1. Rozwój świadomości ideowej Cezarego Baryki (wpływ rodzinnego domu i życiowych doświadczeń bohatera na jego ewolucję wewnętrzną).

Główny bohater "Przedwiośnia" wywodzi się z rodziny o silnych tradycjach niepodległościowych. Jego pradziadek uczestniczył w powstaniu listopadowym, a ojciec, Seweryn, również brał udział w walkach niepodległościowych. Cezary Grzegorz Baryka urodził się z Baku, gdzie przeżył dzieciństwo, otoczony miłością i troską rodziców. Od wybuchu I wojny światowej rozstaje się z ojcem i odtąd staje się arogancki, sprawia problemy wychowawcze, ucieka ze szkoły. Z entuzjazmem przyjmuje wybuch rewolucji w 1917 r. - jego pierwszym "rewolucyjnym" czynem jest pobicie dyrektora szkoły. Rewolucja przynosi mu nieograniczoną swobodę i wolność, dlatego opowiada się po jej stronie. Czuje się silny i bezkarny. Dopiero aresztowanie matki, do którego sam doprowadza i jej śmierć powodują u Cezarego wyrzuty sumienia i przemianę na lepsze. Ostatnie złudzenia co do słuszności rewolucji traci pracując przy grzebaniu zwłok, gdy dostrzega tragiczny wymiar rewolucji, jej okrucieństwo, bestialstwo, cierpienie i śmierć bezbronnych i niewinnych ludzi. Spotkanie z ojcem owocuje wyjazdem do Polski, obcej i nieznanej Cezaremu. Tu przeżywa rozczarowanie tym, co zastaje. Samotny po śmierci ojca, bezdomny, znajduje schronienie u Szymona Gajowca, dawnej miłości matki. Rozpoczyna studia, które przerywa wojna polsko - bolszewicka. W jej trakcie ratuje życie Hipolita Wielosławskiego, który zaprasza go do siebie, do Nawłoci. Tam Cezary przeżywa perypetie miłosne, które powodują, że powraca do Warszawy, gdzie porzucił sercowe fascynacje na rzecz polityki. Chce wobec spraw politycznych i społecznych zająć własne stanowisko, szuka dróg rozwoju, poznaje różne programy, ale żadnego nie akceptuje. Mim prób i poszukiwań nie udaje mu się sformułować własnego zdania. Ostatecznie, w odruchu solidarności, staje po stronie ciemiężonych. Na czele tłumu biedaków kroczy w stronę Belwederu. Cezary to typ bohatera dynamicznego, zmieniającego się wewnętrznie pod wpływem kolejnych doświadczeń, ale zawsze mającego jakieś marzenia. Całe jego życie od momentu osiągnięcia dorosłości to ciągłe poszukiwania i kolejne rozczarowania. Indywidualność Cezarego rozwija się w latach wojny i nadciągającej w ślad za nią rewolucji w Rosji. Od chwili wyjazdu ojca na front przestaje być komukolwiek posłuszny, zrywa z nauką. Spędza czas na łobuzerskich wybrykach, a następnie popiera rewolucjonistów. Czuje się odpowiedzialny za ucisk ludzi żyjących w nędzy. Chociaż rewolucja zniszczyła jego dobrobyt, przekazał bolszewikom ukryty skarb rodzinny. Obrazy rzezi Turków i Ormian, widok zabitej młodej Ormianki i obejście się ze zwłokami matki (zdarcie obrączki raz ze skóra palca) budzą w Cezarym wątpliwości. Wystygł jego zapał, nie mógł zaakceptować śmierci niewinnych ludzi, szerzącej się grabieży i powszechnego chaosu. Wahania te wystąpiły u niego i w trakcie spotkań z warszawskimi komunistami. Dostrzegł i zaczął rozumieć, jak głębokie sprzeczności dzielą robotników i ich pracodawców. Nawet gdy wziął udział w marszu na Belweder, nie opuściły go wątpliwości. Pamiętał bowiem niezwykłą brutalność rewolucji w Baku. Postać komunisty warszawskiego, antoniego Lulka, jest zdecydowanie niesympatyczna. Cezary przeżywał rozterki sumienia, nie umiał pozostać obojętnym wobec tego, co działo się w kraju. Drażniła go powolność i pewność siebie Gajowca, jego program uważał za niewspółmierny do potrzeb ówczesnej rzeczywistości, odnosił się do niego ironicznie. Cezary pozostał do końca niezdecydowanym, nieprzekonanym co do słuszności jakiegokolwiek programu i takim uczynił go Żeromski, który nie zamierzał wskazywać narodowi drogi rewolucji i sam mnożył pytania o przyszłość Polski, o receptę na poprawę jej losów. Ostrzegł tylko, że jeśli w inny sposób nie zreformuje się stosunków w państwie, może dojść do krwawego przewrotu.