ROLA RADIOTERAPII
ROLA RADIOTERAPII
W LECZENIU
W LECZENIU
NOWOTWORÓW
NOWOTWORÓW
GINEKOLOGICZNYCH
GINEKOLOGICZNYCH
Katedra Onkologii,
Katedra Onkologii,
Klinika Onkologii Ginekologicznej
Klinika Onkologii Ginekologicznej
Akademii Medycznej we Wrocławiu
Akademii Medycznej we Wrocławiu
dr Agnieszka Ignatowicz
dr Agnieszka Ignatowicz
ENERGIA PROMIENIOWANIA
ENERGIA PROMIENIOWANIA
" Radioterapia konwencjonalna (ortowoltowa)
" Radioterapia konwencjonalna (ortowoltowa)
aparaty rentgenowskie - 100-400 keV
aparaty rentgenowskie - 100-400 keV

" Radioterapia megawoltowa
" Radioterapia megawoltowa
bomba kobaltowa - 1,25 MeV
bomba kobaltowa - 1,25 MeV

przyspieszacze liniowe -
przyspieszacze liniowe -

promieniowanie X 4-25 MeV
promieniowanie X 4-25 MeV
elektrony 4-21 MeV
elektrony 4-21 MeV
" Brachyterapia
" Brachyterapia
137 Cez - 0,662 MeV
137 Cez - 0,662 MeV

192 Iryd - 0,350 MeV
192 Iryd - 0,350 MeV

FRAKCJONOWANIE
FRAKCJONOWANIE
" Frakcjonowanie konwencjonalne
" Frakcjonowanie konwencjonalne
napromienianie jednÄ… dawkÄ… frakcyjnÄ… 1,8-2,5 Gy dziennie,
napromienianie jednÄ… dawkÄ… frakcyjnÄ… 1,8-2,5 Gy dziennie,
5 razy w tygodniu
5 razy w tygodniu
" Hiperfrakcjonowanie
" Hiperfrakcjonowanie
napromienianie 2-3 razy dziennie dawkÄ… frakcyjnÄ… mniejszÄ…
napromienianie 2-3 razy dziennie dawkÄ… frakcyjnÄ… mniejszÄ…
niż 2 Gy bez zmiany całkowitego czasu leczenia
niż 2 Gy bez zmiany całkowitego czasu leczenia
" Frakcjonowanie przyspieszone
" Frakcjonowanie przyspieszone
skrócenie całkowitego czasu leczenia bez zmiany dawki frakcyjnej
skrócenie całkowitego czasu leczenia bez zmiany dawki frakcyjnej
" Hipofrakcjonowanie
" Hipofrakcjonowanie
napromienianie wysokimi dawkami frakcyjnymi
napromienianie wysokimi dawkami frakcyjnymi
WYNIK BADANIA
WYNIK BADANIA
HISTOPATOLOGICZNEGO
HISTOPATOLOGICZNEGO
KWALIFIKACJA DO LECZENIA
KWALIFIKACJA DO LECZENIA
ENERGI
JONIZUJ
C

ENERGI
JONIZUJ
C

ORGANIZACJA
ORGANIZACJA
PROCESU PLANOWANIA
PROCESU PLANOWANIA
RADIOTERAPII
RADIOTERAPII
PLANOWANIE W SYSTEMIE 2D
PLANOWANIE W SYSTEMIE 2D
1. WYBÓR TECHNIKI NAPROMIENIANIA
1. WYBÓR TECHNIKI NAPROMIENIANIA
/np.: ginekologia =  box /
/np.: ginekologia =  box /
2. SYMULACJA OBSZARU DO RADIOTERAPII
2. SYMULACJA OBSZARU DO RADIOTERAPII
/ZAPLANOWANIE GEOMETRYCZNYCH WARUNKÓW RT/
/ZAPLANOWANIE GEOMETRYCZNYCH WARUNKÓW RT/
a). wyznaczanie wielkości pól
a). wyznaczanie wielkości pól
b). symulacja wiÄ…zki terapeutycznej
b). symulacja wiÄ…zki terapeutycznej
c). zdjęcia lokalizacyjne/rtg/
c). zdjęcia lokalizacyjne/rtg/
d). projektowanie osłon
d). projektowanie osłon
e). dobór odpowiedniej dawki
e). dobór odpowiedniej dawki
3. OBLICZENIA W ZAKA
ADZIE FIZYKI
3. OBLICZENIA W ZAKA
ADZIE FIZYKI
4. NAPROMIENIANIE USTALONEGO OBSZARU
4. NAPROMIENIANIE USTALONEGO OBSZARU
TELETERAPIA - technika
TELETERAPIA - technika
" Technika 4 wiązek skrzyżowanych tzw.  box
" Technika 4 wiązek skrzyżowanych tzw.  box
" POLA AP/PA
" POLA AP/PA
granica górna - pomiędzy kręgami L4/L5
granica górna - pomiędzy kręgami L4/L5

granica dolna - poniżej otworów zasłonowych
granica dolna - poniżej otworów zasłonowych

granice boczne - 2 cm na zewnÄ…trz od wchodu miednicy
granice boczne - 2 cm na zewnÄ…trz od wchodu miednicy

" POLA BOCZNE
" POLA BOCZNE
granica przednia - na przednim brzegu spojenia Å‚onowego
granica przednia - na przednim brzegu spojenia Å‚onowego

granica tylna - pomiędzy S2/S3
granica tylna - pomiędzy S2/S3

SYMULACJA OBSZARU MIEDNICY MAA
EJ
SYMULACJA OBSZARU MIEDNICY MAA
EJ
ZDJ
CIE LOKALIZACYJNE WYKONANE NA SYMULATORZE
ZDJ
CIE LOKALIZACYJNE WYKONANE NA SYMULATORZE
1,5
1,5
7
7
OSA
ONY
OSA
ONY
NAROŻNE
NAROŻNE
7
7
2
2
pole A - P
pole A - P
ZDJ
CIE LOKALIZACYJNE WYKONANE NA SYMULATORZE
ZDJ
CIE LOKALIZACYJNE WYKONANE NA SYMULATORZE
OSA
ONA
OSA
ONA
NA
NA
6 3
POÅšLADEK
POÅšLADEK
2
4,5
3
OSA
ONA
OSA
ONA
NA
NA
KOŚĆ
KOŚĆ
KRZYŻOW

KRZYŻOW

pole boczne
pole boczne
POLE DO NAPROMIENIANIA USTALONE NA SYMULATORZE
POLE DO NAPROMIENIANIA USTALONE NA SYMULATORZE
OSA
ONY NAROŻNE
OSA
ONY NAROŻNE
TATUAÅ»
TATUAÅ»
PLANOWANIE W SYSTEMIE 3D
PLANOWANIE W SYSTEMIE 3D
1. WYBÓR OBSZARU DO NAPROMIENIANIA /OKREŚLENIE
/OKREÅšLENIE
1. WYBÓR OBSZARU DO NAPROMIENIANIA
ROZLEGA
OÅšCI NOWOTWORU/
ROZLEGA
OÅšCI NOWOTWORU/
2. SYMULACJA OBSZARU DO NAPROMIENIANIA
2. SYMULACJA OBSZARU DO NAPROMIENIANIA
3. TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA /W CELU WSPOMAGANIA
/W CELU WSPOMAGANIA
3. TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA
PROCESU PLANOWANIA/
PROCESU PLANOWANIA/
4. KONTUROWANIE OBSZARU DO NAPROMIENIANIA
4. KONTUROWANIE OBSZARU DO NAPROMIENIANIA
NA PODSTAWIE SKANÓW Z TK /OKREŚLENIE OBSZARU
/OKREÅšLENIE OBSZARU
NA PODSTAWIE SKANÓW Z TK
PODDANEGO NAPROMIENIANIU/
PODDANEGO NAPROMIENIANIU/
5. OPRACOWANIE PLANU DO RT
5. OPRACOWANIE PLANU DO RT
6. RESYMULACJA /USTALENIE OSTATECZNEJ WERSJI OBSZARU DO RT/
/USTALENIE OSTATECZNEJ WERSJI OBSZARU DO RT/
6. RESYMULACJA
7. NAPROMIENIANIE USTALONEGO OBSZARU
7. NAPROMIENIANIE USTALONEGO OBSZARU
SYSTEM PLANOWANIA TRÓJWYMIAROWEGO/3D/
SYSTEM PLANOWANIA TRÓJWYMIAROWEGO/3D/
PRECYZYJNE OKRESLENIE DAWKI W DOWOLNEJ PA
ASZCZYy
NIE
PRECYZYJNE OKRESLENIE DAWKI W DOWOLNEJ PA
ASZCZYy
NIE
OBRAZ UZYSKANY W WYNIKU TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ
OBRAZ UZYSKANY W WYNIKU TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ
PTV  OBSZAR ZAPLANOWANY DO NAPROMIENIANIA
PTV  OBSZAR ZAPLANOWANY DO NAPROMIENIANIA
TECHNIKA 4 POLOWA  BOX
TECHNIKA 4 POLOWA  BOX
TECHNIKA 4 POLOWA  BOX
ROZKA
AD IZODOZOWY BEAM S EYE VIEW =  OKIEM WI
ZKI
ROZKA
AD IZODOZOWY BEAM S EYE VIEW =  OKIEM WI
ZKI
ROZKA
AD IZODOZOWY BEAM S EYE VIEW =  OKIEM WI
ZKI
TELETERAPIA - OBSZAR NAPROMIENIANY,
TELETERAPIA - OBSZAR NAPROMIENIANY,
TELETERAPIA - OBSZAR NAPROMIENIANY,
NARZ
DY KRYTYCZNE
NARZ
DY KRYTYCZNE
NARZ
DY KRYTYCZNE
Obszar napromieniany
Obszar napromieniany
narzÄ…d rodny z naciekiem nowotworowym
narzÄ…d rodny z naciekiem nowotworowym
lub loża po jego usunięciu oraz regionalne
lub loża po jego usunięciu oraz regionalne
węzły chłonne
węzły chłonne
NarzÄ…dy krytyczne
NarzÄ…dy krytyczne
pęcherz moczowy, dystalne odcinki
pęcherz moczowy, dystalne odcinki
moczowodów, odbytnica, fragmenty jelita
moczowodów, odbytnica, fragmenty jelita
grubego i cienkiego
grubego i cienkiego
NARZ
DY KRYTYCZNE
NARZ
DY KRYTYCZNE
ODBYTNICA
ODBYTNICA
ODBYTNICA
GA
OWA
GA
OWA
P
CHERZ
P
CHERZ
KOÅšCI
KOÅšCI
MOCZOWY
MOCZOWY
UDOWEJ
UDOWEJ
BRACHYTERAPIA
BRACHYTERAPIA
BRACHYTERAPIA
BRACHYTERAPIA gr.  brachios  kontakt, dotyk
BRACHYTERAPIA gr.  brachios  kontakt, dotyk
1896 r - H. Becquerel - odkrycie naturalnej promieniotwórczości izotopu Uranu
1896 r - H. Becquerel - odkrycie naturalnej promieniotwórczości izotopu Uranu
1898 r - M. i P. Curie - odkrycie Polonu i Radu (laboratoria Becquerela)
1898 r - M. i P. Curie - odkrycie Polonu i Radu (laboratoria Becquerela)
1901 r - P. Curie sugeruje dr Danlos z St. Louis Hospital zastosowanie Radu
1901 r - P. Curie sugeruje dr Danlos z St. Louis Hospital zastosowanie Radu
w leczeniu nowotworów (podobną sugestię zamieścił Alexander
w leczeniu nowotworów (podobną sugestię zamieścił Alexander
Graham Bell w 1903 roku w liście do czasopisma  Archives Roentgen Ray )
Graham Bell w 1903 roku w liście do czasopisma  Archives Roentgen Ray )
POCZ
TEK BRACHYTERAPII
POCZ
TEK BRACHYTERAPII
1905 r - dr Robert Abbe, szef chirurgii w St. Lukes Hospital w Nowym Jorku
1905 r - dr Robert Abbe, szef chirurgii w St. Lukes Hospital w Nowym Jorku
umieścił tubki z izotopem radu w loży po usuniętym guzie jamy brzusznej
umieścił tubki z izotopem radu w loży po usuniętym guzie jamy brzusznej
poprzez wprowadzone w trakcie zabiegu prowadnice
poprzez wprowadzone w trakcie zabiegu prowadnice
POCZ
TEK TECHNIKI AFTERLOADING
POCZ
TEK TECHNIKI AFTERLOADING
1905 r - dr Arthur James (chirurg) i dr Ulrich Henschke (radioterapeuta) zastosowali
1905 r - dr Arthur James (chirurg) i dr Ulrich Henschke (radioterapeuta) zastosowali
izotopy złota (198), kobaltu (60) w leczeniu nowotworów-Ohio State University
izotopy złota (198), kobaltu (60) w leczeniu nowotworów-Ohio State University
BRACHYTERAPIA
BRACHYTERAPIA
BRACHYTERAPIA
" maksymalnie wysoka dawka podana w obszarze zainteresowania
" maksymalnie wysoka dawka podana w obszarze zainteresowania
" maksymalna ochrona tkanek zdrowych
" maksymalna ochrona tkanek zdrowych
" leczenie z zachowaniem funkcji narządów
" leczenie z zachowaniem funkcji narządów
MOC DAWKI TECHNIKA APLIKACJI
MOC DAWKI TECHNIKA APLIKACJI
LDR - 0,4 Gy/h do 2 Gy/h śródtkankowa
LDR - 0,4 Gy/h do 2 Gy/h śródtkankowa

MDR - 2 Gy/h do 12 Gy/h kontaktowa / dojamowa
MDR - 2 Gy/h do 12 Gy/h kontaktowa / dojamowa

HDR - > 12 Gy/h
HDR - > 12 Gy/h

after-loading - opóz
nione Å‚adowanie z
ródeł promieniotworczych
after-loading - opóz
nione Å‚adowanie z
ródeł promieniotworczych
do aplikatorów umieszczonych uprzednio w miejscu napromieniania
do aplikatorów umieszczonych uprzednio w miejscu napromieniania
NAJCZ
ÅšCIEJ STOSOWANE
NAJCZ
ÅšCIEJ STOSOWANE
IZOTOPY PROMIENIOTWÓRCZE
IZOTOPY PROMIENIOTWÓRCZE
IZOTOP T1/2 ENERGIA
PROMIENIOWANIE GAMMA (keV)
137 Cs 30,2 lat 662
192 Ir 74 dni 380
125 I 59,4 dni 28
198 Au 64,7 g 416
PROMIENIOWANIE BETA (MeV)
90 Sr 28,2 lat 0,54
106 Ru 372 dni 3,55
y
RÓDA
A STOSOWANE W BRACHYTERAPII
y
RÓDA
A STOSOWANE W BRACHYTERAPII
aparat HDR, z
ródło Iryd 192
aparat HDR, z
ródło Iryd 192
ZDJ
CIA LOKALIZACYJNE Z BRACHYTERAPII
ZDJ
CIA LOKALIZACYJNE Z BRACHYTERAPII
ROLA RADIOTERAPII
ROLA RADIOTERAPII
W LECZENIU RAKA SZYJKI
W LECZENIU RAKA SZYJKI
MACICY
MACICY
UDZIAA
RADIOTERAPII W LECZENIU
UDZIAA
RADIOTERAPII W LECZENIU
CHORYCH NA RAKA SZYJKI MACICY
CHORYCH NA RAKA SZYJKI MACICY
" samodzielne leczenie chirurgiczne - 15%
" samodzielna radioterapia - 60% !
" leczenie operacyjne + radioterapia - 25%
" 60% chorych operowanych wymaga radioterapii !
" 85% ogółu chorych jest leczonych napromienianiem !
wg Annual Report on the Results of Treatment in Gynaecological Cancer, 1998 r
wg Annual Report on the Results of Treatment in Gynaecological Cancer, 1998 r
SKA
AD KLINICZNY CHORYCH NA RAKA
SKA
AD KLINICZNY CHORYCH NA RAKA
SZYJKI MACICY W POLSCE
SZYJKI MACICY W POLSCE
STOPIEC

STOPIEC

ZAAWANSOWANIA ODSETEK CHORYCH
ZAAWANSOWANIA ODSETEK CHORYCH
wg FIGO
wg FIGO
0, I A 8%
0, I A 8%
I B 10%
I B 10%
II A 30%
II A 30%
II B 29%
II B 29%
III 20%
III 20%
IV 3%
IV 3%
STANDARDY POST
POWANIA
STANDARDY POST
POWANIA
W RAKU SZYJKI MACICY
W RAKU SZYJKI MACICY
" rak przedinwazyjny - leczenie operacyjne
" rak przedinwazyjny - leczenie operacyjne
" I A - leczenie operacyjne +/- radioterapia
" I A - leczenie operacyjne +/- radioterapia
" I B - leczenie operacyjne +/- radioterapia
" I B - leczenie operacyjne +/- radioterapia
" II A - leczenie operacyjne +/- radioterapia
" II A - leczenie operacyjne +/- radioterapia
" II B - radiochemioterapia
" II B - radiochemioterapia
" III A - radiochemioterapia
" III A - radiochemioterapia
" III B - radiochemioterapia
" III B - radiochemioterapia
" IV A - radiochemioterapia
" IV A - radiochemioterapia
" IV B - postępowanie indywidualne
" IV B - postępowanie indywidualne
SCHEMAT RADIOTERAPII
SCHEMAT RADIOTERAPII
W LECZENIU RAKA SZYJKI MACICY
W LECZENIU RAKA SZYJKI MACICY
" TELETERAPIA
" TELETERAPIA
obszar miednicy małej - technika  box 46-50 Gy/23-25 frakcji/
obszar miednicy małej - technika  box 46-50 Gy/23-25 frakcji/

/4-5 tygodni
/4-5 tygodni
w przypadku przerzutów do węzłów chłonnych paraaortalnych
w przypadku przerzutów do węzłów chłonnych paraaortalnych

napromienianie dawkÄ… 40-44 Gy/20-22 frakcje/4-5 tygodni
napromienianie dawkÄ… 40-44 Gy/20-22 frakcje/4-5 tygodni
" BRACHYTERAPIA
" BRACHYTERAPIA
LDR, MDR, lub HDR 20-60 Gy/2-5 frakcji
LDR, MDR, lub HDR 20-60 Gy/2-5 frakcji

" CHEMIOTERAPIA
" CHEMIOTERAPIA
Cisplatyna 40mg/m2 co 7 dni przez 6 tygodni
Cisplatyna 40mg/m2 co 7 dni przez 6 tygodni

LOKALIZACJA - SZYJKA MACICY
LOKALIZACJA - SZYJKA MACICY
WSKAZANIA DO POOPERACYJNEJ
WSKAZANIA DO POOPERACYJNEJ
RADIOTERAPII W LECZENIU RAKA
RADIOTERAPII W LECZENIU RAKA
SZYJKI MACICY
SZYJKI MACICY
" przerzuty w węzłach chłonnych
" przerzuty w węzłach chłonnych
" obecność komórek raka w linii cięcia operacyjnego
" obecność komórek raka w linii cięcia operacyjnego
" komórki raka w przymaciczach
" komórki raka w przymaciczach
" naciekanie trzonu macicy
" naciekanie trzonu macicy
" przerzuty do jajników
" przerzuty do jajników
" zatory z komórek nowotworowych w naczyniach krwionośnych
" zatory z komórek nowotworowych w naczyniach krwionośnych
lub chłonnych
lub chłonnych
" rak gruczołowy, anaplastyczny lub inne rzadkie postacie raka
" rak gruczołowy, anaplastyczny lub inne rzadkie postacie raka
" grading > G1
" grading > G1
WYNIKI LECZENIA
WYNIKI LECZENIA
RAKA SZYJKI MACICY
RAKA SZYJKI MACICY
STOPIEC
RT
STOPIEC
RT CHIRURGIA + RT
CHIRURGIA + RT
ZAAWANSOWANIA 5-LETNIE
ZAAWANSOWANIA 5-LETNIE
5-LETNIE
5-LETNIE
wg FIGO PRZEŻYCIA w %
wg FIGO PRZEŻYCIA w %
PRZEZYCIA w %
PRZEZYCIA w %
I B 72,2 80,1
I B 72,2 80,1
II A 64,6 68,2
II A 64,6 68,2
II B 63,7 ! 53,7 !
II B 63,7 ! 53,7 !
III A 36,3 ! 15,7 !
III A 36,3 ! 15,7 !
III B 41,7 ! 19,9 !
III B 41,7 ! 19,9 !
IV A 16,4 ! ___ !
IV A 16,4 ! ___ !
wg Annual Report on the Results of Treatment in Gynaecological Cancer, 1998 r
wg Annual Report on the Results of Treatment in Gynaecological Cancer, 1998 r
RADIOCHEMIOTERAPIA
RADIOCHEMIOTERAPIA
RAKA SZYJKI MACICY
RAKA SZYJKI MACICY
" Petersen i wsp. SWOG/GOG
" Petersen i wsp. SWOG/GOG
I A2 - II A wg FIGO, 243 chore
I A2 - II A wg FIGO, 243 chore

przeżycia 3-letnie oper. + RT vs oper. + RT + CHTH, 77% vs 87%
przeżycia 3-letnie oper. + RT vs oper. + RT + CHTH, 77% vs 87%

" Rose i wsp. GOG
" Rose i wsp. GOG
II B - IV A wg FIGO, 526 chorych
II B - IV A wg FIGO, 526 chorych

przeżycia 3-letnie RT vs RT + CHTH, 47% vs 65%
przeżycia 3-letnie RT vs RT + CHTH, 47% vs 65%

" Morris i wsp. RTOG
" Morris i wsp. RTOG
I B - IV A, 388 chorych
I B - IV A, 388 chorych

przeżycia 3-letnie RT vs RT + CHTH, 63% vs 75%
przeżycia 3-letnie RT vs RT + CHTH, 63% vs 75%

RADIOCHEMIOTERAPIA
RADIOCHEMIOTERAPIA
RAKA SZYJKI MACICY - cd.
RAKA SZYJKI MACICY - cd.
" Whitney i wsp. GOG/SWOG
" Whitney i wsp. GOG/SWOG
II B - IV A wg FIGO, 368 chorych
II B - IV A wg FIGO, 368 chorych

przeżycia 3-letnie RT+ hydroksymocznik vs RT + Cisplatyna, 57%
przeżycia 3-letnie RT+ hydroksymocznik vs RT + Cisplatyna, 57%

vs 67%
vs 67%
" Keys i wsp. GOG
" Keys i wsp. GOG
I B wg FIGO, 368 chorych
I B wg FIGO, 368 chorych

przeżycia 3-letnie RT + CHTH + oper. vs RT + oper ., 74% vs 83%
przeżycia 3-letnie RT + CHTH + oper. vs RT + oper ., 74% vs 83%

RADIOCHEMIOTERAPIA
RADIOCHEMIOTERAPIA
RAKA SZYJKI MACICY - wnioski
RAKA SZYJKI MACICY - wnioski
" radioterapia z jednoczasowÄ… chemioterapiÄ… opartÄ… na
" radioterapia z jednoczasowÄ… chemioterapiÄ… opartÄ… na
Cisplatynie poprawia wyniki leczenia zaawansowanego
Cisplatynie poprawia wyniki leczenia zaawansowanego
raka szyjki macicy
raka szyjki macicy
" radiochemioterapia zmniejsza ryzyko zgonu o 30-50%
" radiochemioterapia zmniejsza ryzyko zgonu o 30-50%
" radiochemioterapia poprawia przeżycia odległe o 10-18%
" radiochemioterapia poprawia przeżycia odległe o 10-18%
" radiochemioterapia powinna być obecnie standardem
" radiochemioterapia powinna być obecnie standardem
w leczeniu zaawansowanego raka szyjki macicy
w leczeniu zaawansowanego raka szyjki macicy
ROLA RADIOTERAPII
ROLA RADIOTERAPII
W LECZENIU RAKA
W LECZENIU RAKA
TRZONU MACICY
TRZONU MACICY
UDZIAA
RADIOTERAPII W LECZENIU
UDZIAA
RADIOTERAPII W LECZENIU
CHORYCH NA RAKA TRZONU MACICY
CHORYCH NA RAKA TRZONU MACICY
" samodzielna radioterapia - 16%
" samodzielna radioterapia - 16%
" radioterapia skojarzona
" radioterapia skojarzona
z leczeniem chirurgicznym - 64%
z leczeniem chirurgicznym - 64%
RADIOTERAPIA
RADIOTERAPIA
W RAKU TRZONU MACICY
W RAKU TRZONU MACICY
" Radioterapia jako wyłączna metoda leczenia
" Radioterapia jako wyłączna metoda leczenia
przypadki nieoperacyjne
przypadki nieoperacyjne

przeciwwskazania do zabiegu operacyjnego
przeciwwskazania do zabiegu operacyjnego

brak zgody na zabieg
brak zgody na zabieg

" Radioterapia jako metoda leczenia skojarzonego
" Radioterapia jako metoda leczenia skojarzonego
z leczeniem operacyjnym
z leczeniem operacyjnym
radioterapia przedoperacyjna
radioterapia przedoperacyjna

radioterapia uzupełniająca
radioterapia uzupełniająca

" Radioterapia paliatywna
" Radioterapia paliatywna
wznowy miejscowe
wznowy miejscowe

przerzuty odlegle
przerzuty odlegle

p - krwotoczna
p - krwotoczna

LOKALIZACJA - TRZON MACICY
LOKALIZACJA - TRZON MACICY
STANDARDY POST
POWANIA
STANDARDY POST
POWANIA
W LECZENIU RAKA TRZONU MACICY
W LECZENIU RAKA TRZONU MACICY
" I wg FIGO - leczenie operacyjne +/- radioterapia
" I wg FIGO - leczenie operacyjne +/- radioterapia
uzupełniająca
uzupełniająca
" II wg FIGO - leczenie operacyjne + radioterapia
" II wg FIGO - leczenie operacyjne + radioterapia
uzupełniająca
uzupełniająca
" III wg FIGO - leczenie operacyjne + radioterapia
" III wg FIGO - leczenie operacyjne + radioterapia
uzupełniająca
uzupełniająca
" IV wg FIGO - leczenie systemowe
" IV wg FIGO - leczenie systemowe
WSKAZANIA DO POOPERACYJNEJ
WSKAZANIA DO POOPERACYJNEJ
RADIOTERAPII W RAKU TRZONU MACICY
RADIOTERAPII W RAKU TRZONU MACICY
" naciekanie > ½ gruboÅ›ci mięśniówki
" naciekanie > ½ gruboÅ›ci mięśniówki
" grading = G2, G3
" grading = G2, G3
" przerzuty w węzłach chłonnych miednicy małej
" przerzuty w węzłach chłonnych miednicy małej
" naciekanie szyjki macicy
" naciekanie szyjki macicy
" ogniska nowotworu w tkankach przymacicz
" ogniska nowotworu w tkankach przymacicz
" przerzuty do jajowodów i/lub jajników
" przerzuty do jajowodów i/lub jajników
" obecność komórek nowotworowych w wymazach
" obecność komórek nowotworowych w wymazach
z otrzewnej
z otrzewnej
" postać histologiczna ca clarocellulare, ca serosum
" postać histologiczna ca clarocellulare, ca serosum
" zatory z komórek nowotworowych w naczyniach
" zatory z komórek nowotworowych w naczyniach
krwionośnych lub chłonnych
krwionośnych lub chłonnych
SCHEMAT RADIOTERAPII
SCHEMAT RADIOTERAPII
W LECZENIU RAKA TRZONU MACICY
W LECZENIU RAKA TRZONU MACICY
" TELETERAPIA
" TELETERAPIA
obszar miednicy małej - technika  box 46-50 Gy/
obszar miednicy małej - technika  box 46-50 Gy/

/23-25 frakcji/4-5 tygodni
/23-25 frakcji/4-5 tygodni
w przypadku przerzutów do węzłów chłonnych
w przypadku przerzutów do węzłów chłonnych

paraaortalnych napromienianie dawkÄ… 40-44 Gy/
paraaortalnych napromienianie dawkÄ… 40-44 Gy/
/20-22 frakcje/4-5 tygodni
/20-22 frakcje/4-5 tygodni
" BRACHYTERAPIA
" BRACHYTERAPIA
LDR, MDR, lub HDR 20-60 Gy/2-4 frakcje
LDR, MDR, lub HDR 20-60 Gy/2-4 frakcje

ROLA RADIOTERAPII
ROLA RADIOTERAPII
W LECZENIU RAKA
W LECZENIU RAKA
SROMU
SROMU
UDZIAA
RADIOTERAPII W LECZENIU
UDZIAA
RADIOTERAPII W LECZENIU
RAKA SROMU
RAKA SROMU
" Leczenie uzupełniające po zabiegu operacyjnym
" Leczenie uzupełniające po zabiegu operacyjnym
przerzuty w węzłach chłonnych
przerzuty w węzłach chłonnych
naciek dochodził do linii cięcia chirurgicznego
naciek dochodził do linii cięcia chirurgicznego
" Radioterapia radykalna
" Radioterapia radykalna
brak zgody na leczenie operacyjne
brak zgody na leczenie operacyjne
pozaonkologiczne przeciwwskazania do zabiegu
pozaonkologiczne przeciwwskazania do zabiegu
operacyjnego
operacyjnego
" Radioterapia przedoperacyjna
" Radioterapia przedoperacyjna
chore pierwotnie nieoperacyjne
chore pierwotnie nieoperacyjne
" Radioterapia paliatywna
" Radioterapia paliatywna
wznowy miejscowe
wznowy miejscowe
przerzuty odległe
przerzuty odległe
STANDARDY POST
POWANIA
STANDARDY POST
POWANIA
W RAKU SROMU
W RAKU SROMU
" I wg FIGO - wycięcie miejscowe z/bez jednostronnym
" I wg FIGO- wycięcie miejscowe z/bez jednostronnym
usunięciem węzłów chłonnych pachwinowych i udowych
usunięciem węzłów chłonnych pachwinowych i udowych
" II wg FIGO - radykalne usunięcie sromu z obustronnym
" II wg FIGO- radykalne usunięcie sromu z obustronnym
usunięciem węzłów chłonnych pachwinowych i udowych
usunięciem węzłów chłonnych pachwinowych i udowych
+/- uzupełniająca radioterapia
+/- uzupełniająca radioterapia
" III wg FIGO - radykalne usunięcie sromu z obustronnym
" III wg FIGO- radykalne usunięcie sromu z obustronnym
usunięciem węzłów chłonnych pachwinowych i udowych
usunięciem węzłów chłonnych pachwinowych i udowych
z uzupełniająca radioterapia
z uzupełniająca radioterapia
" IV wg FIGO - leczenie operacyjne z uzupełniającą radioterapią,
" IV wg FIGO - leczenie operacyjne z uzupełniającą radioterapią,
radioterapia przedoperacyjna
radioterapia przedoperacyjna
SCHEMAT RADIOTERAPII
SCHEMAT RADIOTERAPII
W LECZENIU RAKA SROMU
W LECZENIU RAKA SROMU
" obszar napromieniany - srom oraz w zależności od
" obszar napromieniany - srom oraz w zależności od
zaawansowania - węzły chłonne pachwinowe i udowe
zaawansowania - węzły chłonne pachwinowe i udowe
oraz węzły chłonne miednicy
oraz węzły chłonne miednicy
" promieniowanie fotonowe oraz elektrony o indywidualnie
" promieniowanie fotonowe oraz elektrony o indywidualnie
dobranej energii (BOOST) na srom i pachwiny
dobranej energii (BOOST) na srom i pachwiny
" radioterapia uzupełniająca - 45-50 Gy/25 frakcji +
" radioterapia uzupełniająca - 45-50 Gy/25 frakcji +
ew. BOOST 10-20 Gy
ew. BOOST 10-20 Gy
" radioterapia radykalna - 60-66 Gy/30-33 frakcji
" radioterapia radykalna - 60-66 Gy/30-33 frakcji
" radioterapia przedoperacyjna - 2/3 dawki radykalnej
" radioterapia przedoperacyjna - 2/3 dawki radykalnej
LOKALIZACJA - SROM
LOKALIZACJA - SROM
ROLA RADIOTERAPII
ROLA RADIOTERAPII
W LECZENIU RAKA
W LECZENIU RAKA
POCHWY
POCHWY
UDZIAA
RADIOTERAPII W LECZENIU
UDZIAA
RADIOTERAPII W LECZENIU
RAKA POCHWY
RAKA POCHWY
" leczenie raka pochwy jest domenÄ… radioterapii !
" leczenie raka pochwy jest domenÄ… radioterapii !
" obszar napromieniany - pochwa oraz węzły
" obszar napromieniany - pochwa oraz węzły
chłonne miednicy i węzły pachwinowe
chłonne miednicy i węzły pachwinowe
" TELETERAPIA - 45-50 Gy/25fr
" TELETERAPIA - 45-50 Gy/25fr
" BRACHYTERAPIA - 60-80 Gy
" BRACHYTERAPIA - 60-80 Gy
STANDARDY POST
POWANIA
STANDARDY POST
POWANIA
W RAKU POCHWY
W RAKU POCHWY
" 0 wg FIGO - leczenie operacyjne lub brachyterapia
" 0 wg FIGO- leczenie operacyjne lub brachyterapia
" I wg FIGO - brachyterapia +/- teleterapia; w niektórych
" I wg FIGO- brachyterapia +/- teleterapia; w niektórych
przypadkach (lokalizacja w szczycie pochwy) zabieg
przypadkach (lokalizacja w szczycie pochwy) zabieg
operacyjny z uzupełniającą radioterapią
operacyjny z uzupełniającą radioterapią
" II - IV A wg FIGO - teleterapia + brachyterapia;
" II - IV A wg FIGO- teleterapia + brachyterapia;
w szczególnych przypadkach leczenie operacyjne
w szczególnych przypadkach leczenie operacyjne
z uzupełniającą radioterapią
z uzupełniającą radioterapią
" IV B wg FIGO - postępowanie indywidualne
" IV B wg FIGO- postępowanie indywidualne
LOKALIZACJA - POCHWA
LOKALIZACJA - POCHWA
ROLA RADIOTERAPII
ROLA RADIOTERAPII
W LECZENIU RAKA
W LECZENIU RAKA
JAJNIKA
JAJNIKA
UDZIAA
RADIOTERAPII
UDZIAA
RADIOTERAPII
W LECZENIU RAKA JAJNIKA
W LECZENIU RAKA JAJNIKA
" przedmiot kontrowersji
" przedmiot kontrowersji
" wskazania - choroba resztkowa po zabiegu
" wskazania - choroba resztkowa po zabiegu
operacyjnym, wznowy po chemioterapii, leczenie
operacyjnym, wznowy po chemioterapii, leczenie
paliatywne zmian przerzutowych
paliatywne zmian przerzutowych
" radioterapia wieloetapowa
" radioterapia wieloetapowa
" obszar napromieniania zależny od sytuacji
" obszar napromieniania zależny od sytuacji
klinicznej, często cała jama brzuszna
klinicznej, często cała jama brzuszna
" narządy krytyczne - nerki, wątroba, żołądek, jelito
" narządy krytyczne - nerki, wątroba, żołądek, jelito
cienkie i grube, pęcherz moczowy, rdzeń kręgowy,
cienkie i grube, pęcherz moczowy, rdzeń kręgowy,
szpik kostny
szpik kostny
LOKALIZACJA - JAJNIK
LOKALIZACJA - JAJNIK
RADIOTERAPIA PALIATYWNA
RADIOTERAPIA PALIATYWNA
" zniesienie lub złagodzenie bólu
" zniesienie lub złagodzenie bólu
" zahamowanie krwawień
" zahamowanie krwawień
" gojenie owrzodzeń nacieków egzofitycznych
" gojenie owrzodzeń nacieków egzofitycznych
" zmniejszenie objawów ucisku rdzenia kręgowego
" zmniejszenie objawów ucisku rdzenia kręgowego
" odbarczenie w zespole żyły czczej górnej
" odbarczenie w zespole żyły czczej górnej
" zmniejszenie dolegliwości w przypadkach przerzutów
" zmniejszenie dolegliwości w przypadkach przerzutów
/neurologicznych - do mózgu, oddechowych - do płuc/
/neurologicznych - do mózgu, oddechowych - do płuc/
" zapobieganie złamaniom patologicznym w przerzutach do kości
" zapobieganie złamaniom patologicznym w przerzutach do kości
Onkologia Kliniczna, J. Meder
ODCZYNY POPROMIENNE
ODCZYNY POPROMIENNE
" Ostry odczyn popromienny
" Ostry odczyn popromienny
w trakcie lub do 6 m-cy po zakończeniu RT
w trakcie lub do 6 m-cy po zakończeniu RT

ustępuje samoistnie lub po prostym leczeniu farmakologicznym
ustępuje samoistnie lub po prostym leczeniu farmakologicznym

przebieg stopniowy i wzrastajÄ…cy
przebieg stopniowy i wzrastajÄ…cy

z reguły nie stanowi zagrożenia dla życia
z reguły nie stanowi zagrożenia dla życia

" Póz
ny odczyn popromienny
" Póz
ny odczyn popromienny
po 6 m-cach od zakończenia RT
po 6 m-cach od zakończenia RT

z reguły jest trwały
z reguły jest trwały

pojawia siÄ™ nagle
pojawia siÄ™ nagle

może stanowić zagrożenie dla życia
może stanowić zagrożenie dla życia

OSTRE ODCZYNY POPROMIENNE
OSTRE ODCZYNY POPROMIENNE
W MIEDNICY MAA
EJ
W MIEDNICY MAA
EJ
" zapalenie pęcherza moczowego
" biegunka
" krwawienie z odbytnicy
PÓy
NE ODCZYNY POPROMIENNE
PÓy
NE ODCZYNY POPROMIENNE
W MIEDNICY MAA
EJ
W MIEDNICY MAA
EJ
" zapalenie, niekiedy krwotoczne pęcherza
" zapalenie, niekiedy krwotoczne pęcherza
moczowego - 2,5 - 12%
moczowego - 2,5 - 12%
" przetoki pęcherzowo - pochwowe - 2%
" przetoki pęcherzowo - pochwowe - 2%
" zwężenie moczowodów - 1 - 5%
" zwężenie moczowodów - 1 - 5%
" zwężenie cewki moczowej
" zwężenie cewki moczowej
" biegunki, krwawienia z odbytnicy
" biegunki, krwawienia z odbytnicy
" owrzodzenia ściany jelita - 2%
" owrzodzenia ściany jelita - 2%
" przetoki odbytniczo - pochwowe - 2%
" przetoki odbytniczo - pochwowe - 2%