Schemat blokowy
Schemat blokowy jest to sieć działań, czyli graficzna reprezentacja procedury lub programu sporządzana
w celach poglądowych lub jako przedstawienie algorytmu do zapisania w języku programowania.
Częściami składowymi schematów blokowych są podstawowe figury geometryczne (np. prostokąt, romb,
koło, równoległobok). W blokach umieszczane są proste instrukcje oraz warunki, przy czym
- można stosować notację bardziej symboliczną lub
- mogą być one związane z konkretnym językiem programowania np.:
X = 2 X Ð! 2 X := 2
Elementy schematu blokowego
Blok START
Blok START wskazuje poczÄ…tek algorytmu.
START
Z bloku wychodzi tylko jedna droga (strzałka).
Blok STOP
Blok STOP wskazuje koniec algorytmu.
STOP
Do bloku wchodzi tylko jedno połączenie.
Blok PROCES
W jego obrębie umieszczamy wszelkie instrukcje (obliczenia). Proces ma
dokładnie jedną strzałkę wchodzącą i dokładnie jedną strzałkę wychodzącą
Blok WEJÅšCIA
W bloku umieszcza siÄ™ wprowadzane dane (odczyt danych).
Do/z bloku wchodzi/wychodzi tylko jedno połączenie.
Blok WYJÅšCIA
W bloku umieszcza siÄ™ wyprowadzane wyniki (zapis danych).
Do/z bloku wchodzi/wychodzi tylko jedno połączenie.
Blok DECYZYJNY
W bloku umieszcza się warunek, który decyduje o wyborze dalszej drogi
postępowania.
Blok ma dokładnie jedną strzałkę wchodzącą a wychodzą dwa połączenia.
TAK NIE
Z dwóch wybranych wierzchołków rombu wyprowadza się dwie możliwe
drogi:
- gdy warunek jest spełniony (etykieta "Tak") oraz
- gdy warunek nie jest spełniony (etykieta "Nie").
Blok PROCES UPRZEDNIO ZDEFINIOWANY
Symbolizuje proces, który został już wcześniej zdefiniowany (opisany).
Odpowiednik procedury, którą definiuje się raz, by następnie móc ją
wielokrotnie wywoływać.
Podobnie jak w przypadku bloku proces i ten blok ma jedno wejście i jedno
wyjście.
Blok A

CZNIK STRONICOWY
Umożliwia łączenie dwóch miejsc by uniknąć krzyżowania strzałek -
E
 teleportacja .
A
ączniki występują w parach (takie same etykiety).
Blok A

CZNIK MI
DZYSTRONICOWY
Znaczenie podobnie jak łącznik stronicowy, lecz w obrębie co najmniej
3/5
dwóch stron.
Uwaga: jeśli w schemacie stosujemy oba typy łączników, to
- najlepiej jest stosować liczby do identyfikowania jednych i litery do drugich
- lub podwójną numerację  strona / nr_łącznika np.  3/5
W każdym algorytmie musi się znalez
ć dokładnie jeden blok START i STOP.
PAU  Schemat blokowy 1/3
 Przykład 1.
Sprawdzić, czy klient banku przekroczył dopuszczalny limit debetu na swoim koncie bankowym.
Zapis słowny algorytmu Schemat blokowy algorytmu
(Założenie: dopuszczalny limit debetu na koncie bankowym wynosi 500)
START
1. PoczÄ…tek algorytmu
Wprowdz

2. Wprowadz
stan konta i przypisz wartość za zmienną S.
stan konta S
3. Dodaj do stanu konta S wartość 500.
S = S + 500
4. Sprawdzić czy wartość zmiennej S jest mniejsza od zera.
TAK
S < 0
5.1. Jeżeli TAK, to wypisz komunikat  Debet..." i przejdz
do 6.
Wypisz "Debet
NIE
przekroczony"
5.2. W przeciwnym przypadku przejdz
do 6.
STOP
6. KONIEC algorytmu
Przykład 2.
START
Algorytm obliczania średniej ocen umieszczonych w macierzy M.
Założenie: liczba ocen wynosi 23 i indeksy ocen w M są od 1 do 23.
SUMA = 0, I = 0
1. Suma ocen wynosi na poczÄ…tku 0, indeks oceny 0.
I = I + 1
2. Zwiększ o jeden indeks, który wskazuje ocenę w macierzy M.
3. Do sumy ocen dodaj ocenÄ™ o indeksie I, czyli M [ I ].
SUMA = SUMA + M [ I ]
TAK NIE
4. Sprawdzić czy dodano ostatnią (23) ocenę.
4a. Jeśli TAK to przejdz
do 5.
I = 23
4b. Jeśli NIE to przejdz
do 2.
5. Oblicz średnią ŚREDNIA = SUMA / 23. ŚREDNIA = SUMA / 23
Wypisz
6. Wypisz obliczoną średnią.
ÅšREDNIA
7. KONIEC algorytmu.
STOP
PAU  Schemat blokowy 2/3
Przykład 3.
Jeżeli wcześniej został opisany algorytm wprowadzania ocen studenta do macierzy M oraz algorytm
obliczania średniej z liczb umieszczonych w macierzy M, to wówczas można uprościć schemat blokowy
stosujÄ…c dwa bloki typu proces uprzednio zdefiniowany.
Student
otrzymuje
TAK nagrodÄ™
Wprowadz
oceny Oblicz średnią
START Åšrednia > 4,7 STOP
studenta do M liczb w M
NIE
Student bez
nagrody
PAU  Schemat blokowy 3/3