym oraz hotelu można
roku jest to organizacja W tym miejscu należy skorzystać z prezentacji
Konnex) było i wciąż jest podkreślić, że instalację multimedialnej przy-
fot. Merten
min. ustalanie i specyfika- tą (często też używa się gotowanej przez firmę
cja wytycznych dla samej pojęcia systemu) tworzą Merten, którą można zna-
technologii, certyfikacja urządzenia różnych produ- lez
ć w Internecie pod adre-
Fot. 2 Ściemniacz
i znakowanie nowych pro- centów, które wykonane są sem www.mymerten.com.
duktów znakiem KNX/EIB w tej samej technologii ma- Prezentacja umożliwia wy-
oraz ustalanie norm i stan- gistralnej KNX. Urządzenia cja klawisza przycisku może branie polskiej wersji ję-
dardów (np. EN 50090). te dzielą się zasadniczo na przypominać funkcję łącz- zykowej, gdzie oprócz in-
W niedalekiej przyszłości dwie grupy: sensory, czyli nika tradycyjnego, a funkcja formacji ukazujących się
organizacja ta zrzeszać bę- np. różnego rodzaju przyci- urządzenia wykonawczego w trakcie prezentacji w for-
dzie blisko dwustu producen- ski z określoną ilością klawi- może przypominać funkcję mie pisanej, po włączeniu
tów urządzeń oznaczanych szy (Fot. 1) umieszczone na przekaz
nika czy stycznika. głośników komputera można
symbolem KNX/EIB. Wśród ścianach w pomieszczeniach, Medium transmisyjnym słu- usłyszeć głos lektora oma-
wiodących producentów na gdzie przebywają użytkowni- żącym do wymiany infor- wiającego kolejne zdarzenia.
7
Fot 3 a, b. Wizualizacje
Funkcjonalność oświetlenia z uwzględnie- nia na czas nocy pozwala gań, czyli określenia zadań,
i przykłady niem obsługi zdalnej przez na zdrowy i spokojny sen jakie instalacja ta ma zrea-
realizowanych zadań telefon komórkowy i Internet poprzez wybranie ręczne lub lizować dla danego obiektu.
(Fot. 3 a, b). załączenie automatyczne in- Instalacja dopasowuje się
Biorąc pod uwagę specyfi- Dla zobrazowania moż- nych od poprzednich nastaw do potrzeb użytkownika, a
kę każdego z wymienionych liwości instalacji warto temperaturowych. Jeśli in- nie użytkownik do instala-
wyżej obiektów, technologia jest wymienić kilka bardzo stalacja została wyposażona cji. Poznanie możliwości tej
KNX w swoim podstawowym często wykorzystywanych w sterowanie żaluzjami, to technologii warunkuje wy-
zastosowaniu wykorzystywa- funkcji. Przy sterowaniu można zrealizować zadanie korzystanie jej w praktyce,
na może być w każdym z nich oświetleniem istnieje moż- automatycznego ustawienia a pojawiające się na rynku
do sterowania oświetleniem, liwość załączenia za pomo- się kąta lamelek (listków) nowe urządzenia są odpo-
żaluzjami, roletami, markiza- cą tylko jednego przycisku żaluzji tak, aby wpadające wiedzią na coraz to nowe
mi, zasłonami itp., ogrzewa- sceny świetlnej (odpowied- do wnętrza słońce nie raziło wymagania inwestorów.
niem, wentylacją, klimatyza- niej konfiguracji obwodów użytkowników podczas pra-
cją czy np. regulacją zasilania oświetleniowych) zależnej cy czy wypoczynku. Ireneusz Rzeczkowski
obiektu w wodę. W szerszym od potrzeb domownika, np. Podobnych przykładów Merten Polska Sp. z o.o.
zakresie wykorzystania in- w salonie, podczas kolacji, zastosowania technologii
stalacji warto wspomnieć kiedy do stworzenia przy- KNX można by było podać Grzegorz Stępniewski
o możliwości integracji insta- jemnego nastroju część ob- jeszcze wiele. Wysiłek, jaki "Inteligentny-Budynek"
lacji z systemem alarmowym wodów oświetleniowych pojawia się przy tego rodza- grzegorz@inteligentny-
oraz z innymi otwartymi sy- należy wyłączyć, część ju instalacji, związany jest z budynek.eu
stemami automatyki, budyn- ściemnić, a część troszkę postawieniem dla niej wyma- tel. [phone]
kowej jak np. LON. rozjaśnić. Przy sterowaniu
Wiedząc już, jakimi me- ogrzewaniem użytkownik ma
diami można sterować nale- możliwość redukcji kosztów
Kolejne artykuły dotyczyć będą tech-
ży odpowiedzieć na pytanie, ogrzewania poprzez czasowe
nicznych aspektów i możliwości wyko-
jak sterować i czym stero- obniżenie temperatury we
wać. Instalacja ta umożli- wszystkich lub wybranych
rzystania technologii KNX do sterowa-
wia użytkownikowi obsługę, pomieszczeniach za pomocą
czyli sterowanie wybrany- wyboru trybu oszczędnoś- nia oświetleniem, żaluzjami i roletami,
mi wcześniej funkcjami, za ciowego ogrzewania przed
HVAC (ogrzewaniem, wentylacją, kli-
pomocą wspomnianych już wyjściem do pracy, a przed
ściennych przycisków klawi- powrotem do domu - zdalne- matyzacją), integracją z innymi syste-
szowych, paneli dotykowych go lub automatycznego za-
mami oraz obsługą instalacji poprzez
różnego rodzaju czujników łączania ogrzewania na tryb
ruchu, obecności, natężenia komfortowy. Tryb ogrzewa- sieć LAN oraz Internet.
Fot. x 2 "Inteligentny-Budynek"