imię i nazwisko: Izabela Burek
nr grupy zajęciowej: 1
PRACA ZALICZENIOWA Z KULTURY J
ZYKA POLSKIEGO
SEMESTR LETNI 2012/2013
Tabela 1. Opis błędów
przykład
błędnej formy
forma
lp. wyrazu lub komentarz normatywny
poprawna
związku
wyrazowego
1. odnieść porażkę ponieść porażkę Wg A. Markowskiego1 wyrażenie odnieść porażkę jest
przykładem błędu słownikowego.
Autor przytoczonego we fragmencie felietonu naruszył
zasadę łączliwości wyrazu (ponieść można porażkę,
odnieść zaś jedynie sukces).
Traktując jego artykuł jako gatunek literacki2,
można by uznać użycie przekształconego
zw. frazeologicznego za zabieg stylistyczny, mający na
celu uświadomienie czytelnika, że jeżeli chce ponieść
porażkę, możliwe, że będzie musiał napracować się
podobnie, jak przy próbie osiągnięcia sukcesu.
W kwestii formalnej jednak użycie takiego wyrażenia jest
błędne.
2. ministerka pani minister / Autor artykułu za wszelką cenę chciał podkreślić,
minister że funkcja ministra pełniona jest przez kobietę.
Stworzył więc za pomocą istniejących reguł
gramatycznych3 niefunkcjonujące w języku polskim słowo
ministerka. Zgrabniej, a przede wszystkim, poprawnie,
brzmiałoby użyte zamiennie  pani minister bądz
po
prostu minister.
Słowo ministerka jest przykładem błędu leksykalnego
słowotwórczego.
1
A. Markowski, Kultura języka polskiego, PWN, Warszawa 2006, s. 57.
2
M. Bachtin, Z notatek do  Problemu gatunków mowy", [w:] Ja - Inny. Wokół Bachtina. Antologia, tom 1, pod red. D. Ulickiej,
Universitas 2009.
3
W języku polskim nazwy żeoskie tworzy się przez dodanie przyrostka -ka do odpowiedniej nazwy męskiej,
np. lekarz  lekarka. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Istnieje bowiem wiele nazw żeoskich, które nie mają formalnego
wykładnika żeoskości (czyli zakooczenia -a)  ich kształt jest tożsamy z kształtem rzeczowników męskich, a o tym, że są to
słowa rodzaju żeoskiego, decydują ich wymagania składniowe.
3. trudny orzech do twardy orzech do Użycie wyrażenia trudny orzech do zgryzienia jest
zgryzienia zgryzienia przykładem błędu leksykalnego frazeologicznego.
Nastąpiła tutaj zmiana formy frazeologizmu wskutek
wymiany składu związku.
Wyrażenie twardy orzech do zgryzienia jest kalką
z j. angielskiego (a tough row to hoe) i w znaczeniu
przenośnym oznacza trudny problem do rozwiązania.
Kontaminacja jaka ma miejsce w tym przykładzie
(wymiana przymiotnika w treści związku
frazeologicznego, na taki, który pojawia się w jego
znaczeniu metaforycznym) jest częstym zjawiskiem.
Błędne konstruowanie związków frazeologicznych
uważane jest przez społeczeństwo za przejaw
niedouczenia lub nieporadności językowej.
4. dalej będzie będzie Przykład ten wpisuje się do grupy błędów potocznie
kontynuować kontynuować nazywanych masłem maślanym. Jest to rodzaj błędu
słownikowego - autor posłużył się pleonazmem4.
Czasownik kontynuować niesie ze sobą znaczenie
<>. Posługiwanie się wyrażeniem dalej
kontynuować rozumieć należałoby jako <mówił>>, co niesie za sobą nadmierny, utrudniający
rozumienie całości, przekaz, jest więc błędnym
sformułowaniem.
5. rząd został rząd został Zgodnie z podziałem Markowskiego5 tego typu błąd
sformułowany sformowany należy do grupy błędów słownikowych,
charakteryzujących się myleniem znaczeń wyrazów
podobnych brzmieniowo, a co za tym idzie,
ich niepoprawnym wymiennym użyciem.
Sformuować to < wyrazić, wypowiedzieć coś w sposób ściśle określony>>6,
sformować zaś oznacza <zorganizowanie, zebranie>>7.
Jak widać, zdanie błędnie sformułowane jest nielogiczne.
Rząd nie został ujęty w słowa, wypowiedziany
w określony sposób, a zorganizowany, zebrany według
panujących zasad.
6. wyważać wyważać Wyważanie zamkniętych drzwi ma sens, jeżeli za wszelką
zamknięte drzwi otwarte drzwi cenę chcemy dostać się do zamkniętego (na klucz)
pomieszczenia. Wyważanie otwartych drzwi jest zaś
czynnością pozbawioną sensu. Na nieszczęście autorów
4
Pleonazm - wyrażenie złożone z wyrazów o takim samym lub bardzo podobnym znaczeniu, zwykle oceniane jako błąd, np.
cofad się w tył.
5
A. Markowski, Kultura języka polskiego, PWN, Warszawa 2006, s. 57.
6
Słownik języka polskiego pod red. M. Szymczaka, PWN, Warszawa 1984, t. 3, s.206.
7
Słownik języka polskiego pod red. M. Szymczaka, PWN, Warszawa 1984, t. 3, s.206.
 reklamy poprawnie sformułowany związek frazeologiczny
niesie zupełnie inny przekaz, niż wyrażenie przez nich
użyte8.
Jest to przykład błędu frazeologicznego. Nastąpiła tutaj
zmiana formy frazeologizmu wskutek wymiany składu
związku, co znacznie wpłynęło na znaczenie wypowiedzi.
Tabela 2. y
ródła
lp. cytat ilustrujący użycie niepoprawnej formy z
ródło cytatu
1. http://www.networkmagazyn.pl/jak-
 Kochani, jeśli chcecie osiągnąć porażkę, zapełniajcie naczynie odniesc-porazke-w-mlm
swojego życia nieważnymi rzeczami, na których wam w życiu
nie zależy, a zasada: NAJWAŻNIEJSZE, (dostęp: 27/02/2013)
ABY NAJWAŻNIEJSZE BYA
O NAJWAŻNIEJSZE  to jest
jakaś bzdurna zasada. W ogóle w to nie wierzcie. To jest
najważniejsze, ale jeżeli chcemy odnieść porażkę. Wtedy trzeba
robić tak, aby naczynie życia wypełnione było miałkimi
rzeczami  takimi, na których nam nie zależy .
2. http://lewica.pl/index.php?id=27536&tyt
 Uniwersytet w D�sseldorfie rozpoczął śledztwo ul=Niemcy:-Ministerka-edukacji-
w sprawie plagiatu części rozprawy doktorski tej obecnej oskar%BFona-o-plagiat
ministerki edukacji Anette Schavan .
(dostęp: 27/02/2013)
3. http://wpolityce.pl/artykuly/46941-
 Cóż, znalazłeś się w dość trudnym położeniu, polska-to-trudny-orzech-do-zgryzienia-
ale nie beznadziejnym. Polska to trudny orzech do zgryzienia, ale-od-lat-pracujemy-zeby-jego-
ale od lat pracujemy, żeby jego skorupka w końcu pękła. Małe skorupka-w-koncu-pekla-male-
pęknięcia już mamy zrobione, wystarczy je tylko skutecznie pekniecia-juz-mamy-zrobione-
naciskać . wystarczy-je-tylko-skutecznie-naciskac
(dostęp: 27/02/2013)
4. http://interpretacja-
 Z czteroosobowej spółki jawnej występuje dwóch wspólników. podatkowa.pl/interpretacja/pokaz/4-
Spółka dalej będzie kontynuować działalność gospodarczą. podatek-dochodowy-od-osob-
Występującym wspólnikom wypłacony zostanie zwrot udziałów fizycznych/17573-rozwiazanie-umowy-
poprzez wypłatę określonej kwoty pieniężnej. spolka-jawna-udzial.html
Czy kwota ta może zostać zaliczona do kosztów uzyskania
przychodów spółki jawnej? . (dostęp: 28/02/2013)
5. http://www.wiadomosci24.pl/artykul/dru
 Po co biorę, jeżeli zakładam, że wyrzucę? Podejrzewam co zyna_
innego. Rząd został sformułowany zgodnie z prywatnym kruchych_zderzakow_218100.html
interesem Premiera i w myśl zasady; "konkurentów do tronu
wyciąć, biernych, ale wiernych kupić . (dostęp: 27/02/2013)
6. http://icenter.pl/pl/about/51/164/
 Zapraszamy do nawiązania z nami stałej współpracy w zakresie
wspólnej realizacji projektów. Są przecież zlecenia, których (dostęp: 27/02/2013)
obsługa może okazać się problemem. Po co wyważać
zamknięte drzwi? Być może mamy już gotowe odpowiedzi
i rozwiązania, które wystarczy tylko zastosować? .
8
Wyważanie otwartych drzwi - robid niepotrzebnie coś, co już zostało zrobione, udowadniad rzecz oczywistą lub wcześniej
dowiedzioną.