140 Medycyna Wet. 2007, 63 (2)
Artyk rz g d y
Zasady antybiotykoterapii chorób układu
oddechowego S
wiń
DARiUSZ BEDNAREK, ZYGMUNT PEJSAK*
Zakład Chorób Bydła i Owiec, *Zakład Chorób Świń Państwowego instytutu Weterynaryjnego
 Państwowego instytutu Badawczego, AI. Partyzantów 57, 24-100 Puławy
Bednarek D., Pejsak Z.
Principles of antibiotic therapy in swine respiratory diseases
Summary
The article describes different types and generations of antibiotics and their application in the therapy of
swine respiratory diseases. It reviews the present state of knowledge regarding the mode of action, recom-
mended usage and pharmacokinetic properties of antibiotics administered mostly in trial cases of infectious
respiratory problems in pigs. The routine use of antibiotics in veterinary practice is presented above all in
respect to their antibacterial efficacy in treating the main pathogens of porcine respiratory tracts and their
clinical efficacy. The article also describes advanced developments in new directions of antibiotic therapy. The
antibacterial drugs presented in it have been selected mainly from the point of view of their utility in the
treatment and prophylaxis of PRDC, pleuropneumonia, and mycoplasm infections in pigs. The article also
gives a broad description of the potential risks involved with the rise of drug-resistance as the result of
incorrect antibiotic applications, and new perspectives in counteracting this phenomena.
Keywords: swine, respiratory diseases, antibiotic therapy
Chorobom układu oddechowego u świń i innych kerów wybranych mediatorów prozapalnych (eikoza-
gatunków zwierząt gospodarskich, niezależnie od ich noidów, cytokin).
etiologii, towarzyszą zwykle zmiany o charakterze Zwalczanie bakteryjnych, etiologicznych czynników
zapalnym o różnym nasileniu, które pojawiają się po- chorób układu oddechowego, takich jak: Actinobacil-
czątkowo w obrębie oskrzeli, póz
niej obejmują rów- lus pleuropneumoniae (App), Pasteurella multocida
nież miąższ płuc. Dlatego też w nowoczesnej terapii (Pm), Haemophilus parasuis (Hps), Streptococcus suis
tych chorób, w celu poprawy jej efektywności i elimi- (S. suis), a także Mycoplasma hyopneumoniae (Mhp)
nacji ewentualnych powikłań, obok tradycyjnego po- i innych, prowadzone jest przede wszystkim przy uży-
stępowania terapeutycznego zmierzającego przede ciu odpowiednich antybiotyków lub sulfonamidów.
wszystkim do eliminacji czynnika zakaz
nego głównie Wybór antybiotyku jest zagadnieniem niełatwym
drogą chemioterapii, zaleca się obecnie włączenie do z uwagi na wieloczynnikowy i dynamiczny przebieg
leczenia metod wspomagających postępowanie zasad- infekcji. Chodzi przede wszystkim o zmiany zacho-
nicze. Do takich działań zalicza się korektę zaburzeń dzące w zakresie drobnoustrojów dominujących w ko-
sekrecyjno-motorycznych płuc poprzez zastosowanie lejnych fazach zakażenia. Często bowiem czynnik in-
leków wykrztuśnych i upłynniających wydzielinę dukujący wystąpienie choroby w miarę pogłębiania się
(expectorantia), rozkurczających oskrzela (broncho- procesu chorobowego może nie być diagnozowany
dilatory), a w przypadku wystąpienia obrzęku płuc, z uwagi na dominację innych drobnoustrojów.
leków moczopędnych (diuretyki) oraz rozszerzających Antybiotyki podawane były dotychczas zarówno
naczynia żylne i tętnicze (wazododilatory). Jednak klu- drogą parenteralną, jak i doustną  w wodzie i paszy
czowym ogniwem w skojarzonym modelu terapii cho- za pośrednictwem premiksów leczniczych. Ten ostat-
rób układu oddechowego, preferowanym ostatnio ni sposób aplikacji uległ ostatnio diametralnej zmia-
przez czołowe weterynaryjne ośrodki naukowe na nie na skutek wprowadzenia rozporządzenia wykonaw-
świecie jest modulacja przebiegu procesu zapalnego czego MRiRW w ślad za dyrektywą Unii Europejskiej
z wykorzystaniem leków przeciwzapalnych, zarówno 90/167/EEC, dotyczącą zasad produkcji, składowania
steroidowych (steroidal antiinflammatory drugs  i stosowania tzw. pasz leczniczych (medicated feeding-
SAIDs), jak i niesteroidowych (non-steroidal anti- stuffs). W myśl obowiązującego prawa, substancje an-
inflammatory drugs  NSAIDs) oraz, na razie jedynie tybakteryjne (antybiotyki), dodawane dotychczas do
w warunkach eksperymentalnych, specyficznych blo- pasz w formie dodatków, obecnie będą mogły być sto-
Medycyna Wet. 2007, 63 (2) 141
Tab. 1. Lista zarejestrowanych premiksów leczniczych przeznaczonych dla S
wiń*
bakterii. W chemioterapii
zakażeń układu oddecho-
wego świń zaleca się stoso-
wanie antybiotyków o sze-
rokim spektrum bÄ…dz
też
kombinacji preparatów,
które charakteryzują się sy-
nergizmem działania. Ge-
neralnie przyjmuje siÄ™ zasa-
dę możliwości łączenia
antybiotyków bakteriobój-
czych z bakteriobójczymi
i antybiotyków bakteriosta-
tycznie działających z ich
l
odpowiednikami. Obecnie
l
na rynku farmaceutycznym
dostępnych jest wiele roz-
maitych preparatów anty-
biotykowych, wykazujÄ…-
cych dużą skuteczność
w najczęściej spotykanych
infekcjach układu oddecho-
wego u świń. W ofercie tej
poza prostymi preparatami
. .
jednoskładnikowymi z pe-
. .
nicylinÄ…, spiramycynÄ…, amo-
ksycylinÄ…, chlortetracykli-
nÄ…, doksycyklinÄ…, oksytetra-
cyclinÄ…, tylozynÄ…, pochod-
nymi pleuromutyliny (tia-
mulina, walnemulina), do-
stępne są również liczne
preparaty potencjonowane
o szerszym zakresie działa-
nia. W ich skład wchodzą
m.in.: amoksycylina z kwa-
sem klawulanowym (Amo-
ksiklav, Synulox) lub kom-
binacje kilku antybiotyków,
takich jak stosowana do-
tychczas z dobrym skut-
kiem tiamulina z chlorowo-
Objaśnienia: * Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, 2005
dorkiem oksytetracykliny
(Tetramutin), linkomycyna
sowane tylko w postaci pasz leczniczych. Produkcja ze spectynomycynÄ… (Linkomycin-Spectinomycin),
tych pasz prowadzona będzie wyłącznie w oparciu amoksycylina z kolistną (Omnygram, Bacolam) czy
o zarejestrowane premiksy lecznicze (tab. 1), a jej pod- kolistyna ze spiramycyną (Spiracol). Inną grupą leków,
jęcie i sposób zastosowania  nadzorowany przez le- stosowaną dość często ze względów praktycznych
karza weterynarii. w leczeniu chorób układu oddechowego świń, są tzw.
antybiotyki o przedłużonym działaniu (long acting 
Formy i połączenia antybiotyków
L.A). Czas działania tych leków w odniesieniu do MIC
W eliminacji czynnika zakaz
nego wybór odpowied- (Minimal Inhibitory Concentration), wynoszący nawet
niego leku przeciwbakteryjnego powinien uwzględniać do 168 godzin po jednorazowym podaniu, znacznie
etiologię schorzenia i aktualny stan kliniczny zwierzę- przewyższa pod tym względem dotychczasowe posta-
cia. Nie bez znaczenia jest również aspekt ekonomicz- cie leków. Stąd wymierna korzyść z ich stosowania,
ny, tj. koszt leczenia oraz okres karencji leku. W mia- szczególnie z racji ograniczenia liczby dodatkowych
rę możliwości przy wyborze leku należy kierować się interwencji lekarskich, a także niepotrzebnego niepo-
wynikami badań in vitro lekowrażliwości izolowanych kojenia zwierząt. W omawianej grupie leków prze-
142 Medycyna Wet. 2007, 63 (2)
dłużony czas działania osiąga się albo poprzez zwięk- ceftiofur) i IV (cefquinom) są z powodzeniem stoso-
szenie stężenia substancji czynnej (oksytetracyklina, wane w leczeniu chorób układu oddechowego świń
amoksycylina, penicylina, streptomycyna) w jednym (1, 5, 8, 10). Ostatnio wprowadzony został do lecznic-
preparacie (Tetradur, Egocin L.A., Geomycin retard), twa nowy lek tej grupy oparty o istniejącą już na ryn-
albo przez dobór odpowiedniego nośnika i uzyskania ku substancję czynną ceftiofur (Excenel); lekiem tym
efektu  depot (Clamoxyl L.A., Longamox, ESPES). jest Naxcel (Pfizer) (10). Dotychczasowe specyfiki
Preparatem, który łączy w sobie zalety obydwu oma- zawierające ceftiofur jako substancję czynną oparte
wianych poprzednio grup jest na przykład Shotapen. były wyłącznie na jego soli sodowej lub chlorowodor-
W tym przypadku, dzięki wykorzystaniu odpowied- ku. Efektywność terapeutyczna takiej postaci leku była
niej kombinacji dwóch soli penicyliny (prokainowa, znacznie niższa niż Naxcelu dla świń czy jego odpo-
benzatynowa) oraz ich synergizmu ze streptomycyną, wiednika o nazwie Excede przeznaczonego dla bydła
udało się uzyskać roztwór wodny tych antybiotyków, w USA. W preparatach tych ceftiofur zastosowano po
który charakteryzuje się szerokim spektrum, zwielo- raz pierwszy w formie krystalicznej jako wolny kwas
krotnionym efektem bakteriobójczym i przedłużonym (9). Taka postać leku, wzmocniona odpowiednio do-
(72 h) działaniem. branym nośnikiem (olej kokosowy), zwiększa jego
Dużą skuteczność w terapii najczęstszych zakażeń penetrację do tkanek i umożliwia szybkie uzyskanie
układu oddechowego (Mhp, Pm) wykazuje znana po- MIC utrzymujące się do 7 dni po jednorazowym po-
wszechnie tiamulina (12). Chemioterapeutyk ten do- daniu. Według producenta leku, głównym wskazaniem
brze rozpuszcza się w tłuszczach, dzięki czemu może do stosowania preparatu jest zespół oddechowy świń
osiągać wysokie stężenia w tkankach, a przede wszyst- (PRDC), w przebiegu którego częstym patogenem
kim w tkance płucnej (14). Bardzo przydatne w tera- wikłającym jest S. suis (17). Natomiast w zależności
pii omawianej grupy chorób są tetracykliny (oksyte- od poszczególnych grup wiekowych świń, u warchla-
tracyklina, chlortetracyklina, doksycyklina). Antybio- ków Naxcel jest szczególnie przydatny jako lek osło-
tyki tej grupy charakteryzują się dobrą wchłanialnoś- nowy w terapii zespołów PRRS i PMWS, zapaleń płuc
cią z przewodu pokarmowego i szybko osiągają wy- na tle zakażeń Pasteurella spp. i Hps oraz zapaleń sta-
magane stężenia w płucach. W ostatnich latach szcze- wów powodowanych przez S. suis. Z kolei głównymi
gólnie popularna i ceniona jest doksycyklina (Pulmo- wskazaniami dla świń w końcowym okresie tuczu jest
dox, Doxymed 50%, Soludox 50%, Doksyhclan 40%). leczenie zapaleń płuc w przebiegu infekcji Pm, Hps,
Szerokie spektrum działania tego antybiotyku obejmu- a także App i pałeczek Salmonella spp. Za główne atuty
je wszystkie wymieniane wcześniej patogeny układu nowego preparatu uznaje się szerokie spektrum jego
oddechowego, a stężenia hamujące (MIC) są wielo- działania, długi czas efektywnego leczenia oraz dobrą
krotnie niższe niż w przypadku innych tetracyklin. penetrację do różnych tkanek i narządów.
Lepsza jest też rozpuszczalność doksycykliny w tłusz- Do innych leków nowej generacji o podobnym spek-
czach, a co za tym idzie, znacznie wyższa biodostęp- trum działania co ceftiofur krystaliczny, lecz o krót-
ność po podaniu doustnym i stężenia osiągane zarów- szym czasie utrzymywania się stężenia terapeutycz-
no w płucach, jak i w śluzie oskrzelowym. nego, zaliczyć należy również florfenikol (Floron,
Nuflor) i tilmikozynÄ™ (Pulmotil). Pierwszy z nich, jako
Nowe generacje antybiotyków
analog chloramfenikolu, jednak bez jego niekorzyst-
W ostatnich latach do antybiotykoterapii chorób nych działań (uszkodzenie szpiku, ryzyko anemii aplas-
układu oddechowego świń i innych zwierząt hodow- tycznej, narastanie oporności bakterii), charakteryzu-
lanych wprowadzane są nowe odmiany leków, często je się silnymi właściwościami bakteriostatycznymi.
półsyntetycznych, o zupełnie innych niż dotychczas Najważniejszy efekt działania florfenikolu skierowa-
właściwościach i skali działania. Do nich zaliczyć na- ny jest przeciw głównym drobnoustrojom wywołują-
leży przede wszystkim fluorowe pochodne chinolono- cym choroby układu oddechowego świń, tj.: App, Pm,
we tzw. fluorochinolony, których mechanizm działa- Hps, Mhp (4, 7). Zaletą stosowania tego leku jest jego
nia polega na hamowaniu bakteryjnego enzymu gyra- duża skuteczność przy niewielkiej liczbie iniekcji. Wy-
zy DNA (topoizomerazy DNA typu 2) i blokowaniu kazano, że w 80% przypadków wystarczy tylko dwu-
replikacji bakterii (13). Spośród chinolonów na szcze- krotne (co 48 h) jego podanie, by uzyskać satysfakcjo-
gólną uwagę zasługuje, wprowadzona jako pierwsza nujący efekt terapeutyczny w postaci wyraz
nej popra-
do lecznictwa weterynaryjnego enrofloksacyna (Bay- wy stanu zdrowia zwierzÄ…t (11). Najbardziej efektyw-
tril, Enroxil, Enflocyna), ponadto marbofloksacyna nÄ… poprawÄ™ obserwowano 3. dnia od momentu pierw-
(Marbocyl) oraz rzadziej stosowane nor-, cipro- i da- szej iniekcji preparatu. Należy również dodać, że efek-
nofloksacyna. Wszystkie wymienione antybiotyki tywność terapii chorób układu oddechowego można
wykazują wyjątkowe powinowactwo do tkanki płuc- wyraz
nie zwiększyć wówczas, gdy florfenikol podaje
nej, gdzie kumulując się, dają możliwość skutecznej się łącznie z odpowiednim lekiem przeciwzapalnym.
eliminacji patogenów tam występujących. Drugim z wymienionych leków, zaliczanym do pół-
Stały rozwój dotyczy również leków z grupy cefa- syntetycznych makrolidów jest tilmikozyna. Antybio-
losporyn, których nowe generacje  III (cefaleksyna, tyk ten stosowany jest od dawna u świń w celach pro-
Medycyna Wet. 2007, 63 (2) 143
filaktyczno-leczniczych w postaci 20% premiksu Pul- aminowych, dzięki którym została zaliczona do che-
motil dodawanego do paszy. Na razie jednak brak jest micznie nowej podklasy tzw. trójamilidów (triamili-
iniekcyjnej postaci tego leku przeznaczonego dla świń, de). Tulatromycyna pod względem efektów działania,
choć w terapii zespołu oddechowego u bydła z powo- podobnie jak inne makrolidy, zalicza się do antybioty-
dzeniem wykorzystywany jest jego odpowiednik do ków bakteriostatycznych. W wyższych stężeniach
wstrzykiwań domięśniowych, preparat o nazwie Mi- może również zabijać niektóre bakterie. Hamuje bio-
cotil. Tilmikozyna stosowana w formie fosforanu po- syntezę białek komórki poprzez selektywne wiązanie
siada strukturę laktonu makrocyklicznego, a jej dzia- się z rybosomalnym RNA bakterii. Jej działanie pole-
łanie antybakteryjne polega na hamowaniu syntezy ga na nasileniu odłączania peptydylo-tRNA od rybo-
białka bakteryjnego poprzez wiązanie rybosomów. somów podczas procesu translokacji. Tulatromycyna
Zakres działania tego leku jest charakterystyczny dla dobrze przenika do większości tkanek i osiąga tam
antybiotyków makrolidowych. Zasadniczo wykazuje wysokie stężenie. Po jednorazowej iniekcji domięśnio-
on działanie przeciwbakteryjne w odniesieniu do bak- wej antybiotyk ten szybko przenika do osocza (po 30
terii Gram-dodatnich i mykoplazm, ale działa także min.), a następnie do płuc, gdzie gromadzi się w stę-
na niektóre bakterie Gram-ujemne jak App i Pm (2, 3). żeniu 60-70-krotnie przewyższającym stężenie w oso-
Tilmikozyna w postaci doustnego preparatu Pulmotil, czu. Antybiotyk ten gromadzi się także, podobnie jak
jest przykładem leku, który nigdy nie osiąga wysokich tilmikozyna, w komórkach układu immunologiczne-
stężeń we krwi po podaniu, ale posiada doskonałą go (neutrofilach), które migrują do miejsca zakażenia
wartość terapeutyczną, ponieważ kumuluje się w okreś- (czyli do płuc) i powodują znaczny wzrost stężenia
lonych tkankach. Po doustnym podaniu antybiotyk tego leku bezpośrednio w miejscu zakażenia. Stęże-
koncentruje się w wątrobie, nerkach oraz, co jest szcze- nie terapeutyczne tulatromycyny w płucach wobec
gólnie ważne w kontekście terapii chorób układu od- najważniejszych patogenów układu oddechowego świń
dechowego, w tkance płucnej. Maksymalne stężenie po jednorazowej iniekcji utrzymuje się przez przynaj-
tilmikozyny w płucach osiągane jest po upływie 2-4 mniej 5 dni, przy czym aktywność wobec Mhp wyno-
dni. Cząsteczka tego leku jest wystarczająco mała, aby si co najmniej 15 dni. Tak długi czas działania jest
jej przenikanie przez błony komórkowe nie było za- wynikiem długiego okresu półtrwania, który wynosi
kłócone. Tilmikozyna również bardzo dobrze rozpusz- około 6 dni. Przedłużony czas utrzymywania się po-
cza się w tłuszczach i tylko częściowo wiąże się z biał- ziomu terapeutycznego tulatromycyny wpływa bez-
kami osocza. Ważną zaletą stosowania tego antybio- pośrednio na jej zwiększoną skuteczność nie tylko
tyku w chorobach układu oddechowego jest jego po- wobec mykoplazm (Mhp), ale również innych waż-
winowactwo do makrofagów płucnych i możliwość nych patogenów układu oddechowego u świń (15, 16).
kumulacji w tych komórkach. Stężenia tilmikozyny Draxxin ma postać roztworu wodnego, co sprawia, że
w makrofagach są wyższe niż w innych tkankach niezwykle łatwo wstrzykuje się go domięśniowo (po-
(50-80 razy). Właściwość ta ułatwia fagocytom sku- równywalnie z roztworem fizjologicznym). Gotowy
teczniejszą eliminację pochłoniętych patogenów i lep- preparat podawany jest w stosunkowo niewielkiej iloś-
sze końcowe efekty terapii. Tilmikozyna wchłonięta ci, tj. 1 ml/40 kg m.c. zwierzęcia, co znacznie ułatwia
do komórki żernej działa w niej, jak wykazano, dwu- pracę w przypadku stosowania go u tuczników, nie-
torowo. Z jednej strony, jako antybiotyk działa bójczo stety, utrudnia ją, gdy podaje się go prosiętom czy war-
bezpośrednio niszcząc komórkę bakteryjną, z drugiej, chlakom.
wzmagając produkcję przeciwbakteryjnych enzymów
Konsekwencje nieprawidłowego
lizosomalnych w fagosomie komórki żernej, zapew-
stosowania antybiotyków
nia większą aktywność tej komórce w walce z patoge-
nami. Wykazano również, że tilmikozyna podawana Rezultatem nieprawidłowego wyboru antybiotyku
w postaci preparatu Pulmotil świniom chorym na (np. stosowania cefalosporyn w leczeniu zakażeń bak-
PRRS może odgrywać pozytywną hamującą rolę w re- teriami Enterococcus sp.) lub błędnego ich aplikowa-
plikacji wirusa PRRSV w zainfekowanych makrofa- nia (niewłaściwy termin podania, zbyt niska dawka,
gach płucnych i tym samym ograniczy istotnie nasile- za krótki okres podawania, zła aplikacja, etc.) jest brak
nie objawów chorobowych i poprawi rokowanie. efektu leczniczego lub nawrót choroby. Długofalowym
Spośród wprowadzonych ostatnio nowych antybio- niekorzystnym efektem błędów w antybiotykoterapii
tyków, nadających inną jakość nowoczesnej chemio- jest powstawanie populacji bakterii opornych na dzia-
terapii chorób układu oddechowego u świń, wspom- łanie antybiotyku (lekooporność). Lekooporność jest
nieć należy o półsyntetycznym makrolidzie o nazwie cechą wielu gatunków bakterii, którą uzyskały w spo-
tulatromycyna (Draxxin). Tulatromycyna różni się od sób naturalny lub nabyty.
wielu innych makrolidów wyjątkowo szybkim i dłu- Oporność naturalna jest właściwością biologiczną
gim czasem działania w odniesieniu do większości określonego gatunku bakterii. Klasycznym przykładem
bakteryjnych patogenów układu oddechowego świń jest oporność pałeczek Gram-ujemnych na glikopep-
(6). Długi czas działania tulatromycyny jest częścio- tydy, podobnie jak wspomniana już oporność bakterii
wo wynikiem obecności w jej cząsteczce trzech grup Enterococcus sp. na cefalosporyny.
144 Medycyna Wet. 2007, 63 (2)
and vaccine-strain) by partial depopulation, early weaning and tilmicosin
Oporność nabyta pojawia się w konsekwencji pro-
(Pulmotil®, Elanco) treatment. Proc. 18th IPSV Congress, Hamburg 2004, 1,
cesów genetycznych, które zachodzą u bakterii mię-
179.
dzy innymi w rezultacie selekcyjnej presji niewłaści- 4.Berro R. M., Mendoza A. S.: Sensitivity results using florfenicol (Nuflor)
against common swine pathogens. Proc. 18th IPSV Congress, Hamburg 2004,
wie stosowanych antybiotyków. Rezultatem tej selek-
2, 558.
cji jest eliminacja szczepów lekowrażliwych na dany
5.Burton P. J., Thornsberry C., Cheung Y. Y., Watts J. L., Yancey R. J.: Inter-
antybiotyk oraz jednoczesne przeżywanie pierwotnie
pretive criteria for antimicrobial susceptibility testing of ceftiofur against
bacteria associated with swine respiratory disease. J. Vet. Diagn. Invest. 1996,
nielicznych szczepów lekoopornych. Z czasem odse-
8, 464-468.
tek szczepów lekoopornych dynamicznie rośnie (szcze-
6.Cywińska A.: Tulatromycyna (Draxxin, Pfizer Animal Health)  nowy anty-
py lekowrażliwe konsekwentnie są eliminowane).
biotyk do leczenia chorób układu oddechowego u świń i bydła. Życie Wet.
2004, 74, 567-570.
W końcu, w środowisku mogą pozostać wyłącznie
7.Etore F., Bonnier M., de Haas V., Shuster D.: Bactericidal kinetics of flor-
szczepy lekooporne. Klinicznie zjawisko to uwidacz-
fenicol in swine pathogens. Proc. 18th IPSV Congress, Hamburg 2004, 2,
nia się spadkiem efektywności antybiotykoterapii aż
507.
8.Halbur P., Thanawongnuwech R., Brown G., Kinyon J., Roth J., Thacker E.,
do zupełnej jej nieskuteczności. Nieprzerwane stoso-
Thaker B.: Efficacy of antimicrobial treatments and vaccination regiments
wanie antybiotyku, na który część populacji danego
for control of porcine reproductive and respiratory syndrome virus and Strep-
gatunku bakterii nabyła odporność zwiększa prawdo-
tococcus suis coinfection of nursery pigs. J. Clin. Microb. 2000, 38, 1156-
-1160.
podobieństwo dominowania szczepów antybiotyko-
9.Hibbard B., Robinson J. A., Bryson W. I., Callahan J. K., Prough M. J.,
opornych w populacji bakterii pierwotnie wrażliwych
Flook T. F., Cox T. D., Catshaw P. J., Smit K. D., Newland A. R., Crane J. P.:
na ten antybiotyk. Wskazuje to, że tego rodzaju anty-
Pharmacokinetics of ceftiofur crystalline free acid in swine. Proc. 18th IPSV
Congress, Hamburg 2004, 2, 555.
biotyku nie powinno się stosować.
10.Klockiewicz M.: Preparat NaxcelTM zmienia sposób leczenia świń. Życie Wet.
Rozważając problem antybiotykooporności należy
2005, 80, 645-649.
pamiętać, że informacja genetyczna determinująca le-
11.KoÅ‚odziejczyk P., Karbowiak S., Arh J.: Skuteczność Floronu® inj. w terapii
zespołu zaburzeń oddechowych świń (PRDC) w fermie wielkotowarowej.
kooporność danego szczepu bakteryjnego jest zako-
Magazyn Wet. Suplement  Åšwinie 2003, 69-71.
dowana w chromosomie i/lub elementach ruchomych
12.Kowalski C., Zań R., Roliński Z.: Pochodne pleuromutyliny i ich zastosowa-
komórki, jak: plazmidy, transpozony lub integrony.
nie w lecznictwie weterynaryjnym. Medycyna Wet. 2004, 60, 22-26.
13.Lewicki J., Sztabińska-Koncka.: Fluorochinolony: nowe leki przeciwbakte-
Bakterie mogą nabyć cechę oporności w wyniku mu-
ryjne. Leki Wet. 1996, 1, 7-13.
tacji chromosomalnych lub przeniesienia informacji
14.Löscher W., Ungemach F. R., Kroker R.: Pharmakotherapie bei Haus- und
genetycznej z komórki na komórkę. Typowym przy-
Nutztieren. Blackwell Wissenschafts-Verlag, Berlin-Wien 1999, s. 237.
kładem mutacji chromosomalnej prowadzącej do na- 15.Nanjiani I. A., McKelvie J., Benchaoui H. A., Sherington J., Weatherley J.,
Sunderland S. J.: Evaluation of tulathromycin (Draxxin®) in the treatment of
bycia oporności są mutacje w genie gyrazy i w kon-
swine respiratory disease on farms in Europe. Proc. 18th IPSV Congress,
sekwencji oporność na chinolony.
Hamburg 2004, 2, 554.
16.Nutsch R. G., Hart F. J., Kilgore R. W., Meinert T. R., Sunderland S., Lech-
Szczególnie niebezpieczna jest nabyta oporność
tenberg K. F.: Comparative efficacy of tulathromycin (Draxxin® sterile solu-
plazmidowa (plazmidy to fragmenty kolistego DNA
tion) and ceftiofur (Naxcel® sterile powder) for treating experimental swine
zlokalizowane poza chromosomem, charakteryzujÄ…ce
respiratory disease caused by Actinobacillus pleuropneumoniae. Proc. 18th
się zdolnością przemieszczania się do innych komó- IPSV Congress, Hamburg 2004, 1, 176.
17.Stockhofe-Zurwieden N., Wisselink H. J., Bryson W. I., Crane J. P., Van de
rek). Obecny w komórce bakteryjnej kolisty DNA
Eede C.: Efficacy of ceftiofur crystalline free acid administered at a single
z nabytym genem oporności na określony antybiotyk
intramuscular dose for the treatment of Streptococcus suis infectiones in pigs
może zostać przeniesiony  drogą koniugacji  do ko- in a challenge model. Proc. 18th IPSV Congress, Hamburg 2004, 2, 512.
mórek bakterii gatunków odrębnych taksonomicznie.
Adres autora: doc. dr hab. Dariusz Bednarek, Al. Partyzantów 57, 24-100
Oznacza to, między innymi, że nieprawidłowe stoso- Puławy; e-mail: [e-mail]
wanie antybiotyków w terapii zwierząt może prowa-
dzić do powstania lekooporności bakterii u innych
gatunków, w tym występujących u ludzi. Dlatego też
należy zdawać sobie sprawę, że bakterie lekooporne
pochodzące od zwierząt mogą stanowić z
ródło genów
lekooporności przekazywanych drogą np. koniugacji
bakteriom patogennym dla człowieka.
Reasumując, skuteczna terapia chorób układu od-
dechowego jest zagadnieniem wielowÄ…tkowym, wy-
magającym od lekarza dużej i zróżnicowanej obsza-
rowo wiedzy.
PiS
miennictwo
1.Aarestrup F. M., Seyfarth A. M., Angen O.: Antimicrobial susceptibility of
Haemophilus parasuis and Histhophilus somni from pig and cattle in Den-
mark. Vet. Microb. 2003, 101, 143-146.
2.Allison G. S.: Elimination of Actinobacillus pleuropneumoniae utilizing
whole-herd tilmicosin therapy. Proc. 18th IPSV Congress, Hamburg 2004, 1,
184.
3.Andersen L. V., Gram S.: A successful elimination Actinobacillus pleuro-
pneumoniae (serotype 2), Mycoplasma hyopneumonia and PRRS (european