Rozprawka
Poziom rozszerzony
Rozprawka to forma wypowiedzi pisemnej, której celem jest uzasadnienie słuszności lub bezpodstawności
jakiejś opinii.
Typy rozprawek
W ięzvku angielskim wyróżnia sie zazwyczaj trzy typy rozprawek:
For and against essays
Są to wypowiedzi, w których przedstawiamy argumenty za pewną ideą i
przeciw niej lub w których prezentujemy zalety i wady jakiegoś sposobu
postępowania, zjawiska, postawy itp. Każdy prezentowany argument w tego
typu wypowiedzi musi być właściwie umotywowany, a opinia autora może
być przedstawiona dopiero w zakończeniu. Zakończenie jednak może być
tylko podsumowaniem przedstawionej argumentacji, bez jednoznacznego
rozstrzygnięcia, czy autor jest za, czy przeciw jakiejś idei.
Opinion essays
Są to szkice pisemne, w których autor przedstawia swoje poglądy odnośnie
określonego problemu, wyjaśniając i uzasadniając swe stanowisko. W
wypracowaniach tego rodzaju sądy przeciwstawne tezie bronionej w eseju
przedstawiane są na ogół w części poprzedzającej zakończenie.
Stanowisko prezentowane przez autora jest zawarte we wstępie wypraco-
wania, a następnie powtórzone w ostatnim akapicie, podsumowującym
wypowiedz
.
Essays suggesting solutions to problems
Są to wypowiedzi, w których autor analizuje problemy związane z określo-
nym zagadnieniem, proponując ich możliwe rozwiązanie.
Komentarz
Na egzaminie maturalnym należy
Ocena treści rozprawki obejmuje
spodziewać się tematów rozpra-
wek typu for and against oraz
" zgodność wypowiedzi z tematem,
opinion essays i na ich omówieniu
" sformułowanie przez piszącego tezy/antytezy stosownej do podanego tematu.
skupimy się w dalszej części roz-
" adekwatne omówienie tematu w oparciu o trafnie dobrane argumenty  za* i
działu.
 przeciw" (z ewentualnym uwzględnieniem odniesienia do realiów kultury
angielskiego obszaru językowego, jeśli wymaga tego temat*),
" zakończenie właściwym podsumowaniem.
Oznacza to, że maksymalną liczbę punktów, czyli 5, można otrzymać za wywód,
który w logiczny i przekonujący sposób prowadzi do wniosku, który autor formułuje
w wypracowaniu.
Ocena kompozycji i poprawności językowej
Wymogi odnoszące się do kompozycji i poprawności językowej są takie same dla
wszystkich tekstów przewidzianych na egzaminie maturalnym i zostały omówione
w punkcie III Wprowadzenia:  Szczegółowa punktacja i kryteria oceny wypracowań*
-str. 162,163).
Teza i antyteza
" Zasadniczy wniosek wypływający z podanych przez piszącego przesłanek to
teza, jeśli piszący zgadza się z myślą sformułowaną w temacie, lub antyteza, jeśli
stanowisko piszącego jest odmienne.
" W przypadku rozprawek typu  za i przeciw", ostateczny wniosek może być
wyważonym podsumowaniem - wtedy piszący nie popiera ani nie odrzuca
jednoznacznie słuszności jakiejś myśli, uznając, że szala argumentów  pro" i
 kontra" nie przechyla się w żadną stronę.
" W wypracowaniach typu opinion essays, teza lub antyteza znajduje się we wstępie
i podsumowaniu, i chociaż autor włącza w wywód argument (lub argumenty)
przeciwstawne swojej opinii, tok całego rozumowania musi dowodzić słuszności
stanowiska prezentowanego przez piszącego.
Schemat rozprawki
Wskazówki
Wstęp
Przystępując do pisania rozpra-
powinien stanowić ogólne wprowadzenie do tematu. wki, warto uwzględnić następu-
jące wskazówki:
Rozwinięcie
" prezentowane myśli powinny
ma zawierać omówienie i uzasadnienie tematu, logicznie podbudowane
być przedstawione jasno i po-
odpowiednią argumentacją.
parte odpowiednimi wyjaśnie-
niami, argumentami lub przy-
Zakończenie kładami,
to ogólne zamknięcie wywodu, często prezentujące osobisty stosunek " pytania retoryczne i cytaty
autora do omawianych kwestii. wzbogacają wypowiedz
i czy-
nią tekst bardziej interesują-
cym,
" wypowiedz
musi być utrzyma-
Charakterystyczne cechy stylu formalnego
na w stylu formalnym,
" poszczególne argumenty i czę-
" dłuższe zdania złożone, połączone spójnikami występującymi zazwyczaj w teks
ści wypracowania muszą być
tach pisanych,
ze sobą logicznie powiązane,
np. furthermore, thus, however, additionally
głównie po przez właściwe uży-
" unikanie formułowania zdań z podmiotem / czy we i zastąpienie ich zdaniami
cie spójników.
z użyciem strony biernej,
np. zamiast I believe
możemy napisać it is believed zamiast
we often assume that możemy napisać
it is often assumed that
" konstrukcje bezosobowe,
np. it is a common view that...
" zaawansowane słownictwo,
np. unprecedented increase, contentious issue
" pełne (nieskrócone) formy orzeczenia,
np. Most people do not suport the view that...
" wyeliminowanie kolokwialnego słownictwa i wyrażeń idiomatycznych (stąd
mniejsza częstotliwość użycia phrasal verbs typowych dla języka potocznego.)