2008-04-30
 Rehabilitacja pulmonologiczna jest opartą na
REHABILITACJA
danych naukowych, wielodyscyplinarną i złożoną
W CHOROBACH
interwencją u objawowych chorych na przewlekłe
choroby układu oddechowego, u których codzienna
UKA
ADU
aktywność życiowa często jest ograniczona.
ODDECHOWEGO
Włączona do zindywidualizowanego leczenia
chorego rehabilitacja pulmonologiczna ma na celu
W CODZIENNEJ
zoptymalizowanie stanu czynnościowego,
PRAKTYCE LEKARSKIEJ
zwiększenie zaangażowania chorego oraz
zmniejszenia kosztów opieki zdrowotnej poprzez
Włodzimierz Dolecki
ustabilizowanie lub zmniejszenie ogólnoustrojowych
Witold Rongies
przejawów choroby. /Medycyna Praktyczna; Rehabilitacja
pulmonologiczna; stanowisko ATS, ERS/
Sylwia Stępniewska
Główne cele wykładu
ATS oraz ERS przyporządkowują rehabilitację
Omówienie możliwości rehabilitacji pulmonologicznej w
zależności od okresu i etapu choroby układu oddechowego.
pulmonologiczną opiece zintegrowanej.
Włączenie elementów edukacyjnych w proces leczenia dla
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
chorych i ich rodzin.
definiuje opiekę zintegrowaną jako  koncepcję
łączącą dostarczanie, zarządzanie, organizację i
Zapoznanie z metodami rehabilitacji mającymi za zadanie
nakłady na usługi związane z rozpoznawaniem
oczyszczenie układu oddechowego z zalegającej
wydzieliny.
i leczeniem chorób, rehabilitacją i promocją
zdrowia.
/Medycyna Praktyczna; Rehabilitacja pulmonologiczna; stanowisko
Zapoznanie z kinezyterapią i fizykoterapią stosowaną w
ATS, ERS/
chorobach układu oddechowego.
Rehabilitacja pneumonologiczna
Możliwości NFZ Jak powinno
być
Możliwości rehabilitacji
1.W WARUNKACH
pulmonologicznej w zależności od
STACJONARNYCH
okresu i etapu choroby układu
2.AMBULATORYJNA:
oddechowego.
- DOMOWA
- OGÓLNOUSTROJOWA
/OD. DZIENNY
3.SANATORYJNA
1
2008-04-30
Rehabilitacja pulmonologiczna w Do rehabilitacji pulmonologicznej w warunkach
stacjonarnych kierowani są pacjenci cierpiący na [NFZ]:
warunkach stacjonarnych [NFZ]
1. Przewlekłe nieżyty oskrzeli;
Czas trwania rehabilitacji pulmonologicznej w warunkach
2. Rozedmę i pylicę płuc z towarzyszącym nieżytem oskrzeli;
stacjonarnych wynosi  do 3 tygodni, przez 6 dni w
3. POChP, po zaostrzeniach;
tygodniu w cyklach przed i popołudniowych, nie mniej niż
4. Przewlekłe śródmiąższowe choroby płuc z zaburzeniami wentylacji;
5 zabiegów dziennie u każdego pacjenta.
5. Astmę oskrzelową, po zaostrzeniach;
Do oddziału rehabilitacji pulmonologicznej skierowanie wystawia 6. Rozstrzenie oskrzeli z towarzyszącym nieżytem;
lekarz oddziału: 7. Mukowiscydozę;
8. Stany po przebytym odoskrzelowym zapaleniu płuc
1 Pulmonologicznego; 4 Torakochirurgicznego;
(do 3 tyg. od zakończenia leczenia);
2 Kardiologicznego; 5 Laryngologicznego;
9. Stany po przebytym wysiękowym zapaleniu opłucnej
3 Chorób wewnętrznych; 6 Pediatrycznego; (do 3 tyg. od zakończenia leczenia);
10. Stany przed i pooperacyjne w obrębie dróg oddechowych.
7 W wyjątkowych przypadkach  lekarz poradni chorób płuc lub
lekarz poradni alergologicznej.
/Zarządzenie Nr 60 Prezesa NFZ z dnia 19.09.2007 r. w sprawie określenia
/Zarządzenie Nr 60 Prezesa NFZ z dnia 19.09.2007 r. w sprawie określenia warunków
warunków zawierania umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza/
zawierania umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza/
Przeciwwskazania /NFZ/ do rehabilitacji
Świadczenia opieki zdrowotnej dotyczące
pulmonologicznej w warunkach stacjonarnych oraz w
rehabilitacji leczniczej realizowane w
rehabilitacji pulmonologicznej wieku rozwojowego w
warunkach stacjonarnych stanowią: warunkach ambulatoryjnych [ NFZ]
1. Choroby układu oddechowego z objawami niewydolności krążenia i
zaawansowanej niewydolności oddechowej; Czas rehabilitacji w warunkach domowych wynosi do 4
2. Choroby przewlekłe w okresie zaostrzeń;
tygodni leczenia z możliwością powtarzania cyklu co 12
3. Ostre stany chorobowe;
tygodni w zależności od stanu pacjenta.
4. Choroby nowotworowe;
5. Gruz
lica płuc;
6. Zaawansowana pylica; Skierowanie do rehabilitacji w warunkach domowych i ambulatoryjnych
7. Promienica płuc; wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, specjalista w dziedzinie:
8. Astma oskrzelowa wymagająca hospitalizacji;
1 rehabilitacji i medycyny fizykalnej; 4 reumatologii; 2
9. Rozstrzenie oskrzeli z obfitą wydzieliną i towarzyszącym zapaleniem;
balneologii i medycyny fizykalnej; 5 neurologii; 3ortopedii i
10. Stany przebiegające z krwiopluciem i po niedawno przebytych krwotokach.
traumatologii; 6 medycyny rodzinnej.
/Zarządzenie Nr 60 Prezesa NFZ z dnia 19.09.2007 r. w sprawie określenia warunków
/Zarządzenie Nr 60 Prezesa NFZ z dnia 19.09.2007 r. w sprawie określenia
zawierania umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza/
warunków zawierania umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza/
Rehabilitacja ogólnoustrojowa w
Elementy edukacyjne
ośrodku/oddziale dziennym [NFZ]
Czas trwania rehabilitacji ogólnoustrojowej w
 Edukacja przenika wszystkie aspekty
ośrodku/oddziale dziennym wynosi od 3 do 6 tygodni,
rehabilitacji pulmonologicznej, począwszy od
przez 5 dni w tygodniu, nie mniej niż 5 zabiegów
dziennie u każdego pacjenta.
rozpoznania, a na opiece medycznej u kresu
Do rehabilitacji ogólnoustrojowej w ośrodku/oddziale dziennym
życia kończąc. Prowadzenie jej stanowi
kierują lekarze oddziału:
wspólny obowiązek chorego, jego rodziny,
1 urazowo  ortopedycznego; 5 chirurgicznego;
2 neurochirurgicznego; 6 reumatologicznego; lekarza pierwszego kontaktu, lekarza
3 chorób wewnętrznych; 7 onkologicznego;
specjalisty i innych pracowników opieki
4 urologicznego; 8 ginekologicznego
zdrowotnej. /Medycyna Praktyczna; Rehabilitacja
9 lekarze poradni rehabilitacyjnej.
pulmonologiczna; stanowisko ATS, ERS/
/Zarządzenie Nr 60 Prezesa NFZ z dnia 19.09.2007 r. w sprawie określenia
warunków zawierania umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza/
2
2008-04-30
Nauka przyjmowania właściwych
Zalecenia dotyczące edukacji
pozycji w napadzie duszności o nasileniu
w rehabilitacji pulmonologicznej
małym, średnim i dużym w astmie
1. Nauka umiejętności samodzielnego postępowania chorych
oskrzelowej i POCHP
dotycząca umiejętności wczesnego rozpoznawania i leczenia
zaostrzeń.
2. Kwalifikowanie chorych do nauki właściwego sposobu
oddychania i oraz metod toalety drzewa oskrzelowego.
3. W miarę możliwości prowadzenie treningu edukacyjnego i
ćwiczeń usprawniających w domu chorego.
Program samodzielnego postępowania w warunkach domowych
zmniejsza liczbę hospitalizacji, pobytów w oddziale ratunkowym ,
dodatkowych wizyt u lekarza, a także poprawia jakość życia.
/MEDYCYNA PRAKTYCZNA; REHABILITACJA
PULMONOLOGICZNA; STANOWISKO ATS, ERS/
Pozycje ułożeniowe stosowane w
Nauka skutecznego
wysiękowym zapaleniu opłucnej
kaszlu
Metody rehabilitacji mające za
Nebulizacja
zadanie oczyszczenie płuc i oskrzeli z
Przy stosowaniu różnych leków czas zastosowania
metod oczyszczających oskrzela jest również różny. zalegającej wydzieliny
są stosowane m.in. w:
Nebulizując mukolityk (np. Mesna, Ambroxol) lub sól
POChP,
fizjologiczną odpowiednie metody rozpoczynamy
bezpośrednio po niej;
rozstrzeniach oskrzeli,
mukowiscydozie,
Gdy jest to antybiotyk odpowiednie techniki są
zapaleniu oskrzeli,
prowadzone bezpośrednio przed nebulizacją;
astmie oskrzelowej powikłanej zapaleniem oskrzeli;
Stosując DNazę (np. Dornasa ) do 14 roku życia
zapaleniu płuc,
metody oczyszczające układ oddechowy są
przeprowadzane po upływie dwóch godzin u ropniu płuca.
starszych po czterech lub więcej.
3
2008-04-30
Drenaż ułożeniowy
Pozycje drenażowe wg
Hassa
Technika zmiennego ciśnienia
Technika dodatniego ciśnienia
wydechowego
wydechowego
Technika aktywnego cyklu
Trening autogeniczny
oddechowego i natężonego
/metoda belgijska/
wydechu
4
2008-04-30
Fizykoterapia w chorobach POChP
układu oddechowego
W programie rehabilitacji POChP powinny znalez
ć swoje
miejsce:
Prądy interferencyjne ;
edukacja chorego (np.pozycje w napadzie duszności, nauka kaszlu),
Naświetlania promieniami podczerwonymi ;
ćwiczenia rozluz
niające ( np. elementy jogi, trening autogenny Schultza ),
Diatermia krótkofalowa ;
ćwiczenia oddechowe (oddychanie przeponowe),
ćwiczenia korekcyjne (zwrócenie uwagi na prawidłową postawę ciała),
Ultradz
więki ;
ćwiczenia ogólnousprawniające i ogólnokondycyjne (zwiększenie
ruchomości klatki piersiowej, poprawa wydolności ogólnej),
Masaż klasyczny ;
metody oczyszczania oskrzeli (głównie technika dodatniego ciśnienia
Masaż podwodny ; wydechowego, technika zmiennego ciśnienia wydechowego),
ćwiczenia czynne wolne,
Nebulizacja.
fizykoterapia (np. masaż podwodny w tanku Hubarda czy wannie
kanadyjskiej, solux z czerwonym filtrem, nebulizacja, masaż rozluz
niający),
Zalecenia
 Dane potwierdzające poprawę w
1. Aby odnieść korzyści fizjologiczne należy ćwiczyć co
zakresie wytrzymałości wysiłkowej,
najmniej 3 razy w tygodniu przez minimalnie 20 sesji.
2. Ćwicząc z obciążeniem ponad 60 % szczytowej
duszności, sprawności czynnościowej i
wydolności wysiłkowej przez co najmniej 30 min
jakości życia są mocniejsze w przypadku
uzyskujemy najlepsze efekty . Trening o małej
intensywności jest jednak również przydatny i należy go rehabilitacji niż prawie wszystkich
stosować u chorych nie mogących pokonywać dużych
innych metod leczenia POChP, a
obciążeń.
korzystny wpływ rehabilitacji na zużycie
3. Trening interwałowy powinien być stosowany w
przypadku nasilonych objawów chorobowych.
zasobów opieki zdrowotnej jest coraz
4. Połączenie treningu wytrzymałościowego / >60% max
lepiej udokumentowany. /Medycyna
obciążenia >30 min./i treningu siłowego / 2-4 serie 6-12
Praktyczna; Rehabilitacja pulmonologiczna;
powtórzeń, obciążenie 50-85% siły maksymalnej/ wydaje
się najbardziej optymalnym.
stanowisko ATS, ERS/
 Rehabilitacja pulmonologiczna
 Dotychczas nie ma żadnych oficjalnych,
powinna się stać dostępna dla
opartych na danych naukowych,
wszystkich chorych, którzy jej
wytycznych odnośnie zlecania ćwiczeń
potrzebują. Wymaga to edukacji
lub odpowiedzi na trening fizyczny u
pracowników opieki zdrowotnej na
pacjentów z chorobami układu
wszystkich szczeblach kształcenia w
oddechowego innymi niż POChP.
zakresie racjonalnych podstaw,
/Medycyna Praktyczna;
zastosowań i korzyści z rehabilitacji
Rehabilitacja pulmonologiczna; stanowisko
pulmonologicznej . /Medycyna Praktyczna;
ATS, ERS/
Rehabilitacja pulmonologiczna; stanowisko ATS, ERS/
5
2008-04-30
DZI
KUJ
ZA UWAG

6