OZNACZANIE GRANIC ATTERBERGA
OZNACZANIE GRANICY PA
YNNOÅšCI WL
METODA CASAGRANDE'A wg PN-88/B-04481
Sprzęt laboratoryjny:
żð Aparat Casagrande a
żð Rylec
żð Nóż do nakÅ‚adania pasty gruntowej
żð Waga o dokÅ‚adnoÅ›ci do 0,01 [g]
żð Parowniczki (min. 5 sztuk)
żð Suszarka
żð Pojemnik do przygotowania pasty
gruntowej
Rys. 1. Schemat Aparatu Casagrande a:
1  podstawa, 2  miseczka na grunt,
3  korbka, 4  rylec płaski
Przebieg badania:
1. Przygotowanie pasty gruntowej (Z próbki gruntu przeznaczonej do badania usunąć
ziarna większe niż 2 [mm], a następnie wymieszać grunt z niewielką ilością wody w
celu uzyskania jednorodnej pasty gruntowej).
2. Zważenie min. 5 pustych parowniczek mc(1), mc(2), mc(3), mc(4), mc(5).
3. Ułożenie warstwowe pasty w miseczce aparatu, tak aby mgruntu + mmiseczki = 210 g.
4. Wykonanie rylcem bruzdy.
5. Zamocowanie miseczki w aparacie.
6. Obracanie korbką aparatu z szybkością 2 razy/1 s w efekcie miseczka uderza o
podkładkę.
7. Liczenie uderzeń N / w granicach 12  35 uderzeń / do momentu, gdy bruzda złączy
się na długości 1 cm i wysokości 1 mm.
8. Pobranie próbki z bruzdy do zważonej wcześniej parowniczki m1(1) w celu oznaczenia
wilgotności.
9. Suszenie próbki gruntu do uzyskania stałej masy m2(1).
10. Badanie powtarza siÄ™ min. 5 razy stopniowo dodajÄ…c wody do pasty.
a. b.
Rys. 2. Aparat Casagrande a: a  prawidłowe rozprowadzenie pasty gruntowej w miseczce
b  wykonanie bruzdy w paście gruntowej
Wyniki badania:
m1 m2 mc w N
[g] [g] [g] [%] [-]
5 oznaczeń ......... ......... ......... ......... .........
......... ......... ......... ......... .........
......... ......... ......... ......... .........
......... ......... ......... ......... .........
......... ......... ......... ......... .........
Obliczenie wilgotności dla każdej z próbek wg PKN-CEN ISO/TS 17892-1.
Zilustrowanie wykresem zależności zaistniałych w badaniu w=f(N):
Przykładowy wykres w=f(N):
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
10 100
25
Liczba uderzeń
Odczytanie z wykresu wilgotności dla 25 uderzeń wL = & & & [%]
w
=31,5%
L
Wilgotność [%]
OZNACZANIE GRANICY PA
YNNOÅšCI WL
 METODA PENETROMETRU STOŻKOWEGO
wg PKN-CEN ISO/TS 17892-12
Sprzęt laboratoryjny:
żð Aparat stożkowy / do opuszczania oraz podnoszenia stożka /
żð Penetrometr stożkowy
Oczekiwane parametry penetracji stożka 80 g/30p 60 g/60p
około 15 mm około 7 mm
penetracja wstępna
od 15 do 25 mm od 7 do 15 mm
zasięg penetracji
maksymalna różnica pomiędzy dwiema
0,5 mm 0,4 mm
kolejnymi penetracjami
20 mm 10 mm
wL oznacza się dla penetracji równej:
żð Naczynie do przygotowania próbki
żð NarzÄ™dzie do wyrównywania powierzchni próbki
żð Parowniczki do oznaczenia wilgotnoÅ›ci
żð Waga techniczna
żð Suszarka
Przebieg badania:
1. Przygotowanie pasty gruntowej.
2. Umieszczenie części pasty w suchym naczyniu.
UWAGA: Pastę należy przenosić w taki sposób, aby uniknąć uwięzienia pęcherzyków
powietrza w gruncie.
3. Obniżenie i zablokowanie trzonka stożka na poziomie powierzchni gruntu / odczyt
początkowy z dokładnością 0,1 mm /.
ODCZYT POCZ
TKOWY
GRUNT
4. Zwolnienie stożka / 5 s ą 1 s /.
ZWOLNIENIE STOŻKA
GRUNT
UWAGA: Jeśli mamy do czynienia z gruntami pylastymi zachodzi wtórne zapadanie
się stożka / na chwilę stożek zatrzymuje się, a następnie dalej zagłębia się /.
WTÓRNE ZAPADANIE
1. Stopniowe zagłębianie się stożka w próbce gruntu.
GRUNT
2. Moment samoistnego zatrzymania się stożka.
GRUNT
3. Dalsze zagłębianie się stożka w próbce.
GRUNT
5. Zablokowanie stożka w pozycji końcowej / odczyt końcowy z dokładnością 0,1 mm /.
ODCZYT KOC
COWY
GRUNT
6. Wyniki badania:
hp(n) = & & & & & & [mm]
hk(n) = & & & & & & [mm]
7. Obliczenie penetracji stożka P z dokładnością 0,1 mm.
Pn = hp(n)  hk(n)
8. Powtarzanie czynności pkt.3  7, dodając odrobinę mokrego gruntu, do momentu gdy:
Jeśli warunek jest spełniony to należy obliczyć średnią z dwóch ostatnich penetracji:
9. Pobranie ze strefy penetracji ok. 10 g próbki / iły organiczne, torfy amorficzne  ok.
20 g / do oznaczenia wilgotności.
10. Powtórzenie czynności pkt. 2  9 przynajmniej 3 razy / ta sama próbka, ale stopniowo
zwiększana wilgotność /.
Oznaczenie wilgotności próbek należy wykonać zgodnie z normą PKN-CEN ISO/TS 17892-1
Sporządzenie półlogarytmicznego wykresu zależności w / oś rzędnych / od penetracji
stożka / oś odciętych  skala logarytmiczna /.
Przykładowy wykres w=f(P):
100
80
60
40
20
0
5
10 mm(60 g/60p ) 20 mm(80 g/30p )
Penetracja stożka [mm]
Odczytanie z wykresu wilgotności dla: zagłębienia stożka 10 mm wL = & & & [%]
lub
zagłębienia stożka 20 mm wL = & & & [%]
/ w zależności z jakiej geometrii stożka
korzystamy w trakcie badania /.
[%]
[%]
W
W
L(2)
L(1)
Wilgotność [%]
OZNACZANIE GRANICY PLASTYCZNOÅšCI WP
wg PKN-CEN ISO/TS 17892-12
1. Ułożenie próbki / ok. 20 g / na płytce w celu przeschnięcia.
2. Uformowanie z gruntu kulki, którą należy wałeczkować do momentu pojawienia się
drobnych spękań.
mp=20 g
mp1=10g (próbka nr 1) mp2=10g (próbka nr 2)
mp1(1)=2,5g mp1(2)=2,5g mp1(3)=2,5g mp1(4)=2,5g mp2(1)=2,5g mp2(2)=2,5g mp2(3)=2,5g mp2(4)=2,5g
w [%] & & & Postępujemy analogicznie jak w przypadku próbki nr 1.
wałeczek o d=6mm
wałeczek o d=3mm
powtarzanie czynności
rozwarstwienie
poprzeczne lub podłużne
i skruszenie wałeczka
Zebranie skruszonych wałeczków z czterech
próbek do jednego pojemnika
Obliczenie wilgotności obu próbek z dokładnością 0,X [%]
w1>w2 w1-w2>0,5%
jeżeli TAK jeżeli NIE
należy powtórzyć badanie wP=(w1+w2)/2= & & & [%]