Robert Urbański
R
o
b
e
r
t
U
r
b
a
Å„
s
k
i
W obecnych czasach możemy
Pseudosolaryzacja poprzez
wpływać na końcowy wygląd
obrazu fotograficznego za po-
mocą obróbki komputerowej. To,
FOTOGRAFIK KIT
co kilkanaście lat temu wymaga-
Napis na opakowaniu informuje, iż jest rów A i B w stosunku 1:1 otrzymujemy roz-
Å‚o wielogodzinnej pracy w cie-
to zestaw służący do otrzymywania efektu twór roboczy o trwałości ośmiu godzin - na-
mni, teraz daje się wykonać przy
pseudosolaryzacji. Po wykonaniu własnych leży więc mieszać roztwory A i B najpóz
niej
pomocy komputera w ciągu kil- testów z całą pewnością mogę powiedzieć, na dwie godziny przed użyciem.
że otrzymane efekty są bardzo zbliżone do Producent podaje, że w jednym litrze roz-
kunastu minut. DodatkowÄ… zale-
pseudosolaryzacji. Obróbka zdjęć przy po- tworu roboczego można obrobić około 40
tą obróbki cyfrowej jest możli-
mocy tego zestawu jest bardzo Å‚atwa i nie arkuszy papieru 20 x 25 cm (lub 18 x 24
wość podglądu modyfikowane- powinna stanowić trudności nawet dla po- cm). Dodam tu, że liczba ta jest nieco zawy-
czątkujących fotoamatorów. Jedynym po- żona. Zależy ona głównie od rodzaju użyte-
go obrazu i wprowadzania po-
ważnym problemem jest zgromadzenie go papieru fotograficznego (ten na podłożu
prawek na bieżąco. Ta metoda
w ciemni odpowiedniej liczby kuwet - pro- papierowym pochłania więcej roztworu niż
ces przewiduje bowiem aż osiem kąpieli. papier polietylenowy) oraz od wielkości naj-
z pewnością przyczynia się do
Na szczęście, niektóre z nich możemy wy- ciemniejszych partii obrazu na odbitce, gdyż
oszczędności drogocennego
konywać powtórnie w tych samych roztwo- tylko one biorą udział w reakcji chemicznej
czasu i równie cennych materia- rach, ale o tym za chwilę. podczas kąpieli w roztworze FOTOGRA-
Zestaw FOTOGRAFIK KIT składa się FIK KIT. Jeżeli więc obróbce będziemy
łów fotograficznych - jak papier
z dwóch składników pakowanych w bute- poddawać odbitki, na których znaczną część
czy chemikalia do jego obróbki.
leczki. Pierwszy z nich to płynny koncentrat, obrazu stanowią czernie, to roztwór roboczy
drugi natomiast ma postać tabletek wielkości ulegnie szybszemu zużyciu.
Jednak nie wszyscy fotoamato-
landrynek. Stwarza to możliwość tylko czę- Firma Tetenal poleca do obróbki z zesta-
rzy mają komputery. Są również
ściowego wykorzystania chemikaliów, na wem FOTOGRAFIK KIT chemię własnej
tacy miłośnicy fotografii, którzy przykład po połowie (po odliczeniu odpowie- produkcji: wywoływacz Eukobrom, przery-
dniej liczby tabletek i odmierzeniu odpowie- wacz bezwonny i utrwalacz Superfix. Z po-
nie uznajÄ… cyfrowych modyfika-
dniej ilości koncentratu). Jeżeli zamierzamy wodzeniem możemy jednak wykorzystywać
cji obrazu, preferujÄ…c tradycyjnÄ…
wykorzystać cały zestaw, to powinniśmy chemię innych producentów. Ja stosowałem
składnik A rozpuścić w wodzie tak, aby koń- w swoich testach chemię Ilforda: wywoły-
obróbkę ciemniową. To właśnie
cowa objętość roztworu wynosiła 500 milili- wacz Multigrade i utrwalacz Ilfofix II, prze-
z myślą o nich firma Tetenal pro-
trów. Składnik B rozpuszczamy w wodzie rywacz natomiast sporządziłem sposobem
dukuje zestaw chemikaliów pod w ten sam sposób. Roztwory A i B możemy ,,domowym  - z kwasu octowego. Używa-
przechowywać w osobnych butelkach przez łem również krajowego wywoływacza poli-
nazwÄ… FOTOGRAFIK KIT.
okres trzech miesięcy. Po zmieszaniu roztwo- graficznego Foton W-35.
Negatyw Fomapan 400, wywoływacz Hydrofen (1+1), odbitki wykonane na papierze Ilford Multigrade FB błyszczącym (podłoże papierowe)
N
e
g
a
t
y
w
F
o
m
a
p
a
n
4
0
0
,
w
y
w
o
Å‚
y
w
a
c
z
H
y
d
r
o
f
e
n
(
1
+
1
)
,
o
d
b
i
t
k
i
w
y
k
o
n
a
n
e
n
a
p
a
p
i
e
r
z
e
I
l
f
o
r
d
M
u
l
t
i
g
r
a
d
e
F
B
b
Å‚
y
s
z
c
z
Ä…
c
y
m
(
p
o
d
Å‚
o
ż
e
p
a
p
i
e
r
o
w
e
)
NaS
wietlanie odbitki według gradacji 2, doS
wietlo- Przy naS
wietlaniu odbitki gradacja została pod- Przy naS
wietlaniu odbitki gradacja została pod- Przy naS
wietlaniu odbitki gradacja została pod-
ne tło, wywoływacz Ilford Multigrade. Obraz bogaty niesiona do 5, wywoływacz Ilford Multigrade, ką- niesiona do 5, wywoływacz Ilford Multigrade, niesiona do 5, wywoływacz Ilford Multigrade, ką-
w półtony, doskonale widoczne szczegóły w S
wia- piel w roztworze FOTOGRAFIK KIT trwała 120 se- kąpiel w roztworze FOTOGRAFIK KIT trwała 120 piel w roztworze FOTOGRAFIK KIT trwała 120 se-
tłach i cieniach, prawie nie występują czernie. Taka kund, odbitka poddana modyfikacji według opisu sekund, podczas naS
wietlania częS
ciowo zama- kund, podczas naS
wietlania całkowicie zamasko-
odbitka nie bardzo nadaje siÄ™ do modyfikacji. W tej w tekS
cie. W miejscach, gdzie odpadła złuszczo- skowano tło i doS
wietlono kwiaty. Otrzymany wano tło i doS
wietlono kwiaty. Otrzymany efekt
sytuacji należy przedłużyć czas naS
wietlania, aby na emulsja pozostały białe obszary. Efekt końco- efekt jest teraz bardzo interesujący. podoba mi się najbardziej.
uzyskać więcej czerni lub podnieS
ć gradację papie- wy nie jest zadawalający.
ru, zwiększając przez to kontrastowoS
ć odbitki .
1
1
Negatyw Fomapan 400, wywoływacz Hydrofen (1+1), odbitki wykonane na papierze Ilford Multigrade RC błyszczącym (podłoże polietylenowe)
N
e
g
a
t
y
w
F
o
m
a
p
a
n
4
0
0
,
w
y
w
o
Å‚
y
w
a
c
z
H
y
d
r
o
f
e
n
(
1
+
1
)
,
o
d
b
i
t
k
i
w
y
k
o
n
a
n
e
n
a
p
a
p
i
e
r
z
e
I
l
f
o
r
d
M
u
l
t
i
g
r
a
d
e
R
C
b
Å‚
y
s
z
c
z
Ä…
c
y
m
(
p
o
d
Å‚
o
ż
e
p
o
l
i
e
t
y
l
e
n
o
w
e
)
NaS
wietlanie odbitki według gradacji 2, wywoływacz Ilford Multigra- NaS
wietlanie odbitki według gradacji 2, wywoływacz Ilford Multigra-
de, kąpiel w roztworze FOTOGRAFIK KIT trwała 120 sekund, doS
wie- de, kąpiel w roztworze FOTOGRAFIK KIT trwała 120 sekund, po złu-
szczeniu emulsji i płukaniu odbitkę poddano naS
wietlaniu - patrz
tlano tło, które uległo całkowitemu złuszczeniu.
proces 4 (b) - S
wiatłem żarówki 60 W przez 15 sekund.
4. Płukanie odbitki w strumieniu bieżącej
Po przygotowaniu wszystkich roztworów
wody o temperaturze okoÅ‚o 20°C. ZÅ‚u-
roboczych możemy przystąpić do pracy w cie-
szczona emulsja zaczyna odpadać, może-
mni. Naświetlamy odbitkę pod powiększalni-
my jej w tym pomóc pocierając delikatnie
kiem, a następnie poddajemy ją następującym
powierzchnię odbitki gąbką. Gdy złu-
procesom:
szczona emulsja nie chce odejść, spróbuj-
1. Wywoływanie w wywoływaczu pozytywo- my podnieść temperaturę wody do 30 -
40°C.
wym czarno-biaÅ‚ym, temperatura 20°C,
czas wywoływania według danych produ- (a) Jeżeli chcemy otrzymać obraz na białym
centa odczynnika.
tle, złożony z półtonów oraz bieli oto-
czonych czarnymi obwódkami, to po za-
2. Przerywanie poprzez płukanie w czystej
kończeniu płukania przechodzimy bez-
wodzie - dla zobojętnienia wywoływa-
pośrednio do procesu 5.
cza, temperatura 20°C, czas okoÅ‚o 30
(b) Jeżeli natomiast chcemy otrzymać obraz
sekund.
odwrócony tonalnie, złożony z czerni
3. KÄ…piel w roztworze FOTOGRAFIK KIT,
i bieli, to poddajemy teraz odbitkÄ™ kilku-
temperatura 20°C, czas 60 - 120 sekund.
nastosekundowemu naświetlaniu białym
Podczas tej kÄ…pieli obraz zanika, podob-
światłem żarówki o mocy 60-100 W.
nie jak podczas odbielania w procesie to-
5. Ponowne wywoływanie odbitki w wywo-
nowania. W miejscach najmocniej zaczer-
ływaczu (może być ten sam co w procesie
nionych emulsja zaczyna się marszczyć
1) przez czas taki sam jak przy zwyczaj-
i ,,odchodzić  od powierzchni papieru,
nym wywoływaniu (patrz proces 1). Ob-
tworzÄ…c bÄ…ble.
Negatyw Fomapan T 200, wywoływacz W-37
N
e
g
a
t
y
w
F
o
m
a
p
a
n
T
2
0
0
,
w
y
w
o
Å‚
y
w
a
c
z
W
-
3
7
Odbitka wykonana na papierze Fomaspeed Variant RC, wywoły- Odbitka wykonana na papierze Ilford Multigrade RC Portfolio,
wacz Foton W-35. wywoływacz Foton W-35, kąpiel w roztworze FOTOGRAFIK KIT
trwała 120 sekund.
2
2
Negatyw Fomapan 400, wywoływacz dwukąpielowy Tetenal Emofin
N
e
g
a
t
y
w
F
o
m
a
p
a
n
4
0
0
,
w
y
w
o
Å‚
y
w
a
c
z
d
w
u
k
Ä…
p
i
e
l
o
w
y
T
e
t
e
n
a
l
E
m
o
f
i
n
Odbitka wykonana na papierze Ilford Multigrade FB, wywoływacz Odbitka wykonana na papierze Ilford Multigrade RC Portfolio, wy-
Foton W-35 woływacz Foton W-35, kąpiel w roztworze FOTOGRAFIK KIT trwa-
Å‚a 120 sekund.
serwujemy, jak obraz zaczyna znowu po-
Końcowy wygląd naszej odbitki będzie
jawiać się na odbitce, z wyjątkiem tych
zależał głównie od charakteru fotografo-
miejsc, w których emulsja uległa złu-
wanego motywu. Motywy bardziej kontra-
szczeniu.
stowe o dużej liczbie drobnych szcze-
6. Ponowna kąpiel przerywająca odbitki - gółów po obróbce odbitki w roztworze
tym razem w roztworze przerywacza,
FOTOGRAFIK KIT mogą dać bardzo in-
czas około 30 sekund.
teresujące, niemalże kreskowe obrazy.
Kontrastowość daje się dodatkowo zwięk-
7. Utrwalanie - czas i temperatura według da-
szyć poprzez zastosowanie podwyższonej
nych producenta odczynnika.
gradacji papieru, na przykład twardej (4)
8. Płukanie końcowe w wodzie bieżącej -
lub ekstra twardej (5). Kolejnym czynni-
dla papierów na podłożu polietylenowym
kiem mającym wpływ na końcowy wygląd
około 2 minut, dla papierów na podłożu
obrazu jest czas kÄ…pieli w procesie 3 oraz
papierowym barytowanym około 20-30
intensywność pocierania złuszczonej
minut. Podczas tego płukania możemy je-
emulsji.
szcze kształtować charakter obrazu po-
Najlepiej od razu na samym poczÄ…tku
przez delikatne pocieranie powierzchni
odbitki gąbką. spróbujmy wyobrazić sobie końcowy wy-
glÄ…d naszej ,,pseudosolaryzowanej 
Na koniec możemy poddać odbitkę ką- odbitki. Gdy - po lekturze tego artykułu -
pieli w roztworze Fotonalu i pozostawić mniej więcej wiemy, jak przebiega proces
do wyschnięcia. Wszystkie etapy procesu jej powstawania oraz jakie czynniki mają
z wyjątkiem punktu 4 (b) przeprowadza- na niego wpływ, nie będzie to takie trud-
my przy ochronnym oświetleniu ciemnio- ne. Szybciej osiągniemy zamierzony efekt
wym. lub ,,coÅ› w tym stylu  . Praca w ciemni
Do uzyskania efektu pseudosolaryzacji przypomina czary. Jeżeli zapomnimy ja-
poprzez zastosowanie FOTOGRAFIK kiegoś słowa z naszego zaklęcia, to może-
KIT najlepiej nadają się papiery o po- my wyczarować coś bardzo nieoczekiwa-
wierzchni błyszczącej. Proces złuszczania nego i pięknego (albo i potworka).
emulsji przebiega w tym przypadku bez Zestaw FOTOGRAFIK KIT można sto-
najmniejszych problemów. Papiery o po- sować również do obróbki negatywów
wierzchni matowej poddajÄ… siÄ™ temu pro- (w grÄ™ wchodzÄ… formaty od 6 x 6 cm
cesowi bardzo opornie. w górę) oraz papierów barwnych. T
Negatyw Fomapan 400, wywoływacz dwukąpielowy Tetenal Emofin
N
e
g
a
t
y
w
F
o
m
a
p
a
n
4
0
0
,
w
y
w
o
Å‚
y
w
a
c
z
d
w
u
k
Ä…
p
i
e
l
o
w
y
T
e
t
e
n
a
l
E
m
o
f
i
n
Odbitka wykonana na papierze Fotonbrom Normalny, wywoływacz
Odbitka wykonana na papierze Ilford Multigrade RC Portfolio, wy-
Foton W-35
woływacz Foton W-35, kąpiel w roztworze FOTOGRAFIK KIT trwa-
Å‚a 120 sekund.
3
3