Pokrycia dachowe i okładziny z blachy, połączenia
poprzeczne
Norbert Lennertz - Tłumaczył Andrzej Machalski
Połączenia poprzeczne w blaszanych pokryciach dachowych i okładzinach elewacyjnych są to
specjalne rozwiązania styków, wykonywane prostopadle do połączeń arkuszy
przebiegających zwykle w podłużnym kierunku. Połączenia poprzeczne mogą okazać się
konieczne, jeśli chcemy ograniczyć długości arkuszy do określonej wartości.
Rodzaj połączenia poprzecznego zależy od nachylenia dachu. Przy tym obowiązuje zasada:
im mniejsze nachylenie dachu, tym większe są wymagania co do szczelności połączenia
poprzecznego. Tutaj są możliwe różnorodne wykonania:
" rąbek leżący pojedynczy,
" rąbek leżący pojedynczy z dodatkową zakładką,
" rąbek leżący podwójny (bez taśm uszczelniających),
" uskok spadku,
" wodoszczelne wykonanie zależnie od użytego materiału.
Wymagania
Połączenia poprzeczne w konstrukcjach dachów i elewacji są pożądane albo z przyczyn
optycznych, albo też technicznych. Jeżeli połączenia poprzeczne zadysponowano z przyczyn
technicznych, muszą one spełniać wymagania dotyczące sposobu ich uformowania, podane w
wytycznych wykonania. Z reguły są one uzależnione od nachylenia połaci dachu. Związane
jest z tym wymaganie co do deszczoodporności, które może nawet dojść do wymagania
wodoszczelności. Połączeniami poprzecznymi wynikającymi z przyczyn technicznych mogą
być np.: połączenia w celu przejęcia termicznych wydłużeń arkuszy.
Poniżej przedstawiono rodzaje połączeń poprzecznych dla dachów wodoszczelnych o różnych
nachyleniach:
Wodoszczelne połączenia poprzeczne
Wodoszczelne połączenia poprzeczne mogą być w większości stosowane niezależnie od
nachylenia dachu - jako lutowane, nitowane, z uszczelkami, jako łączone na rąbki podwójne i
styki zgrzewane. Zależnie od użytego materiału, wodoszczelne połączenia poprzeczne można
wykonywać opisanymi dalej sposobami.
Przez pokrycia blaszane rozumie się też specjalne ich detale, na przykład kosze. W przypadku
koszy o spadku osi kosza od 15! dopuszcza się w wytycznych "pojedynczy zakład".
Szerokość zakładu wynosi co najmniej 10 mm. Dla koszy ołowianych obowiązują odrębne
wymagania. W zasadzie wszelkie połączenia i zamocowania należy tak ukształtować, aby
elementy połaci dachowej mogły bez przeszkód dostosować się do różnych warunków
temperaturowych, bez powstawania w nich nieszczelności.
Należy tutaj wyjść z różnicy temperatur 100 !C, przy czym powinna być uwzględniona
temperatura w czasie układania. Pokrycia blaszane i okładziny ścienne muszą być ponadto
zabezpieczone przed uniesieniem (oderwaniem) i innymi uszkodzeniami powodowanymi
przez wichurę.
Rąbek leżący pojedynczy
Rąbek leżący pojedynczy składa się w zasadzie z dwóch zahaczonych o siebie odgięć pełnych
na brzegach zastosowanych blach.
Taka forma połączenia poprzecznego, stosownie do wytycznych technicznych, może być
użyta przy spadku dachu ponad 25!.
Rąbek leżący pojedynczy z dodatkową zakładką
Niejako opierając się na zasadzie rąbka leżącego pojedynczego, przez dodatkową zakładkę
uzyskuje się wyższy stopień bezpieczeństwa w odniesieniu do deszczoodporności.
Stosując wykonanie pokazane na rysunku 2, otrzymuje się szersze zachodzenie na siebie
blachy. Taka forma rąbka leżącego może być stosowana przy nachyleniach dachu aż do 10!.
Szerokość odgięć pełnych zależy tutaj, jak i w przypadku rąbka leżącego pojedynczego, od
długości arkusza i wynikającego stąd wydłużenia lub skurczenia arkuszy przy zmianach
temperatury.
Uskok spadku
Uskok spadku to rozwiązanie konstrukcyjnie kosztowniejsze od opisanych wcześniej
połączeń poprzecznych, gdyż musi ono być uwzględnione już w przygotowaniu konstrukcji
podkładowej.
Uskoki spadku wykonuje się z zagięciem, które jest zabezpieczone przeciw obsunięciu się za
pomocą żabki pojedynczej lub pasmowej. Arkusz nakrywający zahacza o nawrót blachy i tym
samym zamyka połączenie.
Przy minimalnej wysokości 60 mm uskok spadku nadaje się, według wytycznych
technicznych, do utworzenia połączenia paprzecznego - aż do nachylenia dachu 3!.
Literatura
KU" W.: Roboty pokrywcze i blacharskie. Arkady, Warszawa 1974.
Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych. Budownictwo
ogólne tom I, część 3. Arkady, Warszawa 1990.
DIN 18338. Dachdeckungs- und Dachabdichtungsarbeiten (Roboty dekarskie i roboty
izolacyjne wodochronne na dachach).
DIN 18339. Klempnerarbeiten (Roboty blacharskie).
Fachregeln des Klempner-Handwerks. In: Richtlinien f.r die Ausf.hrung von Metall-D-chern,
Aużenwandbekleidungen und Bauklempnerarbeiten (Fachowe reguły dla rzemiosła
blacharskiego, w: Wytyczne wykonania dachów metalowych, okładzin ścian zewnętrznych i
robót blacharskich budowlanych). ZVSHK, St. Augustin.
Regeln f.r Metallarbeiten im Dachdeckerhandwerk (Reguły dla robót metalowych w
rzemiośle dekarskim). ZVDH, Kolonia.